Ngaahi Fatongia ʻi he Kahaʻú
Ngaahi faingamālie ngāue maʻuʻanga moʻuí
Taumuʻá
Ako ki ha ngaahi faingamālie fakangāue ʻe ala maʻu pea faʻu ha palani ke tulifua ki ai.
Fakamatalá
ʻEke ki he toʻu tupú pe ko e hā ʻa e ngaahi ngāue ʻoku nau saiʻia aí, pea fakakaukau ke fakaafeʻi ha kau mēmipa ʻo e uōtí mei ha ngaahi ngāueʻanga kehekehe ke nau fakamatalaʻi ʻa e meʻa ʻoku nau faí pea mo e founga ke ngāue ai ʻi he malaʻe ko iá. Fakakaukau ke fakahoko ha savea ki he mahuʻingaʻia he ngāué ki he toʻu tupú ke tokoni ke nau fakapapauʻi ʻa e ngaahi ngāue ʻe ala feʻunga mo kinautolú. Te mou toe lava foki ke fakahoko pe ʻaʻahi ki ha feituʻu tuʻuaki ngāue ke fakataukeiʻi ʻa e toʻu tupú ki he ngaahi ngāue mo e ngaahi maʻuʻanga moʻui ʻe ala maʻú. Poupouʻi ʻa e toʻu tupú ke nau teuteu ha ngaahi fehuʻi kimuʻa ʻi he fakaʻaliʻalí. Fakamatalaʻi e founga ʻe teuteuʻi ai ʻe he tulifua ki he ngaahi taumuʻa fakaakó mo fakapalofesinalé ʻa e toʻu tupú ki he ngaahi fatongia ʻo e kahaʻú ko e ngaahi mātuʻa mo e tauhí.
ʻAʻahi ki ha ngāueʻanga
Taumuʻá
Ako fekauʻaki mo ha ngāue maʻuʻanga moʻui pe tafaʻaki ʻoku fai ha ako ki ai.
Fakamatalá
Kumi ha ongomātuʻa ʻa ha toʻu tupu te na lava ke akoʻi ʻa e toʻu tupú fekauʻaki mo ʻena ngāue maʻuʻanga moʻuí. Kole ange ke nau fai ki he toʻu tupú ha fakamatala fakalūkufua ki he faʻahinga ngāue ʻoku maʻu ʻi he malaʻe ko iá, ngaahi meʻa ʻoku fie maʻu ki he faʻahinga ngāue ko iá, mo e ngaahi alā meʻa peheé. Kapau ʻe lava, tuku ke ʻaʻahi takai ʻa e toʻu tupú he ngāueʻangá. Aleaʻi ʻa e founga ʻoku teuteuʻi ai ʻe he ako fakaʻatamaí pe ngaahi taumuʻa fakapalofesinalé ʻa e toʻu tupú ki honau ngaahi fatongia ʻi he kahaʻú ko e ngaahi mātuʻa mo e kau tauhí.
Ko e ʻaʻahi ki ha ʻunivēsiti pe ʻapi ako ngāué
Taumuʻá
ʻAi ke ke maheni mo ha ʻapiako ʻunivēsiti mo ueʻi koe ke ke feinga ki ha tuʻunga fakaako māʻolunga ange.
Fakamatalá
ʻAʻahi ki ha ʻunivēsiti fakafeituʻu pe ʻapi ako ngāue ke ako ki he taukei fakaʻunivēsití mo e ngaahi faingamālie fakaakó. Fakaʻekeʻeke fekauʻaki mo e ngaahi fie maʻu ki he huú, ngaahi sikolasipí, ngaahi fatongia fakapaʻangá, mo e ngaahi vaʻa ʻe lava ke fai ki ai ʻa e akó. Aleaʻi pe ʻe teuteuʻi fēfē ʻe he feinga ke maʻu ʻo ha ngaahi taumuʻa fakaako pe fakapalofesinalé ʻa e toʻu tupú ki he ngaahi fatongia he kahaʻú ko ha ngaahi mātuʻa mo e kau tauhí.
