li Kristo naq yoo chixq’axb’al ru laj Satanas

Li Kristo kinumta sa’ xb’een laj Satanas, xb’aan laj Robert T. Barrett

4–10 febrero

Mateo 4; Lukas 4–5

"Lix Musiq’ li Qaawa’ wank sa’ inb’een"

Naq nakatzol Mateo 4 ut Lukas 4–5, tz’iib’a li musiq’ejil na’leb’ nakak’ul. A’in tixb’oq chaq aamusiq’ankil re taaruuq taab’aanu li taatenq’anq re laa tzoleb’aal. Naru ajwi’ taak’oxla roksinkil Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al jo’ ajwi’ li aatin tz’iib’anb’il arin re xtawb’al chik aana’leb’.

Xtz’iib’ankil li nakak’oxla

reetalil li wotzok

Xkanab’ankileb’ chi wotzok

Sa’ li hu eetanb’il choq’ re li xamaan a’in, wan li aatin a’in: "Ke’kanaak chi sachsookeb’ xch’ool rik’in lix k’utum, xb’aan naq na’aatinak rik’in xwankilal" (Lukas 4:32; chi’ilmanq ajwi’ Markos 1:22). K’a’ru chi raqal sa’eb’ li ch’ol a’in naru neke’xwotz li komon li xtenq’aheb’ chireek’ankil li wankilal a’in?

reetalil li k’utuk

Xk’utb’al li tzolʼlebʼ

Mateo 4:1–11; Lukas 4:1–13

Li qaChoxahil Yuwa’ xk’e qe li wankilal ut li metz’ew re xq’axb’al ru li aaleek.

• Li esil tz’iib’anb’il chirix li Kolonel naq kixq’ax ru laj Satanas taaruuq chixtenq’ankileb’ li komon chirilb’al chan ru naq laj Satanas naxyal xq’e chiraalenkileb’ a’an. Taaruuq naq eb’ li komon te’xsik’ ru jun reheb’ li aaleek li yeeb’il resil sa’ Mateo 4:1–11 malaj sa’ Lukas 4:1–13, ut te’xk’oxla jun li aaleek li nak’ule’ sa’eb’ li kutan a’in li chanchan a’an (li aatin sa’ "Xkomon chik li k’anjeleb’aal" taaruuq chi tenq’ank eere). K’a’ut naq us xnawb’al naq li Kolonel kixk’ul ajwi’ li aaleek chanchan li naqak’ul laa’o anajwan? K’a’ut naq li Kristo kiru chixq’axb’aleb’ ru li aaleek? Re xtawb’al chik li raqal sa’eb’ li loq’laj hu chirix li ani ke’xq’ax ru laj Satanas, chi’ilmanq Genesis 39:7–20; 2 Nefi 4:16–35; ut Moises 1:10–22.

• Jun na’leb’ re xtenq’ankileb’ chi aatinak chirix Mateo 4:1–11 ut Lukas 4:1–13 a’an naq taatz’iib’a wiib’ patz’om chiru li pizarron: K’a’ru naqatzol chirix li Kristo sa’ li esilal a’in? ut K’a’ru naqatzol chirix laj Satanas? Chirix a’an, ye reheb’ li komon naq te’xtz’ileb’ rix li raqal re xtawb’al xsumenkileb’ li patz’om a’in, ut tz’iib’a lix sumenkileb’ chiru li pizarron.

• K’a’ru taaruuq taatenq’anq reheb’ li komon chixq’axb’al ru li aaleek? Naru taapatz’ reheb’ li komon naq te’ril b’ar sa’ Mateo 4:1–11 malaj sa’ Lukas 4:1–13 naq lix nawom li Kolonel chirixeb’ li loq’laj hu kixtenq’a chixsumenkil ru laj Satanas (rik’in xyeeb’al, "Tz’iib’anb’il"). Kanab’eb’ junpaataq li komon chixsik’b’al ut chixwotzb’aleb’ li raqal sa’eb’ li loq’laj hu li naru chixk’eeb’al xkawilaleb’ xch’ool naq neke’reek’a naq aalenb’ileb’. (Re xsik’b’al chik li na’leb’, taaruuq te’iloq sa’ li aatin "Aaleek, aalenk," sa’ li K’utul Raqal reheb’ li Loq’laj Hu.)

Lukas 4:16–30

Li Jesukristo a’an li Mesias li yeeb’il chaq resil najter.

