Seminelí
1 Pita 3:18–22; 4:1–6


1 Pita 3:18–22; 4:1–6

Ko e Ngāue ʻo e Fakamoʻui maʻá e Pekiá

ʻĪmisi
Ko e vakai ʻa ha kau mēmipa ʻo ha fāmili ʻi Taiuani ki ha ngaahi ʻalapama tā motuʻa.

Ko e hā ʻe hoko ki he fānau ʻe lauipiliona ʻa e Tamai Hēvaní naʻe moʻui pea pekia teʻeki ke nau maʻu ʻa e faingamālie ke fanongo kia Sīsū Kalaisi pe tali ʻa e ngaahi ouau kuo fakamafaiʻí ʻi Hono huafá? Naʻe akoʻi ʻe he ʻAposetolo ko Pitá naʻe malangaʻi ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e ongoongoleleí ʻi he maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié hili ʻEne pekiá, ʻo fakaʻatā ʻa e ngaahi tāpuaki ʻo e ongoongoleleí ki he fānau kotoa ʻa e Tamai Hēvaní. ʻE tokoniʻi koe ʻe he lēsoni ko ʻení ke ke fekumi ki ha ngaahi founga ke tokoni ai ki he Fakamoʻuí ʻi Heʻene ngāue ki hono huhuʻi ʻo e kau pekiá.

Tomuʻa vakaiʻi ʻo e ngaahi maʻuʻanga tokoní. ʻI hoʻo teuteu ki he kalasí, fakapapauʻi ʻokú ke tomuʻa vakaiʻi ʻa e mītia kotoa pē pea ke ke feangai mo e ngaahi uepisaití, ngaahi lēsoni fakataumuʻá, pe ngaahi naunau kehe ʻe fakaʻaongaʻi ʻi he kalasí. ʻI hoʻo fai iá ʻe tupulaki hoʻo loto-falala ke faiakó mo ke lava ʻo tukutaha lahi ange hoʻo tokangá ʻi he ngaahi fiemaʻu ʻa e kau akó.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Ke maʻu ha ngaahi meʻa pau ʻi he FamilySearch.org pe polokalama FamilySearch Family Tree, ʻe fiemaʻu ke hū ki ai e kau akó mo honau hingoa ngāue mo e lea fufū ʻi he ʻAkauni ʻi he Siasí ʻa ia ʻoku fehokotaki mo ʻenau fika lekooti memipasipí. Kapau ʻoku ʻikai maʻu pe ʻikai ʻilo ʻe he kau akó honau hingoa ngāué mo e lea fufuú, fakaafeʻi kinautolu ke nau faʻu pe toe kumi kinautolu ʻi he account.ChurchofJesusChrist.org pe faʻu ha ʻakauni ʻi he FamilySearch.org. Kole ki ha mataotao hisitōlia fakafāmili fakauooti pe fakakolo pe ko ha kouʻōtineita ʻo e Seminelí mo e ʻInisititiuti Fakalotú ki ha tokoni ʻo ka fiemaʻu.

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

Ko ha fehuʻi fakapuputuʻu

Fakakaukau ke fakaʻaliʻali ʻa e fakamatala ko ʻení ʻi ha feituʻu ʻe lava ke lau ai ia ʻe he kau akó ʻi heʻenau hū ki he loki akó.

Naʻe pehē ʻe ʻEletā D. Toti Kulisitofāsoni ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá:

ʻĪmisi
Laʻitā ʻo ʻEletā D. Toti Kulisitofasoni Faitaaʻi ʻi Māʻasi 2020.

Kuo fuoloa e fekuki ʻa e kau teolosiá (kau ako ki he tui fakalotú] lotu faka-Kalisitiané mo e fehuʻi, Ko e hā ʻa e ikuʻanga ʻo e lauipiliona kuo mate taʻe ʻi ai haʻanau ʻilo kia Sīsuú?

