ʻĀtí, Mūsiká, mo e Hulohulá
Ako ha faʻahinga poto fakaʻaati
Taumuʻá
Ako ʻa e ngaahi pōtoʻi ngāue fakaʻātí he lolotonga hoʻo fakamālohia e ngaahi vā fetuʻutaki mo e niʻihi kehé.
Fakamatalá
Fakaafeʻi ha mēmipa ʻe toko taha pe toe tokolahi ange ʻo e uōtí pe koló ke nau akoʻi e toʻu tupú ʻi ha faʻahinga poto fakaʻaati pe talēniti mohu founga, ʻo hangē ko e nití, valí, tufungá, tuilalangá, tā tongitongí, mo e ngaahi meʻa peheé. Mahalo naʻa fie maʻu ke ke fakaafeʻi ʻa e kau toulekeleká pe kau mēmipa ʻo e koló ke nau kau. Te ke lava ʻo fakakaukauʻi ke vahe ki ha toko taha ʻo e toʻu tupú pe toko ua ke nau ngāue mo e kau faiako takitaha, ke fakaʻaiʻai ke tokolahi ange ʻa e kau mai ki aí, ʻo fakatatau mo e meʻa ʻoku manako ai ʻa e toʻu tupú. Fakaafeʻi ʻa e toʻu tupú ke nau faʻu ha meʻa ʻo fakaʻaongaʻi ai ʻenau pōtoʻi ngāue foʻoú ke tāpuakiʻi ai ha moʻui ʻa ha taha. Palani ha meʻa ke fevahevaheʻaki ai ʻe he toʻu tupú ʻa e meʻa ne nau faʻú pea mo kinautolu naʻa nau akoʻi ange ʻa e ngaahi pōtoʻi fakangāué.
Faʻu ha Pōpoaki Faka-Māmonga
Taumuʻá
Ako ke vahevahe ʻa e ongoongoleleí ʻi ha founga fakafiefia mo fakaonopooni.
Fakamatalá
Vahevahe ʻa e toʻu tupú ki ha ngaahi kulupu (ʻe lava ke vahevahe fakakōlomu pe fakakalasi kinautolu pe ʻi ha toe founga pē). ʻOange ki he ngaahi kulupú takitaha ha taimi ke nau faʻu ai haʻanau foʻi vitiō miniti ʻe tolu-ki-he-nima ʻoku vahevahe ai ha pōpoaki ʻo e ongoongoleleí. Vahe ha taumuʻa ki he ngaahi vitioó, hangē ko e taumuʻa ʻo e Mutualé ki he taʻú, ngaahi tefito mei he Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú, ha kaveinga ʻoku ako ki ai ʻa e toʻu tupú ʻi he lotú, pe ha toe tefito pē. Hili hono fakakakato ʻe he toʻu tupú ʻenau ngaahi vitioó, fakahoko ha pō heleʻuhila ke vahevahe ai ʻe he toʻu tupú ʻenau ngaahi vitioó mo e kulupú kotoa. Kapau te mou fie maʻu, te nau lava ʻo ʻai ʻenau ngaahi vitioó ʻi he ʻinitanetí ke vahevahe ʻa e ongoongoleleí mo hanau ngaahi kaungāmeʻa tokolahi ange.
Ko e ʻaati ʻo e feimeʻatokoní
Taumuʻá
Ngaohi ha faʻahinga meʻa ʻoku fakatou ifo mo matamata-lelei.
Fakamatalá
Fakaafeʻi ha taha feimeʻatokoni taukei ke ne fili ha meʻatokoni pe ngaahi founga ʻoku fakatou ifo mo matamata-leleí. Fakaafeʻi ʻa e tokotaha ko iá ke ne akoʻi ʻa e toʻu tupú ʻi he founga hono teuteu ʻo e meʻatokoni ko ʻení. Tuku ke teuteu ʻe he toʻu tupú ʻa e meʻatokoní ke tufa ki he kāingalotu ʻo e uōtí pe koló ʻoku nau fie maʻu tokoní. Vakaiʻi ia ʻaki ha fealēleaʻaki fekauʻaki mo e tokoniʻi ʻo e niʻihi kehé.
Ako taimi nounou ke tā ha meʻalea
Taumuʻá
ʻAi ke ke maheni mo ha ngaahi meʻalea fakamūsika kehekehe, pea mahalo te ke ʻilo ai ha talēniti pulipulia.
