’Episekōpora’a
Te fa’afāna’ora’a i te mau fare purera’a ’e te tahi atu mau vāhi ha’amorira’a


« Te fa’afāna’ora’a i te mau fare purera’a ’e te tahi atu mau vāhi ha’amorira’a », Te fa’afāna’ora’a i te mau fare purera’a ’e te tahi atu mau vāhi ha’amorira’a (2021)

« Te fa’afāna’ora’a i te mau fare purera’a ’e te tahi atu mau vāhi ha’amorira’a », Te fa’afāna’ora’a i te mau fare purera’a ’e te tahi atu mau vāhi ha’amorira’a

Te fa’afāna’ora’a i te mau fare purera’a ’e te tahi atu mau vāhi ha’amorira’a

Te mau parau tumu arata’i

’Ia hi’o-ana’e-hia te vāhi ’āpī nō te fare purera’a, e fa’a’ohipa te feiā fa’atere ’e te mau rave ’ohipa a te ’Ēkālesia i teie mau parau tumu arata’i :

  1. Te fa’arava’ira’a iāna iho—Tē tūtava nei tātou i te pāturu i te tupura’a maoro ’e te tāmau nō te ’Ēkālesia. E mea ti’a i te ārea tāta’itahi o te ’Ēkalesia ’ia ha’amau i te fā e fa’arava’i ia rātou iho i te pae tino.

  2. Te noa’ara’a te mau mea—Tē ha’apa’o nei tātou i te mau ha’api’ira’a tumu faufa’a rahi o te ’evanelia, te mau mātēria faufa’a rahi ’e te mau ’ohipa faufa’a rahi, ’ia noa’a te reira i te tā’āto’ara’a. E mea ti’a i te mau ārea e fa’arava’i maita’i ra ia rātou iho, ’ia tauturu i te mau ārea ’aita e fa’arava’i maita’i ra ia rātou iho.

  3. Te ti’a’aura’a pa’ari—E mau ti’a’au pa’ari ho’i tātou nō te mau rāve’a mo’a. Tē feruri nei tātou i te ha’amaita’ira’a o te mau fa’aotira’a i ni’a i te orara’a o te mau melo i te mau mahana ato’a, ’e te mara’ara’a i te ta’ata ’ia haere mai i te mau purera’a.

E tūtava te feiā fa’atere autahu’ara’a nō te ārea ’e nō te hō’ē iho vāhi ’ia fa’a’ohipa i te mau parau tumu i fa’ata’ahia i roto i Te mau parau tumu ’e te mau arata’ira’a nō te mau ’ōpuara’a fare purera’a hou ’a ani ai i te tahi atu ā vāhi fare purera’a.

Te au-maita’i-ra’a ’e te fa’atanora’a

’Ei te fare purera’a ato’a ra te mau rāve’a nō te turu i te ’ohipa ha’amorira’a, nā reira ato’a te mau fa’anahora’a a te ’Ēkālesia. ’Oia ho’i, ’ei vāhi nō te ha’aputuputura’a rarahi ’e nō te ha’api’ira’a ’e nō te mau ’ohipara’a. Tei te huru te vaira’a i te hō’ē iho vāhi—mai te rahi o te mau ’āmuira’a ’e te feiā fa’atere—e tītauhia paha te tahi fa’atanotanora’a nō ni’a i te fa’afāna’ora’a i te mau fare purera’a.

E nehenehe e fa’ariro ’ei fare purera’a te fare o te hō’ē melo, te hō’ē fare ha’api’ira’a i reira ’aore rā te hō’ē pū ’āmuira’a nā te huira’atira, te hō’ē fare tārahu, te hō’ē vāhi tei patuhia e te ’Ēkālesia ’aore rā tei ho’ohia mai, ’e tē vai atu ra. E nehenehe teie mau rāve’a tāta’itahi e riro ’ei rāve’a tau roa nō te mau huru fāito ’āmuira’a ato’a, mai tei fa’ati’ahia e te peresidenira’a ārea. E riro te fa’a’ohipara’a i te rāve’a ’āpī, mai te mātēria māta’ita’ira’a, i te fa’a’ōhie i te reira fa’atanotanora’a.