(D. Todd Christofferson, “The Redemption of the Dead and the Testimony of Jesus,” Ensign, Nov. 2000, 9)

  • Ko e hā haʻo tali ki ha taha te ne ʻeke atu ʻa e fehuʻí ni?

Kapau ʻoku faingataʻa ki he kau akó ke tali e fehuʻi kimuʻá, fakakaukau ke fakaʻaliʻali ange ha ngaahi tokoni hangē ko ha fakatātā ʻo ha temipale pe saati tohi hohoko fakafāmili.

Kapau naʻe faingofua hono tali ʻe he kau akó e fehuʻí, fakakaukau ke fehuʻi ange pe naʻe anga fēfē ʻenau ʻilo e tali ki ha meʻa kuopuputuʻu ai ha kakai tokolahi ʻi ha laui senituli.

Naʻe hoko atu ʻa ʻEletā Kulisitofāsoni ʻo pehē:

ʻĪmisi
Tā ʻo ʻEletā D. Toti Kulisitofasoni Faitaaʻi ʻi Māʻasi 2020.

Naʻe maʻu ʻi hono Fakafoki mai ʻo e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí ʻa e mahino ki he founga ʻoku fakamoʻui ai ʻa e kakai pekia ne ʻikai ke papitaisó he ko e ʻOtuá “ko ha ʻOtua haohaoa, mo angatonu, kae ʻumaʻā ko ha ʻOtua ʻaloʻofa foki” [ʻAlamā 42:15].

(D. Todd Christofferson, “The Redemption of the Dead and the Testimony of Jesus,” 9)

Ko e Fakamoʻuí ʻi he maama ʻo e ngaahi laumālié

Neongo naʻe fakafoki mai ʻa e ʻilo ki he fakamoʻui ʻo e kau pekiá ʻi he Palōfita ko Siosefa Sāmitá, ka ʻoku ʻi he Tohi Tapú ha ngaahi potufolofola ʻoku nau fakahaaʻi mai naʻe mahino mo akoʻi e ngaahi moʻoni ko iá ʻe he kau ʻAposetolo ʻi he kuonga muʻá. Hangē ko ʻení, naʻe akoʻi ʻe he ʻAposetolo ko Pitá e meʻa naʻe fakahoko ʻe Sīsū Kalaisi maʻanautolu naʻe pekia taʻe ʻi ai ha ʻilo ki he ongoongoleleí.

Lau ‘a e 1 Pita 3:18–20; 4:6 ke ʻiloʻi e meʻa naʻe akoʻi ʻe Pita fekauʻaki mo e founga naʻe hokohoko atu ai e ngāue ʻa Sīsū Kalaisí ke fakahaofi e fānau ʻa ʻetau Tamai Hēvaní, ʻo aʻu pē ki he hili ʻEne pekiá. Note how these verses differ in the Joseph Smith Translation (see 1 Peter 3:20footnote aand 1 Peter 4:6footnote a

  • Ko e hā ʻoku akoʻi atu ʻe he ngaahi veesi ko ʻení fekauʻaki mo e ngāue fakafaifekau ʻa e Fakamoʻuí ʻi he maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié?

  • Fakatatau ki he 1 Pita 4:6, ko e hā naʻe malangaʻi ai e ongoongoleleí kiate kinautolu ʻoku pekiá?

Mahalo ʻe tokoni ke fakamatalaʻi ange ko hono fakahokó ʻeni, ʻoku fakamaau totonu ʻa e ʻOtuá. ʻOkú Ne finangalo ke fakamāuʻi totonu ʻa e tokotaha kotoa pē. Ko ia ai, ʻoku ʻikai ke Ne fakahalaiaʻi ʻa kinautolu kuo teʻeki ai ke nau fanongo ki he ongoongoleleí, ka ʻokú Ne fakafaingamālieʻi maʻanautolu ke nau tali mo maʻu ʻa e ongoongoleleí. Ko ha moʻoni ʻe taha te tau lava ʻo ako mei he veesi ko ʻení ʻoku malangaʻi ʻa e ongoongoleleí kiate kinautolu kuo pekiá koeʻuhí ke nau maʻu ʻa e ngaahi faingamālie tatau mo kinautolu ʻoku fanongo ki he ongoongoleleí ʻi he moʻui fakamatelié.

