“Wase 1: Vakayacora na iNaki ni Nomu Kaulotu,” Vunautaka Noqu Kosipeli: E Dua na iDusidusi ena Wasei ni Kosipeli i Jisu Karisito (2023)
“Wase 1,” Vunautaka Noqu Kosipeli
Wase 1
Vakayacora na iNaki ni Nomu Kaulotu
Nomu iNaki mera sureti na tamata kecega mera lako mai vei Karisito ena nodra vukei mera ciqoma na kosipeli vakalesui mai ena nodra vakabauti Jisu Karisito kei na Nona Veisorovaki, ka veivutuni, papitaiso, ciqoma na isolisoli ni Yalo Tabu, ka vosota me yacova na ivakataotioti.
Na Nomu iLesilesi mo Vakavulica na Kosipeli Vakalesui Mai Nei Jisu Karisito
Era wavoliti iko tu na tamata. Ko na siviti ira e gaunisala, ka veilakoyaki voli ena kedra maliwa. O dau sikovi ira ena nodra veivale ka veisemati ena initaneti. Era luve kece ni Kalou—era tacimu ka ganemu. E lomani ira na Kalou me vaka ga na Nona lomani iko.
E vuqa vei ira na tamata oqo era vakasaqara tiko na inaki ni bula. Era leqataka tu na nodra veisiga ni mataka kei na nodra matavuvale. Era gadreva na yalo vakaitaukei e dau yaco mai nira kila nira luve ni Kalou ka lewe ni Nona matavuvale tawamudu. Era vinakata mera dei ena dua na vuravura veiveisau. Era gadreva tu na vakacegu ena vuravura oqo kei na bula tawamudu ena vuravura sa bera mai” (Vunau kei na Veiyalayalati 59:23).
E vuqa era sa “sega ga ni kila rawa na ka dina ni ra sega ni kila na vanua me ra vakasaqara kina” (Vunau kei na Veiyalayalati 123:12). Na kosipeli i Jisu Karisito, me vaka sa vakalesui mai vei Parofita Josefa Simici sa tu kina na dina tawamudu. Na dina oqo e vakaraitaka na nodra gagadre vakayalo na tamata ka vukea na nodra rawata na nodra gagadre titobu duadua.
Nio iko e dua na mata vakadonui nei Jisu Karisito, o vakavuvulitaka ni “sa yaco na veivueti ena vukui koya na Mesaia Tabu” (2 Nifai 2:6). O na sureti ira na tamata me ra lako mai vei Karisito ka yaco me saumaki Vua kei na Nona kosipeli vakalesui mai. Nira ciqoma na nomu veisureti, era na rawata na marau cecere, na inuinui, vakacegu, kei na inaki.
Mera lako mai vua na iVakabula, era gadreva na tamata mera vakabauti Koya. E rawa nio vukei ira mera tara cake na vakabauta oqo ena nomu:
-
Vakavulica vei ira na kosipeli vakalesui mai nei Jisu Karisito ka vakadinadinataka na kena dina.
-
Sureti ira mera yalataka nira na bulataka na kena ivakavuvuli.
-
Raimuria ka vukei ira mera cakacakataka na yalayala era sa cakava.
-
Vukei ira mera sotava na veika era na vakila kina na veivakayarayarataki ni Yalo Tabu (raica na 1 Nifai 10:17–19).
Na vakabauti Jisu Karisito ena tuberi ira na tamata mera veivutuni. Ena nona sorovaka na noda ivalavala ca, sa rawata kina ko Jisu me ia na veivutuni. Ni sa veivutuni na tamata, era sa vakasavasavataki ka tubu volekata yani na Tamada Vakalomalagi kei Jisu Karisito. Era na vakila na reki kei na vakacegu ni ra ciqoma na veivosoti.
Na veivutuni sa vakarautaka na tamata ki na veiyalayalati ni papitaiso kei na isolisoli ni Yalo Tabu. “Lako mai vei au,” sa kaya na iVakabula, “ka papitaisotaki ena yacaqu, mo ni vakatabui kina ena isolisoli ni Yalo Tabu, mo ni duri ka sega ni tauvi duka kina e mataqu ena siga mai muri” (3 Nifai 27:20).
Ni sa tubu na nomu kila kei na nomu ivakadinadina ni iVakabula kei na Nona Veisorovaki, ena vakalevutaki cake na nomu gagadre mo wasea na kosipeli. Ena vakataki Liai na nomu vakanananu, ni “sa ka bibi me tukuni yani na veika oqo vei ira na lewei vuravura” (2 Nifai 2:8).
Na Lewa kei na Mana ni Nomu Veikacivi
Ko sa kacivi ka vakatikori mo “[vunautaka] na itukutuku rekitaki io na kosipeli tawavakaiyalayala” (Vunau kei na Veiyalayalati 79:1). Me vakataki ira na luvei Mosaia, sa rawa ni o vakatavuvuli ena kaukauwa ni Kalou (raica na Alama 17:2–3).
Ena veidusimaki nei Karisito, sa vakalesui mai kina na lewa ni kena vunautaki na kosipeli mai vua na parofita ko Josefa Simici. Ena gauna o vakatikori kina mo daukaulotu, o sa ciqoma kina na lewa oqo. Sa salavata mai kei na dodonu, na galala kei na itavi mo matataka na Turaga ka vakavulica na Nona kosipeli.
Na lewa oqo e okati kina na itavi mo bula kilikili kaya na nomu veikacivi. Muria vinaka na vosa ni nomu vakatikori. Lako tani mai na ivalavala ca kei na veika kecega e sabalia se sakasaka. Lako tani mai na ivalavala kei na vakasama kecega e vakavuravura. Muria na itagede ena iVakatagedegede ni Daukaulotu vei ira na Tisaipeli i Jisu Karisito. Ni o matataka na Turaga, mo “ivakarau vei ira era sa vakabauta” (1 Timoci 4:12). Rokova na yaca i JIsu Karisito ena nomu ivalavala kei na vosa.
