Sasaga mo Yaco me
Vuli Kaburaki Vakayabaki ni S&I 2020
Tusiti, 9 ni June, 2020
Elder Ulisses Soares: Kemuni na taciqu kei na ganequ, se vanua cava ga ni tiko mai kina e ka dokai vei na watiqu kei au me keirau tiko kei kemuni ena bogi nikua. Au kauta mai na nodra veikidavaki kei na loloma na lewe ni Mataveiliutaki Taumada kei na Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua vei kemuni kece. Au kauta tiko mai nona vakanuinui vinaka o Peresitedi Nelson vei kemuni. E dau kerei keimami tu ga me wasea na nona loma vinaka duadua kei na loloma kei ira keimami sota vata. E marautaka vakaidina na nomuni veiqaravi vei ira na luve ni Kalou.
Kemuni na veitokani lomani, ni bera ni da toso yani, au vinakata meu vakaraitaka na noqu vakavinavinaka titobu ena nomuni veiqaravi cecekia ena inisititute kei na semineri. O ni sa matalau na vakavulica ka vukea na itabatamata tubu tiko mera lako ena icavucavu ni yava mua ki na tawamudu ni iVakabula. O ni vakavulica tiko eso na yalo vakaturaga duadua ni Kalou, ka ra a tauri vakawawa tu mera lako mai ki vuravura ena ikalawa ni itabagauna oqo. Na noda parofita lomani, o Peresitedi Nelson, ea cavuti ira na yalo vakaturaga oqo ni ra nona timi vakasakiti duadua na Kalou, na Nona dauqito vakasakiti duadua, o ira na qaqa, o ira me ra vakaitavi ena iotioti, na soqo cecere ni vakasokumuni—na vakasokumuni nei Isireli.1 Era rawa ni cakava na ka dredre na timi cecere oqo ka vukea me bulia na iyacoyaco ni vuvale taucoko ni kawatamata.2
E tomani au tiko mai na watiqu lomani, ena soqoni uasivi oqo nikua. E sa rarama tu ni noqu bula ko koya ena 39 na yabaki ni neirau vakamau. Me baleta nona vinaka kei na ivakaraitaki totoka, e sa ivuvu ki na neitou vuvale me veivuke vakai keitou me vakai Karisito vakalevu cake. Keirau sa mai ciqoma kei Rosana na veivakalougatataki ka yaco mai ki na neirau bula mai na bulataki ni ivakavuvuli ka ciqomi ena gauna ni itabagone mai vei ira na qasenivuli gugumatua ni semineri kei na inisitute. Ea vakayacoka vakalevu na nodra veiqaravi lomadina ki na neirau bula ni keirau taura tiko na imatai ni ikalawa ena kosipeli nei Jisu Karisito. Era vukei keirau na qasenivuli daudina oqori me tuli na neirau bula ma vaka na dina ni kosipeli i Jisu Karisitoka tuberi keirau ni keirau tovolea tiko me lako ena sala me lesu vua na Tamai keirau Vakalomalagi. Au via sureta noqu matakamica me wasea na nona vakila se vakacava na nona vakalougatataki mai na semineri kei na inisituteni se vou nona curuvou ena Lotukei na nona sasaga me vakatubura na itovo vaKarisito. E rawa ni o wasea nomu vosa oqo, talei?
Sister Rosana Soares: Vinaka vakalevu, noqu daulomani, ena veisureti meu mai wasea noqu ivakadinadina.
Na matai ni gauna au rogoca kina me baleta na Lotu au sa qai yabaki ciwa. E rauta ni walu na yabaki noqu kerei tamaqu nona veivakadonui meu papitaiso ka dau kaya tu ga o koya e sega. A kaya o koya niu se gone sara meu cakava na vakatulewa bibi ka gadreva o koya meu vakadeitaka vua ni oqo na ka au gadreva vakaidina.
E dina niu se bera ni lewena na Lotu au vakacavara e va na yabaki ni semineri e vei siga. Na kalasi ni semineri a vakatavulici e valenilotu ena 6:00 na mataka ni veisiga kece. O tamaqu e vakatara ga meu lako ena iyalayala ni na mai kauti au na qasenivuli. E kalougata, ni tiko e dua na qasenivuli totoka ka gole mai e veisiga ena 5:30 na mataka me mai kauti au. Dau vakayadrati au o tamaqu e veisiga ena 5:00 na mataka, ka au dau vakaisulu ka waraki noqu qasenivuli. Sa dau bi noqu via moce ka dau kaya lo tu vei au, “Kerekere kua ni lako mai. Kerekere kua ni lako mai,” ia e dau lako ga mai o koya. Ka marautaki, ni dau lako ga mai o koya.
Au vakila na noqu kalougata kei na vakavinavinaka e na noqu qasenivuli yalodina ni semineri ka rawarawa vua me soro. Ia a sega.