Fa’afāna’o i te vāhi ’ia au i te hina’aro e vai ra

E tāmata te feiā fa’atere nō te ārea ’e nō terā iho vāhi ’ia fa’a’ohipa fa’ahope maita’i i te mau fare purera’a ma te pa’ari, hou ’a tītau ai i te tahi ’āpī. E fa’afāna’ohia te vāhi ’āpī ’ia oti te feruri-māite-ra’a-hia te rahira’a ta’ata ’aore rā, te rahira’a ’āmuira’a e ō i roto i te fare, ’e tae noa atu te mau rāve’a tauturu i rāpae i te ’ōti’a o te pāroita ’aore rā o te titi, i te hō’ē āteara’a tei fa’ata’ahia e te peresidenira’a ārea. Nā te mau rave ’ohipa o te ’Ēkālesia a te ārea, nā muri i te feiā fa’atere nō terā iho vāhi, e tu’u mai i te mau anira’a e fa’a’ohipa fa’ahope i te mau fare a te ’Ēkālesia ma te hi’o ’ore i te mau ’ōti’a o te titi.

Te mara’ara’a te moni ’ia ’aufau

E ’imi te feiā fa’atere nō te ārea ’e nō terā iho vāhi i te pāhonora’a tano roa a’e i te pae faufa’a, e pāhonora’a tau maoro ’e tē nehenehe e vai tāmau, nō te mau fare purera’a. E ti’a i te vāhi ’āpī ’ia fa’a’ite i te tahi hi’ora’a tura ’e te ti’a mā, ’ia tano noa te fāito ’e ’ia tū’ati ho’i i ni’a i te hōho’a ’e te hi’ora’a o te mau mea e fa’a’ati nei i terā iho vāhi. ’Ia fa’a’ohipa ato’a te reira i te mau mātēria e vai ra i reira, te mau mātini ’e te mau tauiha’a ,’ia ti’a te reira. E mea ti’a i teie ’ohipa fa’afāna’ora’a ’e fa’a’ohipara’a i te vāhi purera’a ’ia tauturu i te ha’apūai i te fa’arava’ira’a te ’Ēkālesia iāna iho i terā vāhi.

Ha’apae i te mau fifi mōto’ito’ira’a napo (conflit d’intérêts)

’Eiaha te feiā fa’atere ’e te mau melo nō terā iho vāhi e hutihuti i te mau ’ohipa tapiho’ora’a fenua a te ’Ēkālesia. ’Ei hi’ora’a, ’aita rātou e fa’ati’ahia ’ia tu’u i te moni ho’o ’aore rā te ’aitārahura’a o te fenua, ’aore rā ’ia rave i te mau fa’aaura’a ato’a e tītau i te hāmau’ara’a moni a te ’Ēkālesia. Mai te peu e parau fa’ati’a ta’a ’ē, ’ia pāpa’i-roa-hia te reira e te piha tōro’a a te ārea, ’aore rā e te Tuha’a fa’atere nō te mau fare purera’a.

Te fa’anahora’a rahi nō te mau ’ōpuara’a fare purera’a

Nō te ha’apūai i te mau melo o te ’Ēkālesia, te fa’aineine nei te mau pupu ārea i te tahi mau fa’anahora’a ’ohipa rahi tau maoro nō te mau fare purera’a. I roto i teie mau fa’anahora’a tē vai ra te mau fa’aotira’a e ’āmui atu ’aore rā e ’ōpere māite (mai tē fa’a’orera’a ānei) i te mau vāhi purera’a. E turu te fa’anahora’a rahi nō te mau ’ōpuara’a fare purera’a i te ’ōpuara’a ārea nō te ha’apāutuutu i te mau ’utuāfare, te mau melo, ’e te mau ’āmuira’a nā roto i te fa’afāna’ora’a i te mau fare purera’a ma te rāve’a ’ōhie ’e te moni tano noa. E ravehia te reira nā roto i te fa’a’ohipara’a i te mau rāve’a e vai ra ma te pa’ari, ma te hi’ohia i te maita’i o te mau fa’aotira’a fare purera’a i ni’a i te ha’apūaira’a i te mau melo o te ’Ēkālesia, ’e te fa’afāna’ora’a i te vāhi tano noa nō te mau ta’ata i reira.

I raro a’e i te arata’ira’a a te peresidenira’a ārea, e horo’a te Hitu ’Ahuru ārea, te ti’a fa’atere nō te mau ’ohipa pae faufa’a (DTA), ’e te mau rave ’ohipa a te ārea, i te mau anira’a fare purera’a i te feiā fa’atere autahu’ara’a, ’e e ’ohipa ’āmui rātou nō te fa’a’āfaro i te mau māna’ona’ora’a, ’e nō te hāmani i te hō’ē anira’a fare purera’a hope’a nō te tu’u i roto i te fa’anahora’a rahi. E nehenehe te reira e ravehia i roto i te hō’ē rurura’a ’āpo’ora’a fa’aaura’a ’e te mau peresideni titi i fa’ata’ahia. E nehenehe te peresidenira’a titi e hōro’a i te ha’amāramaramara’a i te peresidenira’a ārea ’o tē tauturu i te ti’a fa’atere nō te mau ’ohipa pae faufa’a i roto i te fa’aineinera’a ’e te fa’a’āpīra’a i te fa’anahora’a rahi.

