Fuakava Foʻoú 2023
19–25 Sune. Mātiu 27; Maʻake 15; Luke 23; Sione 19: “Ko Hono Ngatá Ia”


“19–25 Sune. Mātiu 27; Maʻake 15; Luke 23; Sione 19: ‘Ko Hono Ngatá Ia,’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: Fuakava Foʻou 2023 (2022)

“19–25 Sune. Mātiu 27; Maʻake 15; Luke 23; Sione 19,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: 2023

ʻĪmisi
Kalaisi ʻi he ʻao ʻo Pailató

Ecce Homo [Vakai ki he Tangatá], tā fakatātaaʻi ʻe Antonio Ciseri

19–25 Sune

Mātiu 27; Maʻake 15; Luke 23; Sione 19

“Ko Hono Ngatá Ia”

Kamata hoʻo teuteu ke faiakó ʻaki hano lau ʻi he faʻa lotu ʻa e Mātiu 27; Maʻake 15; Luke 23; mo e Sione 19. Feinga ke moʻui taau mo e Laumālié koeʻuhí ke ke lava ʻo fakamoʻoni mālohi ki he Fakamoʻuí mo ʻEne Fakaleleí.

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e mēmipa kotoa ʻo e kalasí ke nau fili ha vahe mei he laukonga ʻo e uike ní pea fakaʻaongaʻi ha ngaahi miniti siʻi ke lau vave ia, ʻo kumi ha foʻi lea, kupuʻi lea, pe ko ha fakaikiiki ʻokú ne akoʻi kiate kinautolu ha meʻa mahuʻinga fekauʻaki mo e Fakamoʻuí mo Hono misioná. ʻOange kiate kinautolu ha ngaahi faingamālie ke vahevahe e meʻa ne nau maʻú pea fakamatalaʻi ʻa e ʻuhinga ʻoku mahuʻingamālie aí.

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e akoʻí

Akoʻi ʻa e Tokāteliné

Mātiu 27; Maʻake 15; Luke 23; Sione 19

ʻOku fakahaaʻi ʻe he finangalo ʻa Sīsū Kalaisi ke Ne mamahí, ʻa ʻEne ʻofa ki he Tamaí pea mo kitautolu kātoá.

  • Ke tokoni ke mahino ki hoʻo kalasí e founga ʻoku fakatātaaʻi ai ʻe he ngaahi talanoa ʻo e pekia ʻa e Fakamoʻuí mo ʻEne pekia ʻi he kolosí, ʻa Ene ʻofá, ʻahiʻahiʻi ha ʻekitivitī hangē ko ʻení: Tufa ki he mēmipa takitaha ʻo e kalasí ha foʻi haati pepa, pea fakaafeʻi ke nau hiki ʻi heʻenau foʻi hātí ha kupuʻi lea mei he 1 Kolinitō 13:4–7 ʻokú ne fakamatalaʻi ʻa e manavaʻofá. Pea kole ange leva ke nau kumi ʻi he Mātiu 27; Maʻake 15; Luke 23; pe Sione 19 mo hiki ʻi he tuʻa hātí ha ngaahi veesi siʻi ʻoku fakahaaʻi ai e founga hono fakafōtunga ʻe he Fakamoʻuí ʻa e ʻofá ʻi he kupuʻi lea ne nau filí. Tuku ke nau vahevahe ʻa e meʻa ne nau maʻú. Ko e hā ha ngaahi aʻusia kuo tokoni ke mahino kiate kitautolu e ʻofa ʻa e Fakamoʻuí?

    ʻĪmisi
    kalauni talatala

    Naʻe haga ʻe he kau sōtiá ʻo “lalanga ʻa e tatā ʻaki ʻa e ʻakau talatala, ʻo ʻai kiate ia” (Maʻake 15:17).

  • ʻE lava ke tokoni e fakatātaá ke sioloto ai e kau mēmipa ʻo e kalasí ki ha niʻihi ʻo e ngaahi meʻa ne nau lau ʻi he uike ní. Mahalo te ke lava ʻo vahevahe ʻa e kalasí ki ha ngaahi kulupu pea vahe ha fakatātā ki he kulupu takitaha (vakai, “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé” ki ha ngaahi fakatātā ʻoku fokotuʻu atu). ʻE lava ke lau ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻa e ngaahi veesi ʻokú ne fakamatalaʻi ʻa e meʻa ʻoku fakafōtunga ʻe heʻenau fakatātaaá. Hili ia pea te nau lava leva ke vahevahe ʻenau ngaahi fakakaukau mo e ongo fekauʻaki mo e ngaahi meʻa ko ʻeni naʻe hokó—kau ai ʻa e founga ʻoku tokoniʻi ai kinautolu ʻe he fakatātaá ke mahino lelei ange e Fakalelei ʻa e Fakamoʻuí.   Poupouʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke fai ʻenau fakamoʻoni ki he Fakamoʻuí mo ʻEne Fakaleleí.

