Veikacivi ena Tabana ni Kaulotu
Wase 6: Vakasaqara na iTovo ni Bula va-Karisito


“Wase 6: Vakasaqara na iTovo ni Bula va-Karisito,” Vunautaka na Noqu Kosipeli: E Dua na iDusidusi ena Wasei ni Kosipeli i Jisu Karisito (2023)

“Wase 6,” Vunautaka na Noqu Kosipeli

Nodratou Kacivi na Gonedau (O Karisito e Kacivi Pita tiko kei Adiru), maivei Harry Anderson

Wase 6

Vakasaqara na iTovo ni Bula va-Karisito

Vakasamataka mada Oqo

  • Ena vukei au vakacava na vakasaqara na iTovo ni Bula va-Karisito meu rawata na noqu inaki vakadaukaulotu?

  • Au na rawata ruarua vakacava meu vakasaqara ka ciqoma na itovo ni bula va-Karisito?

  • Na itovo ni bula se o ira na itovo ni bula cava e dodonu meu na vakanamata kina ena gauna oqo?

Ai Vakamacala Taumada

Ena i tekivu ni Nona veiqaravi e vuravura, e a taubaletaka kina ko Jisu Karisito na baravi ni Wai mai Kalili ka kaciva e rua na gonedau, o Pita kei Adriu. “Drau muri au mai,” a kaya o Koya, “kau na qisi kemudrau mo drau gonedau ni tamata” (Maciu 4:19; raica tale ga na Marika 1:17).

Sa kacivi iko talega na Turaga ki na Nona cakacaka, ka sureti iko tale ga mo muri Koya. “Ia a cava na ivalavala sa kilikili kei kemudou?” A taroga o Koya. “Au sa kaya vakaidina vei kemudou, mo dou vakataki au” (3 Nifai 27:27).

E so na wase ni ivola ena Vunautaka na Noqu Kosipeli e vakanamata ga ena veika e gadrevi mo kitaka vaka daukaulotu, me vaka na ivakarau ni noqu vuli, meu veivakavulici vakacava, ka meu na tuvana vakacava na noqu lalawa. E tautauvata na bibi ni ka o cakava tiko kei na nomu kila se o cei o iko kei cei o yaco me vakataka tiko. Sa ikoya qori na vakanamata ni wase oqo.

Na ivolanikalou e vakamacalataka na itovo ni bula va-Karisito ka yaga vei iko mo vakasaqara vaka edua na daukaulotu ka vakakina ena nomu bula taucoko. Na itovo ni bula va-Karisito e ivakatagedegede se ivakarau ni ituvaki kei na itovo ni bula ni iVakabula. Na wase oqo e vakamacalataka eso vei ira na itovo ni bula oqori. Vulica oqo vata kei na ivolanikalou era salavata kaya. Vakaraica eso tale na itovo ni bula va-Karisito ni ko vulica na veitiki ni ivolanikalou tale eso.

Vuli Yadudua

Raica na Vunau kei na Veiyalayalati 4. Na itovo ni bula cava e tukuna na Turaga ni bibi vei ira na daukaulotu? Ena vukei iko vakacava na nomu vakasaqara na vei itovo ni bula va-Karisito oqo mo rawata kina na nomu inaki vakadaukaulotu?

“Vakasaqarai Jisu Oqo”

E a veivakasalataki na parofita ko Moronai ka vaka: “ Mo dou vakasaqarai Jisu oqo, o koya era sa volavola kina na parofita kei ira na iapositolo” (Ica 12:41). Edua na sala bibi ni nona vakasaqarai o Jisu sai koya meda sasaga vagumatua me vulica na veika e baleti Koya ka yaco me vakataki Koya vakalevu cake. Na nomu gauna ni kaulotu e gauna vinaka mo vakanamata kina ki na ka oqo.

Ni ko sasaga mo vakataki Karisito vakalevu cake, o na rawata vakavinaka cake kina na nomu inaki vakadaukaulotu. O na vakila na reki, vakacegu, kei na tubu vakayalo ni ira yaco mera tiki ni nomu bula na Nona itovo ni bula. O na tauyavutaka tale ga edua na yavu mo na dau muri Koya tiko ga ena nomu bula taucoko.

iSolisoli mai vua na Kalou

Na itovo ni bula va-Karisito era isolisoli mai vua na Kalou. Me vakataki ira na veika vinaka kece, o ira na isolisoli oqo era lako mai “na loloma soliwale ni Kalou na Tamada, kei na Turaga o Jisu Karisito, kei na Yalo Tabu” (Ica 12:41).

Raici Karisito matua ni ko vaqara mo susuga cake na Nona itovo ni bula (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 6:36). O ira na vei itovo ni bula oqo era sega ni ka ga me caka ena dua na ituvatuva. Era sega ni iwalewale o bulia ena dua na parokaramu ni vakatorocaketaki ni tamata yadua. Era sega ni rawati walega ena gugumatua ni tamata yadua. Ia, e rawa ni o ciqomi ira ni ko sasaga mo yaco mo dua na tisaipeli yalodina cake i Jisu Karisito.

Masu vua na Kalou me vakalougatataki iko ena vei itovo ni bula oqo. Vakatusa ena yalomalumalumu na nomu malumalumu kei na nomu gadreva na Nona Kaukauwa ena nomu bula. Ni ko cakava vakina, o Koya “ ena qai vakayacora me vu ni [nomu] kaukauwa na veika e malumalumu” (Ica 12:27).

Edua na iWalewale ni Toso Vakamalua

Nomu yaco mo vakataka na iVakabula vakalevu cake e iwalewale ni toso vakamalua ka na taura na bula taucoko. Ena gagadre me vakalomavinakataka na Kalou, vakavinakataka edua ga na digidigi ena dua na gauna.

Mo dau vosoti iko vakai iko. Na Kalou e kila ni veisau kei na tubu ena taura na gauna. E taleitaka na nomu gagadre yalodina ka na vakalougatataki iko ena veisasaga kece o cakava.

Ni ko sasaga mo vakataki Karisito vakalevu cake, ena veisau na nomu gagadre, vakanananu, kei na ka o cakava. Ena Veisorovaki i Jisu Karisito kei na kaukauwa ni Yalo Tabu, ena vakasavasavataki sara mada ga na kemu ituvaki (raica na Mosaia 3:19).

