Fuakava Foʻoú 2023
24–30 ʻEpeleli. Sione 7–10: “Ko Au ko e Tauhi Leleí”


“24–30 ʻEpeleli. Sione 7–10: ‘Ko Au ko e Tauhi Leleí,’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: Fuakava Foʻoú 2023 (2022)

“24–30 ʻEpeleli. Sione 7–10,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: 2023

ʻĪmisi
Sīsū mo ha fefine naʻe tō ki he kelekelé

ʻOku ʻIkai Te u Fakahalaia Koe, tā ʻa Eva Koleva Timothy

24–30 ʻEpeleli

Sione 7–10

“Ko Au ko e Tauhi Leleí”

ʻI hoʻo lau e Sione 7–10, fakakaukau ki he fānau ʻokú ke akoʻí. Ko e lahi ʻo e ngaahi fakakaukau maʻá e fānau lalahi angé ʻi he lēsoni ko ʻení, ʻe lava foki ke liliu maʻá e fānau iiki angé, pe liliu fakafoki.

ʻĪmisi
fakaʻilonga feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

Fakamanatu ki he fānaú ha meʻa naʻá ke fakaafeʻi ke nau fai ʻi ha lēsoni kimuʻa. Kole ange ke nau vahevahe ʻa e meʻa naʻa nau fai ke ngāueʻi ai ʻa e fakaafé.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné: Fānau Iiki Angé

Sione 7:14–17

ʻE tokoniʻi au ʻe hono tauhi e ngaahi fekaú, ke u ʻilo ʻoku moʻoni.

Naʻe akoʻi ʻe Sīsú te tau lava ʻo maʻu ha fakamoʻoni ki he ngaahi moʻoni naʻá Ne vahevahé, ʻi heʻetau moʻui ʻaki e ngaahi moʻoni ko iá. ʻOku tokoni ʻa e nonga ʻoku tau ongoʻi ʻi he taimi ʻoku tau talangofua ai ki he ngaahi fekaú, ke tau ʻiloʻi ʻoku moʻoni ia. Fakakaukau ki he founga te ke ala akoʻi ai ki he fānaú ʻa e moʻoni ko ʻení.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakamatalaʻi fakanounou e Sione 7:17 ʻi he ngaahi lea ʻe mahino ki he fānaú. Tokoni ke nau ʻiloʻi ʻoku tokoniʻi kitautolu ʻe he talangofua ki he ngaahi fekaú, ke tau ongoʻi ofi ange ai kia Sīsū Kalaisi. Hangē ko ʻení, te mou lava ʻo hivaʻi fakataha ha foʻi hiva hangē ko e “Tauhi ʻa e Ngaahi Fekaú” pe “Fili e Hala Totonú” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 68–69, 82). Kole ki he fānaú ke fakafanongo ki he founga ʻe tāpuekina ai kitautolu ʻi he taimi ʻoku tau tauhi ai e ngaahi fekaú.

  • Vahevahe ha aʻusia ki he taimi naʻá ke maʻu ai ha fakamoʻoni ki ha fekau mei he ʻOtuá koeʻuhí naʻá ke moʻui ʻaki e fekau ko iá, hangē ko e totongi vahehongofulú pe fakamolemoleʻi ha taha ne anga taʻeʻofa atu. Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau fakakaukau ki ha aʻusia ne nau maʻu ʻi he taimi ne nau talangofua ai ki ha fekau. Kole ange ke nau fakamatalaʻi e ongo naʻa nau maʻu ‘i he taimi naʻa nau talangofua aí.

  • Fakaafeʻi e fānaú ke tā ha ʻū fakatātā ʻo kinautolu ʻoku nau tauhi ha fekau. (Tokoni ke nau fakakaukau ki ha ngaahi sīpinga.) Fakaafeʻi ke nau fevahevaheʻaki ʻenau ʻū fakatātaá pea talanoa kau ki he fiefia ʻoku nau maʻu mei he talangofua ki he fekau ko iá.

Sione 8:29

Naʻe talangofua ʻa Sīsū ki Heʻene Tamaí.

Naʻe fakahoko maʻu pē ʻe Sīsū Kalaisi e ngaahi meʻa naʻe fakahōifua ki Heʻene Tamai ʻi Hēvaní. Te ke lava fēfē ke tokoniʻi e fānaú ke nau ʻiloʻi e ngaahi hala ke muimui ai ki Heʻene sīpingá?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Tokoniʻi e fānaú ke nau toutou fakahoko e meʻa ne folofola ʻaki ʻe Sīsū fekauʻaki mo e Tamai Hēvaní ʻi he Sione 8:29: “ʻOku ou fai maʻu ai pē ʻa e ngaahi meʻa ʻoku lelei ai iá.” Kole ange ke nau vahevahe ha ngaahi meʻa ne fai ʻe Sīsū naʻe fiefia ai e Tamai Hēvaní. Fakaʻaliʻali ange ha ʻū fakatātā mei he Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí ke nau maʻu ai ha ngaahi fakakaukau.