Ni oti e tolusagavulu na yabaki, sa noqu na madigi meu vakatavulica na luvequ yalewa na semineri me dua na gauna e vale. E sega ni rawa ni tiko ena semineri e valenilotu na yabaki oya baleta na nona tuvatuva ni vuli. E goneyalewa levu tu na igu ka dau mamarau ka sega ni rawa ni dabe vakadua tu me 45 na miniti, vakabibi niu nona qasenivuli. Au sa qai nanuma meu vakarautaka na kalasi duatani ka qaravi noqu goneyalewa me vaka o koya na gonevuli vinaka duadua, dina ga gonevuli duadua. Ni mai cava na yabaki oya a marautaka, ka vakila o koya na loloma ni Tamada Vakalomalagi vei koya, ka au vakila talega.
Kemuni na taciqu kei na ganequ, me vakai noqu goneyalewa, au kila na vosa ni Kalou e rawa ni vakayacora na veisau levu ena noda vakasama, ena noda itovo, kei na sala eda raici keda kei ira na tani.
Au via tinia e na dua na malanivosa totoka mai vei Peresitedi Henry B. Eyring:
“Kemuni na qasenivuli totoka ni sa vakayataka vakalevu sara na nomuni sasaga kei na solibula ki na nomuni vakavakarau mo ni vakatavulica na vosa, ena nomuni veivakatavulici kei na nomuni veikauwaitaki vei ira na gonevuli. O ni rawa ni vakuria na nomuni vakabauta ni levu na noda gonevuli na cakava na digidigi ka liutaki ira ki na saumaki dina.3
Au sa vakadinadinataka oqo ena yaca i Jisu Karisito, emeni.
Elder Soares: Vinaka vakalevu, daulomani, ena nomu veivosa kamica. E totoka o koya, se vakacava?
Au nuitaka ni o ni na sega ni vakawalena na nomuni rawata mo ni dreta ka cikevi ira na noda itabagone me ra guta na yalododonu ena nodra bula. Me vaka dau tukuna o Peresitedi Packer, era sa tubu cake tiko ena buturara ni meca. Mai na nomuni veiqaravi yalodina ena vakavulici ira, era na rawa ni tubu cake ena vakabauta kei na talairawarawa ka yaco mera sorodredre vakayalo. Era na vulica na sala mera walia ka ulabaleta kina na veivakatovolei.
Kemuni na taciqu kei na ganequ lomani, na parokaramu ni semineri kei na inisitute sa rua na cau duatani duadua ni veivakadeitaki ka veivaqaqacotaki ni Lotu. Au rawa ni vakadeitaka vei kemuni ni sa vakayacora tiko na Turaga na “[Nona] cakacaka kei na [Nona] lagilagi—me vakavuna na tawa mate rawa kei na bula tawamudu ni tamata”4—mai na nomuni veiqaravi taleitaki vei Koya kei ira na Luvena. Okoya, sa nomu ka noqu lalawa cecere e dodonu tu ga me nodra vakabulai kei na bulacecere na luvena na Tamada Vakalomalagi.
Ena ivolavakarau oqo baleti ira na qasenivuli kei na iliuliu ni Semineri kei na Inisitute ni Lotu, Gospel Teaching and Learning, eda na kunea kina na ivakamacala vakasakiti oqo: “Sa noda inaki me ra vukei na itabagone kei ira na itabagone qase cake mera kila ka vakararavi ena ivakavuvuli kei na Veisorovaki nei Jisu Karisito, ka vakadonui ki na veivakalougatataki ni valetabu, ka vakarautaki ira, nodra matavuvale, kei ira eso tale me baleta na bula tawamudu vata kei na Tamadra Vakalomalagi.”5
Na itavi oqo erau sala vata kei na ka e tukuni ena iVoladusiduis Raraba: Veiqaravi ena Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai:Semineri kei na Inisititute ni Lotu (S&I) e vukei ira na itubutubu kei na iliuliu ni Lotu ena nodra vukei na itabagone kei na itabagone qasecake me vakatuburi nodra vakabauti Jisu Karisito kei na Nona kosipeli vakalesui mai.”6
E dua na bolebole levu duadua vei keda na vakaitavi tiko ena cakacaka kurabui oqo ni vakabulai ni yalo oya na sasaga me yaco, a kena ibalebale me tubu se me vuki ki na mataqali tisaipeli me vaka e namaka vei keda na Turaga. Ena yaco, ni na vakaukauwataki keda na Turaga meda vakayacoka ki na nodra bula eda vakavulica ni ra lako tiko ena salatu ni bula tawamudu. Na vakasama oqo ni yaco e veiwekani taucoko kei na dua vei ratou na tolu na vuni ka e rawati kina vakacava na Nona inaki, ka vakamacalataka na ivolavakarau na Gospel Teaching and Learningka vaka: “Eda bulataka na kosipeli i Jisu Karisito ka sasagataka na veitokani ni Yalo. Na noda itovo kei na veiwekani e ivakaraitaki e vale, e koronivuli, kei na itikotiko. Eda vakasaqara tiko ga meda vakavinakataka na noda ivalavala, kilaka, itutuniyalo, kei na itovodei.”7
E vakasalataki keda kina o Paula na iApositolo me baleta na bibi ni rawati na itutu vata kei Karisito. Ena nona ivola vei ira na kai Efeso, ea kaya kina vaqo okoya:
“Ia sai koya na Karisito sa solia eso, mera iapositolo; ka so, mera parofita; ka so mera tamata dauvunau voli; ka so mera ivakatawa kai ivakavuvuli;
“Me ra vakavinakataki kina ko ira sa lotu, me ia na cakacaka ni italatala, me vakatataki cake na ivavakaso nei Karisito:
“Meda yaco sara koi keda kecega meda lomavata ena vakabauta, ka kila sara na Luve ni Kalou, meda tautauvata kei na ivakarau ni tamata dina, era sa sinai sara kei Karisito.”8
Sa rawa sara ni noda taro bibi oya meda yacova rawa vakacava na itutu ni taucoko nei Karisito mai na noda veiqaravi, ni da segata tiko me vukei ira na tani mera yaco rawa me vakina. Sa vakarautaka na kosipeli nei Jisu Karisito na veivuke ena tikina oqori. Me da vakasamataka vata mada eso na ivakavuvuli ena sasaga me saumi na taro oqo.