Parley P. Pratt

Na Yalo Tabu e vakarabailevutaka ka vakalevutaka na veika eda rawa ni cakava. E “vakauqeta na ivalavala savasava, na yalololoma, na cakavinaka, na ivalavala malua, na yalomalua, kei na loloma cecere. … Me vakalekalekataki, ena vakauto kina na noda sui, reki na lomada, rarama na matada, vaka na ivakatagi ki daligada ka na bula na veituvaki kece sara ni noda bula” (Parley P. Pratt, Key to the Science of Theology [1855], 98–99).

Vulici ni iVolanikalou

Na cava era vakavulica vei keda na veitiki ni ivolanikalou oqo me baleta na muria na ivakaraitaki i Jisu Karisito?

Na cava o rawa ni vulica mai na vei ivolanikalou oqo me baleta na vakasaqarai ni itovo ni bula va-Karisito?

Arise and Walk [Mo Tucake ka Lako], maivei Simon Dewey

Na Vakabauti Jisu Karisito

Me veituberi na vakabauta ki na veivakabulai, e dodonu mo vakayavutaka vei Jisu Karisito (raica na Cakacaka 4:10 –12; Mosaia 3:17; Moronai 7:24–26). Ni ko vakabauti Jisu Karisito, o nuitaka tiko ni o Koya na Luve ni Kalou e Duabau Ga ka Vakatuburi. O lomadei ni ko veivutuni, ni o na vosoti mai na nomui valavala ca ena Nona isoro ni veivakaduavatataki ka vakasavasavataki mai vua na YaloTabu (raica na 3 Nifai 27:16, 20).

Na vakabauta e sega ni noda sa kila taucoko na ka. Ia, na veivakadeitaki ga mai vua na Yalo ena vuku ni veika e sega ni laurai, ia era ka dina. (Raica na Alama 32:21.)

O vakaraitaka na nomu vakabauta ena nomu cakacaka. Na veicakacaka oqo e oka kina na vakamuria na iVakavuvuli kei na Nona ivakaraitaki na iVakabula. Era okati kina na veiqaravi vei ira na tani ka vukei ira mera digitaka mera muri Karisito. O vakaraitaka tale ga na nomu vakabauta ena cakacaka vagumatua, veivutuni, kei na dauloloma.

Na vakabauta e dua na ivakavuvuli ni kaukauwa. Ni ko cakacakataka na vakabauti Jisu Karisito, o na vakalougatataki ena Nona kaukauwa me veisotari kei na veika o sota kaya tiko. Ena rawa vei iko mo raica na cakacaka mana me vaka na lewa ni Turaga. (Raica na Jekope 4:4–7; Moronai 7:33; 10:7.)

Na nomu vakabauti Jisu Karisito ena tubu ni yaco mo kilai Koya vakavinaka cake kei na Nona ivakavuvuli. Ena vakalevutaki ni ko vakasaqaqara ena ivolanikalou, masu ena yalodina, ka talairawarawa ki na ivakaro. Na vakatitiqa kei na ivalavala ca erau vakamalumalumutaka na vakabauta.

Elder Neil L. Andersen

“Na vakabauta e sega walega ni dua na ka me vakilai; e dua na vakatulewa. Ena masu, vuli, talairawarawa, kei na veiyalayalati eda na tara ka viribaita kina na noda vakabauta. Na kaukauwa ni noda vakabauta na iVakabula kei na Nona cakacaka ena gauna edaidai ena yaco me dua na iloilo ni vakalevutaki-ka kaukauwa ka da na vakatulewataka kina vakavinaka na veika tale eso. O koya gona, ena gauna eda curuma kina na veivakatovolei dredre ni bula, …sa na tiko vei keda na kaukauwa me da muria na sala e dodonu” (Neil L.Andersen, “E Dina Na Kosipeli, Se Vakaevei? Ia na Cava Tale e Bibi Cake?” Liaona, Me 2007, 74).

Vulici ni iVolanikalou

A Cava na Vakabauta?

O na rawata vakacava na vakabauta, ka cava o rawa ni cakava ena vuku ni vakabauta?

Na veivakalougatataki cava e dau yaco mai ena vakabauta?

Risen Hope [Noda iNuinui sa Tucaketale], maivei Joseph Brickey

iNuinui

Na inuinui e sega ni tatadra walega. Ia, edua na ivakadei tudei ka yavutaki ena nomu vakabauti Karisito, ni Kalou ena vakayacora na Nona yalayala kece vei iko (raica na Moronai 7:42). Sai koya na nanamaki “ena ka vinaka ena muri mai” ena vuku i Karisito (Iperiu 9:11).

Na nomu ivurevure vinaka duadua ni inuinui sai Karisito. Na parofita o Momani a taroga: “Ia na cava na ka dou vakanuinui kina?” A qai sauma o koya “Ni dou na rawata na inuinui ena vuku ni veisorovaki i Karisito kei na kaukauwa ni nona tucake tale mai na mate, mo dou vakaturi cake kina ki na bula tawamudu, ia dou sa rawata oqo ena vuku ni nomudou vakabauti koya, me vaka na vosa ni yalayala” (Moronai 7:41; raica tale ga na tikina e 40–43).

Ni ko vakayavutaka na nomu vakanuinui vei Karisito, ena vakadeitaki vei iko ni na yaco me vinaka vei iko na veika kece (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 90:24). Na veivakadeitaki oqo e vukei iko mo toso tiko ena vakabauta ni ko sotava na veivakatovolei. Ena rawa tale ga ni vukei iko mo tubu mai na veivakatovolei, ka tarai cake na nomu igu vakayalo kei na kaukauwa. Na vakanuinui vei Karisito ena vakarautaka edua na yavu dei ni nomu bula (raica na Ica 12:4).

Na inuinui ena solia vei iko na lomadei, ni Kalou ena vakalevutaka na nomu sasaga vagumatua ena bula dodonu (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 123:17).

E dua na sala me vakalevutaki kina na inuinui sai koya ena veivutuni. Na noda savai ka vosoti ena vuku ni isoro ni veivakaduavatataki nei Jisu Karisito e vakatubura ka vakabulabulataka tale na inuinui (raica na Alama 22:16).

O Nifai e vakarota “Mo dou qai toso ki liu ka tudei vei Karisito, ena taucoko ni nomudou vakanuinui, ka mo dou lomana na Kalou kei ira na tamata kecega” (2 Nifai 31:20). Ni ko bulataka na kosipeli, o na tubu ena kena rawa ni “vakalevutaki sara na nomu inuinui” (Roma 15:13).