Me ikuri ni lewa, o gadreva na kaukauwa vakayalo mo qarava rawa kina na nomu veikacivi. Ena solia na Kalou na kaukauwa vakayalo ni o cakacaka tiko vagumatua mo vaqaqacotaka na nomu ivakadinadina baleti Koya, o Jisu Karisito, kei na dina ni kosipeli o vakavuvulitaka. Ena solia mai na kaukauwa vakayalo ni o masu, vulica na ivolanikalou, ka segata mo rawata vinaka na nomu inaki vakadaukaulotu. Ena solia na kaukauwa vakayalo ni o segata mo maroroya na Nona ivunau kei na veiyalayalati o cakava ena nomu ciqoma na cakacaka vakalotu ni veivakabulai (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 35:24).
Sa rawa ni vakavotui mai na kaukauwa vakayalo ni o:
-
Vakayagataka na ivolanikalou mo vakavulici ira na tamata, me vakatitobutaki na nodra kila na dina ni kosipeli, ka vukei ira me ra kina na sala e yaga kina ena nodra bula na dina oqo (raica na 1 Nifai 19:23; Alama 26:13; 31:5).
-
Ciqoma na veidusimaki ni Yalo ena veika e vinakata na Turaga mo cavuta (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 84:85).
-
Ciqoma na veituberi ni Yalo ena vanua mo lakova kei na ka mo cakava (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 28:15; 31:11; 75:26–27).
-
Me vakadeitaki na nomu ivakavuvuli kei na ivakadinadina ena ivakadinadina bula ni Yalo (raica na 2 Nifai 33:1; Vunau kei na Veiyalayalati 100:5–8).
-
Vakaitavi ena cakacaka vakalotu ni veivakabulai (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 84:19–20).
-
Solia na veivakalougatataki vakamatabete kevaka o sa italatala qase (raica na Jemesa 5:14–15).
-
Masu vata ka masulaki ira na tamata o cakacaka vata kei ira (raica na Alama 6:6; 8:18–22; 10:7–11; 31:26–35; Vunau kei na Veiyalayalati 75:19).
-
Vakaraitaka na nomu loloma kei na vakavinavinaka vua na Turaga, nomu matavuvale, ira na daukaulotu tale eso, kei ira na tamata o veiqaravi vei ira (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 59:7; 78:19).
Segata me tiko kei iko na Yalo Tabu
O sa ciqoma na isolisoli ni Yalo Tabu ena gauna o vakadeitaki kina mo lewe ni Lotu. Nio dua na daukaulotu—vakakina ena nomu bula taucoko—e dua na nomu gagadre levu duadua sai koya me na tiko vata kei iko na Yalo Tabu (raica na 1 Nifai 10:17; 3 Nifai 19:9). Na Yalo Tabu e ikatolu ni Lewetolu Vakalou.
Na Yalo Tabu ena tuberi iko, vakavulici iko ka vakacegui iko. Ena veisavai ka vakasavasavataki iko. Ena vakadinadinataka na dina ka nodrau ivakadinadina bula na Tamada kei na Luvena. Sa vakavuna o Koya na nomu saumaki mai kei na nodra saumaki mai o ira o vakavulica. (Raica na 3 Nifai 27:20; 28:11; Ica 12:41; Moronai 8:26; 10:5; Joni 15:26.)
Na Yalo Tabu “ena vakaraitaka vei kemudou na veika kece mo dou kitaka” (2 Nifai 32:5). Ena vakalevulevuya o Koya na nomu kaukauwa kei na nomu veiqaravi me sivia vakalevu sara na ka o rawa ni cakava ga ena nomu kaukauwa.
Sa dodonu me nomu gagadre levu duadua nomu segata me tiko vata kei iko na Yalo Tabu. O na vakila na Nona veitokani nio:
-
Masu (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 42:14).
-
Tugana na vosa ni Kalou (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 11:21; 84:85).
-
Vakasavasavataka na yalomu (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 112:28).
-
Muria na ivunau (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 130:20–21).
-
Vakaivotavota ena sakaramede e veimacawa (raica na Moronai 4–5; Vunau kei na Veiyalayalati 20:77, 79).
“Au kerei kemuni moni vakalevutaka na nomuni kaukauwa vakayalo moni ciqoma na ivakatakila. Digitaka mo cakava na cakacaka vakayalo e gadrevi mo marautaka kina na isolisoli ni Yalo Tabu ka rogoca vakawasoma ka vakamatata na domo ni Yalo” (Russell M.Nelson, “Na iVakatakila ki na Lotu, Na iVakatakila ki na Noda Bula,” Liaona, Me 2018, 96).
Vulica Mo Kidava na Yalo
O na rawata vakavinaka cake na nomu inaki vakadaukaulotu nio vulica mo kidava ka muria na veituberi ni Yalo Tabu. Na Yalo e dau veitaratara mai ena vakadigagalu, ena veika o vakila kei na nomu vakanananu. Soli iko ena vakasaqarai, kidavi, ka muri na veivakauqeti malumu oqo. Era dau yaco mai ena vuqa na sala (raica na wase 4; raica talega na Vunau kei na Veiyalayalati 8:2–3; 11:12–14; Kalatia 5:22–23).
Veivakatavulici ena Yalo
Na kosipeli i Jisu Karisito sai koya na “kaukauwa ni Kalou mera vakabulai kina ko ira yadua era sa vakabauta” (Roma 1:16). Ena vuku ni ka oqo, sa gadrevi kina me vakatavuvulitaki na itukutuku ni Veivakalesui mai ena kaukauwa vakalou—na kaukauwa ni Yalo Tabu.