  • ʻOku fakahaaʻi fēfē nai ʻe he tokāteline ʻo e fakamoʻui maʻá e pekiáʻa e ʻofa mo e ʻaloʻofa ʻa e ʻOtuá ki Heʻene fānaú?

Fakahā fakaonopooni fekauʻaki mo e maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié

ʻE lava ke tokoni ʻa e fakahā fakaonopōní ke tau ako lahi ange ai fekauʻaki mo e meʻa naʻe fai ʻe he Fakamoʻuí lolotonga ʻEne ʻi he maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié.

ʻĪmisi
Laʻitā ʻo Siosefa F. Sāmita

ʻI he lau mo fakalaulauloto ʻa Palesiteni Siosefa F. Sāmita (1838–1918) ki he ngaahi veesi tatau ko ʻení ʻi he 1 Pitá, naʻá ne maʻu ha mata meʻa-hā-mai ʻo e ngāue fakafaifekau ʻa e Fakamoʻuí ʻi he lotolotonga ʻo e kau pekiá. ʻOku lekooti ʻa e fakahā ko ʻení ‘i he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138 pea ʻoku kau ai ha ngaahi fakaikiiki naʻe ʻikai ʻiloʻi kimuʻa ʻe he kāingalotu ʻo e Siasí. Fakakaukau ke hiki ha potufolofola fakafekauʻaki pe fakafehokotaki ʻa e 1 Pita 4:6 ki he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138 ʻi hoʻo folofolá.

Kimuʻa pea ako e ngaahi veesi mei he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138, ʻe ala tokoni ke fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe e meʻa kuo nau ʻosi ʻilo fekauʻaki mo e mata meʻa-hā-mai ko ʻení. ʻE lava foki ke fakaafeʻi e kau akó ke nau ako kotoa ʻiate kinautolu pē ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138 pea feinga ke ʻiloʻi ʻa e ngaahi veesi ʻoku nau fakaloloto ʻenau mahino ki he ngaahi moʻoni fekauʻaki mo e maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié ʻa ia ʻoku akoʻi ʻi he 1 Pitá.

Lau ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138:29–34, 57–58, ʻo kumi ha toe ngaahi fakakaukau fekauʻaki mo e ngāue fakafaifekau ʻa e Fakamoʻuí ʻi he maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié.

  • Ko e hā naʻá ke ako mei hoʻo ako e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138 naʻá ke ongoʻi nai naʻe mātuʻaki mahuʻinga? Ko e hā hono ʻuhingá?

  • ʻE tākiekina fēfē nai ʻe he mahino ʻo e meʻa ʻoku hoko ʻi he maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié hoʻo ngaahi aʻusia ʻi hono fai ʻo e ngāue fakatemipalé mo e hisitōlia fakafāmilí?

  • Ko e hā ha fakamoʻoni ʻo e ʻofa mo e ʻaloʻofa ʻa Sīsū Kalaisi ʻokú ke mamata ki ai ʻi he ngaahi veesi ko ʻení?

Ko hotau fatongiá

Naʻe lea ʻa ʻEletā Teili G. Lenilani ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo kau ki he fatongia ʻoku tau maʻu ke tokoni ki he Fakamoʻuí ʻi Heʻene ngāue ki hono huhuʻi ʻo e kau pekiá. ʻE lava ke ke sio ʻi he vitiō “Hisitōlia Fakafāmilí mo e Ngāue Fakatemipalé: Silá mo e Faifakamoʻuí,” ʻi he ChurchofJesusChrist.org, mei he taimi 3:01 ki he 3:47, pe lau ʻa e lea ko ʻení:

ʻĪmisi
Laʻitā fakaʻofisiale ʻo ʻEletā Teili G. Lenilani ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, 2016.