Peresitedi Dieter F. Uchtdorf

“Ena gauna ni lomaleqa, me da ququmi matua ena vakanuinui tiko ni na ‘rawa vakavinaka na veika kece e baleti [keda]’ ni da vakamuria na nodra ivakasala na parofita ni Kalou. Na mataqali vakanuinui vakaoqo vua na Kalou, ki na Nona veika vinaka, kei na Nona kaukauwa e vakayaloqaqataki ena gauna ni bolebole dredre ka vakayaloqaqataki ira era vakarerei tu ni ra kovuti tu ena rere, vakatitiqa, kei na veilecayaki” (Dieter F. Uchtdorf, “Na Kaukauwa Vakalou ni Vakanuinui,” Liaona, Nove. 2008, 23).

Vulici ni iVolanikalou

Na cava na inuinui kei na cava eda vakanuinui kina?

Christ and the Children [Karisito kei ira na Gonelalai],mai na Minerva Teichert

Loloma Uasivi kei na Loloma

E dua na tagane a tarogi Jisu se, “A cava na ivakaro levu ena vunau?” A sauma ko Jisu: “Mo lomani Jiova na nomu Kalou ena lomamu taucoko, kei na yalomu taucoko, kei na nomu nanuma kecega. Ai matai ni ivunau oqo ka levu. A sa tautauvata na kenai karua, Mo lomana na kai nomu me vaka ko lomani iko” (Maciu 22:36–39).

Na loloma uasivi sai koya na “loloma taucoko i Karisito” (Moronai 7:47). E oka kina na loloma tawamudu ni Kalou vei ira kece sara na Luvena.

O Momani na parofita e vakavulica, “Mo dou masuta na Tamada ena yalomudou taucoko me vakasinaiti kemudou ena loloma oqo” (Moronai 7:48). Ni ko masuta me vakasinaiti na lomamu ena loloma uasivi, o na qai vakila na loloma ni Kalou. Ena vakalevutaki na nomu lomani ira na tamata, ka o na kauwai vakaidina ki na nodra marau tawamudu. O na raici ira me vaka ni ira luve ni Kalou, kei na nodra rawa ni vakataki Koya, ka ko na cakacaka ena vukudra.

Ni o masulaka na isolisoli ni loloma uasivi, ena vakalailaitaki na nomu vakasamataka na veika ca me vaka na cudru kei na vuvu. Ena rawa ni vakalailaitaka na nomu dau lelewa se vakalewai ira na tani. Ena levu cake na nomu gadreva mo kilai ira vakavinaka kei na itovo ni nodra rai. Ena yaco mo dauvosota cake ka tovolea mo vukei ira na tamata ni ira sotava tiko na dredre se ra yalolailai. (Raica na Moronai 7:45.)

Na loloma uasivi, me vaka na vakabauta, e veimuataki ki na cakacaka. O vaqaqacotaka ni ko qaravi ira na tani ka soli iko yani.

Na loloma uasivi e dau vakavuna na veisau. Na Tamada Vakalomalagi edau solia “vei ira kece era muria ena yalodina na Luvena, o Jisu Karisito; … ia ni na rairai mai ko Koya eda na tautauvata kaya, … ka vakasavasavataki me vaka sa savasava ko koya” (Moronai 7:48).

Vulici ni iVolanikalou

Na cava na loloma uasivi?

A vakaraitaka vakacava o Jisu Karisito na loloma cecere?

Na cava o rawa ni vulica me baleta na loloma cecere mai na vei ivolanikalou oqo?

Esther (Queen Esther) [O Esiteri (Ranadi o Esiteri)], mai vei Minerva Teichert

iValavala Savasava

“Keimami vakabauta ni sa dodonu meda … ivalavala savasava,” e tukuni ena Yavu ni Vakabauta (1:13). Na ivalavala savasava edua na ivakarau ni vakasama kei na itovo e vakayavutaki ena ivakatagedegede e cecere ka savasava. Sai koya na noda yalodina vua na Kalou kei ira na tani. Edua na tiki bibi ni ivalavala savasava sai koya na noda sasaga meda kua ni tauvi duka ka savasava tiko vakayalo ka vakayago talega.

Na ivalavala savasava e bucini yani ena nomu vakanananu kei na nomu gagadre. “Me vakaiukuukutaki tiko ga na nomudou vakanananu ena ivalavala savasava,” a kaya na Turaga (Vunau kei na Veiyalayalati 121:45). Vakanamata ki na vakanananu savasava ka veilaveti cake. Biuta tani vakatikitiki na veivakanananu tawa kilikili mai na nomu vakasama.

Nomu vakasama e tautauvata kei na dua na tavata ena dua na vale ni vakatasuasua. Ke o vakatara na veivakanananu ca mera vakatawana na tavata ni nomu vakasama, ena rawarawa cake mo ivalavala ca. Ke o vakatawana na nomu vakasama ena veika vinaka, ena rawarawa cake mo vakamareqeta na veika e savasava ka biuta tani na veika e ca. Mo yalomatuataka na ka o vakatara me curu ka laki tawana na tavata ni nomu vakasama.

Ni ko sasaga mo bula savasava, “[ena] vakaukauwataki kina na nomu vakabauta ena mata ni Kalou; ka … na sala vata voli ga kei iko na Yalo Tabu” (Vunau kei na Veiyalayalati 121:45-46).

Vulici ni iVolanikalou

Na cava na kena ibalebale meda valavala savasava?

Yalodina

Na yalodina e vu mai na imatai ni ivakaro levu, meda lomana na Kalou (raica na Maciu 22:37). Baleta ni ko lomana na Kalou, o na dina tiko vei Koya e veigauna kece. Me vakataki iratou na luvei Ilamani, mo “lako vakadodonu e matana” (Alama 53:21).

Ni tiko vei iko na yalodina, o na kila vakavinaka ni tiko na ka dodonu kei na ka cala, ka tiko na ka dina duadua ga—sai koya na dina ni Kalou. O vakayagataka na nomu galala ni digidigi mo digidigi me salavata kei na dina ni Kalou, ka o veivutuni sara vakatotolo ni ko sega ni cakava vakakina. Na ka o digitaka mo vakasamataka—kei na ka o cakava ni ko nanuma ni sega ni dua e raici iko tiko—sa ivakaraitaki kaukauwa ni nomu yalodina.