Nō te tahi atu ā ha’amāramaramara’a, e hi’o te feiā fa’atere autahu’ara’a i te buka iti Te mau arata’ira’a nō te fa’anahora’a rahi nō te mau ’ōpuara’a fare purera’a .

Te ’aufaura’a i te mau fare purera’a

E fa’ata’ahia te tuha’a moni nō te fare purera’a i roto i te mau ’ōpuara’a matahiti nō te mau patura’a fare purera’a. E hāpono te mau peresidenira’a ārea i tā rātou mau ’ōpuara’a matahiti i te Tōmite fa’atere ’e te ’ōperera’a faufa’a nā roto i te ’Episekōpora’a fa’atere rahi.

Hi’opo’a i te hina’aro nō te tahi vāhi ha’amorira’a ’āpī

Te tahi mau tumu e fa’ataui i te ’ōpuara’a fare purera’a ’e te tahi atu mau vāhi ha’amorira’a nō ananahi, ’oia ho’i ïa, te huru o te mau ’āmuira’a a t e’Ēkālesia e ’itehia nei i roto i te ārea ; te fāito ’e te mau hōho’a tupura’a ; te tupura’a i ’ōpuahia ; te ’ōpuara’a vāhira’a pāroita ; ’e te fāito rahi, te vāhi, ’e te fa’a’ohipara’a i te fare e vai ra.

Te mau rāve’a ’ia roa’a te tahi atu vāhi

I te piha tōro’a a te ārea, e hi’o rātou e rave rahi rāve’a nō te fa’aoti i te rāve’a tano roa a’e nō te pāhono i te hina’aro nō te tahi atu ā vāhi ha’amorira’a. I roto i taua mau rāve’a ra, tē vai ra te tauira’a i te mau fa’anahora’a a te mau ’āmuira’a i reira, te ’ōpere-māite-ra’a i teie mau vāhi ’e te tahi atu mau ’āmuira’a a te ’Ēkālesia, te tauiuira’a i taua mau vāhi ra, te fa’arahi-fa’ahou-ra’a, te tārahura’a i te vāhi, te ho’ora’a i te hō’ē fare e vai ra, ’aore rā te patura’a i te hō’ē fare purera’a ’āpī.

Te pūpūra’a i te faufa’a fenua

E mea hi’opo’a maita’i te ’Ēkālesia i te mau pūpūra’a faufa’a fenua nā mua a’e e fāri’i atu ai. Mai te mea e hina’aro te hō’ē ta’ata e pūpū i te faufa’a fenua nā te ’Ēkālesia, nā te feiā fa’atere autahu’ara’a nō terā iho vāhi e pi’i i te piha tōro’a a te ārea. Nō rātou i te Fenua Marite ’aore rā Canada, ’a niuniu i te Tuha’a nō te ’ohipa fenua a te Tuha’a fa’atere nō te mau fare purera’a i te 1-801-240-5685 ’aore rā i te 1-800-453-3860.

E ’ere nā te feiā fa’atere nō terā iho vāhi e fāri’i ’aore rā e hōro’a i te mau parau hōro’ara’a nō te mau faufa’a fenua i pūpūhia mai. E ravehia te mau pūpūra’a faufa’a fenua ’aore rā te mau hōro’ara’a faufa’a fenua i muri i te pohe, ma te fa’ahepo ’ore i tō te reira huru fa’a’ohipara’a ’aore rā fa’anahora’a.

Te mau nīno’a fare purera’a tumu

’Ua fa’aineinehia e te mau rave ’ohipa nō te ārea a te ’Ēkālesia i te mau nīno’a fare purera’a tumu e tano i te huru orara’a ’e te mau hina’aro i terā iho vāhi. ’Ia ’ōpuahia te hō’ē fare purera’a ’āpī i te patuhia, e mā’itihia te hō’ē nīno’a fare purera’a tumu e tano. Nā te reira e hōro’a i te mau fa’aturera’a nō te mau piha, te mau tuha’a, ’e te mau tauiha’a e tu’uhia atu i roto i teie mau vāhi ha’amorira’a.