ʻI heʻetau hoko ko e kāingalotu ʻo e Siasí, ʻoku ʻi ai hotau fatongia kuo fokotuʻu fakalangi ke kumi ʻetau ngaahi kuí mo fakatahatahaʻi ʻa e ngaahi hisitōlia fakafāmilí. ʻOku mahulu hake ʻeni ia ʻi ha meʻa fakamānako ʻoku poupouʻí he ko e ngaahi ouau ʻo e fakamoʻuí ʻoku fiemaʻu ia maʻá e fānau kotoa ʻa e ʻOtuá. Kuo pau ke tau kumi ʻetau ngaahi kui naʻe pekia kae ʻikai maʻu e ngaahi ouau ʻo e fakamoʻuí. Te tau lava ʻo fakahoko fakafofonga ʻa e ngaahi ouaú ʻi he ngaahi temipalé, pea ʻe ala fili pē ʻetau ngaahi kuí ke tali ʻa e ngaahi ouaú. ʻOku poupouʻi foki kitautolu ke tau tokoniʻi e kāingalotu ʻo e uōtí mo e siteikí ʻi heʻenau ngaahi hingoa fakafāmilí. ʻOku mātuʻaki fakaofo ʻetau lava ʻo tokoni ke huhuʻi ʻa e pekiá, ʻo fakafou ʻi he hisitōlia fakafāmilí mo e ngāue fakatemipalé.

(Dale G. Renlund, “Hisitōlia Fakafāmilí mo e Ngāue Fakatemipalé: Silá mo e Fakamoʻuí,” ,” Ensign pe Liahona, Mē 2018, 46–47)

  • Kuo tokoniʻi fēfē nai hoʻo moʻuí pe moʻui ʻa e niʻihi kehé ʻe he kau atu ki he hisitōlia fakafāmilí mo e ngāue fakatemipalé? Kapau ʻoku teʻeki ke ke kau ki ai, ʻokú ke pehē te ne liliu fēfē nai hoʻo moʻuí?

ʻI he toenga ʻo e taimi kalasí, tokoniʻi e kau akó ke nau kamata kau ʻi he ngāue ʻo e fakamoʻui maʻá e kau pekiá. Fakakaukau ke ke fai ha fehuʻi ʻe taha pe lahi ange mei he ngaahi fehuʻi ko ʻení.

  • Hū ki he FamilySearch.org pe fakaʻaongaʻi ʻa e polokalama FamilySearch Family Tree. Vakai pe te ke lava ʻo maʻu e hingoa ʻo e ngaahi kui ʻoku kei fiemaʻu ke maʻu e ngaahi ouau ʻo e lakanga fakataulaʻeikí. Te ke lava ʻo taʻofi fakatatali ʻa e ngaahi hingoa ko ʻení pea ʻave kinautolu ki he temipalé pe fakahū ʻa e ngaahi hingoá ki he temipalé koeʻuhí ke lava ʻe ha taha kehe ʻo fakahoko ʻa e ngaahi ouaú maʻanautolu. ʻE lava ke fakaʻaongaʻi ʻa e Polokalama Ngaahi Ouau Kuo Māú ke tokoni atu ke ke ʻiloʻi vave ʻa e ngaahi kui ʻoku nau fiemaʻu ʻa e ngaahi ouau ʻo e lakanga fakataulaʻeikí.  

  • ʻAʻahi ki he konga ko e “Hisitōlia Fakafāmilí” ʻi he Ngaahi Tefito ʻo e Ongoongoleleí (topics.ChurchofJesusChrist.org) ke maʻu ha ngaahi fakamatala, ngaahi potufolofola, ngaahi pōpoaki ʻo e konifelenisi lahí, mo e ngaahi vitiō fekauʻaki mo e hisitōlia fakafāmilí.