Sa kaya na Turaga, “ Ia ena soli vei kemudou na Yalo ni dou sa masu ena vakabauta; ia kevaka sa sega vei kemudou na Yalo mo dou kakua ni veivakavulici” (Vunau kei na Veiyalayalati 42:14; raica tale ga na Vunau kei na Veiyalayalati 50:13–14, 17–22). Nio veivakavulici ena kaukauwa ni Yalo Tabu, o Koya ena:
-
Vakavulica vei iko na dina ka kauta mai kina nomu vakanananu na ivunau o sa vulica (raica na Joni 14:26).
-
Solia na vosa mo cavuta ena gauna o gadreva kina (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 84:85).
-
Kauta na nomu itukutuku ki yalodra o ira o vakavulica tiko (raica na 2 Nifai 33:1).
-
Vukei iko—kei ira era ciqoma ena Yalo—mo ni veikilai ka laveti cake ka reki vata (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 50:17–22).
-
Vakadinadinataka na dina ni nomu itukutuku ka vakadeitaka na nomu vosa vei ira era ciqomi iko (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 100:5–8).
Ena vakalougatataki iko vakalevu na Turaga ni o vakasaqara, vakararavi kina, ka veivakavulici ena Yalo Tabu (raica na wase e 4 kei na 10).
Na Kosipeli i Karisito kei na iVakavuvuli i Karisito
Na kosipeli i Jisu Karisito e vakamacalataka ruarua na nomu itukutuku kei na nomu inaki. E vakarautaka ruarua na “cava” kei na “vu” ni nomu veiqaravi vakadaukaulotu. Na Nona kosipeli e wili kina na ivunau, ivakavuvuli, lawa, ivakaro, cakacaka vakalotu kei na veiyalayalati kece sara e gadrevi me baleta na veivakabulai kei na bula vakalou.
Na itukutuku ni kosipeli sai koya ni rawa ni da yacova na kaukauwa veivakabulai ka veivueti i Jisu Karisito ena noda cakacakataka na noda vakabauti Koya, veivutuni, papitaisotaki, ciqoma na isolisoli ni Yalo Tabu, ka vosota me yacova na ivakataotioti (raica na 3 Nifai 27:13–22).
E kilai talega oqo me ivunau i Karisito. Na bulataki ni ivunau oqo sai koya na sala eda lako mai kina vei Karisito ka vakabulai (raica na 1 Nifai 15:14). E vakavuvulitaki sara vakaukauwa ena iVola i Momani na ka oqo (raica na 2 Nifai 31, 32:1–6; 3 Nifai 11:31–40). Sa nomu itavi mo vukei ira na tani mera lako mai vei Karisito e na nomu vukei ira mera bulataka na Nona ivunau.
“Vunautaka na imatai ni ivakavuvuli ni Kosipeli—vunautaka tale; o na raica ena veisiga e tarava ena vakatakilai mai vei iko na veivakasama vou kei na ikuri ni rarama baleti ira. Sa rawa mo na vakamacalataki ira vakamatailalai me matata kina vei iko. Sa na rawa kina mo vakarawarawataka sara vei ira o vakavulica na kena kilai” (Hyrum Smith, ena iTukutuku Makawa, 1838–1856, ivola E-1 [1 Julai 1843–30 Epereli 1844], 1994, josephsmithpapers.org).
Vakabauti Jisu Karisito
Na vakabauta e yavu ni veivakavuvuli tale eso ni kosipeli. E ivakavuvuli ni cakacaka kei na kaukauwa.
Na noda vakabauta e dodonu me kena itakele ko Jisu Karisito me rawa kina na vakabulai. E vakavulica na iVakabula “Ni sa lomani ira na kai vuravura vakaoqo na Kalou, me solia kina na Luvena e dua bauga sa vakatubura, me kakua ni rusa ko ira yadua era sa vakabauti koya, me ra rawata ga na bula tawamudu” (Joni 3:16).
Na vakabauti Jisu Karisito e okati kina na noda vakabauta nio Koya na Luvena e Duabau Ga na Kalou. Sai koya na noda vakabauti Koya ni sa noda iVakabula ka Dauveivueti (raica na Mosaia 3:17; 4:6–10; Alama 5:7–15). Sai koya na taucoko ni noda vakararavi Vua kei na Nona vosa, ivakavuvuli, kei na yalayala. Ena tubu na noda vakabauti Karisito ni da muria na Nona ivakavuvuli kei na ivakaraitaki mai vu ni yaloda (raica na 2 Nifai 31:6–13; 3 Nifai 27:21–22).
Nio daukaulotu, vukei ira na tamata mera cakava ka maroroya na yalayala ka tara cake nodra vakabauti Jisu Karisito. Na yalayala oqori e vakarautaki ira me ra cakava ka maroroya na veiyalayalati tabu kei na Kalou.
Veivutuni
Na vakabauti Jisu Karisito e vakavuna na noda veivutuni (raica na Ilamani 14:13). Na veivutuni sai koya na iwalewale eda vuki kina vua na Kalou ka vuki tani mai na ivalavala ca. Nida veivutuni, sa veisau na noda ivalavala, gagadre, kei na vakanananu me salamuria na loma ni Kalou.
Ena Nona isoro ni veivakaduavatataki, sa sauma kina na iVakabula na isau ni noda ivalavala ca (raica na Mosaia 15:9; Alama 34:15–17). Nida sa veivutuni, sa rawa ni da vosoti ena vukui Jisu Karisito kei na Nona isoro; ni sa cavuta ko Koya na dodonu ni Nona loloma cecere me nodra era sa veivutuni (raica na Moronai 7:27–28). Ena nona vosa na parofita ko Liai, “sa yaco na veivueti ena vukui Koya na noda Mesaia tabu ni sa sinai tu ena loloma soliwale kei na dina” (2 Nifai 2:6, 8).