Na imatai ka ivakavuvuli taumada sa ikoya tu ga na muri ni Turaga iVakavuvuli, ko Jisu Karisito. Na gumatua ni vakaitovotaki Jisu Karisito ena noda itutuniyalo, vosa, kei na ivalavala e vakatubura na noda rawata me dre ka cikevi ira na tani mera vakavakarau ka rawata na bula tawamudu kei na Tamadra Vakayalo. Ena noda cakava, e rawa kina ni da vukei ira na itabagone mera lomana na Turaga, ni ka ga era lomana ena vakatau kina na ka era vakasaqara. Na ka ga era vakasaqara ena vakatau kina na ka era vakasamataka ka vakayacora. Na ka ga era vakasamataka ka vakayacora ena vakatau kina na ka era na yacova.
Ko iko kei au edaru matataka na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai ki vuravura. Na veika kece edaru cakava ka tukuna e rokataka na iyaloyalo ni Lotu, na kena dina, ka, kena itinitini, na iVakabula. Ni da qara meda kilamatata cake ka veiwekanitaka na noda bula kei na kosipeli, na levu cake ni noda sasaga meda vukici meda yaco me vakai Jisu Karisito. E kaya o Peresitedi Dallin H. Oaks:
“Na kosipeli i Jisu Karisito sa ikoya na ituvatuva e rawa kina vei keda meda yaco me da luve ni Kalou. Na ituvaki savasava ka vinaka sara vakaoqo ena yaco mai na kena yaco veitaravi na veiyalayalati, cakacaka vakalotu, kei na cakacaka, na cakacakataki ni digidigi donu kei na veivutuni dau yaco wasoma.”9
Au a vosa tiko wale ga oqo vei ira eso na lewe ni noqu kalasi ni semineri kei inisitute mai Brazil, na vanua kau tubu cake kina. Au a kurabui ena ka era tukuna baleta na nodra veiyavalati vaKarisito na nodra qasenivuli vei ira ena gauna bibi ni vakatulewa ena nodra bula. Meda vakarogoca mada na ka era kaya eso vei ira.
Sister Barreto: Io, lesu tale ki na noqu itabagone. Au nanuma—oi, au sega ni nanuma, au vakadeitaka—na vakatulewa kei na ka kece au vakanuinuitaka, au tatadrataka, e tu na kena yavu dei niu a vulica na kosipeli. Kau nanuma vakatabakidua ka matata dina sara ga na semineri. Au a se gone sara ga—na tekivu ni semineri eke e Brazil—kau se nanuma tiko na noqu qasenivuli vinaka, vinaka sara, qasenivuli yalodina, kau tekivu lomana kina na iVakabula. Kau nanuma ni ivakadinadina au rawata niu a se gonevuli ni semineri e sa torocake ka tubu, ka se tubu tiko vakalevu, kau yacova tiko nikua baleta na veigauna oya, baleta na vei ivakavuvuli oya, baleti ira na qasenivuli oya, vata kei na vakatulewa au a cakava
Sister Silva: Vei au, o noqu qasenivuli e bibi duadua ena gauna oya, baleta niu se qai saumaki vou mai ki na lotu, ka vukei au sa o koya meu kila vakavinaka na ivakavuvuli kei na sala meu bulataka kina ka vakasaqara na ivakarau i Jisu Karisito—me vaka na yalo vosota, vakalevui ni kila, kei na talairawarawa vei ira na parofita bula. Na veika kece oqo e vukei au meu tauyavutaka na arwa ni rogoca na Yalo Tabu, na vakasolokakana ni Yalo. Sa bibi sara vei au oqo baleta niu qai curuvou mai kina lotu. Sa ikoya na qasenivuli. E tu vei koya na kilamatata cecere , ka vukei ira talega e levu na gonevuli okoya mera vakatubura nodra kilamatata. E sauma o koya na neimami taro kei na veika tale eso. E vukei au na veika oqo meu rawata e dua na ivakadinadina ka tudei tu ena kosipeli.