Daniel in the Lions’ Den [Taniela ena Qara ni Laione], mai vei Clark Kelley Price

Na yalodina e kena ibalebale ni ko sega ni tosoya sobu na nomu ivakatagedegede se itovo, mo qoroi se mo ciqomi kina mai vei ira na tani. O cakava na ka dodonu ena gauna mada ga era vakalialia tiko kina na tani na nomu gagadre mo dina vua na Kalou (raica na 1 Nifai 8:24–28). E rokovi na nomu bula ena vei ituvaki kece sara, oka kina na nomu ivakaraitaki ena initaneti.

Ni tiko vei iko na yalodina, o na maroroya na nomu veiyalayalati kei na Kalou ka vakakina na nomu yalayala dodonu.

Na yalodina e oka kina na nomu yalodina vua na Kalou, vei iko vakai iko, vei ira nomu iliuliu, kei ira na tani. O sega ni dau lasu, butako, lawaki, se veivakaisini. Ni ko cakava edua na ka cala, o na sega ni cakitaka ka o na veivutuni ka sega ni tovolea mo vakadonui iko se soli ulubale.

Ni ko bula ena yalodina, ena vakacegu tiko na lomamu ka o na dokai iko vakai iko. Ena nuitaki iko na Turaga ka vakakina o ira na tani.

Vulici ni iVolanikalou

Ea vakaraitaka vakacava o Jisu na Nona yalodina ena gauna sara mada ga edau tuleqa tu kina?

Era a vakaraitaka vakacava na nodra yalodina o ira na gonetagane sotia i Ilamani?

E a vakaraitaka vakacava o Taniela na nona yalodina? E a vakalougatataki Taniela vakacava na Kalou ena vuku ni nona yalodina?

Na cava na vuna e a lomani Airame kina na taci Josefa Simici na Turaga?

Add to Faith, Virtue [Kuria na Vakabauta, ena iValavala Savasava], mai vei Walter Rane

Kila Ka

Na Turaga e vakasalataki keda “Meda vakasaqara na kila ka, io ena vuli kei na vakabauta” (Vunau kei na Veiyalayalati 88:118). Ena gauna ni nomu kaulotu kei na nomu bula taucoko, vakasaqara na kila ka, vakabibi na kila ka vakayalo.

Vulica na ivolanikalou e veisiga, ka vakakina na nodra vosa na parofita bula. Vaqara na veivuke me baleta na taro digitaki, bolebole kei na madigi eso ena vuli kei na masumasu. Vakaraica na veitiki ni ivolanikalou o rawa ni vakayagataka ena veivakavulici kei na saumi ni taro me baleta na kosipeli.

Ni ko vuli vagumatua ena masumasu, na Yalo tabu ena vakararamataka na nomu vakasama. Ena vakavulici iko o Koya ka solia vei iko na kila ka. Ena vukei iko mo vakayagataka na ivakavuvuli mai na ivolanikalou kei na nodra na parofita ni gauna oqo ena nomu bula. O na rawa ni tukuna vata kei Nifai:

“Ni sa dau taleitaka na yaloqu na ivolanikalou, ka sa dau vakananuma na lomaqu. … Raica, sa dau rekitaka na yaloqu na veika ni Turaga; ka sa dau vakananuma tiko ga na lomaqu na veika au sa raica ka rogoca” (2 Nifai 4:15–16).

Vulici ni iVolanikalou

E rawa vakacava ni vukei iko na kila ka mo cakava kina na cakacaka ni Turaga?

Ena rawa vakacava mo rawata na kila ka?

iyaloyalo buto ni tamata

Yalo Vosota

Na yalovosota sai koya na nomu rawa ni vakararavi vua na Kalou ni o sotava na bera, veisaqasaqa, se na ka rarawa. Ena vuku ni nomu vakabauta, o nuitaka kina na Nona gauna na Kalou me vakayacori na Nona veivakalougatataki yalataki.

Ni ko yalovosota, o na raica na bula mai na dua na rai tawamudu. O sega ni namaka me yaco vakatotolo na ka o namaka tiko se na veivakalougatataki. Na nomu gagadre savasava e dau vakavotukanataki “ena vosa ena vosa, … vakalailai eke ka vakalailai e kea” (2 Nifai 28:30). Eso na gagadre savasava ena sega beka ni vakavotukanataki me yacova ni sa oti na bula oqo.

Na yalovosota e sega ni noda tu wale ka wele tu. Ia na “[nomu kitaka] na veika kecega [o] rawata ena yalo mamarau” ni ko veiqaravi tiko vua na Kalou (Vunau kei na Veiyalayalati 123:17.). O tea, vakasuasuataka, ka vakabulabulataka na sore ni kau ka qai vakatubura na Kalou “ena kena gauna” ga (Alama 32:42; raica tale ga na 1 Koronica 3:6–8). O cakacaka vata kei na Kalou, ka nuitaka ni gauna o sa cakava oti kina na nomu itavi, ena qai vakayacora o Koya na Nona cakacaka ena Nona gauna ga, ka vaka na galala ni digidigi ni tamata yadua.

Na yalovosota e kena ibalebale tale ga, ni kevaka edua na ka e sega ni rawa ni veisautaki, ona ciqoma ena yaloqaqa, loloma soli wale, kei na vakabauta.

Tara cake na nomu dauvosota vei ira na tani, ka oka kina vua na nomu itokani kei ira o veiqaravi vei ira. Mo dau vosoti iko vakai iko tale ga. Sasaga mo tamata uasivi sara vakai iko ka kila ni o na tubu ena dua nai kalawa dua na gauna.

Me vaka na itovo ni bula va-Karisito tale eso, na noda tubu ena yalovosota ena taura na bula taucoko. Na cakacakataki ni yalovosota ena rawa ni veivakayarayarataki ki na bula ni yalomu ka vakakina vei ira era tiko voliti iko.

Peresitedi Dieter F. Uchtdorf

“Na dau vosota sa ikoya na wawa ka cakacaka tiko ka vosota vakadede. E kena ibalebale na noda cakava tiko e dua na ka, ka cakava na veika kece eda rawa ni cakava—cakacaka, vakanuinui, ka cakacakataka na vakabauta; sotava na dredre ena yaloqaqa, kevaka sara mada ga e bera tiko mai na gagadre ni lomada. Na yalovosota e sega walega ni vosota vakadede; ia sai koya na vosota vakadede vakavinaka!” (Dieter F. Uchtdorf, “Vosota Tikoga,” Liaona, Me 2010, 57).

