“Lēsoni 146—Siviʻi Hono 9 Hoʻo Akó: Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 115–134,” Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá – Tohi Lēsoni ʻa e Faiako Seminelí (2025)
“Siviʻi Hono 9 Hoʻo Akó,” Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava – Tohi Lēsoni ʻa e Faiako Seminelí
Lēsoni 146: Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 133–134
Siviʻi Hono 9 Hoʻo Akó
Ko e hoko ʻo hangē ko Kalaisí, ʻoku fiemaʻu ha feinga tāumaʻu pea ko ha ngāue ia ʻi he moʻuí kotoa. ʻE lava ke tokoni hono toutou vakaiʻi ʻetau tupulaki fakalaumālié ke tau vakai ki he fakalakalaka ʻoku tau faí mo ʻunu ke ofi ange ki he Fakamoʻuí. ʻE lava ke tokoni ʻa e lēsoni ko ʻení ki he kau akó ke vakaiʻi ʻa e founga kuo tokoniʻi ai kinautolu ʻe heʻenau ako ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá ke nau tupulaki fakalaumālié.
Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó
Fakalakalaka māmālie mo hokohoko atú
Fakakaukau ke fakaʻaliʻali ki he kau akó ha ngaahi fakatātā ʻo ha ngaahi tuʻunga kehekehe ʻo hono langa ʻo e Temipale Sōlekí. Fehuʻi ki he kau akó pe ʻoku nau ʻilo hono fuoloa ke fakakakato ʻa e temipale ko ʻení (taʻu ʻe 40). Te ke lava ʻo kole ki he kau akó ke vahevahe pe ʻoku nau ongoʻi naʻe mahuʻingamālie nai ʻa e taimi mo e ngāue naʻe fiemaʻu ke fakakakato ai ʻa e temipalé pea ko e hā hono ʻuhingá.
Fakaʻaongaʻi ʻi hono fakangofua ʻe he Sosaieti Fakahisitōlia ʻo e Siteiti ʻIutaá
Tokoni ke fakafehoanaki ʻe he kau akó ʻenau tupulaki fakalaumālié mo hono langa ʻo e temipalé. Ko e founga ʻe taha ke fai ai ʻení ko hono fakaafeʻi kinautolu ke fakakaukau pe naʻe fēfē nai ki he kau langá ʻi heʻenau fakahoko ʻa e ngāue lōloa ko ʻení. Te ke lava leva ʻo ʻeke ange ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení:
-
Naʻá ke mei ongoʻi fēfē nai hili haʻo ngāue ʻi ha taʻu ʻe 10 pe 20 ʻi he temipalé kae kei vakai pē ki he kotoa ʻo e ngaahi ngāue ke fakahokó?
-
Kapau ko e taha koe ʻo e kau ngāué, ko e hā naʻá ne mei fakaʻaiʻai koe ke hokohoko atu hoʻo ngāué?
-
ʻOkú ke pehē ʻe ʻaonga fēfē ʻa e aʻusia ʻa e kau ngāué ʻi heʻetau feinga ko ia ke tupulaki fakalaumālie mo hoko ʻo hangē ko e Fakamoʻuí?
Fakaʻaongaʻi ha kiʻi taimi ke ke fakalaulauloto ai ki hoʻo moʻuí mo e meʻa kuó ke fai ke feinga ke hangē ange ai ko Sīsū Kalaisí. Fakakaukau ki he founga ʻokú ke fakalakalaka aí, naʻa mo ha fanga kiʻi founga iiki, ke ke anga faka-Kalaisi ange ai.
-
Neongo ʻoku lōloa ʻa e foungá, ko e hā ʻokú ke ako fekauʻaki mo e mahuʻinga ʻo e feinga ke hoko ʻo hangē ko Sīsū Kalaisí ʻi he ʻaho takitaha?
Kole ki he kau akó ke vahevahe ʻa e meʻa kuo nau akó mo e anga ʻo ʻenau ongoʻi kuo nau fakalakalaka ʻi he ngaahi uike siʻi kuohilí. Ke tokoni ke vahevahe ʻa e kau akó, te ke lava ʻo fakaafeʻi kinautolu ke fakamanatu ʻa e meʻa ne nau toki ako mei heʻenau ako ʻo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá. Te ke lava ʻo poupouʻi kinautolu ke kumi ʻi heʻenau tohinoá pe vakai ki he meʻa kuo nau fakaʻilongaʻi kimuí ni ʻi heʻenau folofolá.
