Li junjunq xb’een aqej taab’asmanq, xb’aan laj J. Kirk Richards

22–28 agosto

Salmos 102–103; 110; 116–119; 127–128; 135–139; 146–150

“Chixjunil li wank xyu’am chixnimaaq xk’ab’a’ li Qaawa’”

Sa’ Salmos 119:105 k’utb’il naq li raatin li Dios, a’an “lochlookil xam choq’ re laa b’e.” Naq nakawil li hu Salmos, tz’iib’a li aatin ut li na’leb’ li nakatxmusiq’a ut li naxkutanob’resi laa b’e re q’ajk rik’in li qaChoxahil Yuwa’.

Tz’iib’a li nakak’oxla

Lix k’ab’a’ li hu Salmos sa’ Hebreo, a’an jun aatin li naraj naxye “nimank-u.” Lix yaalalil li aatin a’an, Tehillim, nach’ ajwi’ rik’in li aatin “aleluya” (li naraj naxye “chinimaaq ru Jehova” malaj “chinimaaq ru li Qaawa’ ”). Wi ta taasik’ ru yal jun aatin re xch’olob’ankil li na’leb’ k’utb’il sa’ li hu Salmos, chaab’ilaq raj li aatin “nimank-u.” Wankeb’ li Salmo li neke’xye “chenimaaq xk’ab’a’ li Qaawa’ ” (chi’ilmanq Salmos 146–150), ut chixjunileb’ neke’ru chiqamusiq’ankil re taqaloq’oni ut taqanima ru li Qaawa’. Eb’ li Salmo nokohe’xb’oq chixk’oxlankil lix wankilal ut li ruxtaan li Qaawa’, jo’ ajwi’ chixjunil li xninqal ru b’aanuhom. Maajo’q’e raj truuq taqatoj xtz’aq li kixb’aanu choq’ qe, a’b’an naru taqanima ru. Jalan jalanq paay li nimank-u naru naqab’aanu—maare a’an li b’ichank, li tijok, malaj xyeeb’al lix nawom qach’ool. Naru nokoxtenq’a chixtaaqenkil li Qaawa’ ut li raatin chi anchal qach’ool. Maak’a’ naxye k’a’ru nakab’aanu re “xnimankil ru xk’ab’a’ li Qaawa’ ” sa’ laa yu’am, naru tatmusiq’aaq chixb’aanunkil naq nakawileb’ ru ut nakak’oxlaheb’ li Salmo.

Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu aajunes

Salmos 102–3; 116

Li Qaawa’ naru tixk’ojob’ inch’ool sa’ inch’a’ajkilal.

K’e reetal chan ru naq Salmos 102:1–11 naxch’olob’ li rahilal ut li junaatal li wan naq nachal rik’in li ch’a’ajkilal. Maare xanumsiheb’ li eek’ahom a’an, ut lix ch’olob’ankileb’ nakatxtenq’a chixtawb’al ru li xanumsi. Malaj maare nakatxtenq’a chixtawb’al ru li neke’reek’a laa was aawiitz’in li neke’raho sa’ xch’ool.

Naq nakawil Salmos 102:12–28; 103; 116, sik’eb’ li aatin li neke’xk’e xkawilal aach’ool “chixpatz’b’al xk’ab’a’ li Qaawa’ ” (chi’ilmanq Salmos 116:13). Maare taawaj xjuch’b’al, xk’eeb’al sa’ aak’a’uxl, malaj xwotzb’al li aatin li naxk’e aayo’onihom chirix li Qaawa’.

Chi’ilmanq ajwi’ Isaias 25:8; 2 Korintios 1:3–7; Hebreos 2:17–18; Alma 7:11–13; Evan A. Schmutz, “Li Dios tixchaqihob’resi chixjunil lix ya’aleb’ ru,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2016.

K’irtesink, xb’aan laj J. Kirk Richards

Salmos 110; 118

Eb’ li Salmo neke’ru chinjayalinkil rik’in li Kolonel.

Wankeb’ li Salmo li neke’aatinak chirix lix yu’am ut lix k’anjel li Jesukristo. Wahe’ junjunq li na’leb’ re aatenq’ankil:

• Salmos 110:1–4 (chi’ilmanq Mateo 22:41–45; Hebreos 5:4–10; 6:20)

• Salmos 118:22 (chi’ilmanq Mateo 21:42; Hechos 4:10–11; 1 Pedro 2:7)

• Salmos 118:25–26 (chi’ilmanq Mateo 21:9)

K’a’ru neke’xk’ut li raqal a’in chawu chirix li Jesukristo? Chan ru nakatrosob’tesi li na’leb’ a’an?

Naq nakawileb’ li Salmo chiru li xamaan a’in, k’e reetaleb’ li raqal li neke’xjultika aawe li Kolonel. Naru ajwi’ taawileb’ malaj taawab’iheb’ li b’ich li nakate’xtenq’a chixk’oxlankil a’an.

Salmos 119

Li raatin li Dios tixk’am inb’e rik’in a’an.

Wankeb’ k’iila aatin sa’ li salmo a’in li neke’xjuntaq’eeta li qayu’am rik’in jun b’e re q’ajk rik’in li qaChoxahil Yuwa’. Naq yookat chi tzolok, k’e reetaleb’ li aatin jo’ b’eek, b’e, ut oqej. K’oxla xb’ehil laa yu’am—b’ar wanjenaqat, b’ar wankat, ut b’ar yookat chi xik anajwan. K’a’ru nakatzol sa’ li salmo a’in chirix laa b’eenik re q’ajk rik’in li Dios? Jo’ naxye sa’ li salmo a’in, k’a’ru xk’e li Dios aawe re aatenq’ankil chi kanaak sa’ li chaab’il b’e?

