“Mahinungdanon nga mga Panag-istoryahay sa Pamilya,” Liahona, Ene. 2023.
Mahinungdanon nga mga Panag-istoryahay sa Pamilya
Ang importante nga mga panag-istoryahay motabang sa atong mga anak nga mahibalo kon unsay ilang gituohan ug nganong nagtuo sila niini.
Mga paghulagway pinaagi ni Noah Regan
Usa ka anak nga lalaki mihangyo sa iyang amahan sa pagtudlo kaniya mahitungod sa pagkatkat sa bukid. Ang amahan mitudlo sa tanang importante nga mga butang, lakip sa pagplano, kahilwasan, pagpangandam, ug ekipo. Ang anak nga lalaki nangutana kon kanus-a sila maghisgot bahin sa unsay buhaton engkaso sa emerhensiya. Ang amahan miingon nga dili niya gustong hadlokon ang iyang anak nga lalaki ug nga kini nga panag-istoryahay makahulat hangtod nga kini mahimong importante.
Nakompleto nila ang ilang pagbansay ug miadto sa ilang unang panaw sa pagkatkat sa Bukid sa Rainier duol sa Seattle, Washington. Ang kasinatian ug ang mga kahimtang nindot kaayo sa pagsugod hangtod nga nausab ang panahon ug nahimong bati, ug sa wala madugay nakaplagan nila ang ilang kaugalingon nga direktang nagtan-aw sa umaabot nga pagdahili sa niyebe.
Wala sila kahibalo kon unsay buhaton tungod kay wala sila maghisgot niini. Ang anak nga lalaki nangutana sa iyang amahan, “Andam na ba ako karon alang niana nga panag-istoryahay sa unsay buhaton sa mga emerhensiya, Pa?”
Ang importante nga mga panag-istoryahay—diha sa kahilwasan sa atong mga panimalay—makatabang kanato sa pagpangandam alang sa mga kalisod sa kinabuhi.
“Ang unang dako nga kamatuoran sa uniberso mao nga ang Dios nahigugma kanato,” miingon si Elder Jeffrey R. Holland sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles.1 Ang iyang mga pulong nagpahinumdom kanato nga ang gugma mao ang pundasyon alang sa tanang kahangtoran ug alang sa atong inadlaw-adlaw nga mga kinabuhi. Uban niana nga gugma isip basehanan, ang mga panag-istoryahay ug mga koneksiyon nga atong himoon uban sa atong pamilya importante.
Isip usa ka bana, amahan, magtatambag sa eskwelahan, ug lisensiyado nga magtatambag sa kahimsog sa pangisip, akong nahibaloan nga ang mga panag-istoryahay sa pamilya hilabihan kaimportante ug kinahanglang dili langayon. Si Joy D. Jones, kanhi Kinatibuk-ang Presidente sa Primary, miingon: “Dili kita makahulat alang sa pagkakabig nga mahitabo lamang ngadto sa atong mga anak. … [Ang] mga panag-istoryahay sa pamilya mahitungod sa ebanghelyo ni Jesukristo, importanteng mga panag-istoryahay, … makadapit sa Espiritu.”2
Unsa ang importante nga mga panag-istoryahay?
Si Sister Jones mihatag og kahulogan sa importante nga mga panag-istoryahay isip “yano, mapinanggaong panag-istoryahay [nga] makagiya sa mga anak [ug sa matag usa kanato] nga mahibalo dili lamang unsay ilang gituohan, apan labing importante, nganong sila nagtuo niini.”3 Usa ka pulong nga akong ganahan gikan niini nga kahulogan mao ang yano. Ang atong pagsultihanay dili kinahanglang halawom o komplikado o gani planado. Sa pagkatinuod, pipila sa labing nindot nga mga panag-istoryahay nga ato gayong masinati dili maplano, gawas sa pagpangandam pinaagi sa kanunayng pagbaton sa Espiritu uban kanato aron sa pagtabang kanato.
Si Sister Jones mitudlo og dugang: “Ang wala damha nga pagkakabig dili baroganan sa ebanghelyo ni Jesukristo. Ang pagkahimong sama sa atong Manluluwas dili mahitabo sa sulagma nga paagi.”4 Mahitabo kini pagtulun-an human sa usa ka pagtulun-an, uban sa tinuyo nga panahon ug paningkamot.
Kapila man kinahanglang mahitabo ang importante nga mga panag-istoryahay?
Kinahanglang makig-istorya kita sa atong mga anak kada adlaw. Kon mas kanunay kitang adunay importante nga mga panag-istoryahay, kini mahimong mas normal, natural, ug makapalamdag.