Te fa’atupura’a ’ōpuara’a patura’a fare purera’a

’Ia oti āna’e te mau fa’auera’a ato’a nō te patura’a i te hō’ē fare purera’a ’āpī i te ha’apa’ohia, ’e ’ua ha’amanahia te hō’ē ’ōpuara’a patura’a, ’e ’ua tu’uhia i roto i te fa’anahora’a tāmatahiti, ’e ’ua ha’apa’ohia te tuha’a moni, ’e ’ua tārenahia, e nu’u ïa teie ’ōpuara’a patura’a fare purera’a i roto i te tuha’a fa’atupura’a ’ōpuara’a.

I te taime tano i roto i te fa’atupura’a ’ōpuara’a, e fārerei te fa’atere ’ōpuara’a, ma te fāfā i te mana’o o te fa’atere nō te mau vāhi patuhia, i te peresidenira’a titi nō te hi’opo’a ’e nō te mā’iti i te mau hōho’a huru rau e vai ra i roto i te mau fa’anahora’a tumu. E nehenehe ato’a e tāu’aparau i te parau nō te ’ōro’a tāpūra’a repo mātāmua. Nā te fa’atere nō te mau vāhi patuhia e horo’a i te peresidenira’a titi i te mau parau ’āpī i te roara’a o te patura’a.

’Ōpuara’a patura’a

’Ia oti ana’e te tuha’a fa’atupura’a ’ōpuara’a, e hōro’ahia e te piha tōro’a ārea te parau fa’aaura’a nō te patura’a. Hou te ha’amatara’a o te patura’a, ma te tauturuhia e te fa’atere nō te mau vāhi patuhia, e fa’atupu te fa’atere ’ōpuara’a i te hō’ē ’āpo’ora’a fa’aineinera’a patura’a ’e te feiā fa’atere o te titi ’e te tāmuta fare. I roto i te rurura’a, e hi’opo’a rātou i tā rātou iho mau fa’auera’a ’ohipa, e fa’aoti i te mau mā’itira’a nō te huru hōho’a ’e te mau tauiha’a mai te au i te fa’anahora’a tumu a te ārea nō terā iho vāhi, ’e e hi’o fa’ahou i te tārena nō te ’ōpuara’a.

Te fa’arirora’a i te fare purera’a i te ’Ēkālesia ra

’Ia oti ana’e te ’ōpuara’a patura’a, e « fa’ariro » te fa’atere ’ohipa ’ōpuara’a i te fare ’aore rā te fa’arahira’a fare i te fa’atere nō te mau vāhi patuhia. E fa’anaho te fa’atere nō te mau vāhi patuhia i te mau fa’anahora’a nō te tāmā-hōhonu-ra’a, ’e te tahi atu mau ’ohipa e tītauhia nō te fa’aineine i te fare ’ia fa’a’ohipahia.

E arata’i te fa’atere nō te mau vāhi patuhia i te hō’ē putuputura’a fa’a’ite’itera’a nō te feiā fa’atere nō terā iho vāhi. E hōro’a ’oia i te mau arata’ira’a mātāmua nō ni’a i te mau fa’anahora’a rau nō te mau fare, i te mau ti’a ha’apa’o fare nō te titi ’e nō te pāroita. E hōro’a ’oia i te mau tāviri i te feiā fa’atere nō terā iho vāhi ’e e hi’o fa’ahou rātou i te mau tārena tāmāra’a ’e te tuha’a ’ohipa a te mau melo.

Te tārahura’a mai i te vāhi nō te fare purera’a

Nō te fare purera’a tārahuhia, e hi’o te feiā fa’atere nō terā iho vāhi i te fa’atere ha’apa’o fare purera’a a te ārea nō te fa’ata’a i te mau tītaura’a. E ’aufauhia te mau ha’amāu’ara’a ’aitārahura’a mai roto mai i te tāpura ha’amāu’ara’a a te pupu fa’atere nō te mau vāhi patuhia.

Nō te mau fa’a’āpīra’a parau ’aitārahura’a fare purera’a, e fārerei te feiā fa’atere nō terā iho vāhi i te fa’atere nō te mau vāhi patuhia, nāna e fa’a’ōhie i te anira’a. E nehenehe e tārahu i te hō’ē fare nō te hō’ē taime poto i te mau vāhi e’ita e noa’a i te mau fare purera’a e vai ra, nō te fāri’i i te mau pāroita i te taime fa’a’āpīra’a fare purera’a.

Nā te piha tōro’a o te ārea e fa’atere i te mau tapi fa’aaura’a ’aitārahura’a ato’a.