• Re xtenq’ankileb’ li komon chixtawb’al ru li esilal a’in, naru taach’olob’ chiruheb’ naq li k’ab’a’ej Mesias ut Kristo neke’raj xyeeb’al "li yulb’il." Naq neke’ril ru Lukas 4:18–21, ye reheb’ naq te’xk’oxla k’a’ru xyaalalil xyeeb’al naq li Jesus a’an li Kristo, li Mesias, malaj li Yulb’il. Naru ajwi’ te’xk’ul xtenq’ankil rik’in rilb’al li aatin "Yulb’il" sa’ li K’utul Aatin reheb’ li Loq’laj Hu. Chan ru naq li Jesus naxch’olob’ xyaalal naq a’an li Mesias sa’eb’ li kutan a’in? B’oqeb’ li komon sa’ li tzoleb’aal chixwotzb’al chan ru naq xe’ok chixnawb’al naq li Jesukristo a’an laj Kolol reheb’.

• Wankeb’ junjunq li na’leb’ li te’tenq’anq qe chixnawb’al k’a’ut naq eb’ laj Nazaret ink’a’ ke’xk’ul li Jesus jo’ li Mesias li yeeb’il chaq resil xb’aaneb’ li profeet. Jun na’leb’ re xb’aanunkil a’in, a’an rilb’al chan ru naq jalan wi’ lix na’leb’ li xmalka’an aj Sarepta rik’in lix na’leb’ laj Nahaman sa’ li Najter Chaq’rab’. Taaruuq taab’oqeb’ wiib’ li komon chi rub’elaj ut taapatz’ reheb’ naq te’xkawresi rib’ re xyeeb’al chi k’osb’il ru li wiib’ chi esilal a’in (chi’ilmanq 1 Reyes 17:8–24; 2 Reyes 5:1–17; Lukas 4:16–30). K’a’ru neke’xk’ut li esilal a’in chirixeb’ li sachb’a-ch’oolej, ut chirix ab’ink chiruheb’ lix moos li Dios? Sa’ li raatin li Kolonel choq’ reheb’ laj Nazaret, ma neke’ril li komon junaq aatin choq’ reheb’ li wankeb’ sa’ li Iglees sa’ li kutan a’in?

Mateo 4:18–22; Lukas 5:1–11

Wi naqak’e qach’ool chixpaab’ankil li Kristo, a’an naraj naxye xk’ulub’ankil li rajom xch’ool a’an ut xkanab’ankil li rajom qach’ool laa’o.

• Wan naq sa’ xtiklajik ink’a’ natawman ru li na’leb’ k’eeb’il xb’aan li Qaawa’. Eb’ li komon te’ruuq chixtz’ilb’al rix Lukas 5:1–11, re xtawb’al k’a’ru kixye li Kolonel naq tixb’aanu laj Pedro, ut k’a’ut naq laj Pedro kiru raj kixk’oxla naq maak’a’ ru li kixpatz’. Chan ru naq rik’in li k’a’ru kik’ulman kijalman xch’ool laj Pedro chirix li Kolonel, ut chirix ajwi’ a’an? Taaruuq raj taaye reheb’ li komon naq te’xye resil jun sut naq ke’xk’anjela li paab’aal chirix jun choxahil taqlahom, us ta ink’a’ xe’xtaw ru. K’a’ru xe’xk’ul naq xe’xk’anjela lix paab’aaleb’?

  li Jesus kixb’oq laj Pedro ut laj Andres chire li palaw

  "Chineetaaqe, ut texinkʼe chi karibʼk re xsikʼbʼalebʼ li winq" (Mateo 4:19).

• Jo’ chanru naq eb’ laj kar "ke’xkanab’ chixjunil" re xtaaqenkil li Jesukristo (Lukas 5:11), wan k’a’ru tento taqakanab’ laa’o re wank choq’ xtzolom a’an. K’a’ru nak’utun sa’ Mateo 4:18–22 chirix lix na’leb’eb’ ut lix paab’aaleb’ laj Pedro, laj Andres, laj Santiago, ut laj Jwan? Maare us xk’amb’al chaq jun li yooy re karib’k sa’ li tzoleb’aal, ut taakanab’eb’ li komon chixtz’iib’ankil k’a’ru wankeb’ xch’ool chixkanab’ankil, malaj k’a’ru ak xe’xkanab’ re xtaaqenkil li Kristo, ut te’xk’e a’an sa’ li yooy. Naru taapatz’ re junjunq komon naq te’xwotz chan ru naq xjale’ lix yu’ameb’ naq xe’xsik’ ru xkanab’ankil chixjunil re xtaaqenkil li Kolonel.

reetalil li tzolok

Xb’oqb’aleb’ chi tzolok sa’ kab’l

Re xwaklesinkileb’ xch’ool li komon chi ilok sa’ Jwan 2–4 chiru li xamaan taachalq, naru taaye reheb’ naq te’xk’oxla k’a’ru naraj naxye "yo’laak wi’chik." Ye reheb’ naq rik’in li k’a’ru te’ril chiru li xamaan a’in, taasumemanq li patz’om a’in.

reetalil li k’anjeleb’aal

Xkomon chik li k’anjeleb’aal

Mateo 4; Lukas 4–5

Li Jesus a’an li Mesias.

"Jesus declara que Él es el Mesías" (video, LDS.org)

Li jar paay chi aaleek.

