Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 2021
22–28 Māʻasi. Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29: “ʻE Tānaki ʻe Sīsū Kalaisi ʻa Hono Kakaí”


“22–28 Māʻasi. Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29: ‘ʻE Tānaki ʻe Sīsū Kalaisi ʻa Hono Kakaí,’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 2021 (2020)

“22–28 Māʻasi. Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí

ʻĪmisi
ko e ʻafio ʻa Sīsū ʻi he ʻao ʻo e kakai ʻoku nau tuʻulutuí

ʻE Peluki ʻa e Tui Kotoa Pē, tā ʻe J. Kirk Richards

22–28 Māʻasi

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29

ʻE Tānaki ʻe Sīsū Kalaisi ʻa Hono Kakaí

ʻOkú ke ʻiloʻi e fānau ʻokú ke akoʻí, pea ʻoku lahi ʻa e ngaahi moʻoni ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29 ʻa ia te nau lava ʻo tāpuekina kinautolu. Muimui ʻi he ueʻi ʻa e Laumālié ʻi hoʻo ako ʻa e vahe 29, pea lekooti ʻa e ngaahi ongo fekauʻaki mo e founga te ke akoʻi ai ki he fānaú ʻa e ngaahi moʻoni ko ʻení.

Lekooti Hoʻo Ngaahi Ongó

ʻĪmisi
fakaʻilonga feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

Fakakaukau ke fakaafeʻi ha fānau ʻe niʻihi ke nau vahevahe ha niʻihi ʻo e ngaahi founga ʻoku nau ako ai ʻa e ongoongoleleí ʻi ʻapí—fakafoʻituitui pe mo honau ngaahi fāmilí. Fakaafeʻi ha fānau ʻe toko taha pe tokolahi ange ke nau vahevahe ʻenau fakamoʻoni ki ha meʻa ne nau ako he uiké ni ʻi ʻapi.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné: Fānau Iiki Angé

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:1–2

ʻE tānaki ʻe Sīsū Kalaisi ʻa Hono kakaí kimuʻa peá Ne toe hāʻele maí.

ʻOku tānaki fakataha kitautolu ʻe he Fakamoʻuí ʻi he taimi ʻoku tau tali mo muimui ai ki Heʻene ngaahi akonakí.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Tuku ki he fānaú ke nau tā valivali ʻa e peesi ʻekitivitī ʻo e uike ní lolotonga ia ʻokú ke fakaʻaliʻali ʻa e foʻi vitiō ko e “Chicks and Hens” (ChurchofJesusChrist.org). Kole ki he fānaú ke nau fanongo ki he founga ʻoku tānaki ʻaki ʻe he motuʻa moá ʻa hono fanga ʻuhikí.

  • Hili hono lau ʻo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:1–2, fakatātaaʻi ʻa e talanoa fakatātā ʻo hono tānaki ʻe Kalaisi ʻa Hono kakaí “ʻo hangē ko hono tānaki ʻe he motuʻa moá ʻa hono fanga ʻuhikí.” ʻE lava ke fakangalingali pē ʻe ha tamasiʻi/taʻahine ʻe taha ko e motuʻa moá ia peá ne fili ha tuliki ʻi he lokí ke ne tuʻu ai. Ko e taimi te ne “ʻuʻua” aí, fakatahatahaʻi mai ʻa e fānaú kotoa ke nau takatakaiʻi ia. ʻE lava ke taufetongi ʻa e fānaú ʻi hono fakatātaaʻi ʻa e motuʻa moá. Fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻo e Fakamoʻuí pea fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau fakatahataha mai kiate Ia. Vahevahe mo e fānaú ʻa e founga ʻoku tokoni ai ʻa Sīsū kiate kitautolu ʻi he taimi ʻoku tau fakataha ai kiate Iá.

    ʻĪmisi
    motuʻa-moa mo e fanga ʻuhikí

    Kuo Tuʻo Fiha, tā ʻe Liz Lemon Swindle

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:2–11

Te u lava ʻo teuteu ke feʻiloaki mo e Fakamoʻuí.

ʻE ʻi ai ha ʻaho te tau ʻi he ʻao ai ʻo Sīsū Kalaisí. Neongo ʻoku ngali taumamaʻo ʻi he kahaʻú ʻa e ʻaho ko iá, ka ʻe kei lava pē ke fakakaukau ʻa e fānaú ki ai pea mo e founga te nau lava ʻo mateuteu ai ki aí.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻo e Hāʻele ʻAngaua Maí (vakai, Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí, fika 66), pea tokoni ki ha tamasiʻi/taʻahine ke ne lau ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:11. Tokoni ke fakatokangaʻi ʻe he fānaú ʻa e ngaahi kupuʻi lea ʻi he potufolofolá ʻokú ne fakamatalaʻi ʻa e meʻa ʻoku nau mamata ki ai ʻi he fakatātaá. Vahevahe mo e fānaú hoʻo ongo fekauʻaki mo e toe hāʻele mai ʻa Sīsū Kalaisi ki māmaní.