Ako fakahoko ʻo e efiafi fakafāmili ʻi ʻapí
Taumuʻá
Ako he taimí ni ke akoʻi ʻa e ongoongoleleí ʻi he ʻapí.
Fakamatalá
ʻAi ʻa e toʻu tupú ke nau fili ha tefito ʻo e ongoongoleleí pea laku tavale mai ha ngaahi fakakaukau ki hono akoʻi ʻo e tefito ko iá ʻi ha efiafi fakafāmili ʻi ʻapi, kimuʻa ʻi he ʻekitivitií. Te nau lava ʻo maʻu ha ngaahi fakakaukau mei he ngaahi meʻa kuo nau ʻosi fakahoko ʻi honau ngaahi fāmilí.
Vahe ki he toʻu tupú pe ha ngaahi kulupu ʻo e toʻu tupú ke nau teuteu ha ngaahi tafaʻaki kehekehe ʻo e efiafi fakafāmli ʻi ʻapí (hangē ko ʻení, folofolá, hivá, lotú, lēsoní, ʻekitivitií, fakaneifuá). ʻAi ʻa e toʻu tupú ʻi he lolotonga hoʻomou ʻekitivitií, ke nau fakahoko ʻa e ngaahi tufakanga ne ʻosi vahe kiate kinautolú, ʻi hoʻomou fakatātaaʻi ha efiafi fakafāmili ʻi ʻapí. ʻE lava ke kau heni ha saati ʻo e ngaahi ngāue ne vahé, ngaahi fakamatala ki he lēsoní, fakahinohino ki he ʻekitivitií, pea mo e founga ngaohi ʻo e fakaneifuá. Pōtalanoa kau ki he mahuʻinga ʻo e kau ʻi he efiafi fakafāmilí he taimí ni koeʻuhí ke hoko ko ha meʻangāue ʻaonga ki he fakamālohia ʻo e ngaahi fāmili ʻo e kahaʻú.
Ako ke feimeʻatokoní
Taumuʻá
Ako ke palani mo teuteuʻi ha ngaahi meʻakai fakatupu moʻui lelei.
Fakamatalá
Fakaafeʻi ha taha feimeʻatokoni lelei ʻi homou koló ke ne akoʻi ʻa e toʻu tupú he founga ke palani ai ha houakai, fakatau e ngaahi nāunaú, mo fakahoko e ngaahi tefitoʻi taukei ʻi he feimeʻatokoní. Vahevahe ki ha ngaahi kulupu ke teuteu ha ngaahi konga kehekehe ʻo e houakaí, ko ha ʻekitivitī ia ke toe vakaiʻi ʻaki. Fakatahataha ke maʻu e meʻatokoní pea mo vahevahe ia mo e niʻihi kehe mei he uōtí. Aleaʻi hono mahuʻinga ke mahino e founga teuteu ʻo e meʻatokoní ke aʻonga kiate kitautolu mo e niʻihi kehé.
Fakaʻapaʻapa ki hoʻo mātuʻá
Taumuʻá
Fakamālohia ʻa e ngaahi vā fetuʻutakí mo fakaʻapaʻapaʻi ʻa e mātuʻá.
Fakamatalá
ʻAi ke tānaki ʻe he toʻu tupú ha ngaahi tā mo ha ngaahi meʻa fakafoʻituitui ʻokú ne fakamatalaʻi ʻenau mātuʻá. Te nau lava ʻo talanoa mo ʻenau mātuʻá fekauʻaki mo e anga ʻo ʻena fetaulakí, naʻe fēfē ʻena tupu haké, ko ʻena ngaahi lavameʻá, mo e ngaahi meʻa ʻokú na mahuʻingaʻia aí. ʻAi ke ʻomi ʻe he toʻu tupú ha foʻi hiva ʻoku manako taha ai ʻenau mātuʻá ke nau tā pe fakaʻaliʻali ki he kulupú. Fakaafeʻi e mātuʻa ʻa e kulupú ki he fakatahá, pea tuku ke taufetongi ʻa e toʻu tupú ʻi he fakafeʻiloaki ʻenau mātuʻá ki he kulupú ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi meʻa ne nau ʻosi tānakí. Hili ia, pea kole ki he toʻu tupú ke nau fakahaaʻi pe tohi ha ngaahi meʻa ʻoku nau saiʻia ai ʻi heʻenau mātuʻá pea mo fakahaaʻi ʻenau houngaʻia ʻi heʻenau ngaahi feilaulaú mo e ʻofá. Fakaʻosi e ʻekitivitií ʻaki ha fealēleaʻaki ki he ʻuhinga ʻoku fekauʻi ai kitautolu ʻe he ʻOtuá ke “fakaʻapaʻapa ki hoʻo tamaí mo hoʻo faʻeé.” ʻAi ʻa e toʻu tupú ke nau fakakaukau ki ha founga te nau lava ai ʻo ʻiloʻi mo fakaʻapaʻapaʻi ʻenau Tamai Hēvaní.