Vuli Yadudua

Vulica na Mosaia 28:1–9.

  • Na cava era a gadreva na luve i Mosaia?

  • Na cava na ivakasala ni Turaga vei ira na daukaulotu oya? (Raica na Alama 17:10–11; 26:27.)

  • Na cava beka eso na vua ni nodra yalovosota kei na gugumatua? (Raica na Alama 26.)

Vola na nomu isau ni taro ena nomu ivolanivuli ni veisiga.

Vulici ni iVolanikalou

Na cava e bibi kina na yalovosota? Erau veiwekani vakacava na yalovosota kei na vakabauta?

In Favour with God (Jesus Praying with His Mother) (A sa Vinakati koya na Kalou) (Masu tiko kei Tinana ko Jisu), mai vei Simon Dewey

Yalomalumalumu

Na yalomalumalumu sa ikoya na nomu soli iko taucoko vakarawarawa ki na lewa ni Turaga. Na nomu lomasoli mo solia Vua na vakarokoroko ena vuku ni veika sa rawati. E rawarawa ni vakavulici (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 136:32). Na yalomalumalumu e oka kina na vakavinavinakataki ni Nona veivakalougatataki kei na vakadinati ni nomu dau gadreva vakawasoma na Nona veivuke. O Koya edau vukei ira era yalomalumalumu.

Na yalomalumalumu e ivakatakilakila ni kaukauwa vakayalo, sega ni malumalumu. Na yalomalumalumu edua na ka bibi ka na vakatotolotaka na tubu vakayalo (raica na Ica 12:27).

Ni ko vakararavi vua na Turaga ena yalomalumalumu, ena rawa ni nomu na veivakadeitaki ni Nona iVakaro era yaga vei iko. E dei na yalomu ni ko rawa ni cakava na ka e gadreva o Koya vei iko, ke o vakararavi Vua. O sa yalorawarawa tale ga mo nuitaki ira na Nona italai ka muria na nodra ivakasala. Na yalomalumalumu ena vukei iko mo dau talairawarawa, cakacaka vakaukauwa, ka veiqaravi.

Na veibasai ni yalomalumalumu na qaciqacia. Na qaciqacia e kena ibalebale mo nuitaki iko vakalevu cake mai na nomu nuitaka na Kalou. E kena ibalebale tale ga na vakaliuci vakalevu cake ni veika vakavuravura mai na veika ni Kalou. Na qaciqacia e dau veiqati; o ira na qaciqacia era dau qara me tu vakalevu vei ira na ka, ka nanuma ni ira sa uasivi cake mai vei na tamata tale eso. Na qaciqacia e i tatarabe levu.

Vulici ni iVolanikalou

Na cava na kena ibalebale meda yalomalumalumu?

Na veivakalougatataki cava o dau ciqoma ni ko vakamalumalumutaki iko?

O na kila vakacava ni tiko vei iko na qaciqacia?

e vakavulici ira tiko eso o Paula na iapositolo

Gugumatua

Na gugumatua e dua na sasaga tudei ena yalodina. Ena cakacaka ni kaulotu, na gugumatua e ivakaraitaki ni nomu loloma vua na Turaga. Ni ko gumatua, o na kunea na reki kei na lomavinaka ena cakacaka ni Turaga (raica na Alama 26:16).

Na gugumatua e oka kina na nomu cakava e vuqa na ka vinaka ni ko sega ni vakasaurarataki kina ka o sega ni waraki ira na iliuliu mera tukuna vei iko na ka mo cakava (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 58:27–29).

Tomana tiko na nomu caka vinaka ka dina ga ni dredre se o sa oca. Ia mo kila ni ko gadreva mo cegu ka “kakua ni cici vakatotolo cake mai na kaukauwa [sa tu] vei iko” (Mosaia 4:27).

Yavutaka na lomamu kei na veika o dau taleitaka vua na Turaga kei na Nona cakacaka. Levea na veika eso ka vagolei iko tani mai na veika o vakaliuca. Vagolea na nomu gauna kei na sasaga ki na itavi ka na yaga sara vakalevu ena nomu iwasewase ka na veivuke vakalevu vei ira na tamata o vakavulica tiko.

Peresitedi Henry B. Eyring

“Oqo na Lotu ni Turaga. Sa kacivi keda ka vakabauti keda o Koya ena loma mada ga ni noda malumalumu ka sa kila tiko o Koya ni tiko vei keda. Sa kila tu o Koya na veivakatovolei eda na sotava. Ena veiqaravi yalodina kei na Nona Veisorovaki, sa rawa meda vulica na veika e vinakata o Koya ka yacova na keda ituvaki ka vakalougatataki ira eda qarava ena vukuna. Ni balavu cake na gauna eda qaravi Koya kina ena gugumatua, eda na veisautaki. Eda na rawa ni yaco me vakataki Koya vakalevu cake” (Henry B. Eyring, “Act in All Diligence,” Liahona, Me 2010, 62–63).

Vulici ni iVolanikalou

Na cava na kena ibalebale meda gugumatua?

Na cava e namaka kina vei iko na Turaga mo gugumatua?

Erau veiwekani beka vakacava na gugumatua kei na galala ni digidigi?

Two Thousand Young Warriors (Two Thousand Stripling Warriors) Rua na Udolu na Cauravou Yaloqaqa (Rua na Udolu na Gonetagane Sotia), mai vei Arnold Friberg

Talairawarawa

Na nomu veiqaravi vakadaukaulotu e isema ni veiyalayalati o a cakava vata kei na Kalou ena papitaiso ka vakakina mai na valetabu. Ni ko ciqoma na cakacaka vakalotu ni papitaiso kei na edaumeni, o a veiyalayalatitaka ni ko na maroroya na Nona iVakaro.

O Tui Penijamini a vakavulica: “Au gadreva mo ni vakasamataka na ituvaki ni bula kalougata ka mamarau e nodra ko ira era sa muria na ivakaro ni Kalou. Ia raica, era sa vakalougatataki ena veika kece sara, na veika vakayago kei na veika vakayalo; ka kevaka era sa yalodina tiko me yacova na ivakataotioti era na curu ki lomalagi, me ra tiko marau kina vata kei na Kalou me tawamudu” (Mosaia 2:41).

