Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 2021
12–18 Siulai. Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 77–80: “Te u Tataki Atu ʻa Kimoutolu”


“12–18 Siulai. Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 77–80: ʻTe u Tataki Atu ʻa Kimoutolu,’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 2021 (2020)

“12–18 Siulai. Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 77–80,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: 2021

ʻĪmisi
ko ha fanga sipi ʻoku muimui ʻia Sīsū

Foki ki ʻApi, tā ʻa Yongsung Kim

12–18 Siulai

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 77–80

“Te u Tataki Atu ʻa Kimoutolu”

Manatuʻi ko e ngaahi fakakaukau ʻi he ngaahi ʻekitivitī ko ʻení ko e ngaahi fokotuʻu pē. ʻI hoʻo ako ʻi he faʻa lotu ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 77–80, ʻe tataki koe ʻe he Laumālié ke ke ʻiloʻi ʻa e founga lelei taha ke akoʻi ai ʻa e kau mēmipa hoʻo kalasí.

Lekooti Hoʻo Ngaahi Ongó

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

ʻOku ngalingali ko ha kau mēmipa ʻe niʻihi ʻo hoʻo kalasí te nau toki vahevahe pē ʻenau ngaahi ʻiló kapau te ke tomuʻa kole ange. Fakakaukau ke ke tomuʻa fetuʻutaki ki ha niʻihi ʻo kinautolu ʻi ha ngaahi ʻaho siʻi kimuʻa ʻi he kalasí ke kole pe te nau lava ʻo omi mateuteu ke vahevahe ha faʻahinga meʻa naʻe ongo kiate kinautolu ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 77–80.

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e akoʻí

Akoʻi ʻa e Tokāteliné

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 77

ʻOku fakahā ʻe he ʻOtuá ʻEne ngaahi meʻa liló kiate kinautolu ʻoku nau feinga ke ʻilo kinautolú.

  • ʻE lava ke vahevahe ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻa e ngaahi ʻilo naʻa nau maʻu fekauʻaki mo e ngaahi fakataipe ʻi he tohi Fakahaá, lolotonga ʻenau ako e vahe 77 he uike ní. ʻE lava ke fakaiku hano talanoaʻi e ngaahi tali naʻe maʻu ʻe Siosefa Sāmitá ki hano aleaʻi ha founga ʻe lava ai ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻo feinga ke maʻu ha mahino ʻi he taimi ʻoku nau ako ai e folofolá. Ko e hā ʻoku tau ako mei he faʻahinga fehuʻi naʻe fai ʻe Siosefá? Mahalo naʻa fie vahevahe ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ha ngaahi aʻusia ʻo ha taimi naʻe fakaiku ai ʻenau ngaahi fehuʻi ʻo e ongoongoleleí ki ha mahino lahi ange.

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 78:17–19

ʻE taki atu kitautolu ʻe he ʻEikí.

  • Te ke lava ʻo fakaʻaliʻali ha ʻū tā ʻo ha niʻihi tokosiʻi ʻo e kalasí ʻi heʻenau kei īkí (tomuʻa kole ange ke nau ʻomi ʻa e ʻū tā ko ʻení ki he kalasí), ke kamata ʻaki hano aleaʻi ʻo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 78:17–19. Tuku ke mateʻi ʻe he kalasí pe ko hai ʻoku ʻasi ʻi he ʻū tā takitaha. ʻE lava ke fakamatala ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ne nau ʻomi e ʻū taá ki he founga kuo nau liliu ai talu mei hono faitaaʻi ʻo e ʻū tā ko iá. Hili iá pea ʻe lava ke lau ʻe he kalasí ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 78:17–19 mo fakalaulauloto ki ha ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení: ʻOku tau tatau fēfē mo ha fānau iiki ki he ʻEikí? Ko e hā ha ngaahi founga ʻokú Ne finangalo ai ke tau tatau mo e fānaú (vakai, Mōsaia 3:19), pea ko e hā ha ngaahi founga ʻokú Ne finangalo ai ke tau tupulakí? Ko e hā ha faleʻi ʻokú Ne fai mai ʻi he ngaahi veesi ko ʻení ke tokoni ke tau tupulakí?

    Ke fakalahi e mahino ʻa e kau mēmipa hoʻo kalasí ki he founga ʻe ala “tataki atu ʻa [kitautolu] ʻe he ʻEikí” (veesi 18), fakakaukau ke ke vahevahe ʻa e fakamatala ʻi he Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé.

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 79–80

ʻOku mahuʻinga lahi ange ʻa e ui ke ngāue maʻá e ʻOtuá ʻi he feituʻu ʻoku tau ngāue ki aí.