Elder Goncalves: Io, niu qai papitaiso ga, niu curu ki na valenilotu ena imatai ni gauna, au a okati sara mai vei ira na itabagone ka mai vei koya na qasenivuli ni semineri. Ea sureti au okoya meu lako mai ki na kalasi. E sa tekivutaki tu na tabanivuli, ka sadodonu meu kusa ka vakalewena eso na ka ni vuli meu rawa ni tauri ivola ena yabaki oya. Au sega ni vulica e dua na ka noqu tawana tiko na pakete eso oya, ia, au vulica meu okati au, kau raica ni bibi sara noqu okati au kina na veika oqori. Ia na noqu okati au oya e bibi meu vakila kina na gagadre meu vulica vakalevu cake me baleta na ivolanikalou, na ka au a sega ni dau vakanananu kina e liu ka sa ikoya au se sega ni kilamatata. Ni oti na malaude taumada, e sa tekivu me tiki mai ni noqu bula na marau ni vakaitavi. Sa yaco me ka tudei, kau sa vakila na gagadre me kila vakalevu baleta na ivolanikalou ka vakaitovotaka na veika oya ka kedra irairai ni ra dina sara ka ra vakalaougatataka vakalevu na nodra bula na itabagone ka mo rawa ni raica mai na nodra ivalavala. Niu raica lesu, o kila, au rawa ni nanuma oqo: na nodra ivalavala na itabagone oya e vakavuna meu raica nidua na ka e dina.
Elder Soares: Na ivola i Paula na iApositolo vei Timoci e vakananumi keda ena ivakasala bibi e dodonu beka me rawa ni da dreti ira na tani mera vinaka: “Mo yaco mo nodra ivakarau era sa vakabauta, ena vosa, ena ivalavala, ena loloma, ena lomadina, ena yalosavasava.”10
Na ikarua ni ivakavuvuli au vinakata meu tukuna sa ikoya na vakavulici ni dina ena yaloqaqa ka me matata. Ko iko kei au edaru sa kacivi me vunautaka na kosipeli i Jisu Karisito. Me daru kakua ni vakavulica na nodaru vakasama se wanikila, ke veicurumaki tu mada kei na ivolanikalou. Na kosipeli e sa “kaukauwa ni Kalou ki na veivakabulai,”11 ia mai vei Jisu Karisito duadua ga kei na Nona kosipeli eda sa vakabulai kina. Mai na veituberi kei na veivuke ni Yalo Tabu, meda veivakavulici kina ena ivakavuvuli ni kosipeli ka kunei ena ivola tudei ni Lotu, na nodra vosa na iapositolo kei na parofita ni gauna-vou. Meda yaco me iyaragi ni dina ka vakatavulica me matatasara ka me kua ni vu ni veilecayakitaki kei na wakanikila nei vuravura. E totoka ni da wilika ea vakamacalataka vakacava o Alama na kaukauwa ni vosa ni Kalou ki na yalodra na tamata ka vaqaqacotaka rawarawa vakacava na vakabauta. Meda wilika vata na Alama 32:42:
Ia ena vuku ni nomuni gugumatua kei na vakabauta kei na vosota na vosa ka vakabulabulataka, me na qai ti na wakana e lomamuni, raica, qai yaco na gauna mo ni na betia na vuana ko ya, na ka sa taleitaki duadua, ka sa kamica duadua vei ira na ka kamikamica taucoko, ka sa vulavula sara vei ira na ka vulavula kecega, io, ka sa savasava sara mai vei ira na ka savasava kecega; ka ko ni na kania na vuanikau oqo me yacova sara ni ko ni sa mamau, ia ko ni na sega ni viakana tale, se viagunu.
Na tikina cecere oqo e vakaiyaloyalotaka na kaukauwa ni dina ka rawa ni ciqomi ki lomadra na noda itabagone ka cikevi ira mera caka vinaka ena nodra bula. Yalovinaka mo nanuma ni veivakavulici yaga sara e iusutu sara ni veiliutaki ena Lotu. Na bula tawamudu ena yaco walega mai na nodra vakavulici me mana na tagane kei na yalewa ka yaco kina na veisau kei na bula vakaivakarau ena nodra bula. Ena sega ni rawa ni ra vakasaurarataki ki na buladodonu se ki lomalagi. E dodonu mera liutaki, a kena ibalebale na veivakavulici mana.12
Ena koniferedi raraba ni vula o Epereli sa oti ea vakatavulica kina o Peresitedi Russell M. Nelson me baleta “Na Vakalesui Mai ni Taucoko ni Kosipeli i Jisu Karisito: A iVakaro ni Ruanadrau na Yabaki ki Vuravura.” Ena mua ni nona itukutuku, ea solia kina na ilesilesi ki na Lotu taucoko mera vulica ka tugana na dina eso ka vakasamataka na sau e cakava na dina oqori ki na noda bula. Au vakabauta ni noda icolacola e levu cake mai na ilesilesi oya. O iko kei au edaru tiki ni ilawalawa tamata ka lesi me kauta yani na dina vakauqeti ni kakaburaki oqo ki lomadra na noda itabagone kei na itabagone qasecake. Ena dua na vakanananu, na qasenivuli ni semineri kei na inisitute era ligadra na 15 na parofita, daurai, ka daunivakatakila ena nodra itavi me kacivaka na dina oqori vei ira na itabagone ena vakavakarau ki na nodra ilakolako ki na dua na vuravura veilecayaki vakalevu. O iko kei au e tu na nodaru icolacola bibi me vakayacora na veivakalougatataki ni kakaburaki oqo me vakavotukana e nodra bula. Eda sa kila kece ni da sa bula tiko ena gauna veibolei. E sa guilecava tiko mai o vuravura na bibi kei na tikina nei Tamada Vakalomalagi kei Jisu Karisito ki na nodra bula ka sa vakayalia tiko na raiyawa ni nodra itutu vakalou. E vakalevu cake tikoga ni sa taura tiko ena lomadra na tamata na wanikilaka ni vuravura na itutu ni dina tudei savasava ni kosipeli i Jisu Karisito. O iko kei au e tu na nodaru madigi cecere me iyaragi ena liga ni Turaga me vakalougatataki ira na noda itabagone ka kauta na dina ka a tukuni vakamatata ka vakaukauwa ena kakaburaki oqo ki lomadra.