Fakamatalá
ʻOmai ha meʻalea ʻe taha pe lahi ange pea kole ki ha taha ke ne akoʻi ʻa e toʻu tupú ʻi he founga faingofua taha hono tā ʻo e meʻalea ko iá. ʻOange ha taimi ki he toʻu tupú ke nau akoako pea mo tā ai ki he niʻihi kehé. Lau mo aleaʻi fakakulupu ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 25:12.
Fakaʻaliʻali heleʻuhila
Taumuʻá
Ako fekauʻaki mo e fai ha talanoá ʻo fakafou ʻi ha filimi vitiō.
Fakamatalá
Fakaafeʻi ha taha ke ne akoʻi ʻa e toʻu tupú ʻi he founga hono fakaʻaongaʻi ʻo e nāunau vitioó ke faʻu ha foʻi vitiō ʻokú ne fakamatalaʻi ha foʻi talanoa mei he Liahona, ngaahi folofolá, hisitōlia ʻo e Siasí, pe ko ʻenau moʻuí. Toe fakataha mai ke vakaiʻi mo e sio ʻi he ngaahi vitioó. Fakakaukau ke toe vakaiʻi ʻa e “Fakafiefiá mo e Mītiá” mei he Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú ʻo hoko ko ha konga ʻo e ʻekitivitī ko ʻení.
Fakaʻaliʻali talēniti
Taumuʻá
Fakafiefiaʻi ʻa e ngaahi talēniti ʻo e toʻu tupú mo e kāingalotu ʻo e uōtí.
Fakamatalá
Palani ha fakaʻaliʻali talēniti ʻa e uōtí pe toʻu tupú. ʻAi ʻa e toʻu tupú ke nau kau ʻi hono palani mo fokotuʻutuʻu ʻa e meʻa ʻe faí. Fakakau ai ha ngaahi talēniti kehekehe, pea fakaafeʻi ʻa e kakaí ke nau kau fakafoʻituitui pe fakakulupu. Aleaʻi ʻa e ʻuhinga ʻoku foaki mai ai ʻe he Tamai Hēvaní ʻa e ngaahi talēnití mo e meʻa ʻokú Ne finangalo ke tau fai ʻakí.
Feʻauhi faitā
Taumuʻá
Fakatupulaki ʻa e feangainga mo e ʻaati ʻo e faitaá.
Fakamatalá
Fakaafeʻi ha taha ke ne akoʻi ʻa e toʻu tupú ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni mahuʻinga ʻo e faitaá, hangē ko e fokotuʻutuʻú, māmá, mo e ngaahi alā meʻa peheé. ʻOange ki he toʻu tupu takitaha pe ha timi ʻo e toʻu tupú ha meʻa faitā fakaʻilekitulōnika (kole ange ke nau ʻomi haʻanau meʻafaitā pē ʻanautolu, kapau ʻe lava). ʻOange kiate kinautolu ha ngaahi tefito, pea fekau atu ke nau faitaaʻi ʻa e meʻa ʻoku feʻunga mo ʻenau ngaahi tefitó. ʻI heʻenau foki maí, fakahū ʻa e ngaahi taá ki ha komipiuta ke lava kotoa ʻa e toʻu tupú ʻo mamata ai. Fakakaukau ke foaki ha ngaahi pale ʻi ha ngaahi tuʻunga kehekehe. (Kapau ʻoku ʻikai maʻu ha ngaahi meʻa faitā fakaʻilekitulōnika, te mou lava ʻo fakaʻaongaʻi ha ngaahi meʻafaitā filimi pea vahevahe ʻa e ngaahi taá he lolotonga ʻo ha ʻekitivitī ʻa e Mutualé ʻi he ʻosi hono faitoʻo ʻo e filimí.) ʻE lava ke filioʻi ʻa e ʻekitivitī ko ʻení ke nofotaha ʻi ha taumuʻa ʻo e ongoongoleleí ʻi he faitā ʻa e toʻu tupú.
Founga totonu ʻo e hulohulá
Taumuʻá
Fakatupulaki ha vā fetuʻutaki totonu ʻi he kau talavoú mo e kau finemuí pea mo fakatupulaki ʻa e loto toʻá.
Fakamatalá
Aleaʻi mo fakatātaaʻi ʻa e founga ʻo ha kole ki ha taha ke mo hulohulá, ngaahi founga totonu ʻo e hulohulá, ngaahi tuʻunga ʻo e sinó he hulohulá, valá mo e teuteú, founga ke fakahaaʻi ai ʻa e fakaʻatuʻí mo e fakaʻapaʻapá, mo e ngaahi meʻa peheé. Toe fakamanatu e konga ʻo e “Fasí mo e Hulohulá” he Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú, pea aleaʻi ʻa e meʻa ʻokú ne akoʻí. Fakaafeʻi ʻa e toʻu tupú ke nau fakahoko ʻa e meʻa kuo nau akó.