Na veivutuni e levu cake sara mai na noda vakayagataka walega na noda lewaeloma me veisautaki e dua na itovo se me ulabaleti e dua na malumalumu. Na veivutuni sai koya na noda gole ena yalodina vei Karisito, o koya ena solia vei keda na kaukauwa me da vakila e dua na “veisau levu” e yaloda (raica na Alama 5:12–14). E oka kina na noda soli keda ena yalomalumalumu ki na Yalo ka talairawarawa ki na loma ni Kalou. Nida veivutuni, eda sa vakalevutaka cake na noda yalayala me da qarava na Kalou ka talairawarawa kina Nona ivakaro. Eda sa sucu vou vakayalo vei Karisito.
Na veivutuni e dua na ivakavuvuli vinaka ka kauta mai na reki kei na vakacegu. E kauti keda yani kina “nona kaukauwa na Dauveivueti me vakabulai kina na yalo[da]” (Ilamani 5:11).
Mo yaloqaqa ka yalololoma ena nomu vukea na tamata me kila na vuna me veivutuni kina. Ena nomu sureta na tamata o vakavulica me cakava na yalayala, o sa sureti koya tiko me veivutuni ka solia vua na inuinui.
Papitaiso
Na vakabauti Jisu Karisito kei na veivutuni e vakarautaki keda me baleta na cakacaka vakalotu ni papitaiso. “Na vua taumada ni veivutuni sai koya na papitaiso” (Moronai 8:25). Eda sa curu ena matamata ni bula tawamudu ni da papitaiso ena tabadromuci mai vua e dua sa vakadonuya na Kalou.
Ena gauna ni noda papitaiso, eda vakayacora kina edua na veiyalayalati vata kei na Kalou. Nida maroroya na veiyalayalati oqo, sa yalataka na Kalou ni na solia vei keda na veitokani ni Yalo Tabu, vosota na noda ivalavala ca, ka solia me da lewena na Lotu i Jisu Karisito (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 20:77, 79; Moronai 6:4). Eda sa sokumuni yani vua na Turaga ka sucu vou vakayalo ena cakacaka vakalotu rekitaki ka inuinui oya.
Nodra papitaiso ka vakadeitaki na tamata o vakavulica sa itakele ni nomu inaki. Vukei ira mera kila me rawa nira papitaiso, sa dodonu mera sotava na ivakarau sa cavuti ena Vunau kei na Veiyalayalati 20:37.
Veivakadeitaki kei na iSolisoli ni Yalo Tabu
Na papitaiso e wase rua tiko: papitaiso ena wai kei na papitaiso ena Yalo. Nida papitaisotaki oti ena wai, ena qai taucoko na papitaiso ni da sa vakadeitaki ena veitabaki ni liga mai vua e dua ka tiko vua na lewa mai vua na Kalou. Ena veivakadeitaki sa rawa kina nida ciqoma na isolisoli ni Yalo Tabu kei na vakabokoci ni noda ivalavala ca.
E vakavuvulitaka na Parofita o Josefa Simici, “Na papitaiso ena wai sa papitaiso e veimama ga, ka sega na betena ke sega na ikarua ni kena veimama—o ya na papitaiso ena Yalo Tabu.”(Nodra iVakavuvuli na Peresitedi ni Lotu: Josefa Simici [2007], 95).
E vakavuvulitaka o Alama, “Sa dodonu me sucu tale na tamata kecega; io, mera sucu va-Kalou, ka saumaki mai na nodra ivalavala vakayago kei na nodra lutu, me ra ivalavala dodonu, ni sa sereki ira na Kalou, ka sa yaco ni ra sa luvena tagane ka luvena yalewa; o koya sa yaco kina me ra tamata vou” (Mosaia 27:25–26).
Vei ira sa veivutuni, na papitaiso ena wai kei na Yalo sai koya na sucu vou vakayalo.
Vosota Me Yacova na iVakataotioti
Na muri Jisu Karisito e dua na yalayala ni bula taucoko. Eda vosota me yacova na ivakataotioti ni da tomana tiko ena noda bula taucoko me da cakacakataka noda vakabauti Karisito, veivutuni e veisiga, ciqoma na veicakacaka vakalotu kei na veiyalayalati ni kosipeli, ka rawata na veitokani ni Yalo Tabu. E okati kina na vakavoui ni veiyalayalati eda sa cakava ena noda vakaivotavota ena sakaramede.
Na Kosipeli—Na Salatu Nei Tamada Vakalomalagi Ni Lesu Vua
Na kosipeli i Jisu Karisito e rawa ni veisautaka na ivakarau ni noda bula kei na tamata eda na yaco me vakataka. Na kena ivakavuvuli era sega ni ikalawa eda sotava ga vakadua ena noda bula. Nida tokaruataki ira ena bula taucoko, era na kauti keda vakavoleka vua na Kalou ka yaco me ra ivakarau veivakaiyautaki cake tikoga ni bula. Era kauta mai na vakacegu, veivakabulai, kei na veivosoti. Era vakaraitaka talega na salatu sa solia vei keda na Tamada Vakalomalagi meda lai bula tawamudu kina vata kei Koya.
Na kosipeli i Jisu Karisito e dusia na ivakarau ni nomu cakacaka vakadaukaulotu. Sa vakatabakiduataka talega na nomu igu. Vukea na tamata me rawata na vakabauti Jisu Karisito kina veivutuni (raica na Alama 34:15–17). Vakavulica ka vakadinadinataka ni sa vakalesui mai na taucoko ni kosipeli i Jisu Karisito kei na lewa ni matabete. Sureta na tamata me papitaiso ka bula ena ivakavuvuli ni iVakabula.