Na talairawarawa ki na ivakaro e ivakaraitaki ni loloma vua na Tamada Vakalomalagi kei Jisu Karisito (raica na Joni 14:15). E a kaya o Jisu, “Kevaka dou sa talairawarawa ki na noqu vunau, dou na tiko ga ena noqu loloma; me vaka au sa talairawarawa ki na vunau nei Tamaqu, ka tiko ga ena nona loloma.” (Joni 15:10).

Muria na idusidusi ena iVakatagedegede ni Daukaulotu vei ira na Tisaipeli i Jisu Karisito. Mo muria tale ga na ivakasala mai vua na nomu peresitedi ni kaulotu kei watina ni rau vakasalataki iko ena veika dodonu.

Elder Dale G. Renlund

“Na talairawarawa e noda digidigi. E vakamatatataka na ka oqo na iVakabula. Me vaka e tukuni ena iVakadewa i Josefa Simici ni Luke 14:28, o Jisu a dusimaka, ‘Ia oqo, vakatikora ki yalomudou, ni dou na kitaka na veika kau na vakavulica, ka vakarota vei kemudou.’ E rawarawa tu ga. … Ni keda cakava oqo, ena vakalevutaki na noda vakadeitaki vakayalo. Eda na sega ni vakasabusabutaka na ivurevure ka solia na Kalou ka cakava eso na gaunisala takoso sega ni vuavuai vinaka ka veivakarusai ena noda bula” (Dale G. Renlund, “Constructing Spiritual Stability” [Brigham Young University devotional, Sepit. 16, 2014], 2, speeches.byu.edu).

Vulici ni iVolanikalou

Na cava o rawa ni vulica me baleta na talairawarawa mai na vei ivolanikalou oqo?

Christ and the Fishermen (Lovest Thou Me More Than These) [Karisito na Gonedau (O sa Lomani Au Vakalevu Cake Mai vei Ira Oqo)], mai vei J. Kirk Richards

A iVakarau meda Yaco Me va-Karisito Vakalevu Cake

Na ivakarau ka koto e ra, ena rawa ni vukei iko mo tara cake ka ciqoma na vei itovo ni bula ka vakamacalataki ena wase oqo, kei na itovo ni bula tale eso ka vakamacalataki ena ivolanikalou:

  • Mo kila mada na itovo ni bula o via vakasaqara.

  • Vola edua na ivakamacala ni itovo ni bula oya.

  • Vola ka vulica na veitiki ni ivolanikalou ka solia na ivakaraitaki eso ni itovo ni bula se vakatavuvulitaka.

  • Vola na veika o vakila kei na nomu vakasama.

  • Navuca na lalawa ka cakava na ituvatuva mo tubu cake ena itovo ni bula oya.

  • Masuta na Kalou me vukei iko mo tara cake ka ciqoma na itovo ni bula oqo.

  • Dikeva lesu vagauna na nomu toso.

Elder Jeffrey R. Holland

“Ni Turaga ena vakalougatataki ira era vinakata mera torocake, era ciqoma na gadrevi ni ivakaro ka tovolea mera muria tiko, era vakamareqeta na bula savasava va-Karisito ka saga mera rawata ena nodra gugumatua qaqa. Ke o tarabe ena sasaga oqo, e yaco tale ga vei keda kece; ka sa tu e kea na iVakabula me vukei iko mo toso ki liu. … Sega ni bera ko na rawata na ka o saga tiko” (Jeffrey R. Holland, “Ena Cakacaka Mana na Turaga vei Kemuni ena Mataka,” Liaona, Me 2016, 126).

Vuli Yadudua

Mo raica edua na itovo ni bula mai na wase oqo se mai na ivolanikalou. Vakamuria na ivakarau ka vakamacalataki toka mo kila vakavinaka ka vakasaqara na itovo ni bula oya.

Raica na nomu itoka ni yaca ni kaulotu. E duidui vakacava mai na kena era dau tokara na tamata cakacaka ena dua na kabani? Mo kila ni tikina erua ka bibi sai koya na yacamu kei na yaca ni iVakabula.

  • Ena rawa vakacava mo matataka vinaka na iVakabula me vaka edua na Nona tisaipeli?

  • Na cava e bibi kina vei ira na tamata me ra semata vata na yacamu kei na yacana na iVakabula ena dua na sala vinaka?

Vola na nomu vakanananu ena nomu ivolanivuli ni veisiga.

Vulici ni iVolanikalou

Raicalesu na vei itovo ni bula ka tiko ena ivolanikalou e ra. Vola na nomu vakasama ena nomu ivolanivuli ni veisiga.


Vakatutu ni Vuli kei na kena Bulataki

Vuli Yadudua

  • Dau vakalewena vagauna na “iTaviqaravi ni iTovo ni Bula” ena mua ni wase oqo.

  • Vakaraica mada edua na itovo ni bula ena wase oqo. Tarogi iko:

    • Meu na vulica vakacava e levu tale na ka me baleta na itovo ni bula oqo?

    • Ena vukei au vakacava na noqu vakasaqara na itovo ni bula oqo meu yaco me dua na italatala vinaka ni kosipeli i Jisu Karisito?

  • Vakaraica na ivakaraitaki ni itovo ni bula va-Karisito, ena nodra bula na tagane kei na yalewa ena ivolanikalou. Vola na nomu vakasama ena nomu ivolanivuli ni veisiga.

  • Vakaraica na ivakaraitaki ni itovo ni bula va-Karisito ena sere ivakatagi tabu ni Lotu. Ni ko vaqara edua na itovo ni bula, cavuqaqataka na qaqa ni serenilotu se sere mo kunea kina na kaukauwa kei na mana. Tokaruataka se lagata vei iko na qaqana me veivakauqeti ka sureta na veivakayarayarataki ni Yalo.

Vuli Vata Vakaitokani kei na Veisau ni iTokani

  • Vulica na idusidusi eso ki na itovo ni bula va-Karisito ena Valenivola ni Kosipeli se na ivurevure vakadonui tale eso. Veivosakitaka na sala me bulataki kina na ka o vulica. Ena rawa tale ga me veivosakitaki na ka sa vulici mai na sasaga vaka tamata yadua me yaco me vakataki Karisito.