  • Hiki ha lisi ʻo e ngaahi fehuʻi fekauʻaki mo hoʻo ngaahi kuí te ke lava ʻo ʻeke ki hoʻo mātuʻá pe kāinga kehé. Fai hoʻomou ngaahi fehuʻí ʻi ha taimi faingamālie pea aleaʻi e founga ʻe lava ke kau fakataha ai homou fāmilí ʻi he ngāue fakatemipalé mo e hisitōlia fakafāmilí.

Fakamatala Fakamahinó mo e Puipuituʻá

Ko e hā hoku fatongia ki heʻeku ngaahi kui kuo pekiá?

Naʻe akoʻi ʻe ʻEletā Kuenitini L. Kuki ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo pehē:

ʻĪmisi
Laʻitā fakaʻofisiale ʻo ʻEletā Kuenitini L. Kuki Ui ki he Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻi he ʻaho 6 ʻo ʻOkatopa 2007.

ʻOku mahino ʻa e tokāteline ʻo e fāmilí ʻi heʻene fekauʻaki mo e hisitōlia fakafāmilí mo e ngāue fakatemipalé. Naʻe ʻuhinga ʻa e ʻEikí ʻi he ngaahi ʻuluaki fakahinohino ʻo e fakahaá ki he “papitaiso ki ho[ʻo]mou kau pekiá” [Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 127:5; tānaki atu hono fakamamafaʻí]. Ko hotau tufakanga fakatokāteline ki heʻetau ngaahi kuí. ʻOku tupu ʻeni he ko e faʻunga fakasilesitiale ʻo e langí ʻoku makatuʻunga ia ʻi he ngaahi fāmilí. Kuo ʻosi poupouʻi ʻe he Kau Palesitenisī ʻUluakí ʻa e kāingalotú, ʻo tautautefito ki he toʻu tupú mo e kau tāutaha kei talavoú, ke fakamamafaʻi ʻa e ngāue ʻo e hisitōlia fakafāmilí pea mo e ngaahi ouau maʻa ʻenau ngaahi hingoa fakafāmilí pe ngaahi hingoa ʻo e ngaahi kui ʻa e kāingalotu ʻi honau uōtí mo e siteikí. ʻOku fiemaʻu ke tau fakafehokotaki hotau ngaahi aká ki [hotau] ngaahi vaʻá [fakatouʻosi].

(Quentin L. Cook, “Ngaahi Aká mo e Vaʻá,” Ensign pe Liahona, Mē 2014, 45)

Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Tōmasi S. Monisoni (1927–2018) ʻo pehē:

ʻĪmisi
Laʻitā fakaʻōfisiale ʻo Palesiteni Tōmasi S. Monisoni, 2008

Kuo teʻeki ke u ʻilo hano fakahā mai ʻe he ʻEikí ʻoku fakangatangata pē ʻEne ngāué ki he moʻui fakamatelié. Ka ʻoku kāpui ʻe Heʻene ngāué ʻa ʻitāniti. ʻOku ou tui ʻokú Ne fakavaveʻi ʻEne ngāué ʻi he maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié. ʻOku ou tui foki ʻoku teuteuʻi ʻe he ʻEikí, ʻo fakafou ʻi Heʻene kau tamaioʻeikí, ha ngaahi laumālie tokolahi ke nau tali ʻa e ongoongoleleí. Ko hotau fatongiá ke fekumi ki hotau kau pekiá pea ʻalu ki he temipalé ʻo fakahoko e ngaahi ouau toputapú ke lava ʻe he niʻihi he faʻahi ʻe taha ʻo e veilí ʻo maʻu ʻa e faingamālie tatau mo ia ʻoku tau maʻú. …

Siʻoku kāinga, ʻoku ou fakamoʻoni ʻe tāpuakiʻi kitautolu ʻe he ʻEikí ʻi heʻetau tali pea ngāueʻi e tukupā ko ʻení.

(Thomas S. Monson, “Ko Hono Fakavaveʻi ʻo e Ngāué,” Liahona,Sune 2014, 4-5)

Te u lava fēfē nai ʻo kau ʻi he ngāue fakatemipalé mo e hisitōlia fakafāmilí?

