wiib’ mil chi saaj winq aj pleet

Wiib’ mil chi saaj winq aj pleet, xb’aan laj Arnold Friberg

10–16 agosto

Alma 53–63

“Te’kole’q rix xb’aan lix sachb’a-ch’oolejil wankilal a’an”

Naq nakatz’ileb’ rix li na’leb’ re k’utuk sa’ li tusleb’ aatin a’in, k’oxla li taak’anjelaq sa’ laa tzoleb’aal, ut jaleb’ li kok’ k’anjel re te’xtenq’aheb’ li tzolb’ileb’ aab’aan rik’in li neke’raj ru.

Xtz’iib’ankil li nakak’oxla

reetalil li wotzok

Xkanab’ankileb’ chi wotzok

Re xwaklesinkil xch’ooleb’ li tzolb’ileb’ aab’aan chixwotzb’al li xe’xtzol sa’ Alma 53–63, taaruuq taakanab’eb’ chirilb’aleb’ ru li ch’ol ut te’xsik’ jun raqal li naru te’xwotz rik’in anihaq wan xch’a’ajkilal. K’e xb’oqb’aleb’ chixwotzb’aleb’ li raqal a’an rik’in anihaq li ink’a’ wan sa’ li tzoleb’aal.

reetalil li k’utuk

Xkʼutbʼal li tzolʼlebʼ

Alma 53:17–21; 56:43–48, 55–56; 57:20–27; 58:39–40

Naq naqak’anjela li qapaab’aal ut naqakanab’ qib’ chiru li Dios, a’an tooxkawob’resi.

• Naru taachaab’ilob’resi li aatinak sa’ li tzoleb’aal chirixeb’ laj pleet re laj Helaman rik’in roksinkil li k’a’ru xe’xtzol li komon sa’ rochocheb’. Re xb’aanunkil a’in, taaruuq taakanab’eb’ li komon chixwotzb’aleb’ li na’leb’ neke’wulak chiruheb’ chirixeb’ li saaj aj pleet (junjunq reheb’ a’in naru neke’tawman sa’ Alma 53:17–21; 56:45–48; 57:20–21, 26–27; 58:40). Chan ru naq li na’leb’ a’in ke’xtenq’aheb’ li saaj aj pleet naq yookeb’ chi pleetik? Chan ru naru toohe’xtenq’a sa’eb’ li qamusiq’ejil pleet? Eb’ li komon sa’ li tzoleb’aal taaruuq ajwi’ te’xwotzeb’ li seraq’ chirix li ani chanchaneb’ li “saaj aj pleet” sa’ li kutan a’in.

• Naru naq eb’ li na’b’ej yuwa’b’ej sa’ laa tzoleb’aal neke’royb’eni naq lix kok’aleb’ te’wanq xpaab’aaleb’ jo’eb’ li saaj aj pleet re laj Helaman. Re xtenq’ankileb’ li na’b’ej yuwa’b’ej jo’ ajwi’ li te’wanq moqon choq’ na’b’ej yuwa’b’ej chixtawb’al xna’leb’eb’ rik’in li seraq’, taaruuq taak’uub’ jun ch’uut chi komon li naru te’xwotz xna’leb’eb’ chirix xnimob’resinkil xpaab’aaleb’ li kok’al. Patz’ reheb’ li komon sa’ li ch’uut a’in naq te’ril ru Alma 56:47–48 ut 57:20–27 chi rub’elaj ut naq te’xkawresi rib’ re xwotzb’al xna’leb’eb’ chirix li k’a’ru kixtenq’aheb’ li saaj aj pleet chixnimob’resinkil xpaab’aaleb’. K’e xhoonaleb’ li komon sa’ li tzoleb’aal re te’xwotz li k’a’ru neke’xk’oxla naq eb’ li wankeb’ sa’ li ch’uut yookeb’ chixk’eeb’al xna’leb’eb’. Wankeb’ junjunq chik li k’anjeleb’aal li te’ruuq chixchaab’ilob’resinkil li aatinak a’in, jo’ li raatin li Hermana Joy D. Jones sa’ “Xkomon chik li k’anjeleb’aal” ut li raatin li Awa’b’ej Russell M. Nelson “Jun tz’aamahom reheb’ li ixq” (Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2015). Sa’ xraqik li aatinak, taaruuq taak’e junjunq k’asal reheb’ li komon re te’xk’oxla sa’ xk’a’uxleb’ li patz’om jo’eb’ a’in: Ani maare wan chi xaqab’anb’il xch’ool xb’aan lix nawom aach’ool laa’at? K’a’ru naru taaye ut taab’aanu re xkawob’resinkil?