Matabose ni Tikina, Koniferedi ni iWasewase, kei na Matabose ni Veiliutaki ni Tabana ni Kaulotu

  • Ni vo e vica na siga ni bose se koniferedi, kerea na daukaulotu yadua mera vakarautaka edua na vosa me lima na miniti me baleta edua na itovo ni bula va-Karisito. Solia na gauna vei ira e vica na daukaulotu mera wasea na nodra vosa ena gauna ni bose.

  • Wasei ira na daukaulotu ki na va na ilawalawa ka solia vei ira na itavi e ra:

    Lawalawa 1: Wilika na 1 Nifai 17:7–16 ka sauma na veitaro e ra:

    • E a cakacakataka beka vakacava o Nifai na nona vakabauta?

    • Na cava a cakava o Nifai ka a va-Karisito?

    • Na yalayala cava soti a cakava na Turaga vei Nifai?

    • Ena vakayagataki vakacava ki na cakacaka ni daukaulotu na itukutuku oqo?

    Lawalawa 2: Wilika na Marika 5:24–34 ka sauma na veitaro e ra:

    • E a cakacakataka vakacava na nona vakabauti Jisu Karisito na marama oqo?

    • Na cava a vakabulai kina?

    • E rawa vakacava ni da muria na nona ivakaraitaki ena noda sasaga ni kaulotu?

    Lawalawa 3: Wilika na Jekope 7:1–15 ka sauma na veitaro e ra:

    • Na cava a kaukauwa kina na vakabauta nei Jekope me vorata rawa na nona valuti mai vei Seremi?

    • E a cakacakataka vakacava na nona vakabauta o Jekope ena nona vosa tiko vei Seremi?

    • E a va-Karisito vakacava na ivalavala i Jekope?

    Lawalawa 4: Wilika na Josefa Simici——Ai Tukutuku 1:8–18 ka sauma na veitaro e ra:

    • Na veisala cava eso a cakacakataka kina na nona vakabauti Jisu Karisito o Josefa Simici?

    • E a vakatovolei vakacava na nona vakabauta?

    • Na cava a cakava o koya ka a va-Karisito?

    • E rawa vakacava ni da vakamuria na ivakaraitaki nei Josefa Simici?

    Ni ira sa oti na ilawalawa, kauti ira vata mai na daukaulotu ka kerei ira mera wasea na ka era a veitalanoataka.

Liuliu ni Tabana ni Kaulotu kei ira na Daunivakasala ni Tabana ni Kaulotu

  • Kerei ira na daukaulotu me ra wilika e dua vei iratou na Kosipeli e va ena Veiyalayalati Vou se 3 Nifai 11–28. Me ra toqa na veika e a kitaka na iVakabula ka rawa ni ra kitaka talega.

  • Vakayagataka na vakadavo isausau kei na navunavu me ra vulica kina na daukaulotu na gugumatua. Vakaraitaka ni gugumatua ena nodra qaravi na tamata e ivakaraitaki ni loloma.

  • Ena gauna ni veivakatarogi se veitalanoa, kerei ira na daukaulotu me ra wasea e dua na itovo ni bula va-Karisito era vakasaqara tiko.

iTaviqaravi ni iTovo ni Bula

Na inaki ni itaviqaravi oqo sai koya me vukei iko mo raica na madigi eso ni tubu vakayalo. Wilika na itukutuku yadua ka koto e ra. Vakatulewataka na dina ni itukutuku oqo me baleti iko, ka digitaka na kena isau e veiganiti. Vola na kena isau ena nomu ivolanivuli ni veisiga.

E sega ni dua e rawa ni sauma na “e veigauna” ki na vei itukutuku yadua. Na tubu Vakayalo e cakacaka ni dua na bula taucoko. O ya edua na vuna e taleitaki ka veivakacegui kina—baleta ni tawawili rawa na madigi ni tubu kei na vakilai ni veivakalougatataki ni tubu.

Mo logaloga vinaka ni tekivu ena vanua sara ga o tu kina. Soli iko yani mo cakava na cakacaka vakayalo e gadrevi mo tubu kina. Vakasaqara na veivuke ni Kalou. Ni yaco na leqa, nuidei ni na vukei iko o Koya. Ni ko masu, qara na veidusimaki se itovo ni bula cava mo vakanamata kina ena veigauna eso ni nomu kaulotu.

Na Ki ni Kena Saumi

  • 1 = sega sara ga

  • 2 = so na gauna

  • 3 = vakavuqa

  • 4 = voleka ni veigauna

  • 5 = Veigauna

Vakabauta

  1. Au vakabauti Jisu Karisito ka ciqomi koya me noqu iVakabula. (2 Nifai 25:29)

  2. Au yalodei ni Kalou e lomani au. (1 Nifai 11:17)

  3. Na noqu nuitaka na iVakabula sa rawa kina meu ciqoma na Nona lewa ka cakava na ka e kerea. (1 Nifai 3:7)

  4. Au vakabauta ni ena vuku ni Veisorovaki i Jisu Karisito kei na kaukauwa ni Yalo Tabu, sa rawa meu vosoti mai na noqu ivalavala ca ka vakasavasavataki niu veivutuni. (Inosi 1:2–8)

  5. Au vakabauta ni Kalou edau rogoca ka dau sauma na noqu masu. (Mosaia 27:14)

  6. Au dau vakananuma na iVakabula ena loma ni siga ka nanuma lesu na veika sa cakava oti me baleti au. (Vunau kei na Veiyalayalati 20:77, 79)

  7. Au vakabauta ni Kalou ena kauta mai na veika vinaka ki na noqu bula kei na nodra bula na tani ni keda solia na noda bula kei na noda gauna Vua ka vakakina vua na Luvena. (Ica 12:12)

  8. Au kila ni dina na iVola i Momani ena kaukauwa ni Yalo Tabu. (Moronai 10:3–5)

  9. E tiko vei au na vakabauta meu rawata na ka e vinakata vei au ko Karisito meu cakava. (Moroni 7:33)

iNuinui

  1. Edua vei ira na noqu gagadre cecere sai koya meu taukena na bula tawamudu ena matanitu vaka silesitieli. (Moronai 7:41)