Fealēleaʻaki fakapēnolo ki he tuʻunga fakafaʻeé
Taumuʻá
Ako ʻa e ngaahi ʻulungaanga lelei ke fakatupulaki pe ngaahi ʻulungaanga lelei ke fakatokangaʻi ʻi hato mali he kahʻú.
Fakamatalá
Fakaafeʻi ha ngaahi faʻē mo e tamai ke nau kau ʻi ha fealēleaʻaki fakapēnolo pe ko e hā ʻokú ne ʻai ha faʻē leleí. ʻOku fēfē ʻenau ngaohi ʻenau fānaú, akoʻi honau ngaahi fāmilí, mo tokoniʻi honau husepānití ko e hoa ngāue tuʻunga tataú? Poupouʻi ʻa e toʻu tupú ke nau fai ha ngaahi fehuʻi fekauʻaki mo e tuʻunga fakafaʻeé. Te nau lava pē ke tomuʻa fakahū mai kinautolu. Fakakaukau ke fai ʻe he toʻu tupú ha ngaahi fehuʻi fekauʻaki mo ha ngaahi meʻa pau ʻoku hoko pea ʻai ke tali ʻe he ngaahi faʻeé pe ko e hā te nau fai he tuʻunga ko iá.
Fealēleaʻaki fakapēnolo ki he tuʻunga fakatamaí
Taumuʻá
Ako ha ngaahi ʻulungaanga lelei ke fakatupulaki pe ngaahi ʻulungaanga lelei ke fakatokangaʻi ʻi ha taha ʻe mali mo ia ʻi he kahaʻú.
Fakamatalá
Fakaafeʻi ha ngaahi tamai mo ha ngaahi faʻē ke nau kau ʻi he fealēleaʻaki fakapēnolo fekauʻaki mo e meʻa ʻokú ne ngaohi ʻa e tamai maʻongoʻongá. ʻOku anga fēfē ʻenau tokangaʻi, tokonaki, mo maluʻi honau ngaahi fāmilí mo tokoniʻi honau uaifí ko ha hoa ngāue tuʻunga tataú? Poupouʻi ʻa e toʻu tupú ke nau fai ha ngaahi fehuʻi fekauʻaki mo e tuʻunga fakatamaí. Te nau lava ʻo fakahū mai kinautolu kimuʻa. Fakakaukau ke ʻai ʻa e toʻu tupú ke nau fehuʻi fekauʻaki mo ha ngaahi tūkunga pau pea tuku ke tali ʻe he ngaahi tamaí ʻaki e meʻa te nau fakahokó.
Feʻauhi feimeʻatokoni
Taumuʻá
Vahevahe ʻa e ngaahi talēnití mo ako hono ngaohi ha ngaahi meʻakai kehekehe.