  • Hivaʻi fakataha mo e kalasí ha foʻi hiva fekauʻaki mo e Hāʻele ʻAngaua Maí, hangē ko e “ ʻO Ka Ne Ka Toe Haʻú” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 46–47). Fakaʻaliʻali ki he fānaú ha ʻū fakatātā ʻo e ngaahi meʻa ʻe lava ke nau fai ke mateuteu ai ke feʻiloaki mo e Fakamoʻuí pea nofo fakataha mo Ia ʻo taʻengata (vakai, Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí ki ha ngaahi fakakaukau). Tokoniʻi kinautolu ke nau ʻiloʻi ha toe ngaahi founga ange ke mateuteu ai ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:2–10.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné: Fānau Lalahi Angé

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29

Naʻe teuteuʻi ʻe he Tamai Hēvaní ha palani ʻo e fakamoʻuí maʻaku.

Ko e lahi ange e ʻilo ʻe ha tamasiʻi/taʻahine ki he palani ʻa e Tamai Hēvaní ki he fakamoʻuí, ko e lahi ange ia ʻene malava ke fakamālohia ʻa e tui ki he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ke muimui ʻi he palani ko iá. Ko e hā ha ngaahi konga ʻo e palani ko iá ʻokú ke ongoʻi ke tokanga taha ki aí?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Kole ki ha fānau ʻe niʻihi ke nau vahevahe ha sīpinga ʻo ha taimi ne palani ai ki ha meʻa, hangē ko ha ʻeveʻeva pe fakahoko ha ngāue. Te ke lava foki ʻo vahevahe ha ngaahi sīpinga ʻo e palaní, hangē ko ha tohi māhina ʻoku hiki ai ha ngaahi ʻekitivitī pe ko ha ngaahi fakahinohino ki ha meʻa ke ngaohi. Ko e hā ʻoku ʻaonga ai ʻa e palaní? Vahevahe mo e fānaú ʻoku ʻi ai ha palani ʻa e Tamai Hēvaní ʻa ia te ne fakangofua kitautolu ke tau hoko ʻo hangē pē ko Iá.

  • Ke tokoni ke mahino ki he fānaú ʻa e palani ʻa e ʻOtuá, ʻai ha ngaahi fakaʻilonga ki he ngaahi foʻi lea ko ʻení: moʻui ʻi he maama fakalaumālié, ko e Fakatupú, ko e Hingá, moʻui ʻi he māmaní, mo e Hāʻele ʻAngaua Maí. Hili hoʻo fakamatalaʻi ʻa e foʻi lea takitaha (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:9–45), ʻoange ʻa e fakaʻilongá ke taki taha ʻa e fānaú, pea kole ange ke nau tuʻu laine ʻi he hokohoko totonú ke fakahaaʻi ʻa e taimi ʻe hoko ai ʻa e meʻa takitaha ʻi he palani ʻa e Tamai Hēvaní. ʻE lava ke vahevahe ʻe he fānau takitaha ʻa e meʻa ʻokú ne ʻiloʻi fekauʻaki mo e meʻa ʻoku tohi ʻi heʻene fakaʻilongá. Tokoni ke ʻiloʻi ʻe he fānaú ʻa e founga ʻoku tokoni ai ʻa e ʻilo kau ki he palani ʻa e Tamai Hēvaní ke tau hoko ʻo tatau mo Ia mo e Fakamoʻuí.

  • Fakaʻaongaʻi ha ʻekitivitī ʻe taha pe lahi ange mei he ngaahi ʻekitivitī ʻi laló ke akoʻi e ngaahi moʻoni fekauʻaki mo e palaní mo e anga ʻene ʻaonga kiate kitautolú. Fakakaukauʻi ke kole ki ha niʻihi ʻo e fānaú ke nau omi mateuteu ke tokoni atu kiate koe ʻi he faiakó.

    • Tauʻatāina ke Filí. Tokoni ke mahino ki he fānaú kuo ʻomi ʻe he Tamai Hēvaní ha meʻafoaki ʻo e tauʻatāina ke filí pea ʻoku tau haʻisia ai ki heʻetau ngaahi filí (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:39–40). Faʻu ha fakaʻilonga ʻe ua ki he fānau takitaha: ko e taha ʻokú ne fakafofongaʻi ʻa e fili ʻoku leleí (hangē ko ʻení, ko ha fofonga malimali) pea ko e taha ʻokú ne fakafofongaʻi ʻa e fili ʻoku halá (hangē ko ʻení, ko ha fofonga mamahi). Vahevahe ha ngaahi sīpinga ʻo e ngaahi fili ʻoku leleí mo e fili ʻoku koví, pea kole ki he fānaú ke nau hiki hake ʻa e fakaʻilonga ʻoku tonú. Kole ki he fānaú ke nau vahevahe ʻa e ngaahi tāpuaki ʻoku tau maʻu ʻi he taimi ʻoku tau muimui ai kia Sīsū Kalaisí. Ko e hā ʻoku tuku ai ʻe he Tamai Hēvaní ke tau fai ʻetau fili pē ʻatautolú?