Na Kosipeli i Jisu Karisito e Vakalougatataki Ira Kece Sara na Luve ni Kalou
Na Kosipeli i Jisu Karisito e sa baleti ira na Luve ni Kalou kece sara. E vakavuvulitaka na ivolanikalou ni da “sa tautauvata kecega” vua na Kalou. Sa veisureti tu yani o Koya kivei “ira kecega me ra lako mai vua ka vakaivotavota ena nona loloma ka sa sega ni bureitaka vua e dua sa lako mai vua” (2 Nifai 26:33).
Na kosipeli ena vakalougatataki keda ena noda gauna taucoko ni bula oqo ka vakakina ena tawamudu taucoko. Eda na marau—vakatamata yadua ka vakamatavuvale—ni da bula ena ivakavuvuli i Jisu Karisito (raica na Mosaia 2:41; “Na Matavuvale: Ai Vakaro ki Vuravura Raraba,” ChurchofJesusChrist.org). Na bulataki ni kosipeli e vakatitobutaka noda reki, vakauqeta noda ivalavala, ka vakavutuniyautaka na noda veiwekani.
E dua na itukutuku cecere ni kosipeli vakalesui mai sai koya ni da tiki taucoko ni matavuvale ni Kalou. O keda na Luvena tagane kei na yalewa lomani. Se cava ga na ituvaki ni noda matavuvale e vuravura, o keda yadua eda lewe ni matavuvale ni Kalou.
E dua tale na tiki bibi ni noda itukutuku sai koya ni matavuvale e rawa ni vakaduavatataki me tawamudu. Na matavuvale e sa lesi mai vua na Kalou. Era vakavuvulitaka na parofita ni gauna oqo:
“Ena vakatara vei keda na ituvatuva vakalou ni bula marau nei [Tamada Vakalomalagi] me da laki tomana tale na noda veiwekani vakamatavuvale ena tai kadua ni ibulubulu. Sa koto kina na veicakacaka vakalotu kei na veiyalayalati ena veivaletabu me rawa kina vei keda vakayadua sara meda na curuma tale na nona iserau na Kalou ka me vauci vata ka tawamudu na matavuvale” (“Na Matavuvale: Ai Vakaro ki Vuravura Raraba”).
E levu na tamata e yalani na nodra madigi ni vakawati se bula veilomani vakamatavuvale. E levu era sa veisere kei na so tale na ituvaki dredre ni bula vakamatavuvale. Ia, na kosipeli e vakalougatataki keda yadudua se cava ga na ituvaki ni noda matavuvale. Nida yalodina tiko, ena vakarautaka na Kalou na sala me da rawata na veivakalougatataki ni bula veilomani vakamatavuvale, se ena bula oqo se ena bula sa bera mai (raica na Mosaia 2:41).
Na iTukutuku ni Veivakalesui Mai: Na Yavu ni Vakabauta
Se evei ga na vanua o veiqaravi kina, se o cei na tamata o vakavulica, yavutaka nomu veivakavulici vei Jisu Karisito kei na Vakalesui mai ni Nona Kosipeli. Nio vulica na ivunau ena lesoni ni kaulotu, o na raica ni dua ga na noda itukutuku, ko Jisu na Karisito, noda iVakabula ka Dauveivueti. Mai vua e dua na parofita ni gauna oqo, sa vakalesuya mai na Tamada Vakalomalagi na kilaka baleta na Nona ituvatuva ni noda vakabulai. Na ituvatuva oqo e kena yavu o Jisu Karisito. Mai na Nona isoro ni veivakaduavatataki, sa dolava kina na iVakabula vei keda kece me da rawa ni vakabulai mai na ivalavala ca kei na mate ka lesu tale vei Tamada Vakalomalagi.
Vukei ira na tamata o vakavulica me ra kila na veika oqo:
-
Na Kalou e Tamada dina mai Lomalagi. Sa uasivi sara na Nona lomani iko. Na tamata kece e vuravura e luve ni Kalou ka lewe ni Nona matavuvale.
-
Sa vakarautaka o Tamada Vakalomalagi e dua na ituvatuva me da rawata na tawamate rawa kei na bula tawamudu, sai koya na Nona veivakalougatataki cecere duadua (raica na Mosese 1:39). Eda sa lako mai i vuravura me da vuli, tubu, ka vakavakarau me baleta na taucoko ni Nona veivakalougatataki.
-
Me vaka ni tiki ni Nona ituvatuva, sa solia na Tamada Vakalomalagi na ivakaro me da tuberi kina ena bula oqo ka vukei keda me da lesu tale Vua (raica, me kena ivakaraitaki na, Lako Yani 20:3–17).
-
Ena bula oqo, eda ivalavala ca kece, ka da na mate kece. Ena nona loloma ena vukuda na Tamada Vakalomalagi, sa tala mai na Luvena, ko Jisu Karisito, me vueti keda mai na ivalavala ca kei na mate.
-
Ena isoro ni veivakaduavatataki nei Jisu, sa rawa nida savai mai na noda ivalavala ca nida sa veivutuni ka papitaiso ka vakadeitaki. Oqo e kauta mai vei keda na vakacegu ka rawa kina nida lesu tale kina iserau ni Kalou ka rawata na reki e taucoko.
-
Ena vuku ni tucake tale nei Jisu, eda na tucake kece tale ni oti noda mate. Sa kena ibalebale oqo ni na cokoti vata tale na yalo kei na yago ni tamata yadua ka bula me tawamudu.
-
Ena gauna ni itukutuku vakaivolatabu, sa vakatakila na Turaga na Nona kosipeli ka tauyavutaka Nona Lotu mai vei ira na parofita. E vakavuqa, ni levu na tamata era sega ni ciqoma. E dua na iwalewale ni lutu tani mai na kosipeli kei na kena gadrevi me vakalesui tale mai sa tekivutaki ena gauna ni Veiyalayalati Makawa.
