“18–24 abril. Exodo 18–20: “Taqab’aanu jo’nimal li xye li Qaawa’,” ” Kim, Taaqehin—Choq’ re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al: Li Najter Chaq’rab’ 2022 (2021)
“18–24 abril. Exodo 18–20,” Kim, Taaqehin—Choq’ re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al: 2022
18–24 abril
Exodo 18–20
“Taqab’aanu jo’nimal li xye li Qaawa’ ”
Naq taawil Exodo 18–20, k’oxla b’ar wan reheb’ li na’leb’ li taak’anjelaq reheb’ li kok’al. Maare taak’oxla sa’ aach’ool naq us xk’utb’al jalan chik na’leb’ chiru li wankeb’ arin.
Tz’iib’a li nakak’oxla
Xkanab’ankileb’ chi wotzok
Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xwotz jun reheb’ li Lajeeb’ chi Taqlahom (malaj taajultika junjunq reheb’) ut k’a’ut naq aajel ru xpaab’ankil li taqlahom a’an.
Xk’utb’al li tzol’leb’: Kok’al toj ka’ch’ineb’ xyu’am
Xwotzb’al lix nawom inch’ool naru narosob’tesiheb’ li was wiitz’in.
Laj Jetro kisaho’ xch’ool naq laj Moises kixwotz li k’a’ru kixb’aanu li Qaawa’ choq’ reheb’ li ralal xk’ajol laj Israel. Li seraq’ a’in naru naxwaklesi xch’ooleb’ li kok’al chixwotzb’al rik’ineb’ li ras riitz’in li neke’xnaw naq yaal.
Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank
-
Yaab’asi reheb’ li kok’al li aatin sa’ Exodo 18:8: “Toja’ naq laj Moises kixseraq’i re lix yuwa’ li rixaqil chixjunil li kilajxb’aanu li Qaawa’.” Patz’ reheb’ li kok’al ma najultiko’ reheb’ k’a’ru kixb’aanu li Qaawa’ re xtenq’ankileb’ li ralal xk’ajol laj Israel chi eelelik chaq Egipto. (Re xtenq’ankileb’ chixjultikankil, k’uteb’ jalam-uuch malaj perel re kok’ k’anjel ak xe’nume’). K’a’ru xb’aanuhom li Qaawa’ re qatenq’ankil? Tenq’aheb’ li kok’al chixnawb’al naq, jo’ laj Moises, naru naqawotz reheb’ li qas qiitz’in k’a’ru xb’aanuhom li Qaawa’ choq’ qe.
-
Li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al a’an jun na’ajej b’ar wi’ naru neke’xtzol xwotzb’al lix nawom xch’ooleb’. Wotz lix nawom aach’ool rik’ineb’, ut tenq’aheb’ chixwotzb’al chirib’ileb’ rib’ li yaal neke’xpaab’.
Li Dios naxk’e lix taqlahom xb’aan naq naraj naq sahaq inch’ool.
Li taqlahom, a’an li b’e naxk’e chaq qe li qaChoxahil Yuwa’ re xtawb’al li tuqtuukilal ut li sahil ch’oolejil sa’ li junelik q’e kutan. Chan ru taawaklesi xch’ooleb’ li kok’al chixpaab’ankileb’ lix taqlahom li Dios?
Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank
-
K’uteb’ xjalam-uuch li “Los Diez Mandamientos” (sa’ Relatos del Antiguo Testamento), ut patz’ reheb’ li kok’al naq te’xwotz k’a’ru neke’xnaw chirix li seraq’. Tenq’aheb’ chixtawb’al ru jun li na’leb’ sa’ li seraq’ li ink’a’ neke’xnaw ru.
-
Naq taayaab’asiheb’ li taqlahom wankeb’ sa’ Exodo 20:3–17 reheb’ li kok’al (malaj taaye reheb’ rik’in aawaatin), patz’ reheb’ naq te’xye wi li taqlahom chaab’il re naq taqab’aanu ut te’xkub’si lix mama’ uq’ wi ink’a’ us naq taqab’aanu. Wotz xnawom aach’ool chirix li sahil ch’oolejil naxk’am chaq xpaab’ankileb’ lix taqlahom li Dios (chi’ilmanq Mosiah 2:41).