Fakamatalá
ʻAi ʻa e toʻu tupú mo e kau taki kakai lalahí ke nau teuteuʻi ha ngaahi meʻakai manako ʻo e fāmilí pea tufa ia ʻi ha maʻu meʻa tokoni efiafi angamaheni. Foaki ha ngaahi pale ʻi ha ngaahi faʻahinga kehekehe, hangē ko e fakaʻofaʻofa tahá, ifo tahá, fakatupu moʻui lelei tahá, makehe tahá, mo fai pehē. Fakakaukau ke ʻi ai ha pēnolo ʻo ha kau fakamaau ʻo kau ai ha kau toʻu tupu, kau taki toʻu tupu, mo ha kau taki fakauooti. Te mou lava ʻo fakaafeʻi ʻa e mātuʻá ke nau haʻu ki ai. Aleaʻi e ngaahi lelei ʻo e maʻu e meʻatokoni fakatupu moʻui leleí pe ngaahi founga te mou fakaʻaongaʻi ai ʻe feimeʻatokoní ke tokoniʻi ʻa e niʻihi kehé.
Founga ke lavameʻa ʻi he akó
Taumuʻá
ʻOange ki he toʻu tupu lalahi angé ha faingamālie ke tokoniʻi ʻa e toʻu tupu īkí ke nau lavameʻa ʻi he akó.
Fakamatalá
ʻAi ke ʻiloʻi pe ko e hā ʻa e ngaahi lēsoni ʻoku faingataʻa ki he toʻu tupú, pea fakahoa ʻa e toʻu tupú takitaha mo ha taha ʻe lava ʻo tokoni ʻi he ngaahi lēsoni ko iá. Fakaafeʻi ke na aleaʻi ha ngaahi tefito hangē ko e ngaahi founga lelei ki he akó mo e ʻuhinga ʻoku mahuʻinga ai ke ngāue mālohi ʻi he akó ke teuteu ki he ngaahi fatongia he kahaʻú. Aleaʻi ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 88:78–80, mo e meʻa ʻoku akoʻi ʻe he ngaahi vēsí ni fekauʻaki mo e feinga fakaakó. Fakakaukau ke fokotuʻu ha ngaahi kulupu ako pe vahe ha kau tiuta kiate kinautolu te nau ala fie maʻu ha tokoni makehé.
Founga ke totongi ʻaki e akó
Taumuʻá
Mateuteu fakapaʻanga ki he ako māʻolunga angé.
Fakamatalá
ʻAi ha taha faleʻi he akó pe ha taha mei ha senitā ngāueʻanga ʻi homou feituʻú ke ne fakamatalaʻi ʻa e ngaahi faingamālie ki he ngaahi sikolasipi mo e tokoni fakapaʻanga ʻoku ala maʻu ʻe he fānau akó. Fakamatalaʻi ʻa e Paʻanga Tokoni Fakaako Tuʻumaʻu ʻi homou feituʻú. Poupouʻi ʻa e toʻu tupú ke nau fokotuʻu ha palani ki he founga te nau totongi ʻaki ʻenau akó. ʻE lava ke kau heni ʻa e maʻu ʻo ha ngāué mo e tānaki ha paʻanga ki he kolisí, fakapapauʻi ʻa e meʻa te nau fie maʻu ke feʻunga ai mo ha sikolasipi, pe maʻu ha paʻanga tokoni ki he akó. Kapau ʻe lava, pea tuku ange ki he toʻu tupú ha taimi ke nau ʻahiʻahi fakafonu ai ʻa e ngaahi tohi kolé. Aleaʻi ʻa e founga ʻe tokoni ai ʻa e feinga ako fakaʻatamaí pe ngaahi taumuʻa fakapalofesinalé ʻi he teuteu ʻo e toʻu tupú ki he ngaahi faingamālie he kahaʻú ko e ngaahi mātuʻa mo e kau tauhí.
ʻOku mahuʻinga ʻa e paʻangá
Taumuʻá
Hoko ʻo falalaʻanga fakapaʻanga he taimí ni ke teuteu ai ki he kahaʻú.