Ang labing ngil-ad nga paagi aron adunay importante nga mga panag-istoryahay mao ang dili gayod pagpahigayon niini! Kasagaran maghunahuna kita nga kini dili ang hustong panahon, komplikado ra kaayo kini, o ang atong mga anak dili makasabot. Dili kita ganahang makapasilo o mosulti sa sayop nga butang o mohimo sa usa ka tawo nga dili komportable. Apan, bisag ang pagpaningkamot nga makahimo og panag-istoryahay mas maayo pa kay sa walay gisulti.
Unsaon man nga kita makahimo og importante nga mga panag-istoryahay sa atong mga anak?
Ang yano nga resipe nga akong nadiskrobehan alang sa pagpahigayon og importante nga mga panag-istoryahay mao ang gugma, pagpaminaw, ug pag-usab. Bisan og dili kita mahingpit sa bisan asa niini, kita mahimong maningkamot sa pagsunod sa sundanan sa makanunayong paagi.
Gugma: Kon wala ang pundasyon ug paggamit sa gugma, dili kita makahimo sa labing epektibo nga importante nga mga panag-istoryahay. Ang gugma mao ang unsa, kanus-a, ngano, ug unsaon sa tanang butang nga atong buhaton sa atong mga pamilya. Ang atong mga anak kinahanglang mobati nga luwas kon makigkonektar kanato, ug ang gugma naghatag niana nga hilabihan kaimportante nga kahimtang. Kanunay kitang makapakita og gugma. Gipakita ni Jesukristo kanato kon unsaon.
Si Sister Jones miingon: “Samtang kita nag-amuma ug nag-andam sa atong mga anak, nagtugot kita sa ilang kabubut-on, gihigugma nato [sila] sa tibuok natong kasingkasing, nagtudlo kita kanila sa mga sugo sa Dios ug sa Iyang gasa sa paghinulsol, ug kita dili gayod, bisan kanus-a, mobiya kanila. Bisan pa, dili ba kini ang pagbuot sa Ginoo alang kanatong tanan?”5
Paminaw: Akong nakat-onan pinaagi sa akong kaugalingon nga mga kasaypanan nga ang aktibong pagpaminaw usa ka hilabihan ka kaimportante nga bahin sa bisan unsang importante nga panag-istoryahay. Ang pagpaminaw kinahanglang mag-una ug kinahanglang maminaw kita kay sa moistorya. Si Jesukristo mao ang labing maayong ehemplo kon unsaon nga makahimo og importante nga mga panag-istoryahay ug sa aktibo nga pagpaminaw. Atong makat-onan diha sa Juan 8 nga sa dihang ang mga Pariseo midala ngadto Kaniya sa babaye nga nasakpan nga nanapaw, ang unang mga butang nga Iyang gisulti ngadto sa babaye mao ang mga pangutana: “Hain na man sila? Wala bay nagpabilin aron pagsilot kanimo?” (bersikulo 10). Aron sa pagtabang nga mahitabo ang importante nga pagkat-on, nangutana Siya ug naminaw sa wala pa nagtudlo.
Pag-usab: Sa dihang kita mihigugma, naminaw, ug mikonektar, unsa man ang atong buhaton gikan dinhi? Gikinahanglan ba natong maghinulsol, motudlo, maminaw pa, moserbisyo, mangayog pasaylo, mopasaylo? Ang importante nga mga panag-istoryahay kinahanglang mohatag kanato og kahigayonan nga mag-usab. Hinaot nga kanunay kitang naningkamot nga mahimong, sama sa gisulti ni Presidente Russell M. Nelson, “mas maayo matag adlaw.”6
Unsaon man nato nga makahimo og mas makanunayon nga importante nga mga panag-istoryahay?
Magiyahan kamo pinaagi sa pagpadayag alang sa unsay labing maayo alang sa inyong pamilya. Hunahunaa kining mga sugyot gikan sa mga kasinatian sa among pamilya:
Pamilya nga pagtuon sa kasulatan: Sa dihang gipangutana nako ang among mga anak unsay among gibuhat nga nakatabang kanila og maayo nga makahimo og mga panag-istoryahay sa ebanghelyo, miingon sila nga kadto mao ang magkaubang pagtuon sa kasulatan matag gabii gamit ang Dali, Sunod Kanako.
Pamilya nga miting sa pagpamatuod matag Dominggo sa puasa: Kadto dili kasagaran nga usa ka pormal nga miting sa pagpamatuod apan usa ka panahon alang sa matag tawo sa among pamilya nga makapaambit og mga pagbati, mga pagtuo, mga panglimbasog, ug mga kalamposan. Ang akong asawa ug ako kanunayng maningkamot sa pagpamatuod bahin ni Jesukristo. Kini nga miting nahimong usa sa mga kasinatian nga dunay dako kaayo nga epekto sa among panimalay.