-
B’ichahomaq jun li b’ich chirix li osob’tesiik naxk’e li qaChoxahil Yuwa’ naq naqapaab’ lix taqlahom, maare “Paab’eb’ li taqlahom” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 68–69). Patz’ reheb’ li kok’al naq te’rab’i li raatinul re naq te’xsik’ k’a’ru li osob’tesiik taqak’ul naq nokopaab’an.
Naru nawoxloq’iheb’ lin na’ inyuwa’.
Roxloq’inkileb’ li na’b’ej yuwa’b’ej moko a’an ta ka’ajwi’ ab’ink chiruheb’. Tenq’aheb’ li kok’al chixtawb’al ru chan chik ru naru neke’roxloq’i lix na’ xyuwa’eb’.
Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank
-
Tenq’aheb’ li kok’al chixtzolb’al li ch’ol aatin “Chawoxloq’i laa na’ laa yuwa’ ”(Exodo 20:12). Wi na’ajman ru, ch’olob’ naq “roxloq’inkil” junaq kristiaan naraj naxye naq tat-ab’inq chiru ut taasahob’resi xch’ool. K’a’ru kixb’aanu li Jesus re roxloq’inkil lix Choxahil Yuwa’? Chan ru naq kiroxloq’i lix na’? (chi’ilmanq Lukas 2:48–51; Jwan 19:26–27). Tenq’aheb’ li kok’al chixk’oxlankil k’a’ru te’xb’aanu re te’roxloq’iheb’ lix na’ xyuwa’ ut patz’ reheb’ naq te’xb’aanu li neke’xk’oxla.
-
Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xyiib’ junaq ch’ina hu re te’b’antioxinq chiruheb’ lix na’ xyuwa’. Naru te’xtz’iib’a malaj te’xyiib’ xjalam-uuch junaq na’leb’ te’xb’aanu re te’roxloq’iheb’ lix na’ xyuwa’.
Xk’utb’al li tzol’leb’: Kok’al ak ninqeb’
Naru tintenq’anq “chixk’amb’al li iiq” re xb’aanunkil lix k’anjel li Qaawa’.
Laj Moises kixtzol naq wi tixyal xk’amb’aleb’ xb’e li ralal xk’ajol laj Israel chi maak’a’ xtenq’ “moko us ta” (Exodo 18:17). Xraab’al qib’ ut k’anjelak chiqib’il qib’ naru naxk’os raalal lix k’anjeleb’ laj jolominel qe.
Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank
-
Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xyiib’ jun siir kok’ sirso chiru li pizarron re reetalinkileb’ li komon re li teep. Yiib’ jun li sirso rik’in li aatin li obiisp. K’a’ut naq ch’a’ajaq raj wi ta ka’ajwi’ li obiisp natenq’a reheb’ li qas qiitz’in? Ilomaq Exodo 18:13–26 sa’ komonil, re xsik’b’al k’a’ru li na’leb’ kixk’e laj Jetro re laj Moises naq naxyal xq’e chixb’aanunkil chixjunil li k’a’aq re ru. Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xk’e xk’ab’a’eb’ xkomoneb’ chik li sirso re reetalinkileb’ xkomoneb’ chik laj jolominel ut komon li neke’tenq’an re li obiisp chi k’anjelak chiruheb’ li qas qiitz’in. Chan ru naq eb’ laj jolominel ut komon a’in neke’xseeb’ob’resi li riiq li obiisp? Chan ru te’qatenq’a laj jolominel sa’ li qateep? li qana’ qayuwa’ sa’ li qochoch?
-
Tenq’aheb’ li kok’al chixtz’iib’ankil xk’ab’a’eb’ laj jolominel sa’ lix teepeb’. Sik’omaq ru jun reheb’ ut aatinanqex chirix k’a’ru naxb’aanu li kristiaan a’an re xk’eeb’al chi uxmank lix k’anjel li Qaawa’ ut k’a’ru te’xb’aanu li kok’al re xtenq’ankil.
Aajel ru xk’eeb’al li Qaawa’ sa’ xb’een na’ajej sa’ lin yu’am.