Fakamatalá
Fakakaukau ke vahevahe ha meʻa moʻoni ne hoko ke tokoni ke mahino ki he toʻu tupú ʻa e lahi ʻo e fakamole fakapaʻanga ki he moʻuí. Aleaʻi hono mahuʻinga e moʻui fakatatau mo e meʻa ʻokú ke maʻú. Ako e founga ke faʻu ai pea mo moʻui fakatatau mo ha kiʻi patiseti, kau ai e totongi ʻo e vahe hongofulú mo e ngaahi foakí, fakahū ha paʻanga ki he ngaahi fakamole he kahaʻú, fakaʻehiʻehi mei he totongi tupu ʻi ha ngaahi nō pe kaati fakamoʻua, mahino ʻa e ngaahi nō ki he tamasiʻi akó, pea mo e moʻui hala ha moʻuá. Fakamatalaʻi ha ngaahi founga ʻoku fakatauʻatāinaʻi ai kitautolu ʻe he moʻui fakafalala fakapaʻanga pē kiate kitá ke tau tokoniʻi mo tāpuekina lelei ange ai ʻa e niʻihi kehé.
Ko e vali ʻo e ʻapí
Taumuʻá
Fakahoko ha ngāue tokoni lolotonga ʻokú ke ako e founga ke fakaleleiʻi mo monomono ʻo ha ʻapi.
Fakamatalá
Fakaafeʻi ha taha taukei ʻi he valí ke ne fakahinohinoʻi mo akoʻi ʻa e poto he vali falé. Fili ha ʻapi ʻo ha taha fie maʻu tokoni, ʻo fakatatau mo e fakahinohino ʻa e pīsopé, pea aleaʻi ke vali ʻe he toʻu tupú mo e kau ʻetivaisá ha loki, ʻā, holisi, pe ha toe feituʻu pē. Fakakaukau ke aleaʻi ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení: Naʻe ongo fēfē ʻa e fakahoko ʻo e tokoní? ʻE anga fēfē hano tokoniʻi au ʻe he poto ʻi he valí ke u fakafalala pē kiate au? Ko e hā ha ngaahi fekauʻaki ʻo e valí mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo e ongoongoleleí? Poupouʻi ʻa e toʻu tupú ke nau kau mo honau ngaahi fāmilí ʻi ha ngāue ʻofa vali.
Ko ha fale ʻo e maau
Taumuʻá
Ako ʻa e founga ke tauhi ai ha ʻapi maʻa mo māú.
Fakamatalá
Ako ʻa e ngaahi tefitoʻi taukei fokotuʻutuʻu mo fakatauhi ʻapí mei ha fai fakahinohino ʻi he ngaahi founga fakafiefia kehekehe. Hangē ko ʻení, faʻu ha vaʻinga pe feʻauhi ʻi he ngaahi ngāue fakamaʻá. ʻIloʻi ʻa e ngaahi nāunau ʻoku fie maʻú pea mo e ngaahi founga totonu ke tauhi ʻaki ha ʻapi ʻoku māú. Aleaʻi ʻa e ngaahi tāpuaki ʻoku maʻu mei he tauhi ha ʻapi ʻoku māú. Hili hono ako ʻo e ngaahi pōtoʻi ngāué, fakaʻaongaʻi kinautolu ke tokoniʻi ha taha ʻokú ne fie maʻu, pe fakamaʻa ʻa e ngaahi loki ʻi he falelotú ke akoako ai.
Kumi ngāué
Taumuʻá
Ako ki he founga ki hono kumi mo maʻu ha ngāué.
Fakamatalá
Fakaafeʻi ʻa e mataotao kumi ngāue ʻo e siteikí pe uōtí ke nau vahevahe mo e toʻu tupú ʻa e founga ʻokú ne tokoniʻi ai ʻa e fakafoʻituituí ke maʻu haʻanau ngāué. Kole ki he mataotao ki he maʻu ngāué ke ne tokoniʻi ʻa e toʻu tupú ʻi ha ngaahi founga kumi ngāue ʻe niʻihi (hangē ko e fetuʻutaki he ʻinitanetí, founga ʻinitaviú, pe tohi ʻo e ngaahi tohi tuʻuaki ʻo kitá (resume) mo e fanga kiʻi tokoní (hangē ko e teungá mo e teuteú mo e founga ke hā nonga ai mo loto lahí). Fakakaukau ke tuku ʻa e toʻu tupú ke nau ʻahiʻahi fefakahokoʻaki ʻa e ngaahi taukei ko ʻení (hangē ko ʻení, ʻi ha ngaahi ʻinitaviu fakangalingali pē). Te ke toe lava foki ʻo tuku ange ha taimi ke nau teuteuʻi ai ʻenau takitaha tohi tuʻuaki kinautolu ki ha ngāue pe ako fakafonu ha ngaahi tohi kole ngāue. Aleaʻi e founga hono uesia ʻe he ngaahi ngāue maʻuʻanga moʻui kehekehé homou fāmilí mo e ʻekitivitī ʻa e Siasí.