eb’ li kok’al aj Nefita rik’ineb’ lix na’

Xninqal ru winq (Tzolb’ileb’ xb’aaneb’ lix na’), xb’aan li xLiz Lemon Swindle

Alma 58:1–12, 30–37; 61

Naru taqasik’ ru xk’oxlankil xchaab’ilaleb’ li qas qiitz’in ut ink’a’ taach’a’ajko’q qach’ool xb’aaneb’.

• Li kixb’aanu laj Helaman naq eb’ lix teep aj pleet ink’a’ yookeb’ chixk’ulb’al xtenq’ankileb’ naru tixk’ut chiqu li tento taqab’aanu naq naqeek’a naq wan ani xrahob’tesink qe. Re xtikib’ankil li aatinak chirix li eetalil a’in, taaruuq taak’e xb’oqb’al jun komon chi chalk chi kawresinb’il re xk’osb’al ru li esil chirix li wan wi’ laj Helaman ut k’a’ut naq lix jolomil li tenamit ink’a’ yoo chixtenq’ankil (chi’ilmanq Alma 58:1–9, 30–37; 61:2–8). Taaruuq taatz’iib’a chiru li pizarron Li kixb’aanu laj Helaman ut Li ke’xb’aanu jalaneb’ chik. Kanab’eb’ li wankeb’ sa’ li tzoleb’aal chi sik’ok sa’ Alma 58:1–12 ut 30–37 ut chixtz’iib’ankil rub’el li wiib’ chi jolomil aatin k’a’ru li kixk’oxla, li kixye, ut li kixb’aanu laj Helaman xb’aan li wan wi’, ut li k’a’ru kiru raj chixk’oxlankil, chixyeeb’al, malaj chixb’aanunkil. K’a’ru naru taqab’aanu re xtaaqenkil lix b’aanuhom laj Helaman naq naqeek’a naq rahob’tesinb’ilo xb’aan anihaq malaj sachenaqo sa’ xk’a’uxl?

• Naq laj Moroni kixq’us laj Pahoran sa’ Alma 60, kiru raj naq laj Pahoran kich’a’ajko’ xch’ool xb’aan. Ruuchil a’an, a’an kixsume naq “moko yoo ta xjosq’il” ut naq “nasaho’ b’an xch’ool rik’in xnimal ru xch’ool” laj Moroni (Alma 61:9). Re xtenq’ankileb’ li komon sa’ li tzoleb’aal chixtawb’al xna’leb’eb’ rik’in li kixb’aanu laj Pahoran, taaruuq taapatz’ reheb’ naq te’xk’oxla naq xpatz’e’ raj reheb’ naq te’xtz’iib’a jun li hu li taapuktesimanq sa’ jun reheb’ xhuhil li Iglees chirix laj Pahoran ut li kixb’aanu sa’ Alma 61 re xk’utb’al chan ru naq ink’a’ taach’a’ajko’q qach’ool xb’aaneb’ li qas qiitz’in. Chirix a’an taaruuq taak’uub’ li tzoleb’aal sa’ wiib’ ch’uut ut taakanab’eb’ chirilb’al ru Alma 61:3–14 ut chixtz’iib’ankil chi tustu junjunq li na’leb’ li te’roksi raj sa’ xtz’iib’ahomeb’. Lix na’leb’ li Elder David A. Bednar sa’ “Xkomon chik li k’anjeleb’aal” naru ajwi’ texxtenq’a.

Alma 60:7–14

Teneb’anb’il sa’ qab’een xwaklesinkileb’ li wankeb’ chiqasutam.