-
Ni oti na nona mate kei na Tucake tale na iVakabula, era a liutaka na Nona iApositolo na Lotu ena dua na gauna. Ena gauna era sa mate kina, sa yali kina na lewa ni matabete, ka sa dua tale kina na lutu tani mai na nona ivakavuvuli na iVakabula. Era sa veisautaka na tamata na ivunau kei na veicakacaka vakalotu.
-
A qai vakalesuya mai na Tamada Vakalomalagi na kosipeli i Jisu Karisito mai vua na Parofita ko Josefa Simici. Erau rairai mai na Tamada Vakalomalagi kei Jisu Karisito vei Josefa ena vulaitubutubu ni 1820. A qai ciqoma e muri ko Josefa Simici na lewa ni matabete ka vakaroti kina me tauyavutaka tale na Lotu i Jisu Karisito e vuravura.
Vakavulica ni Lotu i Jisu Karisito e sega ni dua walega na Lotu. E sega talega ni Lotu ni Amerika. Ia, sai koya na vakalesui mai ni “taucoko [ni] kosipeli” i Jisu Karisito (Vunau kei na Veiyalayalati 1:23). Ena sega tale vakadua ni kau tani mai vuravura.
Na iVola i Momani: E Dua Tale na iVakadinadina kei Jisu Karisito e vakadinadinataki Jisu Karisito kei na Nona itavi vakalou ni ivakabula kei vuravura. Sa dua talega na ivakadinadina bula qaqa ni sa vakalesuya mai ko Jisu Karisito na Nona kosipeli kei na Lotu mai vua na parofita ko Josefa Simici. Sureti ira ka vukei ira na tamata me ra wilika na iVola i Momani ka masulaka na kena itukutuku.
Vakabauta na yalayala vakasakiti ena Moronai 10:3–5. Vakayaloqaqataki ira na tamata mera taroga na Kalou e yalodra kei na inaki dina se vosa dina ni Kalou na iVola i Momani. Na masu ena inaki dina e kena ibalebale ni o sa tuvakarau mo cakacakataka na isaunimasu e yaco mai ena ivakadinadina ni Yalo Tabu. Na ivakadinadina bula oqori sa yaco me yavu ni nona vakabauta e dua na tamata ni sa vakalesuya mai na Karisito na Nona Lotu. Vukei ira o vakavulica tiko me ra vaqara na veivakadeitaki vakayalo oqori.
Tauyavutaka ka Tara Cake na Lotu
Ni sa vakalesuya mai o Jisu Karisito na Nona Lotu, a vakarota na Parofita o Josefa Simici kei na so tale me ra “tauyavutaka” ka “tara cake” (Vunau kei na Veiyalayalati 31:7; 39:13). E tauyavutaki ka tarai cake na Lotu nira sa papitaiso ka vakadeitaki, maroroya na nodra veiyalayalati, vakarau mera lako kina valetabu, ka veivuke me ra vaqaqacotaka na nodra tabanalevu kei na tabana o ira na tamata vakabauta.
Nio daukaulotu, o sa veivuke ena tauyavu kei na tarai cake ni nona Lotu na iVakabula. E tu e vuqa na sala e rawa nio cakava kina. E rawa nio tokoni ira na lewenilotu ni ra wasea na kosipeli ena ivakavuvuli ni loloma, veiwasei, kei na veisureti (raica na iVoladusidusi Raraba; 23.1). E rawa nio vukei ira na tamata mera papitaiso ka tubu cake ena nodra vakabauta. E rawa nio vukei ira na lewenilotu vou mera moici kina nodra bula vou ka tomana nodra tubu vakayalo. E rawa talega nio vukei ira na lewenilotu era sa lesu tiko mai me ra vaqaqacotaka nodra vakabauti Jisu Karisito.
Ena tubu na nodra ivakadinadina kei na nodra vakabauta na lewenilotu vou kei ira era sa lesu tale tiko mai nira vakila ni sa cakacaka tiko ena nodra bula na kosipeli. Me yaco oqo, sa ka bibi me ra:
-
Vakaitokani vata kei ira na lewenilotu.
-
Vakaitavitaki ena Lotu.
-
Mera vakani ena vosa ni Kalou.
(Raica na Gordon B. Hinckley, “Converts and Young Men,” Ensign, Me 1997, 47.)
Sa dodonu me ra ciqoma ena yalomarau na daukaulotu, iliuliu e veivanua, kei ira na lewe ni Lotu tale eso na madigi me ra tuberi ira ka vaqaqacotaki ira na lewenilotu vou kei ira era sa lesu tale tiko mai. Na veiqaravi oqo e veivuke ena “nodra butuka tikoga na sala dodonu” (Moronai 6:4).
Lako Voli ka Dau Caka Vinaka
Ena nona veiqaravi vakalotu ena bula oqo, a dau veiqaravi vei ira na tani na iVakabula. Ko Koya ka lako voli ka “daucaka vinaka” ka “vunautaka tiko na kosipeli” (Cakacaka 10:38; Maciu 4:23). Nio muria na Nona ivakaraitaki, o na kunei ira na tamata o rawa ni veiqaravi vei ira mera ciqomi iko.
Ena veiqaravi, ona rawata kina vakavinaka na ivakaro cecere e rua mo lomana na Kalou ka lomana na wekamu (raica na Maciu 22:36–40; 25:40; Mosaia 2:17). Ena veiqaravi, ena rawa kina vei iko kei ira na tani moni duavata ena dua na ivakarau qaqa ka veivakauqeti.
Nio daukaulotu ona solia na veiqaravi tuvai vinaka e veimacawa (raica na iVakatagedegede Vakadaukaulotu, 2.7 kei na 7.2, baleta na itukutuku kei na idusidusi). Ena nona veidusimaki nomu peresitedi ni kaulotu, ena rawa nio kunea na madigi eso ni veiqaravi vakaitikotiko ena JustServe (ena veivanua sa vakadonui kina) kei na sasaga ni Lotu ena veiqaravi raraba kei na gauna ni leqa tubukoso.