  2. Au yalodei niu na marautaka ka na vuavuai vinaka na noqu kaulotu. (Vunau kei na Veiyalayalati 31:3–5)

  3. Au vakila na vakacegu kei na nuidei ni na vinaka na veisiga ni mataka. (Vunau kei na Veiyalayalati 59:23)

  4. Au vakabauta ni dua na siga au na bula vata kei na Kalou ka yaco me vakataki Koya. (Ica 12:4)

Loloma Uasivi kei na Loloma

  1. Au vakila edua na gagadre dina me baleta na nodra tiko vinaka tawamudu kei na nodra marau na tani. (Mosaia 28:3)

  2. Niu masu, au dau kerea na loloma uasivi—sai koya na loloma savasava i Karisito. (Moronai 7:47–48)

  3. Au dau tovolea meu kila vakavinaka na veika era vakila tiko na tani kei na itovo ni nodra rai. (Juta 1:22)

  4. Au vosoti ira era vakararawataki au ka caka cala vei au. (Efeso 4:32)

  5. Au dolele yani ena loloma meu vukei ira era galili, sotavi dredre tiko se ra yalolailai. (Mosaia 18:9)

  6. Ke ganita, au vakaraitaka na noqu loloma ka veiqaravi vei ira na tani ena noqu qaravi ira ena vosa kei na cakacaka. (Luke 7:12–15)

  7. Au vakasaqara na madigi eso meu veiqaravi vei ira na tani. (Mosaia 2:17)

  8. Au tukuna na veika vinaka me baleti ira na tani. (Vunau kei na Veiyalayalati 42:27)

  9. Au dau yalovinaka ka veivosoti vei ira na tani, ena gauna mada ga edau dredre kina na veimaliwai. (Moronai 7:45)

  10. Au rekitaka na nodra rawa-ka na tani. (Alama 17:2–4)

iValavala Savasava

  1. Au savasava ka savasava na lomaqu. (Same 24:3–4)

  2. Au gadreva meu cakava na veika vinaka. (Mosaia 5:2)

  3. Au vakanamata ki na vakanananu savasava ka veilaveti cake kau biuta tani na veivakanananu ca. (Vunau kei na Veiyalayalati 121:45)

  4. Au veivutunitaka na noqu ivalavala ca ka tovolea meu uabaleta na noqu malumalumu. (Vunau kei na Veiyalayalati 49:26–28; Ica 12:27)

  5. Au vakila na veivakayarayarataki ni Yalo Tabu ena noqu bula. (Vunau kei na Veiyalayalati 11:12–13)

Yalodina

  1. Au dau dina vua na Kalou ena veigauna kece. (Mosaia 18:9)

  2. Au sega ni tosoya sobu na noqu ivakatagedegede se itovo meu qoroi se meu ciqomi kina mai vei ira na tani. (1 Nifai 8:24–28)

  3. Au dau dina vua na Kalou, vei au vakai au, ira na noqu iliuliu ka vakakina vei ira na tani. (Vunau kei na Veiyalayalati 51:9)

  4. Au rawa ni nuitaki. (Alama 53:20)

Kila Ka

  1. Au vakila na nudei ena noqu kila vakavinaka na ivunau kei na ivakavuvuli ni kosipeli. (Alama 17:2–3)

  2. Au vulica na ivolanikalou e veisiga. (2 Timoci 3:16–17)

  3. Au dau saga meu kila vakavinaka na dina ka vaqara na isau ni noqu taro. (Vunau kei na Veiyalayalati 6:7)

  4. Au dau vakasaqara na kila ka kei na veidusimaki mai vua na Yalo. (1 Nifai 4:6)

  5. Au vakamareqeta na ivunau kei na ivakavuvuli ni kosipeli. (2 Nifai 4:15)

Yalo Vosota

  1. Au dau wawa ena yalovosota me vakayacori mai na veivakalougatataki kei na yalayala ni Turaga. (2 Nifai 10:17)

  2. E rawa vei au meu waraka na ka, ka sega ni cudru se yalo ca kina. (Roma 8:25)

  3. Au dau vosota ni yaco vei au na bolebole ni bula vakadaukaulotu. (Alama 17:11)

  4. Au dau yalovosota vei ira na tani. (Roma 15:1)

  5. Au dau vosoti au vakai au ka vakararavi vua na Turaga niu cakacaka meu ra-wa na noqu malumalumu. (Ica 12:27)

  6. Au dau ciqoma na veika dredre ena yalovosota kei na vakabauta. (Alama 34:40–41)

Yalomalumalumu

  1. Au sa yalomalua ka yalomalumalumu. (Maciu 11:29)

  2. Au dau nuitaka na veivuke ni Kalou. (Alama 26:12)

  3. Au vakavinavinakataka na veivakalougatataki au sa ciqoma oti mai vua na Kalou. (Alama 7:23)

  4. Au dau masu mai vu ni yaloqu ena yalodina. (Inosi 1:4)

  5. Au dau marautaka na veidusimaki mai vei ira na noqu iliuliu se mai vei ira na qasenivuli. (2 Nifai 9:28–29)

  6. Au dau tovolea meu talairawarawa ki na lewa ni Kalou. (Mosaia 24:15)

Gugumatua

  1. Au dau cakacaka ena noqu igu, kevaka mada ga e sega ni dua e vakaraici au tiko. (Vunau kei na Veiyalayalati 58:26–27)

  2. Au dau vagolea na noqu igu ki na veika era bibi duadua. (Maciu 23:23)

  3. E tiko na noqu gauna ni masu vakai au, ke lailai sara, vakarua ena dua na siga. (Alama 34:17–27)

  4. Au dau vagolea na noqu vakanananu ki na noqu veikacivi vaka edua na daukaulotu. (Vunau kei na Veiyalayalati 4:2, 5)

  5. Au dau navuca na noqu takete ka tuvatuva-ka vakawasoma. (Vunau kei na Veiyalayalati 88:119)

  6. Au dau cakacaka vakaukauwa me yacova ni sa vakacavari na cakacaka. (Vunau kei na Veiyalayalati 10:4)

  7. Au kunea na reki kei na marau ni yalo ena noqu cakacaka. (Alama 36:24–25)

Talairawarawa

  1. Niu masu, au dau kerea na kaukauwa meu vorata kina na veitemaki ka cakava na ka dodonu. (3 Nifai 18:15)

  2. Au bula kilikili tiko me dua kina na noqu ivolatara ni valetabu. (Vunau kei na Veiyalayalati 97:8)

  3. Au lomasoli meu talairawarawa ki na lawa ni kaulotu ka muria na nodra ivakasala na noqu iliuliu. (Iperiu 13:17)

  4. Au sasaga meu bula me vaka na lawa kei na ivakavuvuli ni kosipeli. (Vunau kei na Veiyalayalati 41:5)