Meu vakaraitaka vei kemuni eso tale na vosa ka ra a cavuta na noqu itokani vinaka ni dina, e vakatavulici vakamatata kei na yaloqaqa, ea teivaki ira dina vakacava ena kosipeli i Jisu Karisito.
Elder Silva: Vei au, na imatai ni ka e lako mai ki noqu vakasama oya na nodra ivakaraitaki na qasenivuli, baleta no oqo na tekitekivu ni da rai vei ira na qasenivuli ka da vinakata meda vakataki ira. Au dau vakananuma tu ga, “E rawa beka ni dua gauna ena dua kina na noqu vuvale vaka oya? Ena dua beka na gauna meu na cakava dina na veika oya? Io, eso na revurevu ni ivakavuvuli, ni ka mada e vakatavulici, mai na ivakaraitaki, era kaya mo maroroya—oya eda gadreva meda maroroya na ivakavuvuli ka moica me vaka na noda itutu kei na ituvaki. Au saga meu cakava na veika oqo ena sala vinaka duadua, ka vakatau ki na veika au rawata kei na noqu kila, me rawa niu vinaka cake ena veisiga me rawa niu cakava na digidigi vinaka duadua—me vaka niu cakava na digidigi vinaka duadua, noqu digia na watiqu, ka sa vukei au sara vakalevu.
Sister Barreto: Au a dau raici ira tu ga na noqu qasenivuli me ivakaraitaki. Au se vakasamataka vinaka tu e dua. Ea se goneyalewa gone sara, se bera ni vakawati. Ea suka mai na kaulotu, sisita daukaulotu, ia niu raici koya ni vakavulici keimami tiko au dau vakananuma, “Au vinakata meu na vakai koya. Au vinakata meu na vakai koya cake vakalevu” baleta ni vaka na iVakabula okoya. E lomani keimami vakalevuo lewa, ka ena veigauna kece ni vakavulici keimami au vakila nona loloma, nona yalodina ena ka e cakava tiko. E dua na ka kau nanuma ni bibi ki na noqu bula—au sega ni dua na curuvou, ia ea tu na noqu gauna ni tavuki. Au a sucu ena loma ni Lotu, ia ni da tukuna na noda italanoa, na noqu italanoa e dua tani vakalailai baleta niu sega ni nanuma vakadua ni tu na noqu vakatitiqa se me sega ni tu na noqu vakabauta ena Lotu kei na kosipeli. Ea rawarawa kece vei au na ka. Ia au nanuma— au vakadeitaka ni dau lako mai na gauna vei iko ka sa ikoya oqori— Sa ikoya na noqu semineri kei na inisitute, vakabibi na gauna ni semineri. Niu lesu tale ka vakasamataka, oya e dua na gauna bibi kau a vakatulewataka kina na vu ni noqu tiko ena lotu—kevaka e dina sara ga vei au na Lotu, kevaka e tiko na noqu ivakadinadina ni kosipeli ka dua na noqu ivakadinadina kei Jisu Karisito. Io sa rawa ga ni koi au oqo baleta na veisiga oya.
Sister Goncalves: Ni tekivu, ni tu na neimami qasenivuli kei na iliuliu, e sega ni ra vinaka taucoko, ia keimami raici keimami ni keimami vakataki ira, vaka vuvale vakai ira, ka muria tiko nodra ivakaraitaki, ka tu na neimami kilamatata tautauvata, ciqoma tiko na kilaka oya. Era vica na iliuliu ka ra vakayaco sau ki na noqu bula ka solia vei au na ivakaraitaki me vu ni noqu tukuna, “Au vinakata meu vakataki ira niu tubu cake.” Ia na ka oqo e dau vakayacora meu tovolea meu cakava na digidigi yalomatua ena noqu bula. Kau qai toso tiko, ena ikalawa yadudua. Me vaka ea tukuna o Elder Bednar me baleta na veisau, ni sega ni yaco vakatotolo; e ikalawa yadudua, a veisau ni loma, a veisau ni vakasama, a veisau ni itovo, ka vakanamata tiko ga ki na lewa ni Kalou. Io na lewa ni Kalou taumada, ka ra vukei au na qasenivuli oqori meu kilamatata na ivolanikalou, meu vulica meu lomana na ivolanikalou. Io, me yaco oqo me tiki ni noqu bula. Au segata meu cakava na digidigi yalomatua me vaka na lewa ni Kalou.