ʻE lava ke ʻoange ʻe he ngaahi ʻekitivitī ko ʻení ha faingamālie ki he kau akó ke nau fakamatalaʻi ʻa e meʻa ʻoku nau akó, vakaiʻi mo vahevahe ʻenau ngaahi ongó, pea lipooti ʻenau fakalakalaka ʻi hono moʻui ʻaki ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo e ongoongoleleí. Kapau naʻe nofotaha ʻa e ako hoʻo kalasí ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 115–134 ʻi ha ngaahi moʻoni kehe mei he ngaahi moʻoni ʻi he ngaahi ʻekitivitī ko ʻení, te ke lava ʻo liliu ʻa e ngaahi ʻekitivitií ke fakakau ai ʻa e ngaahi moʻoni ko iá.
Fakamatalaʻi ʻa e mahuʻinga ʻo e papitaiso maʻá e pekiá
Ke ʻoange ha faingamālie ki he kau akó ke fakamatalaʻi ʻa e tokāteline ʻo e papitaiso maʻá e kau pekiá, fakakaukau ke fakaʻaliʻali ʻa e fakatātā ko ʻeni ʻo ha faiʻanga papitaiso ʻi he temipalé mo fakafeʻiloaki ha tūkunga hangē ko ia ʻi laló.
ʻOku vēkeveke ʻa ʻApolei mo hono ngaahi kaungāmeʻá ke ō ki he temipalé. ʻOku fakatokangaʻi ʻe ha kaungāmeʻa ʻoku ʻikai haʻane ʻilo fekauʻaki mo e ngaahi temipalé ʻa ʻenau loto-vēkeveké peá ne fehuʻi kimui ange kia ʻApolei pe ko e hā ʻa e meʻa ʻoku nau fai ʻi he temipalé. ʻOku fakasio hake ʻa ʻApolei ʻi heʻene telefoní ha fakatātā ʻo ha faiʻanga papitaiso ʻi he temipalé pea kamata ke ne fakamatala fekauʻaki mo e papitaiso maʻá e kau pekiá.
ʻOange ha faingamālie ki he kau akó ke vahevahe ʻa e meʻa te nau lea ʻaki kapau ʻe kole ange ke nau fakamatalaʻi ki hanau kaungāmeʻa ʻa e papitaiso maʻá e kau pekiá. Te ke lava ʻo fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau tauhoa pe fakakulupu iiki ʻo fakafaivaʻi.
Hili hono maʻu ʻe he kau akó ha faingamālie ke fakafaivaʻí, fakaafeʻi kinautolu ke fakamanatu ʻa e meʻa ne nau ako ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 124, 127, mo e 128 ke vakai pe ʻoku ʻi ai ha meʻa te nau tānaki atu ki heʻenau fakamatalá. Te ke lava ʻo kole ki he kau akó ke nau fakamanatu fakataha ʻi ha ngaahi kulupu pea mo fakakaukau ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení.
-
Ko e hā ha ngaahi meʻa ʻe lava ke vahevahe ʻe ʻApolei ke tokoni ke mahino ki hono kaungāmeʻá ʻa e ouau toputapú ni ko ha konga ʻo e palani ʻa e ʻOtuá?
-
Ko e hā ʻe lava ke tokoni ai ʻa ʻApolei ke mahino ki hono kaungāmeʻá fekauʻaki mo e Tamai Hēvaní pe ko Sīsū Kalaisi?
Hili hono toe vakaiʻi mo aleaʻi ʻe he kau akó ʻa e tokāteline ʻo e papitaiso maʻá e kau pekiá, te ke lava ʻo ʻoange ha faingamālie ʻe taha ke nau fakatātaaʻi ai ʻa e tūkungá pea fakakau ai ʻa e meʻa ne nau akó.
Kau ʻi he ngāue fakatemipalé mo e hisitōlia fakafāmilí
ʻOku fakataumuʻa ʻa e ʻekitivitī ko ʻení ke tokoni ki he kau akó ke nau vahevahe ʻa e founga kuo nau kau ai ʻi he ngāue fakatemipalé mo e hisitōlia fakafāmilí. Te ke lava ʻo ʻuluaki tokoni ki he kau akó ke nau manatuʻi ha niʻihi ʻo e ngaahi tāpuaki maʻongoʻonga ʻoku fekauʻaki mo hono fai ʻa e ngāue ʻa e ʻEikí ʻaki hono vahevahe ʻa e lea ko ʻení.
Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Henelī B. ʻAealingi ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí ʻo pehē:
Kuo ʻilo ʻe ha toʻu tupu tokolahi kuo fakaloloto ʻenau fakamoʻoni ki he palani ʻo e fakamoʻuí ʻi hono foaki honau taimí ke fai ha fakatotolo ʻi he hisitōlia fakafāmilí mo e ngāue fakatemipalé. Kuó ne fakatupulaki ʻenau ongoʻi ʻo e Laumālié ʻi heʻenau moʻuí kae holoki ʻa e ivi tākiekina ʻo e filí. Kuo tokoni ia ke nau ongoʻi ofi ange ki honau fāmilí pea mo e ʻEiki ko Sīsū Kalaisí. Kuo nau ako ʻoku ʻikai ngata pē ʻi hono fakahaofi ʻe he ngāué ni ʻa e kau pekiá, ka ʻokú ne fakahaofi kotoa kitautolu (vakai, T&F 128:18). (Henry B. Eyring, “Ko Hono Tānaki e Fāmili ʻo e ʻOtuá,” Liahona, Mē 2017, 22)
-
Ko e hā ha ngaahi tāpuaki kuó ke ʻilo ʻi hoʻo kau ki he ngāue fakatemipalé mo e hisitōlia fakafāmilí?
ʻI he ngaahi lēsoni ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 127–128, mahalo naʻe fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau faʻu ha palani ke kau ʻi he ngāue ko ʻení ʻi ha founga pē. ʻOange ha taimi ki he kau akó ke fakakaukau ki heʻenau palaní pea poupouʻi kinautolu ke vahevahe ʻa e meʻa kuo nau faí.
Kapau ʻe fiemaʻu, te ke lava ʻo fakamanatu ki he kau akó ha niʻihi ʻo e ngaahi founga te nau lava ai ʻo fili ke kau atú. ʻE lava ke kau heni ʻa e ngaahi ʻekitivitī kehekehe ʻi he FamilySearch.org pe ko e polokalama ʻo e Fuʻu ʻAkau Fakafāmilí. Fakakaukau ke fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau fakamatalaʻi, kapau ʻe lava, pe ke fakatātaaʻi ki he kalasí ʻa e meʻa kuo nau fai pe akó. Mahalo kuo ʻalu ʻa e kau akó ki he temipalé ke kau ʻi ha ngaahi ouau toputapu maʻá e kau mēmipa ʻo e fāmilí kuo pekiá. Fakakaukau ke fakaafeʻi kinautolu ke vahevahe ʻenau ngaahi ongo fekauʻaki mo e aʻusia ko ʻení.
Ongoʻi ʻoku tupulaki ʻa e falala ki he ʻOtuá lolotonga ʻa e ngaahi ʻahiʻahí
Mahalo naʻá ke fakaʻaongaʻi ha ngaahi foʻi maka petepete mo hamolemole ko ha lēsoni fakataumuʻa ʻi hono akoʻi ʻo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 122; kapau ko ia, fakakaukau ke toe fakaʻaliʻali ia. ʻE lava ke fakamanatu ʻe he ngaahi foʻi maka ko ʻení ki he kau akó ʻa e meʻa kuo nau akó pea tuku ke aleaʻi ʻe he kau akó ʻenau ngaahi ongo fekauʻaki mo e taumuʻa ʻo e ngaahi faingataʻá mo e falala ki he ʻOtuá ʻi heʻetau aʻusia kinautolú. Kapau ʻokú ke pehē ʻe ʻaonga, fakakaukau ke fakamanatu ki he kau akó ha niʻihi ʻo e ngaahi lēsoni fekauʻaki mo e tefito ko ʻení. Mahalo kuo ako ʻa e kau akó fekauʻaki mo e ngaahi faingataʻá ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 98, 101, 105, 111, 121–123, mo e ngaahi vahe kehé. ʻE lava foki ke manatuʻi ʻe he kau akó ha ngaahi lēsoni mahuʻinga fekauʻaki mo e falala ki he ʻOtuá mei he lēsoni fekauʻaki mo hono tuli ʻo e Kāingalotú mei Mīsulí.
Te ke lava ʻo fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau toe vakaiʻi ha ngaahi veesi folofola ʻaonga pea aleaʻi ʻa e meʻa ne nau akó.
-
Kuo tokoniʻi fēfē nai koe ʻe he ngaahi meʻa naʻá ke akó ke ke ongoʻi makehe fekauʻaki mo ho ngaahi ʻahiʻahí?
-
Ko e hā kuó ke ako fekauʻaki mo e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ʻi hoʻo aʻusia ha ngaahi taimi faingataʻá?
Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke hiki ʻi heʻenau tohinoá ʻenau ngaahi ongo fekauʻaki mo e founga kuo poupouʻi ai kinautolu ʻe he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ʻi honau ngaahi faingataʻaʻiá. Kole ange ke nau fakakaukau ki he founga kuo tākiekina ai ʻenau tui kia Sīsū Kalaisí koeʻuhí ko e meʻa kuo nau ako mo aʻusiá. Te ke lava ʻo fehuʻi ki he kau ako ʻoku nau ongoʻi fiemālie ke vahevahe ʻa e meʻa ne nau hikí. ʻOange ha ngaahi faingamālie ke nau fai ai ha fakamoʻoni ki he tokoni fakalangi kuo nau maʻú.