Tārahura’a i te vāhi nō te tau poto

E nehenehe e tārahuhia nō te hō’ē tau poto, i ni’a i te tāpura ha’amāu’ara’a a te ’Ēkālesia, mai te peu ’aita e vāhi tano nō te hō’ē ’ohipa a te titi, mai te mau ’āmuira’a titi ’e retioni, te mau purera’a pae auahi, te mau tū’aro i roto i te fare ’e te mau fa’a’oa’oara’a e rave rau. Mea ti’a ’ia feruri-ato’a-hia te tahi atu mau rāve’a, mai te fa’arahira’a i te mau tuha’a purera’a ’aore rā te fa’a’ohipara’a i te rāve’a ’āpī (mai te ha’apūrorora’a), nā mua a’e i te ’ōpua i te tārahura’a fare tau poto.

Mai te mea e tītauhia te hō’ē fare nō te hō’ē tau poto, e fārerei te feiā fa’atere nō terā iho vāhi i te fa’atere nō te mau vāhi patuhia nō te fa’anaho i te fa’aaura’a ’aore rā te parau tārahura’a, mai tei tītauhia. I muri iho e hāpono atu te fa’atere nō te mau vāhi patuhia i te parau tārahura’a ’e te parau « Anira’a nō te tārahura’a fare tau poto » i te piha tōro’a a te ārea. E mea tītauhia ’ia hāpono i te mau anira’a ma’a taime roa ri’i hou te taime i hina’arohia ai. ’Ia pe’e-ana’e-hia teie mau fa’anahora’a, e ’aufauhia te mau ha’amau’ara’a tārahu e te faufa’a moni rahi a te ’Ēkālesia.

Nā te ’āmuira’a iho e amo i te mau tārahura’a fare nō te mau fa’a’oa’oara’a tū’aro nā rāpae.

Te mau ’ōro’a tāpūra’a repo fenua mātāmua

’Ia oti te hō’ē ’ōpuara’a ’āpī patura’a i te fāri’ihia, e nehenehe te peresidenira’a ārea e fa’ati’a i te hō’ē ’ōro’a tāpūra’a repo fenua mātāmua e ravehia ’ei fa’aineinera’a nō te patura’a. E’ita teie ’ōro’a e fa’atupuhia i te sābati. E paraparau te peresideni titi i te Hitu ’Ahuru ārea nō te mau arata’ira’a.

Te ha’amo’ara’a o te mau fare

E hōro’ahia te parau fa’ati’a hope’a nō te ha’amo’ara’a e te peresidenira’a ārea nō te fa’aaura’a ’e te ti’a fa’atere nō te mau ’ohipa pae faufa’a. E ha’a te peresidenira’a ārea ’e te peresideni titi ’aore rā misiōni mā tē fa’a’ite ē, nā vai te hōpoi’a nō te ha’amo’ara’a i te fare.

E ti’a ’ia ha’apa’ohia te tumu mau o teie ’ōro’a a rave ai i te fa’anahora’a nō te ’ōro’a ha’amo’ara’a. ’Eiaha te reira ’ia roa roa, ’aore rā ’ia rahi roa te mau hīmene. ’Ia vaiihohia te taime tano nō te ti’a fa’atere tei fa’ata’ahia nō te paraparau ’e nō te ha’amo’a i te fare.

I muri iho i te pure ha’amo’ara’a, ’ia hīmenehia te hō’ē hīmene ’aore rā ’ia ha’utihia te hō’ē pehe tano, ’e ’ia hōro’ahia te hō’ē pure poto nō te fa’aoti i te ’ōro’a.

E nehenehe e haruharu i te mau pure ha’amo’ara’a o te mau fare ma te parau fa’ati’a a te ti’a peresideni.

E ha’amo’ahia te mau fare purera’a mai te mea ’ua pāhonohia te mau tītaura’a ato’a i muri nei :

  1. Te mau vāhi ato’a i tārahuhia, ’eiaha e tai’ohia te mau vāhi e fa’a’ohipahia e te mau ta’ata ato’a (mai te mau tomora’a, te mau āroa, ’e te mau haumitira’a), nā te ’Ēkālesia ana’e e fa’a’ohipa i te reira.

  2. E hau atu te tārahura’a i te hō’ē matahiti te maoro.

  3. E ha’amana te peresidenira’a ārea i te ha’amo’ara’a o te fare purera’a.

Mai te mea ē, ’ua ha’apa’ohia teie mau tītaura’a ’e ’ua ha’amo’ahia te fare purera’a, mea ti’a roa ’ia fa’ahitihia te parau ra ē, ’ua ha’amo’ahia teie fare « nō te tau i tārahuhia » i roto i te pure ha’amo’ara’a.

Nene’i