Elder Soares: E dua tale na ivakavuvuli au via tukuna nikua sa ikoya na noda ivakaro meda vakavulici ira na noda gonevuli ena Yalo. O iko kei au, edaru tiko ena nona veitalai na Turaga. Eda sa Nona mata, ka da sa vakadonui ka lesi me matataki Koya ka cakacaka ena Vukuna. Ni da sa Nona mata, sa dodonu vei keda na Nona veivuke. E dina sara ni sa namaki meda vakavakarau ena gumatua baleta na lesoni yadudua, vulica na iwalewale e vuqa ni veivakavulici ka vulica me vukei ira vakacava na gonevuli mera vakayagataka na nodra digidigi ena yalododonu. Ia, e sa matata ni ciqomi na veivuke ni Turaga e yaco mai na Yalo Tabu ena lesoni eda vakavulica, e sa gadrevi meda bulataka na bula ka ganita na veivuke oya.
Ni ratou vosa tiko kivei ira na qasenivuli ni Lotu, eratou tukuna na Mataveiliutaki Taumada: “Na tikina bibi duadua ni nomu veiqaravi sai koya na nomu vakavakarau vakayalo vakaiiko ena veisiga, oka kina na masu, vuli ivolanikalou, kei na talairawarawa ki na veivakaro. Keitou vakayaloqaqataki iko mo na vakadeitaki iko ki na bulataki ni kosipeli ena inaki levu cake mai na kena eliu sara.”13 Ni qai yaco mo na kerea na veivuke ni Turaga, ena vakalougatataki iko oKoya ena Nona Yalotabu ka mo kila na ka mo cakava. Yalovinaka mo nanuma tikoga ni veivakavulici ena Yalo e vukea meda vakavulici ira na lewe ni kalasi ena sala mera kilamatata cake kina na ivakavuvuli ni kosipeli ka ra na yavalati mera bulataka ena nodra bula: “Ia ko koya sa vunau kei koya sa ciqoma erau sa veivakatatataki ka marau vata.” 14 Oqo e sa rairai sivia beka, ia au rawa ni vakadeitaka ni ra na ciqoma walega na noda gonevuli na dina tawamudu mai na Yalo ni sa vakatavulici ena Yalo.
Au taleitaka na sala e vakamacalataka kina o Nifai na vakasama totoka oqo: “Ia oqo, koi au, ko Nifai, au sa sega ni rawa ni vola taucoko na veika a vakatavulici vei ira na noqu tamata; au sega soti ni maqosa ena volavola, me vaka ena vosa; ka ni sa vosa e dua na tamata ena kaukauwa ni Yalo Tabu, na kaukauwa ni Yalo Tabu ena qai vakadewataka ki na lomadra na luve ni tamata.”15 A cava na bibi na itavi ni Yalo Tabu ena noda ivakavuvuli, sa ikoya me kauta na dina ki na lomadra na luve ni tamata!
Kemuni na taciqu kei na ganequ, e rawa beka ni vosa maqosa ka rawata na vosa e mata ni lewevuqa, ia ke sega na Yalo na noda rawaka ena sega na betena. Ea vakatavulica talega o Peresitedi Russell M. Nelson, “E se bera vakadua ni bibi cake me kilai na sala e vosa kina na Yalo vei [keda] me vakataka ena gauna oqo.” E tomana o koya “ena Lewe Tolu Vakalou, na Yalo Tabu e italai. Ena kauta mai na vakanananu ki na nomu vakasama e gadreva na Tamada kei na Luvena mo na ciqoma. Sai Koya na Dauveivakacegui. Ena kauta mai e dua na yalo ni vakacegu ki na lomamu. Sa vakadinadinataka na dina ka na vakadeitaka na ka dina ni ko rogoca ka wilika na vosa ni Turaga.”16
Na ikava ni ivakavuvuli au vinakata meu tukuna sa ikoya na veivakavulici mai na lomamu. E tu eso na qasenivuli era vosa maqosa ka ra rawa tuva na iyatuvosa totoka, matau ka qoroi ka talei ni rogoci. Ia na qasenivuakava na ka vakasama veidreti, ka vosa mai na loma ki na loma, sai ira ka ra na rawa ni vakauqeti keda meda cakava na ka eda vulica. Eso vei ira na qasenivuli oqori era na sega beka ni matau ena vosa ki na lewevuqa, ia ni ra vakarorogo vei ira na gonevuli, era na dolava na matadra ki na kilamatata levu cake. O ira na qasenivuli oqori e rawa ni ra teivaka ki lomadra kei na nodra vakasama na gagadre ka na vakayaco sau ka cikevi ira na gonevuli ena nodra vakasaqara na vinaka kei na gutaki ni bulacecere. Na qasenivuli era tara vakalevu na noqu bula sai ira na vakavulici au mai na vuniyalodra. Era a sega ni matau sara ena iwalewale ni veivakavulici, ia era e rawa ni vosa mai na loma ki na loma. Na nodra idre cecere e lailai na kena lako mai na muri ni ituvatuva volai wakakau ni lesoni se ituvatuva vakavuli ka vakalevu ga mai na kauwai dina, lomadina, loloma, kei na yalodei. Me vaka ka a tukuna na dauvolaivola e Amerika ka kenadau ni vuli o Parker Palmer, “Na qasenivuli vinaka e taukena e dua na kato ni veisemati. Na veisemati era cakava na qasenivuli vinaka e tauri tu e sega ena nodra iwalewale ia ena lomadra—kena ibalebale e utodra ena kena ibalebale makawa, me vaka na vanua e sota vata kina na vakasama kei na yavalaniloma kei na yalo ena loma ni tamata.”17