ʻAlu ki ha fakaʻaliʻali
Taumuʻá
Fakahoungaʻi ʻa e ngaahi ʻātí mo e ngaahi aʻusia fakafonua kehé.
Fakamatalá
ʻAlu ki ha tulama, fakaʻaliʻali hulohula, pe ha ngaahi fakaʻaliʻali fakafonua kehe. ʻE lava pē ko ha meʻa ʻeni ʻoku kau ai ha taha ʻo e toʻu tupú pe ha mēmipa ʻe taha ʻo e uōtí. Kapau ʻe lava, maʻu ha ngofua ke ʻaʻahi ai ʻa e toʻu tupú ki he tafaʻaki ki mui ʻo e siteisí pe mamata ki ha niʻihi ʻo e ngaahi ngāue ʻi muí ke nau ako lahi ange ai ki he ngāue ki hono fakahoko ʻo e tulamá. Te ke lava ʻo aleaʻi ke mou talanoa mo ha taha ʻo e kau faivá fekauʻaki mo ʻene aʻusia ʻi he ngaahi faivá. Aleaʻi ʻa e tala fakatātā ʻo e ngaahi talēnití mo e meʻa ʻoku finangalo ʻa e ʻEikí ke tau fai ʻaki e ngaahi meʻafoaki kuo foaki mai kiate kitautolú (vakai, Mātiu 25:14–29).
ʻAlu ki ha koniseti
Taumuʻá
Fakahoungaʻi ʻa e ngaahi ʻaati fakamūsiká.
Fakamatalá
ʻAlu fakataha ki ha polokalama hiva fakafiefia, mo ha taha ʻo e toʻu tupu ʻi he uōtí. Aleaʻi ʻa e mahuʻinga ʻo e hiva lelei mo langaki moʻuí.
Ko hono tā ʻo e hivá
Taumuʻá
Ako ʻa e founga fai hivá.
Fakamatalá
Ako pea mo fakaangaanga e tā hivá ʻi ha ngaahi tāfua kehekehe ʻo ngāue ʻaki a e ngaahi maʻuʻanga tokoni ʻi he konga ki mui ʻo e tohi himí. Fakaafeʻi ʻa e toʻu tupú ke nau ako ʻa e tā ʻo e ngaahi himí ʻi he ngaahi houlaotu ʻo e Sāpate ka hokó, ngaahi fakataha lotú, seminelí, efiafi fakafāmili ʻi ʻapí, mo e ngaahi taimi peheé.
Kuaea ʻa e toʻu tupú
Taumuʻá
Tokoni ke ongoʻi ʻe he toʻu tupú ʻa e Laumālié mo fakataha mai ʻi he uouangataha ʻo fakafou ʻi he ngaahi himi toputapú.
Fakamatalá
Fokotuʻutuʻu ha kuaea ʻa e toʻu tupú pea tuku ha taimi ke ako ai ha ngaahi himi pe ngaahi foʻi hiva ʻoku taau. Ngāue mo e pīsopé pe palesiteni fakakoló ke fokotuʻu ha taimi ke hiva ai ʻa e toʻu tupú ki ha niʻihi kehe, hangē ko ha houalotu pe fakataha lotu ʻi he Siasí.
Mūsiká he funga ʻo māmaní
Taumuʻá
Tokoniʻi ʻa e toʻu tupú ke nau ako pea mo fakahoungaʻi ʻa e musika mei he ngaahi anga fakafonua kehé.
Fakamatalá
Fakaafeʻi ha taha ke ne akoʻi e toʻu tupú fekauʻaki mo e mūsiká mei ha ngaahi anga fakafonua kehekehe. Fakakaukau ke ke vahevahe ha ngaahi meʻalea kehekehe pea tuku ki he toʻu tupú ke nau ʻahiʻahi tā kinautolu. Aleaʻi ʻa e ʻuhinga ʻoku mahuʻinga ai e mūsiká ʻi he ngaahi ʻulungaanga fakafonuá takitaha. Lau mo aleaʻi fakakulupu ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 25:12.
Mūsiká mo e hulohula mei he kuo hilí
Taumuʻá
Ako ki he ngaahi kuí ʻaki haʻamou ako e ngaahi hulohula mo e mūsika mei he taimi kimuʻa pea toki fāʻeleʻi ʻa e toʻu tupú.