Us raj xnawb’al naq sa’ Hebreo, li junjunq reheb’ li waqxaqib’ raqal sa’ xtiklajik Salmos 119 neke’tikla rik’in li xb’een xleetril li alfabeto sa’ Hebreo. Li waqxaqib’ li neke’chal chirix a’an neke’tikla rik’in xkab’ li leetr, ut wan chi jo’kan toj sa’ roso’jik li alfabeto.

Chi’ilmanq ajwi’ Isaias 42:16; 2 Nefi 31:17–21; Alma 7:19–20.

Salmos 134–136

Q’axal nim wi’chik xwankil li Qaawa’ chiru yalaq pak’b’il dios.

K’e reetal k’a’ut naq moko us ta xpaab’ankileb’ li pak’b’il dios jo’ naxye sa’ Salmos 135:15–18. K’a’ru maare tat-aaleeq chixpaab’ankil li chanchaneb’ li pak’b’il dios li ch’olob’anb’ileb’ sa’ li raqal a’in?

Naru taatz’iib’aheb’ li xninqal ru b’aanuhom naru naxb’aanu li Qaawa’, jo’ naxye sa’ Salmos 134–136. K’a’ru xb’aanuhom choq’ aawe?

Salmos 146–50

“Chenimaaq xk’ab’a’ li Qaawa’ ”

Naq nakawileb’ li salmo a’in re nimank-u, k’oxla k’a’ut naq nakanima ru li Qaawa’. K’a’ut naq aajel ru xnimankil ru? K’a’ru naru taab’aanu re xnimankil ru?

Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu jo’ junkab’al, ut choq’ re li q’ojyin re junkab’al

Salmos 119:105.Jo’ junkab’al, naru teeyiib’ jun ch’ina b’e ut texb’eeq chiru chi q’eq, ut teeroski jun pook re xkutanob’resinkil li b’e cheru. Naq yookex chi b’eek, naru taapatz’ a’in: “K’a’ru wan sa’ li qayu’am li chanchan li aak’ab’ a’in?” malaj “Chan ru naq li Dios chanchan li pook?” Xb’ichankil jun li b’ich chirix lix saqenkil li Dios, maare “Tzolin chi b’eek sa’ saqen,” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 197), naru tixch’olob’ xyaalal li na’leb’ li wan sa’ Salmos 119:105.

Salmos 127–128.K’a’ru naraj naxye naq li Qaawa’ tooxtenq’a “chixyiib’ankil li qochoch”? (Salmos 127:1). K’a’ru taqab’aanu re xb’oqb’al a’an chiqatenq’ankil sa’ xyiib’ankil jun ochoch re tiikilal? Re xtenq’ankil laa junkab’al chixsumenkil li patz’om a’in, naru taayiib’ xjalam-uuch jun li ochoch chiru hu, ut taaset li hu sa’ k’iila jachal. Chirix li junjunq hu, naru teetz’iib’a malaj teeyiib’ xjalam-uuch chan ru teeb’oq li Qaawa’ sa’ lee rochoch. Toja’ naq teejunaji chixjunileb’ li kok’ hu, chanchan li rompecabezas. K’a’ chik ru naqataw sa’eb’ li salmo a’in li nokohe’xmusiq’a chi b’eek sa’ xb’ehil li Qaawa’?

Salmos 139.Chirix rilb’aleb’ ru li raqal 1–4 jo’ junkab’al, naru tex’aatinaq chirix li xenumsi re xnawb’al naq li Dios naxnaw eeru (che’ilmanq li raqal 14–15, 23–24).

Salmos 146–150.Naru taab’oq laa junkab’al chixyaab’asinkil wiib’ oxib’ li raqal sa’ Salmos 146–150, ut te’xyal xyaab’asinkil jo’ kiraj raj laj tz’iib’ahom re. K’a’ru naru taqab’aanu re xnimankil ru li Qaawa’? Maare taawulaq chiru laa junkab’al xtz’iib’ankileb’ lix salmo a’an re xnimankil ru, ut teewotz li xetz’iib’a cherib’il eerib’.

Re xtawb’al xkomon chik li na’leb’ chirix xtzolb’aleb’ li kok’al, chi’ilmanq li tusleb’ aatin re li xamaan a’in sa’ Kim, Taaqehin—Choq’ re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al.

Jun b’ich naru xb’ichankil: “Tzolin chi b’eek sa’ saqen,” B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 197).

Xkawresinkil qib’ jo’ aj k’utunel

Oksi li chapb’il aatin. Naq nakatzol laa junkab’al, naru teerab’iheb’ li loq’laj hu chi yaab’asinb’il sa’ ChurchofJesusChrist.org malaj sa’ li aplicacion Biblioteca del Evangelio. Rab’inkileb’ li salmo chi yaab’asinb’il jwal chaab’il, xb’aan naq ke’tz’iib’aman re naq te’yaab’asimanq.

“Chinwanq taxaq jo’ naxye laa chaq’rab’, xb’aan naq rik’in a’an nak’ojlaak li waam” (Salmos 119:35).