“5–11 ni Sepiteba. Aisea 1–12: ‘Sa Noqui Vakabula na Kalou,’” Lako Mai, Mo Muri Au—Me Baleta na Lalai: Veiyalayalati Makawa 2022 (2021)
“5–11 ni Sepiteba. Aisea 1–12,” Lako Mai, Mo Muri Au—Me Baleta na Lalai: 2022
5–11 ni Sepiteba
Aisea 1–12
“Sa Noqui Vakabula na Kalou”
Na vosa nei Aisea e rawa ni dredre me kilai vakamatata. Ni o vakasamataka na ivakarau mo vakavulici ira kina na gone me baleti Aisea, vakanamata ki na dina ka rawa ni vakaqaqacotaka na nodra vakabauti Jisu Karisito.
Vola na Veika o Vakauqeti Kina
Sureta na Veiwasei
Sureti ira na gone me ra wasea e dua na ka era sa qai cakava oti ga me ra bulataka kina na kosipeli, me vaka na masu, vakaraitaka na yalololoma ki vua e dua, se talairawarawa ki na ivunau tale eso.
Vakavulica na iVunau: Gone Sobu
Ena valetabu eda vulica kina na veika me baleti Jisu Karisito.
A raica taumada o Aisea e dua na gauna ni valetabu, “na ulu-ni-vanua ni vale i Jiova,” ena dreti ira na tamata mai na “veimatanitu kecega.” Mo vakayagataka beka vakacava na tikina eso oqo mo vukei ira kina na gone me ra vakanamata ki na siga era na rawa ni curu kina ki na valetabu.
iTaviqaravi e Rawa ni Caka
-
Sureti ira na gone me ra droinitaka e dua na iyaloyalo ni nodra itikotiko. Qai wilika vata na Aisea 2:2, ka sureti ira me ra droinitaka e dua na iyaloyalo ni “vale i Jiova,” sa ikoya na valetabu. Wiliki vata na tikina e 3 , ka sureti ira me ra kuria ki na nodra iyaloyalo e vuqa na tamata ka ra lako mai ki na valetabu, oka kina na nodra matavuvale. Na cava na vu ni noda via lako kina ki na vale ni Turaga? Wasea na nomu ivakadinadina ni veivakalougatataki ena yaco mai ni da vulica na veika me baleta na Turaga ena Nona vale.
-
Me taura cake e dua na gone e dua na iyaloyalo ni valetabu, ka kerei ira na gone me ra tukuna na veika era raica ena iyaloyalo. Tarogi ira na cava era taleitaka me baleta na valetabu. Wilika vata na Aisea 2:2–3 ka me ra rogoca eso tale na vu ni noda na rawa ni taleitaka na valetabu. Tukuna vei ira na gone na vu ni nomu taleitaka na valetabu.
-
Lagata vata kei ira na gone e dua na sere me baleta na valetabu, me vaka na “Raica na Valetabu” (iVolanisere ni Gonelalai,99). Vukei ira me ra kunea na vosa kei na malanivosa ena sere ka vakavulica na cava na valetabu kei na ka eda dau cakava kina.
-
Droinitaka e dua na sala ena papa, ka biuta e dua na iyaloyalo ni valetabu se iVakabula ena dua na muana (raica na Torocake Yadudua: iVoladusidusi ni Gonelalai, 2–3). Me ra veivukevuke na gone me ra droinitaki ira ni ra sa lako tiko ena salatu. Ni ra cakava oqo, sureti ira me ra cavuta na malanivosa oqo mai na Aisea 2:3: “Eda na muria na nona sala.” Na cava e rawa ni da cakava me da muria kina na salatu ni Turaga?
E a parofisaitaki Jisu Karisito ko Aisea.
O ira kece na parofita era vakadinadinataki Jisu Karisito, oka kina o ira era bula ena dua na gauna balavu sara e liu ni bera ni sucu mai o Koya, me vakataki Aisea. Vakasamataka na veika era rawa ni vulica na gone me baleti Jisu mai na parofisai nei Aisea ena Aisea 9:6.
iTaviqaravi e Rawa ni Caka
-
Wasea vata kei ira na gone na “Aisea na Parofita” (ena iTalanoa ni Veiyalayalati Makawa). Cegu ena so na gauna me rawa ni ra veitalanoataka na gone na veika e kila o Aisea me baleti Jisu Karisito ena dua na gauna balavu sara yani ki liu ni sa bera na Nona sucu mai. Wilika vei ira na gone na Aisea 9:6, ka sureti ira me ra tokaruataka vata kei iko na “yaca” yadua e tukuna o Aisea “ena kacivi” kina o Jisu Karisito.
-
Vola ena veitiki ni pepa e vica na itutu nei Jisu Karisito e kunei ena Aisea 9:6 (raica na tabana ni itaviqaravi ni macawa oqo). Sureti ira yadua na gone me ra digia e dua, ka vukea na gone me wilika na ulutaga ki na kalasi. Vakamacalataka vei ira na gone na ibalebale ni vei ulutaga yadua vei iko. Solia e dua na iyaloyalo kei Karisito vua e dua na gone, ka kerei koya me wasea e dua na ka me baleti Jisu ni oti ya me qai solia na iyaloyalo ki vua e dua tale na gone. Tomana tiko na tarogi ni taro me yacova ni ra sa vakaitavi kece sara kina na gone.