Naʻe pehē ʻe Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni:

ʻĪmisi
Laʻitā fakaʻofisiale ʻo Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni naʻe fai ʻi Sānuali 2018

Ka ʻi ai ha faʻahinga taimi ʻokú ke fai ai ha faʻahinga meʻa ʻoku tokoni ki ha faʻahinga taha pē ʻi he ongo tafaʻaki ʻo e veilí—ʻo ke fai ha ngaahi fuakava mo e ʻOtuá mo maʻu honau ouau papitasó mo e ouau fakatemipalé, ko hoʻo tokoni ia ki hono tānaki ʻo ʻIsilelí. ʻOku faingofua pehē ia.

(Russell M. Nelson mo Wendy Nelson, “ʻAmanakiʻanga ʻo ʻIsilelífakataha lotu fakamāmani lahi ʻa e toʻu tupú, 3 Sune 2018], fakalahi ki he New Era mo e Ensign, 15, ChurchofJesusChrist.org)

ʻE tāpuekina fēfē nai au ʻe he ngāue fakatemipalé mo e hisitōlia fakafāmilí?

ʻI he pōpoaki konifelenisi lahi ʻo ʻEpeleli 2018, naʻe ʻomi ai ʻe ʻEletā Teili G. Lenilani ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ha ngaahi tāpuaki te tau lava ʻo maʻu mei he kau atu ki he ngāue fakatemipalé mo e hisitōlia fakafāmilí. Mamata ʻi he konga ko ʻení pe lau kakato ʻa e pōpoakí (Dale G. Renlund, “Hisitōlia Fakafāmilí mo e Ngāue Fakatemipalé: Silá mo e Fakamoʻuí,” Ensign pe Liahona, Mē 2018, 46–49).

Ngaahi ʻEkitivitī Fakalahi ki he Akó

Hiki ha lea pe lēsoni

Ke tokoni ke fakamatalaʻi fakanounou ʻe he kau akó ʻa e meʻa ne nau ako fekauʻaki mo e ngāue ʻo e fakamoʻui maʻá e kau pekiá, ʻe lava ke fakaafeʻi kinautolu ke nau tohi ha lea nounou pe lēsoni ʻo fakaʻaongaʻi e ngaahi moʻoni mei he 1 Pita 3:18; 4:6; mo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138. ʻE lava foki ke nau vahevahe ha ngaahi aʻusia fekauʻaki mo ʻenau kau ʻi he ngāué ni mo e founga kuó ne tokoniʻi ai kinautolu ke nau toe ofi ange ki he ʻEikí.

Kāinga ʻOku Mau Feohí

Ko e taha ʻo e ngaahi meʻa fakafiefia ʻi he polokalama FamilySearch Family Tree ʻoku ui ia ko e “Kāinga ʻOku Mau Feohí.” ʻI he taimi ʻoku fakaava ai e polokalamá ni ʻi ha ngaahi meʻangāue fakaʻilekitulōnika lahi, ʻe lava ke maʻu ʻe he polokalamá ha ngaahi kui angamaheni ʻo e niʻihi ʻoku nau fakaʻaongaʻi e ngaahi meʻa fakaʻilekituloniká. Fakaafeʻi e kau akó ke kumi pea fakaava ʻa e “Kāinga ʻOku Mau Feohí” ke sio pe ko hai ʻi he kalasí ʻoku nau kāinga mo iá. Mahalo ʻe ʻilo ʻe he kau akó ʻoku nau fekauʻaki vāofi ange ʻi he meʻa ne nau fakakaukau ki ai kimuʻá. Fakaafeʻi e kau akó ke nau tauhoa pea ako lahi ange ki ha niʻihi ʻo e ngaahi kui ʻoku nau tatau aí. Kapau ʻoku fiemaʻu ʻe ha kui ke fakahoko e ouau ʻo e papitaisó mo e hilifakinimá, fakaafeʻi e kau akó ke fakatatali e ngaahi hingoa ko iá pea ʻave kinautolu ki he temipalé.

Paaki