• Laj Moroni kixtz’iib’a naq taawanq xmaak laj Pahoran chiru li Dios wi ink’a’ tixk’e li aajb’il ru xb’aaneb’ li teep aj pleet aj Nefita. K’oxla xkanab’ankileb’ li komon sa’ li tzoleb’aal chirilb’al ru Alma 60:7–14 sa’ komonil, ut chirix a’an, k’e xb’oqb’aleb’ chixk’oxlankil anihaq li neke’xnaw ru li maare wan rajom ru ut nareek’a naq maajun yoo chixk’oxlankil. Kʼaʼru naru taqabʼaanu re naq taqak’e reetal li neke’raj ru li qas qiitz’in ut taqatenq’aheb’? Chan ru xootenq’aak laa’o xb’aaneb’ li qas qiitz’in, jo’eb’ aj ilol komon winq ut ixq li nokohe’ril?

Alma 62:39–41, 48–51

Tento taajulitko’q qe li Qaawa’ sa’ xq’ehil li ch’a’ajkilal jo’ ajwi’ sa’ xq’ehil li chaab’ilal.

• Li k’a’ru ke’xb’aanu laj Nefita sa’ xq’ehil li ch’a’ajkilal ut xq’ehil li chaab’ilal (chi’ilmanq Alma 62:39–41, 48–51) naxk’ut naq naru taqasik’ ru xtuulanob’resinkil, maak’a’ naxye ma ch’a’ajkilal malaj chaab’ilal yooko chixk’ulb’al. Taaruuq taakanab’eb’ li komon chirilb’aleb’ ru li raqal a’in ut chixwotzb’al li nawulak chiruheb’ sa’eb’ li raqal a’in. Taaruuq taakanab’eb’ chi aatinak chirix xk’oxlahomeb’ sa’ ka’kab’il rub’elaj naq taakanab’eb’ junjunq naq te’xwotz a’an rik’in chixjunil li tzoleb’aal.

reetalil li tzolok

Xb’oqb’aleb’ chi tzolok sa’ kab’l

Re xwaklesinkil xch’ooleb’ chirilb’al ru Helaman 1–6, taaruuq taach’olob’ chiru li tzoleb’aal naq sa’eb’ li ch’ol a’in eb’ laj Nefita ke’ok choq’ aj maak ut eb’ laj Lamanita ke’ok chi tiikeb’ chi paab’ank. Li jalaak a’in naxk’ut jun xnimal ru na’leb’ choq’ qe sa’eb’ li xuwajel kutan a’in sa’ roso’jikeb’ li kutan.

reetalil li kʼanjelebʼaal

Xkomon chik li kʼanjelebʼaal

Xkawresinkileb’ li qakok’al chixtz’eqtaanankil li maak

Li Hermana Joy D. Jones, Jolomil Awa’b’ej re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al, kixwotzeb’ li aajel ruhil na’leb’ a’in chirix xk’iresinkil “jun tasal tenamit li naxtz’eqtaana li maak”:

“Re tikib’ank, … Tento taqatenq’aheb’ li qakok’al chixnawb’al chi tz’aqal naq a’aneb’ ralal ut xrab’in jun li Choxahil Yuwa’b’ej aj rahonel ut naq a’an wan lix choxahil oyb’enihom choq’ reheb’.

“Xkab’, aajel ru xtawb’al ru li tzol’leb’ re jalb’a-k’a’uxlej re te’ruuq chixtz’eqtaanankil li maak. “Xtz’eqtaanankil li maak ink’a’ naraj naxye naq maajo’q’e nokomaakob’k, naraj b’an naxye naq junelik yooko chixjalb’al qak’a’uxl, yooko chi yo’lek, ut kawaq qach’ool. Maare li qawankil chixtz’eqtaanankil li maak nachal jo’ jun osob’tesink xb’aan xyalb’al qu rik’in li maak. …