Ena veisiga yadua, masumasu ka vaqara na veimadigi sega ni lokuci ni caka vinaka. Vakarorogo ki na Yalo mo kidava na gauna eso ni veicakacaka lalai ni yalovinaka e rawa nio solia.
“O vinakata li mo bula marau? Guilecavi iko ka vakaogai iko ena sasaga levu oqo. Solia na nomu igu ena nodra vukei na tamata. … Duri cere tu, laveti ira ka malumalumu na durudra, taura cake na ligadra na wadamele. Bulataka na kosipeli i Jisu Karisito” (Gordon B. Hinckley, Nodra iVakavuvuli na Peresitedi ni Lotu: Gordon B. Hinckley [2016], 209).
Daukaulotu Qaqa
Na nomu qaqa vakadaukaulotu e vakatau vakatabakidua ena nomu gagadre kei na nomu yalodina mo vaqara, vakavulica, papitaisotaka ka vakadeitaki ira na saumaki mai ka vukei ira me ra yaco me ra tisaipeli yalodina i Karisito kei ira na lewe ni Nona Lotu (raica na Alama 41:3).
Na nomu qaqa ena sega ni vakatau mai na levu ni tamata o vakavulica se vukea me ra mai papitaiso. E sega talega ni vakatau ena nomu vakaitutu ni veiliutaki.
E sega talega ni vakatau na nomu qaqa ena nodra digitaka na tamata me ra rogoci iko, na nomu veisureti, se na nomu ivakarau ni yalovinaka mai vuniyalomu. E tu vei ira na tamata na galala me ra digitaka me ra ciqoma na itukutuku ni kosipeli se sega. Na nomu itavi me matata ka mana nomu veivakavulici me rawa kina nira digidigi nira sa kila, era na vakalougatataki kina.
Vakasamataka mada na nona italanoa vakaibalebale na iVakabula baleta na taledi ena Maciu 25:14–28. Na itaukei, o koya e matataka na Turaga e vakacaucautaki rau ruarua na italai yalodina e dina ni duidui na ka erau dui kauta mai (raica na Maciu 25:21, 23). E tautauvata talega na isau e solia vei rau ruarua, e sureti rau me rau curu “kina marau ni nodrau turaga” baleta ni rau a vakalevulevuya na veika a soli vei rau.
Sa solia vei iko na Kalou na taledi kei na isolisoli mo vakayagataka ena nomu veiqaravi ena Vukuna. Na nomu taledi kei na isolisoli e duatani mai vei ira na kena vo. Kidava ni veika kece oqo era sa bibi sara, oka kina o ira e sega soti ni laurai levu. Nio vakatabuya na nomu taledi kei na isolisoli Vua, ena vakalevulevuya o Koya ka cakava na mana mai na veika o solia.
Kakua ni dau vakatauvatani iko vei ira na daukaulotu tale eso ka veidutaitaka na vua ni nomu sasaga e taudaku kei na nodra. Na veivakatautauvatataki e dau basika kina na malumalumu me vaka na yalolailai se qaciqacia. Na vakatautauvatataki talega e dau vakavuna na veilecayaki. E vinakata na Turaga na nomu sasaga kaukauwa duadua—mo “qaravi koya ena yalomudou taucoko, igu, vakasama kei na kaukauwa” (Vunau kei na Veiyalayalati 4:2; vakaikuritaki).
O na rarawa beka ni se bera ni via ciqoma na kosipeli eso. Ena so na gauna o na yalolailai beka. Eso sara mada ga na daukaulotu cecere kei ira na parofita ena ivolanikalou era dau yalolailai ena so na gauna (raica na 2 Nifai 4:17–19; Alama 26:27). Ena veigauna vaqori, muria na ivakaraitaki nei Nifai ena nomu gole vua na Turaga, vakabauti Koya, masuta na kaukauwa, ka nanuma na veika vinaka sa cakava vei iko o Koya (raica na 2 Nifai 4:16–35).
Nio goleva na Turaga ena veigauna dredre, sa yalataka o Koya, “Kau na vakaukauwataki iko; io, au na vukei iko; io, kau na tokoni iko” (Aisea 41:10). Ena nomu vakabauti Karisito, sa rawa nio kunea na vakacegu kei na veivakadeitaki me baleta na nomu sasaga. Ena vukei iko na vakabauta mo toso ki liu ka toso tiko ena gagadre dodonu.
Mo vakanamata tikoga ena nomu yalayala vei Karisito kei na nomu inaki vakadaukaulotu—ka sega ena vuana e taudaku. Na vuana oqori e vakavuqa ni sega ni dau laurai mai ena gauna vata ga. Ena gauna vata ga; biuta toka ga i cake na nomu nanamaki se cava ga na bolebole o sotava. Na nanamaki cecere ena vakalevutaka cake na nomu vinaka, nomu gagadre, kei na nomu rawata mo muria na Yalo.
Sa koto e ra eso na sala e rawa ni o dikeva kina na nomu yalataki iko vua na Turaga kei na nomu sasaga mo dua na daukaulotu qaqa.
-
Segata vagumatua mo dua na tisaipeli nei Jisu Karisito, vuli mai Vua ka vinaka vakalalai e veigauna (raica na Joni 8:31; 2 Nifai 28:30).
-
Segata na itovonibula Vakarisito (raica na 2 Pita 1:2–9; Vunau kei na Veiyalayalati 4:5–6).
-
Lomani ira vakaidina na tamata ka solia nomu vinaka duadua e veisiga mo kauta mai na yalo vei Karisito (raica na 1 Korinica 13; Moronai 7:45–48).
-
Sureta ka vukei ira na tamata mera cakava ka maroroya na yalayala ena tara cake nodra vakabauta na iVakabula.