Pagpanihapon sa pamilya: Kon moingon kami, “Unsa nang orasa?” atol sa panihapon, ang mga bata nakahibalo nga kini panahon na alang sa matag tawo sa pagpaambit og usa ka butang nga maayong nahitabo ug usa ka butang nga ganahan unta nila nga nahimong mas maayo mahitungod niana nga adlaw. Kana kasagaran mosangpot sa mga pagpahayag sa pagpasalamat, gugma, usahay mga kasagmuyo, ug kasagaran ngadto sa puno sa ebanghelyo nga mga panag-istoryahay nga dili unta mahitabo kon dili pa tungod niini.
Tinagsa-tagsa nga mga panag-istoryahay: Gimahal nako ang panahon matag bulan sa Dominggo sa puasa nga molingkod uban sa matag usa sa akong mga anak sa tinagsa-tagsa, mag-ampo alang kanila nga litokon ang ilang ngalan, motan-aw kanila sa mga mata, ug mangutana kanila. Maningkamot kong maminaw ug mokonektar sa ilang mga pagbati ug mga panginahanglan. Tingali nabag-ohan sila niini sa sinugdanan, apan karon mingawon sila niini kon dili namo mabuhat kini. Nanghinaot ko nga nakahibalo sila nga ang akong panahon uban kanila mas importante kay sa bisan unsang butang ug nga ako gusto nga makahimo og importante nga mga panag-istoryahay uban kanila kada adlaw.
Mga pagrebyo sa tumong: Maghimo kami og personal, magtiayon, ug pamilya nga mga tumong matag Enero. Dayon hisgotan namo ang among paglambo ug pag-uswag niini matag bulan atol sa usa ka panahon sa pagtuon sa kasulatan o sa usa ka leksiyon sa home evening. Kini mosangpot ngadto sa importante nga mga panag-istoryahay.
Pagtambayayong sa magtiayon o ginikanan: Matag Dominggo sa gabii, samtang ang akong asawa ug ako morebyo sa among sinemana nga mga kalendaryo, mangutana usab kami sa usag usa mahitungod sa kon unsa man ang among gibati ug kon unsa ang among gikalisdan o gikinahanglan nga tabang. Kami adunay importante nga mga panag-istoryahay mahitungod sa among kaminyoon ug sa matag usa sa among mga anak ug kon unsa pay kinahanglan namong buhaton aron sa pagtisok sa ebanghelyo ni Jesukristo sa matag usa sa among mga kasingkasing.
Ang akong asawa mas maayo gayod nga tigpaminaw kay kanako ug mas maayo gayod sa pagtabang kanamo nga magpabiling nakabalanse ug nakatutok sa dalan sa pakigsaad. Daghan gayod ko og nakat-onan gikan niya ug napanalanginan gayod ko nga siya mipili kanako alang sa kahangtoran.
Ang among pamilya dili hingpit sa pagbuhat niining tanang butang, apan gibuhat namo ang among labing maayo ug nagpadayon kami sa pagpaningkamot.
Pangandam sa dili pa moabot ang mga kalisod
Ayaw paghulat hangtod ang mga kalisod sa kinabuhi moabot sa inyong kaminyoon, mga anak, o sa ubang mga relasyon. Dili kini mahitungod sa kon apan sa kanus-a. Ang mga panag-istoryahay sa ebanghelyo ug ubang importanteng mga panag-istoryahay labing maayong moandam kanato kon kini tinuyo ug regular nga mahitabo.
Nga ikauban ang akong asawa, mga anak, ug pamilya alang sa kahangtoran mao ang akong labing dako nga tumong ug katuyoan sa tanan nga akong gibuhat, lakip sa matag importante nga panag-istoryahay.
May kapakyasan ako, sama natong tanan, apan pinaagi sa gahom ni Jesukristo ug sa paghinulsol, ako mabayaw. Ang Manluluwas misaad sa paglig-on kanato pinaagi sa Iyang gahom ug sa hingpit nga kahayag sa paglaom nga Iyang gihatag kanato pinaagi sa Iyang Pag-ula. Dili kita kinahanglang mahimong hingpit, apan gikinahanglan natong maningkamot nga molambo! Ang matag usa kanato anaa niana nga gahom nga atong magamit. Dili kamo mapakyas. Ang kalamposan kanunayng anaa diha sa paningkamot.
Si Presidente Nelson misaad nga “samtang mopili kamo nga ipatigbabaw ang Dios labaw sa tanan diha sa inyong kinabuhi, inyong masinati alang sa inyong kaugalingon nga ang atong Dios ‘usa ka Dios sa mga milagro’ [Mormon 9:11].”7 Kana mahimong maglakip sa pagpatigbabaw sa Dios sa atong importante nga mga panag-istoryahay. Ang tanang butang posible pinaagi sa atong Manluluwas, si Jesukristo, lakip niining importante nga mga panag-istoryahay. Ang gugma mao ang Iyang kanunay nga tubag!
Ang tagsulat nagpuyo sa Washington, USA.