  • Mahalo ʻoku ʻi ai ha kakai ʻi hoʻo kalasí ʻoku nau ʻuluaki loto taʻefiemālie ʻi ha uiuiʻi ʻoku nau maʻu ʻi he uōtí pe koló pe ʻi he feituʻu naʻe vahe ke nau ngāue ai ko ha faifekaú. Ko hanau niʻihi tokosiʻi te nau loto ke vahevahe ʻenau ngaahi aʻusiá. ʻE tokoni fēfē kiate kitautolu e faleʻi ʻa e ʻEikí ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 80:3 ʻi he ngaahi tūkungá ni? Ko e hā ʻa e ʻuhinga ʻo e kupuʻi lea “ʻoku tatau ai pē”? Pe ko e kupuʻi lea “he ʻoku ʻikai te [mou] lava ke fai hala”? Ko e hā e meʻa ʻe ala mahuʻinga taha ki he ʻEikí ʻi heʻene fekauʻaki mo hotau ngaahi uiuiʻí? ʻE lava foki ke tokoni lahi e ngaahi ʻilo ʻa ʻEletā Tēvita A. Petinā ʻi he vahe 80 ʻi heʻene lea “Ui ki he Ngāué” (Ensign pe Liahona, Mē 2017, 68).

  • Ko e ngaahi fakahā ko ia ʻi he vahe 79 mo e 80 naʻe ʻuluaki fakahoko ia ki he kakai naʻe ui ke nau malanga ʻaki ʻa e ongoongoleleí, ka ʻoku ʻi ai ha ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻoku lava ke fakaʻaongaʻi kiate kitautolu kotoa ʻi heʻetau ngāue ki he ʻEikí. Ke tokoni ke ʻilo ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻení, te ke lava ʻo kole kiate kinautolu ke nau fakakaukau ʻoku ʻi ai hanau kaungāmeʻa naʻe toki kau mai ki he Siasí pea naʻe toki maʻu hono fuofua uiuiʻí. Fakaafeʻi ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fai ha tohi poupou mo ha faleʻi ki honau kaungāmeʻá, pea mo poupouʻi ke nau toʻo ha lea mei he vahe 79 mo e 80 ʻi heʻenau fai iá. Hili iá pea ʻe lava ʻe ha kau mēmipa tokosiʻi ʻo e kalasí ke vahevahe ʻa e meʻa naʻa nau tohí.

    ʻĪmisi
    ko e pōtalanoa ʻa ha kau fafine

    ʻOku hōifua ʻa e ʻEikí ʻi he taimi ʻoku tau tokoni ai kiate Ia mo e niʻihi kehé.

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e ngaahi maʻuʻanga tokoni kehé

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé

ʻE tataki kitautolu ʻe he ʻEikí ʻo fakafou ʻi he Laumālie Māʻoniʻoní.

Naʻe vahevahe ʻe Palesiteni Henelī B. ʻAealingi haʻane aʻusia ʻi ha taimi naʻá ne lotua ai ha fakahinohino fekauʻaki mo ha fili mahuʻinga peá ne ako ke tataki ia ʻe he ʻEikí:

“Naʻá ku lotu, ka naʻe ʻosi ha ngaahi houa mo e hangē pē naʻe ʻikai ha talí. Naʻe haʻu kiate au ha ongo, kimuʻa siʻi pea mafoa ʻa e atá. ʻO laka ange ia ʻi ha toe taimi talu ʻeku kei siʻí, ʻa ʻeku ongoʻi ʻeni. Naʻe hangē naʻe fakaʻau ke mātuʻaki lōngonoá hoku lotó mo ʻeku fakakaukaú. Naʻe ʻi ai ha nonga ʻi he lōngonoa ko ia ʻi lotó.

“Naʻá ku ʻohovale, ʻi heʻeku fakatokangaʻi kuó u lotu ʻo pehē, ‘Tamai Hēvani, ʻe tatau ai pē pe ko e hā e meʻa ʻoku ou fie maʻú. ʻOku ʻikai ke u toe tokanga au pe ko e hā ʻoku ou fie maʻú. Ko e meʻa pē ʻoku ou fie maʻú ke fai pē Ho finangaló. Ko e meʻa pē ia ʻoku ou fie maʻú. Fakamolemole ʻo fakahā mai ʻa e meʻa ke u faí.‘

“ʻI he momeniti ko iá ne u ongoʻi ha nonga ʻi loto ne teʻeki ke u ongoʻi kimuʻa. Pea naʻe hoko mai leva ʻa e pōpoakí, pea naʻá ku fakapapauʻi ʻa e taha naʻe haʻu mei aí. Naʻe mahino ʻa e meʻa ke u faí. Naʻe ʻikai ke u maʻu ha talaʻofa ki hono olá. Ko ha fakapapauʻi mai pē ko ha fānau au kuo folofola mai ki ai ʻa e hala ʻe fakaiku ki ha meʻa pē naʻá Ne finangalo maʻakú” (“As a Child,” Ensign pe Liahona, Mē 2006, 16).

Fakatupulaki ʻo ʻEtau Founga Akoʻí

Kamata ʻi he folofolá. Kimuʻa peá ke vakaiʻi e ngaahi maʻuʻanga tokoni ʻoku tānaki atú, ako fakamātoato mo fakalaulaulotoa e ngaahi folofolá. ʻE hanga ʻe he meʻá ni ʻo fakaafeʻi ʻa e Laumālié ke tokoni atu ke ke fakaʻaongaʻi e meʻa kuó ke ʻosi akó ʻi hoʻo faiakó (vakai, Ko e Faiako ʻi he Founga ʻa e Fakamoʻuí, 12).

Paaki