-
Vulica na ivolanikalou, ka masu vagumatua mo vakaraitaka na vakavinavinaka ka kerea na veivuke vakalou (raica na Joni 5:39; 2 Nifai 32:3; Inosi 1:4; Alama 37:37; Vunau kei na Veiyalayalati 26:1).
-
Muria na ivakaro ni Kalou ka rokova na ivakatagedegede vakadaukaulotu (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 35:24).
-
Bula me rawa ni tuberi iko na Yalo ena vanua mo lakova, cava mo cakava, kei na cava mo kaya (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 18:18; 42:14).
-
Vakadavora ena yalomasumasu na takete, navunavu, ka cakacaka mo rawata (raica na Luke 14:28; Vunau kei na Veiyalayalati 88:119).
-
Tara cake ka vaqaqacotaka na tabanalevu se tabana o lesi kina (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 18:5).
-
Lako voli ka caka vinaka ka qaravi ira na tamata ena veimadigi kecega, se ra ciqoma na nomu itukutuku se sega (raica na Cakacaka 10:38).
“Ni da solia na noda vinaka duadua, eda na sotava tiko beka ga na mosi ni yalo, ia eda na sega ni rarawataki keda. E rawa ni o vakadeitaka ni sa marau na Turaga ena nomu vakila ni cakacaka tiko na Yalo mai vei iko.
Vakatutu ni Vuli kei na kena Bulataki
Vuli Yadudua
-
Vakasamataka na ibalebale ni laveta cake na domo ni ivakasala ni qaqarauni (raica na Jekope 3:12; Vunau kei na Veiyalayalati 1:4; 38:41; 63:57–58; 88:81; 112:5; Isikeli 3:17–21; 33:1–12). Vola ena nomu vosa ga na kena ibalebale kei na sala o rawa ni cakava kina.
-
Vakasamataka na veika sa yaco ena nomu bula ni sa vaqaqacotaka na nomu ivakadinadina kei Josefa Simici kei na Veivakalesui mai. Vola na veika o vakauqeti kina.
Vuli Vakaitokani kei na Veisau iTokani
-
Digia e dua vei ira na daukaulotu cecere oqo, ka wilika na ivolanikalou sa tuvai toka. Nio wilika, veivosakitaka na ivakarau e (1) Kila vinaka ka yalataki koya kina nona veikacivi, na daukaulotu oqo, (2) vakaraitaka kina nona ivakarau ni rai kei na nona gagadre ki na cakacaka, kei na nona (3) vukei ira na tani me ra ciqoma na kosipeli.
-
Alama (Mosaia 18)
-
Amoni, Eroni kei iratou na vo ni luvei Mosaia (Alama 17–22; 23:1–6; 26)
-
Nifai kei Liai (Ilamani 5)
-
Pita (Cakacaka 2)
-
Paula (Cakacaka 16)
-
-
Digia e rua na serenilotu ka baleta na Vakalesuimai ni kosipeli. Wilika se lagata na serenilotu. Veivosakitaka na ibalebale ni veimalanivosa.
Matabose ni Tikina, Koniferedi ni iWasewase, kei na Matabose ni Veiliutaki ni Tabana ni Kaulotu
-
Sureta e rua se tolu na se qai curu vou mai me ratou wasea na veika eratou sotava ena nodratou saumaki mai. Na cava era nanuma me baleti ira na daukaulotu? Na cava era nanuma me baleta na veika era a vakavulica na daukaulotu? Na cava a vukei ira mera maroroya na nodra yalayala? Na cava a vukea vakalevu na nodra saumaki mai?
-
Ni se vo e vica na siga ni bera na soqoni, lesia e vica na daukaulotu me ra vakananuma toka mai vakatitobu na taro digitaki eso mai na “Vakasamataka Oqo” ena itekivu ni wase. Kerea vei ira yadua na daukaulotu me ra vakarautaka e dua na vosa rua ki na tolu na miniti ena taro e lesi yani. Ena bose ni tikina se koniferedi ni iwasewase, sureti ira na daukaulotu me ra vosa kina. Ni oti na vosa, veivosakitaka na veika a vulici kina kei na ivakarau e rawa ni vakayagataki kina ena cakacaka ni kaulotu.
-
Wasei ira na daukaulotu vakava. Kerea na ilawalawa yadua me ra vola na levu ga ni dina, veiyalayalati, kei na cakacaka vakalotu era rawata ka a vakalesui mai ka vakatakilai vua na Parofita o Josefa Simici. Mera qai wasea na ilawalawa yadua na veika era sa kunea. Sureti ira na daukaulotu me ra wasea na sala sa vakayarayarataka kina nona bula e dua vei ira na dina sa vakatakilai ena Veivakalesui mai.
-
Veivosakitaka na kena ibalebale mo daukaulotu qaqa. Sureti ira na daukaulotu me ra tukuna na kena ivakaraitaki.
Liuliu ni Tabana ni Kaulotu kei na Vukevuke ni Liuliu ni Tabana ni Kaulotu
-
Ena veivakatarogi se ni ia na veitalanoa kei ira na daukaulotu, dau kerei ira ena so na gauna me ra wasea vata kei iko:
-
Nodra ivakadinadina kei Jisu Karisito.
-
Nodra ivakadinadina ni kosipeli vakalesui kei na itavi nei Josefa Simici.
-
Nodra ivakadinadina ni iVola i Momani.
-
Nodra nanuma baleta na nodra inaki vakadaukaulotu.
-
-
Sureti ira na daukaulotu me ra vola ena nodra ivolaniveisiga ni vuli na veika era vakila ni nodra inaki vakadaukaulotu. Ena gauna ni veivakatarogi se ena veitalanoa, kerei ira me ra wasea na veika era sa vola.
-
Vakauta e dua na ivola ni veivakacaucautaki vei ira na lewenilotu vou.