Fakamatalá
Tokoniʻi ʻa e toʻu tupú ke nau fili ha taimi fakahisitōlia (hangē ko ʻení, ko e 1920 tupú, 1940 tupú, pe 1970 tupú) ʻoku nau mahuʻingaʻia ai. ʻAi ke ako ʻe he kōlomu, kalasi, pe kulupu takitaha ha foʻi hiva pe hulohula manakoa mei he taimi ko iá pea fakahoko ia ki he kaingalotu homou uōtí pe koló, pe ki ha kulupu ʻo ha kau toulekelekeka ʻo e koló. Mahalo naʻa mou fie maʻu ke tānaki atu ha ngaahi teunga faingofua, teuteu, mo e ngaahi nāunau mei he taimi ko iá. Fakamatalaʻi ʻa e malava ke liliu ʻa e ngaahi ākenga ʻo e māmaní mo e ngaahi meʻa ʻoku nau mahuʻingaʻia aí, ka ʻoku kaunga maʻu pē ʻa e ngaahi tuʻunga moʻui ʻa e ʻEikí. Fakaafeʻi ʻa e toʻu tupú ke vahevahe e founga te nau lava ai ke fiefia ʻi he hulohula he kuonga ní kae kei pukepuke pē ʻa e ngaahi tuʻunga moʻui ʻa e ʻEikí. (vakai, Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú, “Mūsiká mo e Hulohulá”).
Ngaahi Hulohulá
Taumuʻá
Ako e founga ke hulohula aí mo fakatupulaki e ngaahi talēnití.
Fakamatalá
Fakaafeʻi ha kakai ke nau ʻakoʻi ʻa e toʻu tupú ʻi ha ngaahi hulohula kehekehe (kau ai ha ngaahi hulohula tukufakaholo, fakafonua, mo fakahisitōlia). Vahevahe mo aleaʻi ʻa e konga ʻo e “Hivá mo e Hulohulá” ʻi he Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú ʻo hoko ko ha konga ʻo e ʻekitivitií. Ako hulohula fakakātoa, pea fakakaukau ke fokotuʻutuʻu ha hulohula fakauooti mo fakaafeʻi ʻa e ngaahi fāmilí.
Pō fakatupulaki
Taumuʻá
Maʻu ha loto lahi ʻi he fakaʻaliʻali ʻi muʻa ʻi he toʻú mo ha haʻofanga kakai.
Fakamatalá
Vahevahe ʻa e toʻu tupú ki ha ngaahi kulupu, pea ʻoange ki he kulupu takitaha ha tangai ʻoku fonu ʻi ha ngaahi nāunau ne filifili. ʻOange ki he ngaahi kulupú ha taimi pau ke nau faʻu ai ha kiʻi tulama ʻo fakaʻaongaʻi ai ʻa ʻenau ngaahi nāunaú takitaha. ʻAi ke nau fakahoko tonu ʻenau kiʻi tulamá pe te nau lekooti, pea toki mamata fakataha ai mo honau toʻú pe uōtí pe koló. Mahalo te ke fie foaki ha fanga kiʻi pale ki he ngaahi kulupú takitaha ʻo hangē ko e kiʻi tulama fakaoli tahá, fakaʻaongaʻi lelei taha ʻo e ngaahi nāunaú, mohu founga tahá, mo e ngaahi meʻa peheé.
Tulama
Taumuʻá
Fakatupulaki ʻa e ngaahi talēnití mo tupulaki fakataha ʻi he uouangataha.
Fakamatalá
Fakaafeʻi ʻa e toʻu tupú ke nau faʻu ha ngaahi kulupu ke palani mo fakahoko ha fanga kiʻi faiva pe tulama iiki. ʻE lava ke faʻu pē ʻe he toʻu tupú ʻenau fakamatalá pe fakahoko ha ngaahi talanoa mei he folofolá. ʻAi ke ngāue fakataha ʻa e toʻu tupú ʻi ha ngaahi timi ke palani, ako, pea mo fakahoko ʻenau fanga kiʻi faivá ki he kulupú fakakātoa. ʻE toe lava foki ʻa e toʻu tupú ke tokoni ʻi he ngaahi nāunaú, teungá, feituʻú, mo e ngaahi meʻa peheé. Fakamatalaʻi ʻa e ʻuhinga ʻoku foaki mai ai ʻe he Tamai Hēvaní kiate kitautolu ʻa e ngaahi talēnití mo e meʻa ʻokú Ne finangalo ke tau fakahoko ʻakí.