Vakavulica na iVunau: Gone Qase Cake
Ena vukui Jisu Karisito, au rawa ni veivutuni ka vakasavasavataki.
A bula voli o Aisea ena dua na gauna ka ra sa gole tani mai kina na nona tamata mai vua na Turaga. Ia sa yalataka vei ira na Turaga ni na vosoti na nodra ivalavala ca kevaka era veivutuni. E sa solia talega o koya na yalayala oqo vei keda.
iTaviqaravi e Rawa ni Caka
-
Kerei ira na gone me ra wilika na Aisea 1:2–4 ka veitalanoataka eso na vu ni Nona sega ni marautaki ira na tamata i Juta na Turaga. Qai wilika vata na Aisea 1:16–19 me ra vulica na veika a sureti ira kina na tamata na Turaga me ra cakava. Kevaka e gadrevi, vukei ira na gone me ra kila vakavinaka na veivosa kei na veimalanivosa dredre. Me vukei ira me ra raitayaloyalotaka na tikina e 18, vakaraitaka e dua na ka damudamu kei na dua na ka vulavula savasava. Na cava eda vulica me baleta na loloma veivueti i Jisu Karisito mai na veitikina oqo? Kerei ira na gone me ra wasea na veika era vakila me baleta na isolisoli ni veivosoti nei Jisu Karisito, ka wasea talega na nomu nanuma.
-
Vukei ira na gone me ra cavuqaqataka na Aisea 1:18. Vola na tikina ena papa ni volavola, ka sureti ira na gone me ra cavuqaqataka vakavica, bokoca e dua na vosa ena veigauna yadua me yacova ni ra sa rawa ni cavuqaqataka mai na nodra vakanananu. E rawa talega ni o vakayagataka na tikinipepa e volai tu kina na vosa mai na tikina. Na cava e bibi kina me da dau nanuma tiko kina na veika e vakavulica na tikina oqo? Veitalanoataka ni da sa papitaiso ka vakaivotavota ena sakaramede e sa na vakarautaki tu vei keda na yalayala oqo.
Ena valetabu eda vulica na veika me baleti Jisu Karisito.
Na parofisai nei Aisea me baleta na “ulunivanua ni vale i Jiova” e vakatakila eso na veivakalougatataki e kauta mai na sokalou ena valetabu, ka vaka kina na veivakalougatataki tale eso e na yaco mai ena veisiga mai muri. Navuca na sala o na vakauqeti ira kina na gone me ra muria na ivakaraitaki i Jisu.
iTaviqaravi e Rawa ni Caka
-
Kerei ira na gone me ra wilika na veika a raica o Aisea ena Aisea 2:2–3 ka droinitaka e dua na iyaloyalo ni veika era nanuma a kena irairai. Vakamacalataka ni a vakatoka o Aisea na valetabu me “ulunivanua ni vale i Jiova.” Na cava e ivakatakarakara vinaka kina ni valetabu na ulunivanua?
-
Sureti ira na gone me ra wilika na Aisea 2:2–3,5 ka raica mai na veitikina yadua oqo e dua na ka e vakauqeti ira me ra na lako ki na valetabu ena dua na siga. Qai wilika vata na tikina e 4 , ka veitalanoataka na sala e dau veivuke kina na valetabu me kauta mai na vakacegu e vakamacalataki tiko ena tikina oqo. Vukei ira na gone me ra vakasamataka na sala eso era rawa ni vakavakarau kina me ra gole ki na valetabu ena dua na siga.
E a parofisaitaki Jisu Karisito ko Aisea.
A parofisaitaka o Aisea na sucu ni dua na gone ka na dabe ena itikotiko vakaturaga nei Tevita ka tauyavutaka e dua na matanitu ka sega na kena icavacava. E rawa vakacava ni o vukei ira na gone o vakavulica me ra kila vakavinaka na vei parofisai oqo me baleti Jisu Karisito?
iTaviqaravi e Rawa ni Caka
-
Kerei ira na gone me ra solia na ivakaraitaki ni itutu e rawa ni tiko vua e dua na tamata, me vaka na itutu e salavata kei na cakacaka, dua na ilesilesi, dua na timi, se dua na matavuvale. Na cava e tukuna na itutu oqo me baleta na tamata e taukena? Vukei ira na gone me ra kunea na itutu i Jisu Karisito ena Aisea 7:14 kei na 9:6–7. Na cava era vakavuvulitaka vei keda na yaca vakayadua oqori me baleti Koya? Na cava tale eda sa vulica me baleti Jisu Karisito mai na veitikina oqo?
-
Wilika vata na Maciu 1:21–23 kei na Luke 1:31–33, ka veitalanoataka na kena mai vakavotukana na parofisai nei Aisea ena Aisea 7:14; 9:6–7 ena gauna a sucu kina o Jisu Karisito.
Vakauqeta na Vuli e Vale
Kerei ira na gone me ra vakasamataka e dua na ka era vulica me baleta na iVakabula ka rawa ni ra wasea e vale vata kei na nodra matavuvale, me vaka e dua vei ira na Yacana.