“5–11 diciembre. Hageo; Sakarias 1–3; 7–14: “Santilal re li Qaawa’,” ” Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al: Li Najter Chaq’rab’ 2022 (2021)
“5–11 diciembre. Hageo; Sakarias 1–3; 7–14,” Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al: 2022
Li santil ochoch re Laie Hawai
5–11 diciembre
Hageo; Sakarias 1–3; 7–14
“Santilal re li Qaawa’ ”
Rilb’aleb’ ru li loq’laj hu naxb’oq li k’utb’esinb’il na’leb’. Chawab’i li na’leb’ naxk’utb’esi li Musiq’ej chawu naq nakawil xhu laj Hageo ut xhu laj Sakarias.
Tz’iib’a li nakak’oxla
Chirix k’iila chihab’ chi preexil, jun ch’uut aj Israelita, maare ke’wan li profeet aj Hageo ut aj Sakarias sa’ xyanqeb’, ke’kanab’aak chi q’ajk sa’ Jerusalen. Sa’ li ch’uut a’in, ke’wan li toj jultik reheb’ chan ru li Jerusalen naq maji’ kisachman. K’oxla li maare ke’reek’a naq ke’ril li po’lem kab’l li junxil ke’wan choq’ rochocheb’, lix ch’utleb’aal kab’l, ut lix santil ochoch. Reheb’ li ke’xpatz’ ma taawanq wi’chik xloq’al li santil ochoch jo’ chanru li “xb’een xloq’al li rochoch” li Qaawa’,(Hageo 2:3) li profeet aj Hageo kixye li raatin li Qaawa’: “Ex tenamit sa’ ruchich’och’, k’ehomaq eech’ool chi k’anjelak chejunilex, xb’aan naq wankin eerik’in, … mexxiwak!” “Taanujaq li ochoch a’in rik’in lin loq’al, … ut sa’ li na’ajej a’in tink’e li tuqtuukilal.” (Hageo 2:4–5, 7,9.)
A’b’an, maawa’ ka’ajwi’ li santil ochoch li ki’ajman yiib’aak wi’chik. Lix tenamit li Dios sachenaqeb’ ajwi’ sa’ musiq’ej. Ut xyiib’ankil wi’chik jun santil tenamit kiraj mas wi’chik chiru xkawresinkileb’ li ninqi pek ut xkab’lankil li xaxqookil tz’ak rik’ineb’. Sa’ li kutan a’in, “Santilal re li Qaawa’ ” tz’iib’anb’il chiruheb’ li santil ochoch, ut li aatin a’an ink’a’ na’aatinak ka’ajwi’ chirix li kab’l a’an, chirix b’an li qayu’am. Xtz’iib’ankil li aatin a’in chiru “xkampaanileb’ li kawaay” ut “chixjunileb’ li uk’al li na’oksiman Jerusalen” (Sakarias 14:20–21) ka’ajwi’ wan xwankil wi tz’iib’anb’ilaq ajwi’ chiru chixjuni li ch’oolej. Re taawanq tz’aqal li santilal, tento naq li raatin ut lix chaq’rab’ li Qaawa’ “ab’inb’ilaq” qab’aan (Sakarias 1:6), re naq lix wankilal naru tooxjal re naq taasantob’resiiq qu jo’ a’an (chi’ilmanq Levitico 19:2).
Re xtzolb’al k’a’ru wan sa’ lix hu laj Hageo ut lix hu laj Sakarias, chi’ilmanq “Hageo ut “Sakarias (Zacarias), Profeet sa’ li Najter Chaq’rab’ sa’ li K’utul Raqal reheb’ li Loq’laj Hu.
Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu aajunes
“Ilomaq li k’a’ru yookex chixk’ulb’al.”