  • Fehuʻi ki he fānaú ko e hā e ngaahi meʻa ʻokú ne ʻai kinautolu ke nau fiefiá. Pe ko e fakaafeʻi ha mātuʻa ʻo e taha ʻo e fānaú, ke vahevahe ha aʻusia ʻi he taimi ne fai ai ʻe he kiʻi tamasiʻí pe taʻahiné ha meʻa ʻa ia ne houngaʻia, pe fiefia ai e mātuʻa ko iá. Ko e hā te tau lava ʻo fai ke fiefia ai ʻetau Tamai Hēvaní? Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau tā ha ʻū fakatātā ʻo kinautolu ʻoku nau fakahoko e ngaahi ʻekitivitī ko iá, ke ʻave ki ʻapi mo fakamanatu kiate kinautolu.

Sione 10:1–16

ʻOku ʻafioʻi mo ʻofeina au ʻe Sīsū.

ʻE lava ke tokoni e talanoa fakatātā ʻo e tauhisipi leleí ke mahino ki he fānaú, ʻoku ʻofeina mo ʻafioʻi kinautolu ʻe Sīsū.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • ʻOange ki he fānaú ha ʻū fakatātā ʻokú ne fakafofongaʻi ha meʻa ʻi he talanoa fakatātā ʻo e tauhisipi leleí, hangē ko e sipi, ko ha tauhisipi, pe ko ha ulofi. Fili ha ngaahi veesi ʻe niʻihi mei he Sione 10:1–16 ke lau ki he fānaú, pea kole ange ke nau puke hake ʻenau ʻū fakatātaá ʻi heʻenau fanongo ʻokú ke laukonga kau ki he ngaahi meʻa ʻi heʻenau fakatātaá. Tokoniʻi e fānaú ke nau fakakaukau ki ha ngaahi founga ʻoku hangē ai ʻa Sīsū ko ha tauhisipi kiate kitautolú. Fai hoʻo fakamoʻoni, ʻoku ʻofa ʻa e Fakamoʻuí ʻiate kitautolu pea te Ne tataki kitautolu ke tau toe foki hake kiate Ia.

  • Fakaʻaliʻali e fakatātā ʻo Sīsū mo e fanga lamí ʻi he fokotuʻutuʻu ki he uike ní ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí. Te tau ʻiloʻi fēfē ʻoku ʻofa ʻa Sīsū ʻi he fanga lamí? Te tau lava fēfē ke tala ʻoku ʻofa ʻa e fanga lamí ʻia Sīsuú? Te tau fakahaaʻi fēfē nai kia Sīsū ʻoku tau ʻofa ʻiate Ia?

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné: Fānau Lalahi Angé

Sione 7:14–17

ʻOku tokoni hono tauhi e ngaahi fekaú ke u ʻiloʻi ʻoku moʻoni ia.

Mahalo kuó ke maʻu mo e fānau ʻokú ke akoʻí ha ngaahi aʻusia ʻi hono moʻui ʻaki e ngaahi moʻoni ʻo e ongoongoleleí mo ʻiloʻi ʻoku nau moʻoni. Te ke lava fēfē ʻo fakatupulaki ʻa e ngaahi aʻusia ko iá ʻi hoʻo akoʻí?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Hiki e veesi takitaha ʻo e Sione 7:14–17 ʻi ha ʻū laʻipepa kehekehe pea fakaʻaliʻali kinautolu ʻi he hokohoko kehekehe. Kole ki he fānaú ke nau fakahokohoko totonu kinautolu pea vakai ki he Sione 7:14–17 ke sio pe ʻoku tonu ia. Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau tauhōhoa pea vahevahe mo honau hoá ʻa ʻenau mahino ki he veesi takitaha. Kuo tokoniʻi fēfē nai kinautolu ʻe he talangofua ki he ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá, ke nau ʻiloʻi ʻoku moʻoni ʻa e ngaahi fekaú?

  • Vahevahe ha ngaahi sīpinga mei he folofolá ʻoku hā ai e founga ne tāpuekina ai ha kakai ʻi heʻenau moʻui ʻaki e ngaahi moʻoni ʻo e ongoongoleleí, hangē ko Tanielá (vakai, Taniela 6) pe ʻIlisapeti (vakai, Luke 1:5–14). Ko e hā ha ngaahi tāpuaki kuo foaki mai kiate kitautolu ʻi heʻetau talangofua ki he ngaahi fekaú?

  • Fakaafeʻi ha taha ʻo e fānaú ʻi ha ngaahi ʻaho kimuʻa he kalasí, ke ne tohi fekauʻaki mo ha taimi naʻá ne maʻu ai ha fakamoʻoni ki ha fekau ʻaki hono moʻui ʻaki iá. Lolotonga e kalasí, kole ki he tokotaha ko iá ke ne vahevahe e meʻa naʻá ne tohí.

