“9: ʻOku ou ongoʻi tuenoa ʻaupito. ʻE anga fēfē haʻaku tokoni ki ha taha ke mahino lelei ange ki ai ʻeku ngaahi fiemaʻú?” Moʻui Lelei Fakaeʻatamaí: Tokoni Maʻakú (2019)
“ʻOku ou Ongoʻi Tuenoa ʻAupito,” Moʻui Lelei Fakaeʻatamaí: Tokoni Maʻakú
ʻOku ou ongoʻi tuenoa ʻaupito. ʻE anga fēfē haʻaku tokoni ki ha taha ke mahino lelei ange ki ai ʻeku ngaahi fiemaʻú?
ʻOku ʻi ai e mahuʻinga lahi ʻi hono fakatupulaki mo tauhi e ngaahi vā fetuʻutakí. Lotu ke maʻu ha loto-toʻa ke talanoa ki ha taha ʻokú ke falala ki ai, hangē ko ha mēmipa ʻo e fāmilí, kaungāmeʻa, taki ʻi he Siasí, pe mataotao he moʻui lelei fakaeʻatamaí. Manatuʻi ʻe ʻi ai ha kakai te nau anga fakafaingofua mo mahino ange ʻi he kakai ʻe niʻihi koeʻuhí ko ʻenau ʻiló, ongongofuá, mo e ngaahi aʻusia he moʻuí. Kole ha kiʻi taimi ke fai ha fepōtalanoaʻaki—ʻoku meimei ke ʻi ai ha ʻaonga ʻo e fepōtalanoaʻakí kapau ko e tokotaha ʻokú ke talanoa mo iá kuo mateuteu mo maau ke tokanga taha ki he meʻa ʻokú ke vahevahé. Te ke lava ʻo lea ʻaki (pe text) ha meʻa faingofua hangē ko e, “Hei, ʻoku ou lolotonga faingataʻaʻia pea fie maʻu moʻoni ha taha ke fanongo.”
Lau e ngaahi fehuʻi ʻi laló, pea fakakaukau ki he anga haʻo tali. ʻE lava ke tokoni ʻa e ngaahi fakakaukau ko ʻení ke kamata ʻaki ha pōtalanoa.
-
Ko e hā ʻokú ke lolotonga aʻusia fakatuʻasinó? Talanoa fekauʻaki pea mo ho ngaahi fakaʻilonga fokoutuá, hangē ko e mahaki tauhi ongosiá, toutou langaʻulú, ʻatamai punopuná, tokakoví, taʻemanongá, ngāue māmālie ange pe tali ki ha meʻa, ngaohikovia fakafaitoʻo konatapú, felangaaki e uoua taʻe ʻiloʻi e ʻuhingá, pe fetongifetongi e uʻá, mamafá, pe tōʻonga mohé.
-
Ko e hā ʻokú ke ongoʻi ai e ngaahi tuʻunga fakaeongó? Fakamatalaʻi lelei—ʻoku lahi e ngaahi meʻa ʻoku hoko ʻi he taimi ʻokú ke ʻongoʻi lōmekina ai mo fefaʻuhi mo e fokoutua fakaeʻatamaí. Fakapapauʻi ke fakamatala e ngaahi ongó hangē ko e mole ʻa e ʻamanakí, fehiʻa ʻiate kitá, ʻiteʻitá, tuenoá, loto-hohaʻá, loto-mamahí, ilifiá pe halaiá. Talanoa fekauʻaki mo hono tuʻo lahi hoʻo aʻusia e ngaahi ongo ko ʻení.
-
Ko e hā ʻokú ke fefaʻuhi fakasōsiale mo iá? Fakakaukau ki he anga hoʻo fetuʻutaki mo e kau mēmipa ho fāmilí, ngaahi kaungāmeʻá, ngaahi kaungā-ngāué, mo e niʻihi kehé. Talanoa fekauʻaki mo ha ngaahi liliu fakaeʻulungaanga ʻokú ke fakatokangaʻi, hangē ko e toutou loto-mamahi taʻe ʻuhingá, mavahe mei he niʻihi kehé, ʻikai tauhi e maʻa fakatāutahá, ʻikai toe saiʻia he ngaahi ʻekitivitī naʻá ke faʻa fakalataʻia aí, pe siʻisiʻi ange ha ivi pe ongoʻi vēkeveke.
-
Ko e hā ʻokú ne ʻai e fakakaukaú ke faingataʻá? ʻE lava ke matuʻaki faingataʻa ʻa e moʻui fakaʻahó ʻi he taimi ʻoku liliu pe maumau ai e ngāue ho ʻatamaí. Aleaʻi ha ngaahi fakaʻilonga ʻoku lava ke ke maʻu, ʻo hangē ko e ngaahi fakakaukau ke ke fakalaveaʻi pē koé, ʻikai pau e fakakaukaú, puputuʻú, faingataʻa ke manatuʻi e ʻū meʻá, pe ngaahi fakakaukau ʻo e maté mo e taonakitá. Talanoa fekauʻaki mo e tuʻo lahi ʻokú ke maʻu ai ʻa e ngaahi fakakaukau ko ʻení mo e meʻa ʻokú ke fakaʻamu naʻe kehé.