Na noda Turaga o Jisu Karisito e ivakaraitaki vinaka sara ni ivakavuvuli oya. E laiva tu mai oKoya na imaweniyava vakayago ena nuku ni matasawa ia e laiva tu mai na imawe vakayalo ni Nona ivakavuvuli ena lomadra kei na nodra bula ea vakavulica oKoya. E tuberi ira na Nona tisaipeli ena gauna o ya—ka vei keda e tukuna o Koya na vosa vata ga: “Mo muri au.”18
Meda rogoca mada na iotioti ni nodra ivakamacala na lewe ni noqu kalasi kei na itokani. Au nanuma niu se bera ni veikilaitaki iratou kei kemuni. Ko iratou na lewetolu na veiwatini oqo ko Glaucia kei Reinaldo Barreto. ko Lucelia kei Mauro Goncalves, vata kei Celia Maria kei Ramilfo Silva. Au se kila na le levu vei ira na tamata talei oqo mai na neimami a se gonelalai. Au a wadravi ira ena gauna ni nodra bula kau vuli mai na nodra ivakaraitaki yalododonu. Era sa lomadina, gubula, ka lewenilotu dina e Na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai ko ira ka ra sa tuberi ira cake na nodra matavuvale ena kosipeli ka ra sa veiqaravi e lomadra taucoko ena itavi ka sa kacivi ira kina na Turaga.
Elder Barreto: Ea tu na ivakaraitaki vivinaka ki na noqu bula mai vei ra na parofesa, qasenivuli ni semineri kei na inisitute, kei ira talega na kodineita kei na dairekita ni semineri kei na inisitute. E tu mai na veitokani vinaka kei ira me tekivu mai na gauna oya. Ena sega ni veirauti rawa na noqu vakavinavinaka baleti ira kei na nodra ivakaraitaki ki na noqu bula. Era itokani vinaka sara talega. Au dau vakila tu ga na yalodei me vosa vei ira ena dua ga na ka. Era vakasala, era vakavulici au, era vakatavulica na kosipeli, ia na nodra ivakaraitaki e qoroidina. Era vakayaco ka vakalevu sara ki vei au.
Sister Goncalves: Au vakavinavinaka vakalevu ni tu vei au na kosipeli ka meu rawa ni tubera cake na noqu matavuvale ena lomana ka meu raica nikua na vua ni cakacaka kece oya mai na gauna ni keirau a se gone. Au nanuma ena dua na gauna niu a tu e mata ni valetabu ni a vakatabui, ka a ka dokai vei au me lagasere ekea kei Peresitedi Kimball. E neitou daunisere o Sister Lobo. Era a vica na tamata ka ra rawa ni curu ki na rumu vakasilesitieli, ia meda rawa ni vakila na loma ni valetabu ni veika kece au vulica tiko ekea, kau a vulica mai na noqu tabagone, e yaga, kau vinakata dina meu tomana ki na tawamudu. Io na veika kece ni bula e vakainaki, ka kequ inaki me rawani lesu tale ki na iserau ni Tamada Vakalomalagi vata kei na noqu matavuvale kei na noqu itokani.
Elder Silva: Noqu vakanananu, sai koya me baleta na vakavinavinaka vei ira na qasenivuli qaqa, o ira era soli tu na yalodra dina na gauna me ra vakavakarautaki ira me ra veivakavulici. Au sega ni vakarautaka rawa na idre levu ka nodra ka tu vei ira na qasenivuli ki vei ira na nodra gonevuli. Ena so na gauna eda qai kila ga oqo ena vuqa na yabaki e muri. Ia era digitaka dina mera kitaka na ka dodonu ka tiko ga ena salatu. Kau vakavinavinaka vakalevu ena ka oqo. Au vakadinadinataka ni ko Josefa Simici ea dua na parofita ni Kalou. Au sa sotava eso na ka kau sa sega ni rawa ni cakitaka kina ni o Josefa Simici e dua na parofita ni Kalou. Na iVola i Momani e vosa ni Kalou. E tiko e dua na parofita nikua e dusimaki keda tiko ka dau ciqoma na ivakatakila, kau kila ni ko Jisu Karisito e yavala ni liutaka tiko na Lotu. Oqo eso na noqu vakanananu, ena yaca i Jisu Karisito, emeni.
Elder Soares: Vinaka vakalevu, kemuni noqu itokani lomani. Me qai vakalougatataki kemuni na Turaga ena nomuni ivakaraitaki vinaka ni veika o vulica ena nomuni se gone ka bulataka tiko na kosipeli i Jisu Karisito ena yalomuni vakakina vei ira na tani.