    • Ko e ngaahi fekaú. Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau hiki ʻi he palakipoé ha niʻihi ʻo e ngaahi fekaú. (Ki ha ngaahi sīpinga, ʻe lava ke nau fekumi ʻi he ʻEkesōtosi 20:3–17 mo e Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí, 103–15.) Ko e hā ʻoku ʻomi ai ʻe he Tamai Hēvaní e ngaahi fekau kiate kitautolú? Ko e hā ʻoku tau ako mei he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:35 fekauʻaki mo e ngaahi fekau ʻa e Tamai Hēvaní?

    • Ko e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí. Tokoni ke ʻiloʻi ʻe he fānaú ne teuteuʻi ʻe he Tamai Hēvaní ha founga ke fakamolemoleʻi ai kitautolu ʻi he taimi ʻoku tau fai ai e ngaahi fili ʻoku halá. Kole ki he fānaú takitaha ke nau lau ha taha ʻo e ngaahi veesi ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:1, 42–43 pea vahevahe ʻa e meʻa ʻokú ne akoʻi fekauʻaki mo e Fakalelei ʻa e Fakamoʻuí. Fekumi ki ha founga lelei ke fakaafeʻi ai ʻa e fānaú ke nau vahevahe e meʻa ne nau maʻú, hangē ko e hokohoko honau ʻū ʻaho fāʻeleʻí, pe nounou taha ki he lōloa taha, mo e alā meʻa peheé.

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:1–2

ʻE tānaki ʻe Sīsū Kalaisi ʻa Hono kakaí kimuʻa peá Ne toe hāʻele maí.

Te ke tokoni fēfē ki he fānau ʻokú ke akoʻí ke nau loto-vēkeveke ke tokoni ki hono tānaki ʻo ʻIsilelí?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau lau ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29: 1–2 pea fekumi ki he meʻa ʻoku fakafehoanaki ʻe he ʻEikí kiate Iá. Ko e hā e meʻa ʻoku fakakaukauloto ʻa e fānaú ki ai ʻi he taimi ʻoku nau lau ai ʻa e fakafehoanaki ko ʻení? Ko e hā naʻe folofola ʻaki ʻe he ʻEikí kuo pau ke tau fai kae lava ke Ne tānaki fakataha kitautolú?

  • Ko ha founga ʻe taha ke vēkeveke ai ʻa e fānaú ki he tānaki fakatahá, ko e vahevahe ha talanoa ʻo ha taha naʻe kau ki he Siasí. Hangē ko ʻení, ko hai naʻá ne fakafeʻiloaki ho fāmilí ki he Siasí? Fakakaukau ke tomuʻa kole ki he fānaú ke nau fekumi ke ʻiloʻi pe ko hai ʻa e fuofua mēmipa honau fāmilí ke kau ki he Siasí pea vahevahe hono talanoá ki he kalasí.

  • Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau hiki ha lisi ʻo e ngaahi founga ʻe lava ke nau tokoni ai ke tānaki fakataha ʻa e kakaí ki he Fakamoʻuí. Hangē ko ʻení, te nau lava ʻo fakaafeʻi ha ngaahi kaungāmeʻa pe fāmili ki ha ʻekitivitī ʻa e Palaimelí pe ki ha efiafi fakafāmili ʻi ʻapi mo honau ngaahi fāmilí.

  • ʻOku fakamatala ʻi he tefito ʻo e tui hono hongofulú kau ki hono tānaki ʻo ʻIsilelí. ʻOku maʻuloto nai ʻe ha taha ʻo e fānaú ʻa e tefito ʻo e tui ko ʻení? Kapau ʻoku ʻi ai, fakaafeʻi ke ne lau maʻuloto ia ki he kalasí. Kapau ʻoku ʻikai pea tokoni ke nau fokotuʻu ha taumuʻa ke ako maʻuloto ia.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Poupouʻi e Ako ʻi ʻApí

Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau hiki ha foʻi moʻoni ne nau ako ʻi he kalasí. Fehuʻi ange pe ko e hā ʻoku nau fakakaukau ke nau fai ke vahevahe ai ʻa e foʻi moʻoni ko ʻení mo honau ngaahi fāmilí.

Ko Hono Fakaleleiʻi ʻEtau Founga Akoʻí

Tokanga. Tokanga ki he founga ʻoku tali ʻaki ʻe he fānau ʻi hoʻo kalasí ki he ngaahi ʻekitivitī akó. Kapau te nau fakaʻau ʻo taʻemanonga, mahalo kuo taimi ke hoko atu ki ha ʻekitivitī ʻe taha pe fai ha kiʻi luelue ʻeveʻeva. Kapau ʻokú ke fakatokangaʻi ʻoku kau fakamātoato mai mo ako ʻa e fānaú, ʻoua naʻá ke hohaʻa ke hoko atu.

Paaki