Wankeb’ li k’a’a’q re ru sa’ qayu’am li maare tooraale chixk’eeb’aleb’ xb’een wa sa’ xna’aj li Dios. Chan ru taatenq’aheb’ li kok’al chixtawb’al ru k’a’ru naraj naxye xk’eeb’al li qaChoxahil Yuwa’ sa’ xb’een na’ajej?
Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank
-
Ilomaq Exodo 20:1–7, ut ch’olob’ naq yalaq k’a’ru li naqak’e sa’ xna’aj li Dios sa’ qayu’am te’ok jo’ li “pech’b’il dios” ut eb’ “li jalam-uuch” li naxye sa’ raqal 3–4. Patz’ reheb’ li kok’al k’a’ut naq li qaChoxahil Yuwa’ naraj naq taqak’e a’an sa’ xb’een na’ajej. K’a’ru li osob’tesink tixk’e qe wi naqab’aanu chi jo’kan? Patz’ reheb’ li kok’al chan ru taqak’ut chiru li qaChoxahil Yuwa’ naq a’an li mas aajel ru sa’ li qayu’am.
-
K’oxla junaq k’anjel li nab’aanuman rub’elaj junaq chik k’anjel aajel ru, maare xch’ajb’al li quq’ naq ok qe chi wa’ak malaj xk’eeb’al qacalcetin naq taqak’e li qaxaab’. K’a’ raj ru taak’ulmanq wi ink’a’ raj te’qab’aanu a’an? Chan ru naq xk’eeb’al li qaChoxahil Yuwa’ sa’ xb’een na’ajej chanchan ajwi’ a’an? Wotz xnawom aach’ool naq xk’eeb’al li Dios sa’ xb’een na’ajej nakatrosob’tesi, ut patz’ reheb’ li kok’al naq te’xwotz ajwi’ xnawom xch’ooleb’.
-
B’ichahomaq jun li b’ich na’aatinak chirix li qaChoxahil Yuwa’, maare “Raabʼilin xbʼaan li Dios saʼ choxa” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 16–17). K’a’ru naqatzol sa’ li b’ich chirix xk’eeb’al li qaChoxahil Yuwa’ sa’ xb’een na’ajej sa’ li qayu’am?
Li Dios naxk’e lix taqlahom xb’aan naq naraj naq sahaq inch’ool.
Eb’ li kok’al maare te’raj wi’chik chi us xpaab’ankileb’ li taqlahom wi neke’xtzol naq a’an jun reetalil li qarahom choq’ re li Dios.
Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank
-
K’ameb’ kok’ hu chi tz’iib’anb’ileb’ li taqlahom wankeb’ sa’ Exodo 20:3–17 chiru. Tz’iib’aheb’ li ajl chalen 1 toj sa’ 10 chiru li pizarron ut patz’ reheb’ li kok’al naq te’xk’e li kok’ hu sa’ xtusulal chiru li pizarron. K’ut chan ru naru neke’qapaab’ li taqlahom a’an. Re xtawb’al aana’leb’, sik’ sa’ li perel web “Diez Mandamientos” (topics.ChurchofJesusChrist.org).
-
Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xyiib’ xjalam-uucheb’ li taqlahom re xtenq’ankileb’ rib’ chixjultikankil.
-
Wotz li seraq’ chirix li ixqa’al li wan sa’ li raatin li Hermana Carole M. Sthepens “Wi nikineera, teepaab’ lin chaq’rab’” (Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2015). Chan ru naq li seraq’ a’an nokoxtenq’a chixtawb’al ru k’a’ut naq li Qaawa’ naxk’e chaq li taqlahom qe? Chan ru naq wi noko’ab’in naqak’ut li qarahom choq’ re li Dios?
Xb’oqb’aleb’ chi tzolok sa’ kab’l
Patz’ reheb’ li kok’al naq te’xk’oxla k’a’ raj ru te’xb’aanu xb’aan li xe’xtzol sa’ li kutan a’in. Tenq’aheb’ chixyiib’ankil k’a’ruhaq li tixjultika reheb’ li te’xb’aanu ut te’xk’am sa’ kab’l.