Ecce Homo, xb’aan laj Antonio Ciseri

19–25 junio

Mateo 27; Markos 15; Lukas 23; Jwan 19

“Xtz’aqlok ru”

Re xtikib’ankil laa kawresinkil, il Mateo 27; Markos 15; Lukas 23; ut Jwan 19. Sik’, rik’in tijok, xtawb’al ru li k’a’ru ajb’il ru choq’ reheb’ li kok’al.

Xkanab’ankileb’ chi wotzok

K’e xhoonal chixjunileb’ li kok’al chixchapb’al jun li jalam-uuch re li tusleb’ aatin re li xamaan a’in sa’ Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al. Naq li junjunq yooq chixchapb’al li jalam-uuch, naru tixye k’a’ru naril sa’ li jalam-uuch.

Xk’utb’al li tzol’leb’: Kok’al toj ka’ch’ineb’ xyu’am

Mateo 27:11–66; Lukas 23; Jwan 19

Sa’ xk’ab’a’ naq li Jesus kikam sa’ ink’ab’a’, naru tinwakliiq chi’ yo’yo.

Maare li seraq’ re lix k’eeb’al li Jesus chiru krus tixsachb’esi xch’ooleb’ li kok’al toj ka’ch’ineb’ xyu’am. “Ch’ol 52: Naraqe’ aatin chirix li Jesus” ut “Ch’ol 53: Nak’ehe’ chiru krus li Jesus,” (sa’ Eb’ li Esilal sa’ li Ak’ Chaq’rab’, 133–138, malaj eb’ li video sa’ ChurchofJesusChrist.org) naru te’xk’ut chan ru naru nakawotz li seraq’ a’in chi chaab’il rik’ineb’.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• K’ut li jalam-uuch re li tusleb’ aatin re li xamaan a’in sa’ Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al naq nakaseraq’i li xtz’ilb’al rix li Jesus sa’ raqleb’ aatin, li xk’eeb’al chiru krus, ut lix muqlajik (chi’ilmanq ajwi’ Hu reheb’ li Jalam-uuch re li Evangelio, 57–58). Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xye k’a’ru neke’xnaw chirix li kik’ulman sa’eb’ li hoonal a’an. Ye naq sa’ rox li kutan, li Jesus kiwakli chi yo’yo. Sa’ jalan chik aatin, kiq’aj chaq sa’ li yu’am.

• Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xye k’a’aq re ru li neke’xb’aanu lix na’ xyuwa’eb’ choq’ reheb’ li ink’a’ neke’ru chixb’aanunkileb’ li kok’al yal xjuneseb’. K’ut jun xjalam-uuch li Kolonel. Ch’olob’ naq sa’ xk’ab’a’ li Jesus, naru toowakliiq chi yo’yo—li ink’a’ nokoru chixb’aanunkil qajunes qib’.

• K’ut xjalam-uuch junaq li nakanaw ru li ak kamenaq chik. Ch’olob’ xyaalal naq sa’ xk’ab’a’ li Jesus li kristiaan a’an taawanq wi’chik xyu’am sa’ junaq kutan.

Li muquk, xb’aan laj Carl Heinrich Bloch

Mateo 27:26–37; Lukas 23:34

Naru ninkuyeb’ xmaak li kristiaan jo’ kixb’aanu li Jesus.

Chan ru taatenq’aheb’ li kok’al chixtawb’al ru chan ru xkuyb’aleb’ xmaak li ink’a’ neke’xb’is lix b’aanuhomeb’, jo’ kixb’aanu li Jesus?

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Ch’olob’ chan ru naq eb’ laj puub’ ink’a’ ke’xb’is lix b’aanuhom rik’in li Jesus (chi’ilmanq Mateo 27:26–37), ut chirix a’an yaab’asi Lukas 23:34. Ch’olob’ naq rik’in xkuyb’aleb’ xmaak li kristiaan, naqakanab’ chiqix li qajosq’il ut naqak’ut qarahom choq’ reheb’.

• Wotzeb’ reetalil hoonal naq junaq tixye malaj tixb’aanu k’a’ruhaq chi ink’a’ b’isb’il. Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xye chan raj ru te’kuyuq maak sa’eb’ li hoonal a’an.

• B’ichahomaq jun b’ich chirix li kuyuk maak, maare “Chinaatenq’a re tinkuyeb’ lix maak” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 52). Yeheb’ li patz’om li sumenb’ileb’ sa’ li b’ich, maare “Ani taqakuy xmaak?” malaj “Ani tooxtenq’a naq ch’a’aj li kuyuk maak?”

• Sik’ sa’ li hu Amigos jun li seraq’ chirix jun ch’ina al li xkuy xmaak jun kristiaan. Wotz li seraq’ rik’ineb’ li kok’al.