“… Li rox laaw re xtenq’ankileb’ li kok’al chixtz’eqtaanankil li maak, a’an naq naqatikib’ xk’utb’al chiruheb’ rik’in rahok li xb’eenil tzol’leb’ ut na’leb’ re li evangelio naq toj ka’ch’ineb’—jo’eb’ li loq’laj hu, eb’ lix Raqalil li Paab’aal, li hu Choq’ re Xkawilaleb’ li Saaj, eb’ li b’ich re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al, li jun ch’ol chik chi b’ich, ut lix nawom qach’ool laa’o—li te’xk’ameb’ xb’e li kok’al rik’in li Kolonel. …

“… Xtenq’ankileb’ li kok’al chixtawb’al ru, chixk’uub’ankil, ut chixpaab’ankileb’ li loq’laj sumwank, a’an jun chik laaw. … Wi naqatzoleb’ li kok’al naq toj ka’ch’ineb’ naq te’xpaab’ lix kok’ teneb’ankil, a’an tixk’eheb’ xmetz’ew chixpaab’ankileb’ li santil sumwank moqon sa’ xyu’ameb’ ” (“Jun tasal tenamit li naxtz’eqtaana li maak,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2017).

Chan ru ink’a’ taach’a’ajko’q qach’ool.

Sa’ li raatin “Y no hay para ellos tropiezo” (Liahona, noviembre 2006, 89–92), li Elder David A. Bednar kixk’e li na’leb’ a’in:

• K’ehomaq reetal naq wi nach’a’ajko’ qach’ool, a’an sik’b’il ru qab’aan. “Xpaab’ankil naq anihaq malaj k’a’ruhaq chik naru tooxk’e chi ch’a’ajko’k sa’ qach’ool, chi josq’ok, chi rahob’tesiik, malaj chi raho’k qach’ool, a’an naxka’ch’inob’resi xtaql qach’ool ut nokoxkanab’ jo’ li yal k’anjelanb’il. A’b’anan, jo’ aj b’aanunel, laa’ex ut laa’in wan qawankil chi k’anjelak ut chixsik’b’al ru k’a’ru taqab’aanu sa’ jun hoonal taaruuq wi’ taach’a’ajko’q malaj taaraho’q raj qach’ool.”

• Ilomaq wan wi’ li Kolonel. “Li Kolonel a’an li q’axal kixk’ut rik’in xb’aanuhom k’a’ru tento raj taqab’aanu sa’eb’ li hoonal taaruuq raj tach’a’ajko’q wi’ qach’ool” [chi’ilmanq 1 Nefi 19:9].

• Chiwanq eekuyum rik’in lix q’unaleb’ xmetz’ew lee ras eeriitz’in. “Jun reetalil li qamusiq’ejil winqilal malaj ixqilal, a’an k’a’ru naqab’aanu rik’in lix q’unaleb’ xmetz’ew, xmaak’a’il xnawomeb’, malaj lix ch’a’ajkil aatineb’ li qas qiitz’in.”

• Aatinak chi tiik ru. “Wi wan ani naxye malaj naxb’aanu k’a’ruhaq li naru chixrahob’tesinkil qach’ool, xb’een wa tento sa’ qab’een naq ink’a’ taach’a’ajko’q qach’ool xb’aan, ut chirix a’an tento too’aatinaq sa’ junesal, chi maak’a’ qab’alaq’, ut chi tiik ru rik’in li kristiaan a’an. Wi naqab’aanu chi jo’kan, naqak’e xb’oqb’al li Santil Musiq’ej, ut nokoxkanab’ chirilb’al chi saqen ru li k’a’ru xk’ulman, ut chixtawb’al ru lix k’a’uxl li qas qiitz’in.”

Xchaab’ilob’resinkil li qak’utum

Oksi li nak’ulman sa’ li junkab’al. Rik’in naq li junkab’al a’an tz’aqal li na’ajej re xtzolb’al li evangelio, k’oxlan chirix chan ru naq naru chi oksimank li k’a’ru na’uxmank sa’ kab’l sa’ li tzoleb’aal. Qayehaq, naru taajal naab’al reheb’ li kok’ k’anjel sa’ Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al re roksinkileb’ sa’ laa tzoleb’aal re xkawob’resinkil li tzolok neke’xb’aanu li komon sa’ junesal ut sa’ junkab’al.