Mātuʻa ʻo e kahaʻú
Taumuʻá
Ako ʻa e founga ke tokangaʻi ai e fānaú.
Fakamatalá
Fakahoko ha seminā tokangaʻi ʻo e fānaú ke ako ʻa e ngaahi tefitoʻi tuʻunga fakalakalaka ʻa e fānaú mo e founga ke feau ai ʻenau ngaahi fie maʻú. Fai ha ngaahi vaʻinga ʻe fiefia ai ʻa e fānaú, fokotuʻu ha lova ʻi ha ngaahi meʻa faingataʻa ke akoʻi ʻa e tuʻunga ke malu ai ʻa e fānaú, pe ako mo fai ha ngaahi talanoa fakafiefia ki he taimi mohé, maau, pe ngaahi hiva ke fiefia ai e fānaú. Fakaʻosi ʻa e ʻekitivitií ʻaki ha fealēleaʻaki fekauʻaki mo e ngaahi founga kehe ʻe lava ai ʻa e toʻu tupú ʻo teuteu he taimí ni ke hoko ko ha ngaahi mātuʻa anga māʻoniʻoni ʻi he kahaʻú. Fakaafeʻi ʻa e toʻu tupú ke nau fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi poto ko ʻení ʻi he taimi tokangaʻi ʻo e fānaú, pole ke tokoni ʻi he nesilií, pe ʻi ha ngaahi toe founga kehe pē.
Monomono ʻo e ʻapí
Taumuʻá
Fakatupulaki ʻa e ngaahi poto ʻoku lava ʻo fakahoko ʻi he fakaleleiʻi mo e monomono ʻo ha ʻapí.
Fakamatalá
ʻAi ha taki matuʻotuʻa pe ha toʻu tupu ke ne akoʻi ha ngaahi poto fakaʻapi ʻoku ala fakahoko, hangē ko e haiané, tuituí, palamá, ʻilo mo e fakaʻaongaʻi ʻo e ngaahi meʻangāué, mo e ngaahi alā meʻa peheé. Te mou lava ʻo fakahoko ha kiʻi feʻauhi fakakaumeʻa ke siviʻi ʻa e tou tupú pe ko e hā hono vave mo e tuʻunga lelei ʻo ʻenau fakahoko e ngaahi ngāue ko ʻení. Aleaʻi ʻa e ʻuhinga ʻoku mahuʻinga ai ʻa e ngaahi poto ko ʻení ki hono fakahoko ʻo e ngaahi fatongia fakamātuʻa he kahaʻú.
Ngaahi feituʻu ke akoʻi ai ʻa e founga ki he akó
Taumuʻá
Fakatupulaki ha ngaahi poto fakaako ʻe lava ʻo tokoni ki he toʻu tupú he taimí ni pea ʻamui ange ʻi he moʻuí.
Fakamatalá
Fakaafeʻi ha faiako, tiuta, pe ko ha tokotaha ako lelei ke ne akoʻi mo fakatātaaʻi fakalelei ʻa e ngaahi founga ʻo e akó. ʻOange ki he toʻu tupú ha ngaahi faingamālie ke nau ako fakahoko ai ʻa e ngaahi founga ko ʻení. Fakakaukau ke fokotuʻu ha ngaahi feituʻu ke ʻahiʻahi fakahoko ai ʻe he toʻu tupú ʻa e ngaahi poto hangē ko e lau ha ngaahi fakamatala faingataʻa, hiki fakamatala, fokotuʻutuʻu ʻo ha fakahinohino, ako ki ha ngaahi sivi, faʻu tohi fakamatala, fanga kiʻi tokoni ki he ako maʻulotó, mo e ngaahi meʻa peheé. Lau mo aleaʻi ʻa e faleʻi ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 88: 118, ke hoko ko ha konga ʻo e ʻekitivitií.