Lukas 23:32–33, 39–43

Sa’ xk’ab’a’ naq li Jesus kixnumsi rahilal ut kikam sa’ ink’ab’a’, naru tinjal ink’a’uxl ut taakuye’q inmaak.

Us ta eb’ li kok’al toj maji’ wan reheb’ waqxaqib’ chihab’ maji’ teneb’anb’il sa’ xb’eeneb’ li neke’xb’aanu, aajel ru naq te’xtikib’ xtzolb’al anajwan chan ru xjalb’al xk’a’uxleb’ chirix li k’a’ru ink’a’ us neke’xsik’ ru xb’aanunkil.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• K’os ru Lukas 23:32–33, 39–43, ut tenq’aheb’ li kok’al chixtawb’al li wiib’ aj elq’ sa’ li jalam-uuch 57 re li Hu reheb’ li Jalam-uuch re li Evangelio. Ch’olob’ naq chirix naq li xb’een aj elq’ kireetz’u li Jesus, li xkab’ kixk’ulub’a sa’ xb’een naq yib’ ru li kixb’aanu—rik’in a’an kixtikib’ xjalb’al xk’a’uxl.

• Yaab’asi Tzol’leb’ ut Sumwank 19:16 choq’ reheb’ li kok’al. K’a’ut naq li Jesus kixk’ul rahilal sa’ qak’ab’a’?

• K’ut li video “La bicicleta brillante” (ChurchofJesusChrist.org). Ch’olob’ naq naru nokotijok chiru li qaChoxahil Yuwa’ ut a’an naru nokoxtenq’a chixyiib’ankil li qamaak ut li qamajelal ut chixk’ulb’al xkuyb’al qamaak.

• Kanab’eb’ li kok’al chixjuch’inkil li pizarron rik’in li yees re reetalinkil li ink’a’ us naqasik’ ru xb’aanunkil. Ut chirix a’an patz’ reheb’ naq te’xsach li juch’ re reetalinkil li jalb’a-k’a’uxlej. K’ut jun xjalam-uuch li Kolonel, ut ch’olob’ xyaalal naq naru naqajal qak’a’uxl sa’ xk’ab’a’ a’an.

Xk’utb’al li tzol’leb’: Kok’al ak ninqeb’

Mateo 27:11–66; Lukas 23; Jwan 19

Li Jesus kikam sa’ ink’ab’a’ xb’aan naq nikinixra.

K’a’ut naq nakab’antioxi naq li Jesus kikam sa’ aak’ab’a’? K’e reetal chan ru naru nakatenq’aheb’ li kok’al chixtawb’al ru naq aajel ru li mayej aj tojol-ix kixb’aanu li Kolonel choq’ reheb’ a’an.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Tz’iib’a junjunq re li kik’ulman sa’ Mateo 27:11–66 chiru kok’ hu (wi nakawaj aatenq’ankil re xb’aanunkil a’an, chi’ilmanq “Ch’ol 52: Naraqe’ aatin chirix li Jesus” ut “Ch’ol 53: Nak’ehe’ chiru krus li Jesus,” sa’ Eb’ li Esilal sa’ li Ak’ Chaq’rab’, 133–138, malaj eb’ li video sa’ ChurchofJesusChrist.org). Ye reheb’ li kok’al naq te’rileb’ li raqal a’an ut te’xk’e xtusulal li kik’ulman.

• Patz’ re jun li ch’ina al naq tixyaab’asi Mateo 27:54, ut patz’ reheb’ li kok’al naq te’xye k’a’aq re ru chirix li Jesus li natenq’ank reheb’ chixnawb’al naq a’an li Ralal li Dios.

• Patz’ reheb’ li kok’al k’a’ru neke’xtzol chirix lix kamik li Jesus chiru krus rik’in li b’ich “Kikam li nimla Kolonel,” (Eb’ li B’ich, 116) malaj rik’in junaq chik li b’ich re li ch’utam re li loq’laj wa’ak. K’a’ut naq li Jesus kiwan rajom chixnumsinkil rahilal sa’ qak’ab’a’? (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 18:10–11; 19:16).

Mateo 27:26–37; Lukas 23:34

Naru ninkuyeb’ xmaak li kristiaan jo’ kixb’aanu li Jesus.