Chirix aatinak chirix li jar paay chi aaleek kixnumsi li Kolonel sa’ li chaqi ch’och’, li Awa’b’ej David O. McKay kixye:

"Li junjunq chi aaleek li nachal sa’ aab’een laa’at ut sa’ inb’een laa’in wan sa’ jun reheb’ li oxib’ paay a’in:

"(1) Li aaleek xb’aan li atawank ut li rahink-u;

"(2) Li aaleek xb’aan li q’etq’etil malaj xna’leb’eb’ li winq;

"(3) Li aaleek chixk’ulb’al li b’ihomal re ruchich’och’, malaj li wankilal sa’ xb’eeneb’ li ch’och’ ut li k’a’ru eechaninb’il xb’aaneb’ li winq sa’ li ruchich’och’ " (Enseñanzas de los Presidentes de la Iglesia: David O. McKay [2003], 91).

Naq yoo chi aatinak chirix li k’a’ru kixk’ul li Jesus sa’ Mateo 4, li Elder Jeffrey R. Holland kixye:

""Wi laa’at Ralal li Dios, ye naq eb’ li pek a’in che’jaltesiiq choq’ wa." ...

"Li aaleek maawa’ re taatzekanq. ... Li aaleek li nawaj xyeeb’al resil, a’an re xb’aanunkil chi jo’ka’in, naq tixk’ul lix wa—li k’a’ru atawanb’il xb’aan lix tib’el—rik’in roksinkil lix wankilal chi ink’a’ taaroyb’eni li hoonal li tiik ut li na’ajej li tiik. ...

""Wi laa’at Ralal li Dios, kut aawib’ taq’a" toj sa’ ru’uj chaq li santil ochoch a’in. ...

"Li aaleek a’in mas wi’chik aj b’alaq’ chiru li xb’een. A’an li aaleek re musiq’ej, jun li tz’okaak li q’axal kaw wi’chik chiru xtz’okajik chirix li wa. Ma taakole’q xb’aan li Dios? ... Ma ink’a’ taaraj xk’ulb’al jun li musiq’ejil k’utb’esink, k’ule’k xb’aan jun tenamit li te’paab’anq re, ut xsumenkil ru laj tza a’in li yoo chi eetz’unk re—yal rik’in xpatz’b’al chiru li Dios naq tixk’ut chi junajwa lix wankilal? ...

"A’b’anan li Jesus kixq’ax ru li aaleek a’in re li musiq’ej. Na’ajman ru xkuyb’al rib’ ut xramb’al rib’ re xkawresinkil rib’ choq’ re li diosilal. ... Jo’kan ajwiʼ li Ralal li Dios tento taa’oyb’eninq. Li Kolonel ink’a’ tixk’e chi jo’kan li usilal sa’ xb’eeneb’ li jun ch’ol chik, ut ink’a’ ajwi’ tixpatz’ choq’ re a’an. ...

"... "Chixjunil a’in tink’e aawe, wi taahupub’ aawib’ chi woq ut tinaaloq’oni."

"Laj Satanas yoo chixpatz’b’al, "Jo’ nimal aatz’aq?" Xatz’eqtaana li wa li ink’a’ terto xtz’aq. Xatz’eqtaana xk’utb’al aadiosilal jo’ li Mesias. A’b’anan maajun naru chixtz’eqtaanankil lix b’ihomal li ruchich’och’ a’in. Ye we jo’ nimal aatz’aq." Laj Satanas yoo chixk’anjelankil li xb’een xraqalil lix maak’a’il li paab’aal—a’an xk’oxlankil naq chixjunil li k’a’ru wan sa’ li ruchich’och’ naru nakaloq’ rik’in tumin.

"Sa’ junaq kutan li Jesus taataqlanq sa’ xb’een li ruchich’och’. A’an taajolominq re chixjunqaleb’ li awa’b’ejihom ut li wankilal li wankeb’ chi sa’. A’an taawanq choq’ xReyeb’ li rey, ut Qaawa’ reheb’ li qaawa’. A’b’an ink’a’ chi jo’ka’in" ("El Mesías: Un ejemplo de sencillez y autodominio," Liahona, marzo 1989, 19–24).

Xchaab’ilob’resinkil li k’utuk

B’antioxin reheb’ li tzolb’ileb’ aab’aan. "Maak’e aach’ool chi numtajenaq sa’ xk’utb’al li na’leb’ toj reetal naq nasach sa’ aach’ool xb’antioxinkil chiruheb’ li komon sa’ li tzoleb’aal xb’aan li k’a’ru xe’xye. Eb’ a’an tento te’xnaw naq nakab’antioxi reheb’ naq wankeb’ xch’ool chixwotzb’aleb’ lix na’leb’ ut lix nawomeb’ xch’ool" (Li k’utuk jo’ li Kolonel, 33).