Ngaahi taukei fakaako folofolá
Taumuʻá
Ako ʻa e ngaahi taukei ʻo e akó ke fakaʻaongaʻi ʻi ʻapi, ʻi he lotú, seminelí, pea mo e akó.
Fakamatalá
Fakaafeʻi ha taki, toʻu tupu, pe faiako semineli ke lea fekauʻaki mo e ako ʻo e folofolá. ʻAi ke ne fakatātaaʻi hono fakaʻilongaʻi ʻo e folofolá, hiki fakamatalá, ako ʻo e tefitó, tohinoaʻi ʻo e folofolá, pea mo e ngaahi meʻa peheé ʻi ha founga ʻoku malava, mo fakahoko. ʻOange ki he toʻu tupú ha tatau ʻo e folofolá naʻe paaki ke nau ako ai. Hili ia pea fakaafeʻi ha tokotaha lahi ke lea fekauʻaki mo e founga ʻe lava ke fakaʻaongaʻi ai e ngaahi founga ko iá ʻi he ngaahi feinga fakaako kehé. ʻOange ki he toʻu tupú ha fakamatala mālie pe talanoa ke nau fakaangaanga ai. Fakamatalaʻi ʻa e fekauʻaki ʻo e ako fakalaumālié mo e ako fakatuʻasinó.
Saienisi ʻo e laipelí
Taumuʻá
Ako ʻa e founga ke fakaʻaongaʻi lelei taha ai ʻa e ngaahi maʻuʻanga tokoni ʻi ha laipeli fakalotofonua.
Fakamatalá
ʻAʻahi ki ha laipeli fakalotofonua ke ʻilo ʻa e ngaahi maʻuʻanga tokoni ʻoku ala maʻu ke tokoniʻi ʻa e fānau akó ʻi heʻenau feinga fakaakó (vakai, T&F 88: 118). ʻAʻahi takai ʻi he laipelí ʻo fakatatau mo e fakahinohino ʻa e tokotaha tauhi laipelí pea ʻai ke maheni mo e ngaahi founga mo e ngaahi fakahinohino ki hono fakaʻaongaʻi lelei ʻo e ngaahi nāunaú. ʻE lava foki ke toe ako ʻe he toʻu tupú ha ngaahi poto ke fakahoko lelei ange ʻa e fakatotolo he ʻInitanetí.
Teuteu ki he mali temipalé
Taumuʻá
Teuteu ki ha nofo-mali fiefia mo taʻengata ʻaki hano fokotuʻu ha ngaahi taumuʻa ke hoko ko ha hoa angatonu.
Fakamatalá
Teuteuʻi ha loki ʻi homou falelotú ʻaki e ʻū tā ʻo e temipalé, kae lelei tahá kapau ko e ʻū temipale ofi atu ki he feituʻu ʻoku mou nofo aí. Fakaafeʻi atu hoʻo ongomātuʻá ki he ʻekitivitií. Te ke lava ʻo kole ki he kau ʻetivaisa mo e ngaahi mātuʻá ke ʻomi ha ʻū tā ʻo ʻenau malí pea mo e ʻū kofu pe suti ne nau tui heʻenau malí. ʻO ka fakangofua ʻe he pīsopé pe palesiteni fakakoló, kole ki ha ngaahi mātuʻa ke nau mateuteu ke lea fekauʻaki mo e fuakava ʻo e mali temipalé. Kole ange ke nau vahevahe ʻa e founga ne nau teuteu ki he nofo-malí, founga naʻá ne fili ai e tokotaha ke mali mo iá, pea mo e meʻa ʻoku nau fai ke fakamālohia ai ʻenau nofo-malí. Fakaafeʻi hoʻo kalasí pe kōlomú ke fokotuʻu ha ngaahi taumuʻa ke nau teuteu ai ke mali ʻi he temipalé pea mo tauhi e ngaahi fuakava ʻo e malí.