Wan naq ch’a’ajaq xkuyb’aleb’ xmaak li kristiaan. Eb’ li kok’al li nakatzoleb’ te’osob’tesiiq naq te’xtaaqe lix b’aanuhom li Kolonel ut te’xtzol kuyuk maak.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xk’e xhoonaleb’ chirib’ileb’ rib’ re rilb’al li seraq’ naq eb’ laj puub’ ink’a’ ke’xb’is lix b’aanuhomeb’ rik’in li Jesus sa’ Mateo 27:26–37 ut naq li Jesus kixkuyeb’ xmaak sa’ Lukas 23:34. (Chi’ilmanq xkomon li nawom nak’ehe’ xb’aan lix Jaltesinkil ru li Santil Hu xb’aan laj Jose Smith sa’ JJS, Lukas 23:35.) K’a’ru naqatzol chirix lix b’aanuhom li Jesus?

• Tz’iib’a chiru li pizarron K’a’ru naru nekeb’aanu re xkuyb’al xmaak junaq li ink’a’ xb’is lix b’aanuhom eerik’in? Kanab’eb’ li kok’al chixk’eeb’aleb’ xhoonal chirib’ileb’ rib’ re xtz’iib’ankil lix na’leb’eb’ chiru li pizarron. Maare te’xtz’iib’a Tijok re reek’ankil li rahom choq’ re li kristiaan malaj Xk’oxlankil li k’a’ru chaab’il chirix li kristiaan.

Lukas 23:32–33, 39–43

Sa’ xk’ab’a’ naq li Jesus kixnumsi rahilal ut kikam sa’ ink’ab’a’, naru tinjal ink’a’uxl ut taakuye’q inmaak.

Sa’ li tzolok a’in naru taach’olob’ xyaalal naq, sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, naru naqajal qak’a’uxl chirixeb’ li qamaak ut taakuye’q qamaak.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• B’oq jun li ch’ina al chixyaab’asinkil Lukas 23:32–33, 39–43. Ch’olob’ naq li wiib’ chi kristiaan li ke’k’ehe’ chiru li krus rochb’een li Jesus a’aneb’ aj elq’. Chan ru kixk’utb’esi jun reheb’ laj elq’ naq yoo chixtikib’ankil xjalb’al xk’a’uxl? K’a’ru naru naqab’aanu re xk’utb’al naq yooko chixjalb’al qak’a’uxl? (Chi’ilmanq li K’utul Raqal reheb’ li Loq’laj Hu, “Jalok kʼaʼuxl, jalbʼa-kʼaʼuxlej.”)

• Tz’iib’a li ch’ol aatin a’in chiru li pizarron, a’ut taakanab’ junjunq li yamyookil na’ajej b’ar wi’ wanqeb’ junjunq li aatin jalan xtz’iib’ankil sa’ a’in: “Naru nakuye’ inmaak naq ninjal ink’a’uxl sa’ xk’ab’a’ lix tojb’al rix li maak xb’aan li Jesukristo.” K’e kok’ eetalil reheb’ li kok’al li te’xtenq’aheb’ chixnujob’resinkileb’ li yamyookil na’ajej.

• Kanab’ jun li ch’ina al chixchapb’al jun li b’oolx, ut nujob’resi rik’ineb’ kok’ pek naq lix komoneb’ li kok’al te’xye li k’a’ru ink’a’ us li naru naxsik’ ru xb’aanunkil junaq. Tenq’aheb’ li kok’al chixjuntaq’eetankil li b’oolx rik’in li musiq’ejil iiq li naqak’am naq nokomaakob’k. Chan ru naq li jalb’a-k’a’uxlej chanchan chik li risinkileb’ li pek sa’ li b’oolx? Naru taajultika reheb’ li kok’al naq na’ajman ru li jalb’a-k’a’uxlej wulaj wulaj, ink’a’ yal jun sut.

• Sik’ sa’ jun li hu Amigos jun li seraq’ chirix li jalb’a-k’a’uxlej, ut wotz rik’ineb’ li kok’al.

Xb’oqb’aleb’ chi tzolok sa’ kab’l

Waklesiheb’ xch’ool li kok’al chixk’oxlankil li ani tento te’xkuy xmaak ut chixxaqab’ankil k’a’ru te’xb’aanu re xk’utb’al chiru li kristiaan a’an naq xe’xkuy xmaak.

Xkawresinkil qib’ jo’ aj k’utunel

Tzol xk’eeb’al reetal li k’utb’esinb’il na’leb’. K’iila sut li k’utb’esinb’il na’leb’ nachal “chi junjunqil li raqal” (2 Nefi 28:30) ink’a’ sa’ jun chalik. Naq yooqat chi tijok ut chixtz’ilb’al rixeb’ li loq’laj hu ut li tusleb’ aatin a’in, taak’e reetal naq te’wulaq li na’leb’ ut li musiq’aak chi yalaq jo’q’e ut chi yalaq b’ar—naq yooqat chi xik sa’ laa k’anjel, naq nakatk’anjelak sa’ laa wochoch, malaj naq nakat-aatinak rik’ineb’ laa junkab’al malaj eb’ laa wamiiw.