Elder Soares:Na kena itinitini ka ivakavuvuli bibi au via wasea sa ikoya na vakadinadina ni ka eda kila ni dina. Oi kemuni na noqu itokani lomani ena kosipeli, na qaqa ni nomuni ivakadinadina dei ena veisautaka tawamudu na nodra bula na nomuni gonevuli. Oya na ka sara ga ea yaco vei keda yadudua, se vei ira na noda qaseeliu, ni ra rogoca ni ra wasea na daukaulotu na nodra ivakadinadina. Na ivakadinadina dei mai na kaukauwa ni Yalo Tabu e kaukauwa vakaitotoko ni bula gugumatua ka solia na vakacegu, logavinaka, ka vakadeitaki. E vakavuna na yalodei ni vakamuri wasoma ni ivakavuvuli ni iVakabula, ena totoka kina na bula, ena vakadeitaki na veigauna sa bera mai, ka na tu vei keda na kaukauwa me da ulabaleta kina na bolebole ena vakalatilati ena noda sala. Na nomuni ivakadinadina dei ena tokona na nodra vakabauta na nomuni gonevuli ka na vukea mera vakatubura na nodra dui ivakadinadina ni Nona kosipeli. Na nodra ivakadinadina ena dua na duru ka na vukea mera kila na kaukauwa ni solibula veisorovaki vakalou nei Karisito ena nodra dui bula. Ni ra cakacakataka tiko na nodra ivakadinadina ena yalododonu, au rawa ni vakadeitaka vei kemuni ni nodra ivakadinadina ena yaco me isasabai me vorata na sasaga ni meca me vakamalumalumutaka na nodra vakabauta ka vakacuruma na tawavakabauta ena nodra vakasama ena nodra bula taucoko. Na yavutu oqo ena solia vei ira na yaloqaqa mera kacivaka vakadoudou na dina ni kosipeli oqo ki vuravura.
Na sere ni Lalai e tukuna: “E bula ka lomani au na Tamaqu. /E tukuna vei au na Yalo ni dina oqo, / Ka kaya ni dina oqo.”19
Ena yalo oqo, au via tinia na noqu vosa nikua ena noqu wasea vei kemuni na noqu ivakadinadina, na ivakadinadina ka a tara cake na vosa ena vosa ka tubu cake tikoga niu tomana tiko na vakasaqaqara ena loma dina me kilamatata vakalevu cake na vosa ni Kalou. Na sore ni ivakadinadina oya ea teivaki taumada ki lomaqu mai vei ira na daukaulotu qoroidina ka ra vakavulica na noqu matavuvale ena noqu gonelailai. Ea qai susugi mai vei rau na noqu itubutubu lomadina, ka rau vakatavulici au mai na nodrau ivakaraitaki kei na dina vua na Turaga. Ea qai yaco me buroro na sore ni ivakadinadina oya niu vakarorogo ki na nodra ivakavuvuli na qasenivuli totoka ni semineri kau vakila na uqe meu cakacakataki ira ena noqu bula niu a se gone.
Au kila ni sa Karisito o Jisu. Au kila ni bula tiko oKoya. Au kila ni a rarawa ena vuku ni noqu ivalavala ca ka a tucake tale ka solia vei au na madigi meu veisautaka na noqu ivakarau. Au kila ni a guilecavi Koya ena vukuqu; ea vuki tani oKoya mai na Nona gagadre vakai Koya ka a cakava na ka sara ga ea kerei Koya ko Tamada me cakava. Ia ena gauna mada ga ni rarawa levu oya, ea guilecavi Koya ka cakava na ka e vinakata vei Koya o Tamada.
Au kila ni bula tiko na Tamada Vakalomalagi ka rogoca tiko noda masu. Au vakadinadinataka vei kemuni ni kilamatata oKoya na mosi. Au kila ni oqo na Lotu dina i Jisu Karisito e vuravura. Ea tekivutaka dina na Turaga na Veivakalesui mai ni Nona kosipeli kei na Nona matabete mai vua na Parofita o Josefa Simici. Au lomana na noqu iVakabula kai na Tamaqu Vakalomalagi, kau taleitaka na qaravi Rau. Au sa tovolea tiko meu vakaraitaka na noqu loloma vua na noqu Turaga lomani ena noqu bula taucoko mai na noqu veiqaravi vei ira na luve ni Kalou. Kemuni na taciqu kei na ganequ lomani, na kena levu ni noqu vakavinavinaka, ena vukudra na qasenivuli ni semineri kei na inisitute ka ra sega ni cegu me vakadreti au mai na nodra veiqaravi dina ka loloma vua na Turaga. Na veika kece e tekivu ena gauna oya, kau sa vakavinavinaka sara kina.
Au lomani kemuni, na taciqu kei na ganequ. Au taleitaka na madigi meu tiko kei kemuni nikua. Vinaka tale vakalevu ena veika kece ni cakava baleta na Turaga kei ira na Nona tamata e vuravura. Au cavuta na veika kecega oqo ena yaca i Jisu Karisito, emeni.