Sione 8:31–36

ʻE lava ke fakatauʻatāinaʻi au ʻe he moʻoní.

ʻOku fakakaukau ha kakai ʻe niʻihi ʻoku hoko ʻa hono moʻui ʻaki e ongoongoleleí ke fakangatangata ai kinautolu. Te ke fakaʻaongaʻi fēfē ʻa e Sione 8:31–36 ke tokoni ke mahino ki he fānaú ʻoku fakatauʻatāinaʻi kitautolu ʻi hono moʻui ʻaki e ongoongoleleí?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaafeʻi e fānaú ke nau lau e Sione 8:31–36 pea vahevahe ʻenau fakakaukau ki he ʻuhinga ʻo e hoko ko ha pōpula ki he angahalá. ʻOku tokoniʻi fēfē kitautolu ʻe he ngaahi akonaki ʻa Sīsuú ke tau tauʻatāiná?

  • Fakaʻaliʻali ha foʻi loka ke fakafofongaʻi ʻa e angahalá pea mo ha kī ke ne fakafofongaʻi ʻa hono lava ʻe he ngaahi moʻoni ʻo e ongoongoleleí ʻo fakatauʻatāinaʻi kitautolú. Hangē ko ʻení, ʻe lava ke ʻomi ʻe he ʻilo fekauʻaki mo e Fakalelei ʻa e Fakamoʻuí ha tauʻatāina ke fakatomala pea mo fakamolemoleʻi ʻetau ngaahi angahalá. Pe ko e lava ke ʻomi ʻe he ʻilo ki he Lea ʻo e Potó, ʻa e tauʻatāina ke fakaʻehiʻehi mei he ngaahi maʻunimaá.

ʻĪmisi
Ko e faiako ʻa Sīsū ʻi he temipalé

Naʻe akoʻi ʻe Sīsū ʻo pehē, “ʻE fakatauʻatāinaʻi ʻa kimoutolu ʻe he moʻoní” (Sione 8:32).

Sione 10:1–18

ʻOku hangē ʻa Sīsū ko ha tauhisipí kiate au.

ʻI hoʻo ako ʻa e talanoa fakatātā ʻo e tauhisipi leleí, fekumi ki ha ngaahi moʻoni ʻokú ne akoʻi mai fekauʻaki mo hotau vā fetuʻutaki mo e Fakamoʻuí. ʻE tāpuekina fēfē e fānaú ʻe hono ʻiloʻi e ngaahi moʻoni ko ʻení?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Tohiʻi ʻa e tauhisipi leleí mo e unga ngāué ʻi he palakipoé. Fakamatalaʻi ange ko e unga ngāué, ko e taha ia ʻoku totongi ke ne fai ha ngāue ke maʻu ai ha paʻanga. Kole ki he fānaú ke nau lisi e ngaahi faikehekehe ʻoku nau maʻu ʻi he Sione 10:1–18 ʻi he vahaʻa ʻo ha tauhisipi lelei mo e unga ngāue. Ko e hā ka ke ka fie maʻu ai ke ke muimui ki he tauhisipi leleí kae ʻikai ko e unga ngāué? Ko e hā e founga ʻoku hoko ai ʻa Sīsū ko ha tauhisipi kiate kitautolú?

  • Tā pe fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻo ha matapā. Lau fakataha e Sione 10:7–9, pea fehuʻi ki he fānaú pe ʻoku tatau fēfē nai ʻa Sīsū mo ha matapā. Fakatatau ki he veesi 9, ko e hā ha ngaahi tāpuaki ʻoku maʻu ʻe kinautolu ʻoku nau “hū” ʻi he matapaá? ʻOku tau hū fēfē ʻi he matapā ʻoku ʻomi ʻe Sīsū Kalaisi kiate kitautolú?

ʻĪmisi
fakaʻilonga akó

Poupouʻi e Ako ʻi ʻApí

Tokoniʻi e fānaú ke nau fakakaukau ki ha fekau te nau lava ʻo talangofua kakato ki ai. Kole ange ke nau feinga ke talangofua ki he fekau ko iá lolotonga e uike ka hoko maí.

Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí

Fai ha ngaahi fehuʻi fakalaumālie Fai ha ngaahi fehuʻi te ne fakaafeʻi ʻa e fānau ʻokú ke akoʻí ke nau fai ha meʻa lahi ange ʻi he lipooti pē ʻo e ngaahi moʻoniʻi meʻá. Kae poupouʻi kinautolu ke nau vahevahe ʻenau fakamoʻoni ki he ngaahi moʻoni ʻo e ongoongoleleí. Hangē ko ʻení, kapau ʻoku mou aleaʻi ʻa e ngaahi fekaú, te ke lava ʻo kole ki he fānaú ke nau vahevahe ki he founga kuo faitāpuekina ai kinautolu ʻi heʻenau talangofua ki he ngaahi fekaú.

Paaki