Naab’al li k’anjel ki’ajman re xyiib’ankil wi’chik Jerusalen. Ak xnume’ 15 chihab’ xsutq’ijikeb’ laj Israelita, ut li Qaawa’ kiraho’ xch’ool xb’aan naq ink’a’ ke’xyal xq’e chixyiib’ankil chi ak’il li santil ochoch (chi’ilmanq Hageo 1:2–5; chi’ilmanq ajwi’ Esdras 4:24). Naq nakawil Hageo 1; 2:1–9, k’oxlaheb’ li patz’om a’in: K’a’ru lix q’ajkamunkileb’ laj Israelita xb’aan naq ink’a’ ke’xchoy li santil ochoch? K’a’ru kixyeechi’i li Qaawa’ reheb’ wi te’xyiib’ wi’chik lix santil ochoch? Maare taayal “rilb’al li k’a’ru yookat chixk’ulb’al”—re xk’oxlankil k’a’ru li aajel ru sa’ laa yu’am, ut chan ru taajayali rik’in li naraj li Qaawa’.
Chi’ilmanq ajwi’ Tzol’leb’ ut Sumwank 95; Terence M. Vinson, “Tz’aqal xtzolomeb’ li Kolonel,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2019.
Li Qaawa’ naru tinixsantob’resi.
Li Hermana Carol F. McConkie kixye: “Li santilal a’an xsik’b’al ru li k’a’ru tixk’e naq li Santil Musiq’ej taakanaaq jo’ aj k’amol qab’e. Li santilal a’an xkanab’ankil sa’ junpak’al li ruchich’och’il winq ut wulak choq’ “aj santil paab’anel sa’ xk’ab’a’ lix tojb’al rix li maak xb’aan li Kristo li Qaawa’ ” [Mosiah 3:19]. … Li qoyb’enihom re santilal jayalinb’il rib’ rik’in li Kristo, li ruxtaan, ut li rusilal ” (“Lix chaq’alil ru li santilal,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2017). K’oxla li na’leb’ a’in naq nakawil li raatin li Qaawa’ li kixye rik’in xtz’uumal re li profeet aj Sakarias, li kirelaji laj Israel chixsantob’resinkil rib’: Sakarias 1:1–6; 3:1–7; 7:8–10; 8:16–17. K’e reetal k’a’ru kixye li Qaawa’ naq te’xb’aanu laj Israel re naq taaruuq tixsantob’resiheb’. Chan ru naq yoo chatenq’ankil chi santob’resiik?
Sa’ Sakarias 2:10–11; 8:1–8; 14:9–11, 20–21 nach’olob’aman chan raj ru li qayu’am chalel naq toowanq rik’in li Qaawa’ sa’ santilal. K’a’ raj ru xyaalalileb’ li aatin a’in choq’ reheb’ li yookeb’ chixyiib’ankil wi’chik li tenamit Jerusalen sa’ xkutankil laj Sakarias? K’a’ru xyaalalileb’ choq’ aawe?
“Xb’aan naq we’ chaq laa rey, tiik xch’ool ut aj q’axol u, tuulan ut wan chaq chirix jun ch’ina b’uur” (Sakarias 9:9). Li rokik li Kristo sa’ Jerusalen, xb’aan laj Harry Anderson
Sakarias 9:9–11; 11:12–13; 12:10; 13:6–7; 14:1–9
Li Jesukristo a’an li yeechi’inb’il Mesias.
Sa’ lix tz’iib’ahom, laj Sakarias na’aatinak chirix lix k’anjel li Jesukristo sa’ ruchich’och’ ut chirix li xkab’ xk’ulunik. Juntaq’eetaheb’ li profeetil aatin a’in kixye laj Sakarias rik’in xkomoneb’ chik li raqal sa’ li loq’laj hu:
-
Sakarias 9:9–11 (chi’ilmanq Mateo 21:1–11; 1 Pedro 3:18–19)
-
Sakarias 11:12–13 (chi’ilmanq Matoe 26:14–16; 27:1–7)
-
Sakarias 12:10 (chi’ilmanq Jwan 19:37; Apokalipsis 1:7)
-
Sakarias 13:6–7; 14:1–9 (chi’ilmanq Mateo 26:31; Tzol’leb’ ut Sumwank 45:47–53)
K’a’ru xatzol chirix li Kolonel naq xawileb’ li raqal a’in? K’a’ut naq nim xwankil choq’ aawe xtawb’aleb’ ru li raqal a’in?