Mātiu 27:11–60

Naʻe tomuʻa kikiteʻi ʻe he kau palōfita ʻo e kuonga muʻá ʻa e mamahi mo hono Tutuki ʻo e Fakamoʻuí.

  • Naʻe kikiteʻi ʻe he kau palōfita ʻo e kuonga muʻá ha konga lahi ʻo e ngaahi meʻa naʻe hoko ʻi he ngaahi houa fakaʻosi ʻa e Fakamoʻuí. Ko e founga ʻe taha ke tokoni ke ʻilo ai ʻeni ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ko hano ʻoange ki he taha takitaha ha potufolofola ʻe taha pe lahi ange ʻoku ʻi he “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé” pea kole ange ke nau kumi ha ngaahi veesi ʻi he Mātiu 27 ʻoku hā ai e founga ne fakahoko ai e ngaahi potufolofolá. Te ke ala faʻu ha saati ʻoku fakatauhoa ai ʻa e ngaahi kikité mo honau fakahokó. ʻOku fakamālohia fēfeeʻi ʻe he ngaahi kikite ko ʻení ʻetau tui kia Sīsū Kalaisí?

Mātiu 27:27–49; Maʻake 15:16–32; Luke 23:11, 35–39; Sione 19:1–5

He ʻikai lava ʻe he filí ʻo taʻofi e ngāue ʻa e ʻOtuá.

  • Ke tokoni ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fehangahangai faivelenga mo e filí ʻi heʻenau moʻui ʻo tuʻumaʻu ʻi heʻenau tuí, te ke lava ʻo fakaafeʻi kinautolu ke nau lau ʻa e ngaahi veesi ʻokú ne fakamatalaʻi ʻa e fakatanga naʻe fehangahangai mo e Fakamoʻuí (vakai, Mātiu 27:27–49; Maʻake 15:16–32; Luke 23:11, 35–39; Sione 19:1–5). Ko e hā ʻoku tau ako mei he ngaahi tali ʻa e Fakamoʻuí, ʻe lava ʻo tokoni ke tau fehangahangai mo e filí? Ko e hā mo ha ngaahi toe sīpinga kehe ʻo e fehangahangai mo e filí ʻe lava ʻo tokoni kiate kitautolú? (Vakai, hangē ko ʻení, Siosefa Sāmita—Hisitōliá 1:24–25.)

Luke 23:34–43

ʻOku foaki mai ʻe he Fakamoʻuí ha ʻamanaki lelei mo ha fakamolemole.

  • Naʻa mo Hono ngaahi momeniti fakaʻosí, naʻe kei hoko atu pē Fakamoʻuí ke foaki ha ʻamanaki lelei mo ha fakamolemole. Fakakaukau ki ha ngaahi founga ke ueʻi ai ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau muimui ʻi Heʻene sīpingá. Hangē ko ʻení, te ke lava ʻo kole ki ha vaeua ʻo e kalasí ke nau lau ʻa e Luke 23:34–38 pea mo e vaeua ʻe tahá ke nau lau ʻa e Luke 23:39–43. ʻE lava ke vahevahe ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻa e meʻa ne nau ako kau ki he Fakamoʻuí mei he ngaahi veesi ne vahe angé. Te tau lava fēfē ke muimui ʻi he tā sīpinga ʻa e Fakamoʻuí?

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e ngaahi maʻuʻanga tokoní

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé

Ngaahi tā ʻo e fakatangá, mamahí, mo e pekia ʻa Sīsuú.

Ngaahi potufolofola ʻoku nau tomuʻa fakahā ʻa e ngaahi faingataʻa mo e pekia ʻa Sīsū Kalaisí.

Ko Hono Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí

Maʻu ʻa e mālohí mei he Fakamoʻuí. “ʻI hoʻo feinga ko ia ke moʻui ʻaki pea mo faiako hangē ko e Fakamoʻuí, ʻe ʻi ai ha ngaahi taimi te ke tōnounou ai. ʻOua naʻá ke loto-foʻi; ka ke tuku ke hanga ho ngaahi fehalākí mo e ngaahi vaivaí ʻo fakatafoki koe ki he Tamai Hēvaní pea mo e Fakamoʻuí” (Ko e Faiako ʻi he Founga ʻa e Fakamoʻuí, 14).

Paaki