Chi’ilmanq ajwi’ li K’utul Raqal reheb’ li Loq’laj Hu, “Mesias.”
Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu jo’ junkab’al, ut choq’ re li q’ojyin re junkab’al
-
Hageo 1:2–7.Eb’ li raqal a’in maare texxtenq’a “chirilb’al li k’a’ru yookex chixk’ulb’al.” Jo’ junkab’al, naru teereek’asi eerib’ chixk’utb’esinkil li na’leb’ sa’ li raqal 6. K’a’ru naxk’ut li raqal a’in chirix xk’eeb’al xloq’al li k’a’ru re li ruchich’och’ sa’ xb’een li k’a’ru re li Dios? Naru tex’aatinaq chirix li naxik wi’ xch’ool lee junkab’al. Xb’ichankil jun b’ich jo’ “Chinwanq raj jo’ li Jesus” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 40–41) naru tixtenq’a laa junkab’al chixk’eeb’al reetal li us yookex chixb’aanunkil, ut chan ru naq texchaab’ilo’q.
-
Hageo 2:1–9.Naq maji’ teeril li raqal a’in, naru taaseraq’i resil li santil ochoch re li Centro re Provo, li kiyiib’aak chi ak’il rik’in xpo’lem jun k’atb’il tabernaculo (chi’ilmanq li video “El templo del Centro de la Ciudad de Provo terminado,” ChurchofJesusChrist.org). Naq nekeril Hageo 2:1–9, naru taapatz’ re laa junkab’al naq te’xk’oxla k’a’ru nak’ulman sa’ xyu’ameb’ chanchan xyiib’ankil chi ak’il li santil ochoch li kisachman. Chan ru naq li Qaawa’ nokoxyiib’ chi ak’il chirix xk’ulb’al qarahilal malaj qach’a’ajkilal?
-
Sakarias 3:1–7.Naq nekerileb’ li raqal a’in, naru taak’ut tz’aj aj t’ikr chiru laa junkab’al. K’a’ raj ru kireek’a laj Josue naq kixxaqab’ rib’ chi tz’aj xt’ikr chiru jun li anjel? Chan ru naq li maak chanchan li tz’aj aj t’ikr? K’a’ru naxk’ut Sakarias 3:1–7 chiqu chirix li kuyuk maak? Toja’ naq teepuch’ li t’ikr sa’ komonil ut tex’aatinaq chirix lix wankilal lix tojb’al rix li maak xb’aan li Jesukristo re xsaqob’resinkil qu.
-
Sakarias 8:1–8.K’a’ru nawulak chiqu chirix lix k’utb’esinb’il matk’ laj Sakarias chirix li tixk’ul Jerusalen? K’a’ru naqataw aran li taqaj raj sa’ li qatenamit laa’o? Chan ru taqab’oq li Kolonel chi kanaak sa’ qayanq? (chi’ilmanq Gary E. Stevenson, “Hogares sagrados, templos sagrados,” Liahona, mayo 2009, 101–103).
Re xtawb’al xkomon chik li na’leb’ chirix xtzolb’aleb’ li kok’al, chi’ilmanq li tusleb’ aatin re li xamaan a’in sa’ Kim, Taaqehin—Choq’ re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al.
Jun b’ich naru xb’ichankil: “Chinwanq raj jo’ li Jesus,” B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 40–41.
Xkawresinkil aawib’ chi tzolok
Chatz’il aawix. Naq nakawil li loq’laj hu, rajlal tatmusiq’aaq chixk’oxlankil li rajom aach’ool chixpaab’ankil li qaChoxahil Yuwa’ ut li Jesukristo. B’aanu li k’a’ru taaweek’a.