Ngaahi Fakamafola Fakataʻú
Fealēleaʻaki Fakapēnoló


Fealēleaʻaki Fakapēnoló

Fakamafola Ako Fakataʻu ʻa e S&I 2020

Tūsite, 9 Sune 2020

Brother Jason Willard: ʻOku mau talitali fiefia kimoutolu, ko e fē pē ha feituʻu ʻoku mou ʻi ai, ki he pēnolo fealeaʻaki ko ʻení. Ko hoku hingoá ko Jason Willard, pea ʻoku ou hoko ko e tokoni pule ki he Seminelí mo e ʻInisititiuti Fakalotú. ʻOku mau fiefia he ʻahó ni ke kau fakataha mo e kau fakaafe makehe ko ʻení: Sisitā Reyna Aburto, Tokoni Ua ʻi he Kau Palesitenisī Lahi ʻo e Fineʻofá; Sisitā Michelle Craig, Tokoni ʻUluaki ʻi he Kau Palesitenisī Lahi ʻo e Kau Finemuí; Sisitā Jill Johnson, uaifi ʻo ʻetau komisiona ko ʻEletā Paul V. Johnson; mo Brothers Chad Wilkinson mo Bert Whimpey, ʻa ia ʻokú na hoko foki ko e tokoni pule ki he S&I. Fakamālō atu ki he tokotaha kotoa ʻi hoʻomou kau mai he ʻaho ní.

Ko e taumuʻa ʻo e pēnolo ko ʻení ke aleaʻi ha ngaahi fehuʻi ʻoku mau ʻamanaki ʻe ala tokoni ʻi ha ngaahi tūkunga kehekehe ʻi hoʻomou feinga ke faitāpuekina lahi ange ʻa e toʻu tupu mo e kakai lalahi kei talavou ʻi he funga ʻo e māmaní. Ne mau fekumi ki he tokoni ʻa e langí ʻi he tokateu ki he fealeaʻaki ʻo e ʻaho ní, pea ʻoku mau fakaafeʻi kimoutolu ke mou fai ʻa e meʻa tatau.

ʻI heʻene peheé, tau kamata muʻa ʻi he fehuʻi ʻuluakí. ʻOku hangē ʻoku fakaʻau ke tokolahi ange ʻetau kau faiako, kau ako, mo e ngaahi fāmili ʻoku nau fefaʻuhi mo e loto-mafasiá, loto-hohaʻá, loto-taʻotaʻomiá, mo ha ngaahi faingataʻa fakaeongo kehe. Ko e hā te tau lava ʻo fai ke tokoniʻi kinautolú?

Sister Reyna I. Aburto:Ko hono moʻoní ʻoku tau fiemaʻu kotoa ke fakamoʻui kitautolu, ka ʻoku ou tui ʻoku mahuʻinga ke tau tokoni ke mahino ki heʻetau kau akó kapau ʻoku nau fehangahangai pe fefaʻuhi mo ʻenau ngaahi ongó ʻoku ʻikai ke nau taʻeʻaonga, ʻoku ʻikai ke nau palopalema, ko e ngaahi ongó ko ha konga ia ʻo hotau natula faka-ʻOtuá. Ka neongo ia, kapau ʻoku tau loto-mamahi maʻu pē, mahalo ʻoku fie maʻu ke tau kolea ha tokoni. Ko ia ʻoku ou fokotuʻu atu ke muimui ki he tā sīpinga ʻa e Fakamoʻuí. ʻOkú ke ʻiloʻi, naʻá Ne ʻeke ha ngaahi fehuʻi ne fakaʻatā ai ki he kakaí ke nau fakahaaʻi ʻenau ngaahi ongó. Naʻá Ne fakaʻatā e kakaí ke fakahaaʻi ʻenau mamahí—hangē ko ʻení, ko e taimi naʻá Ne fehuʻia ai ʻa Maʻata mo Mele kau ki he pekia ʻa Lasalosí. ʻI he hala ki ʻEmeasí, naʻá Ne toe folofola ki Heʻene kau ākongá, peá Ne ʻeke ange ha ngaahi fehuʻi ke fakaʻatā ke nau fakahaaʻi ʻenau ngaahi loto-hohaʻá mo ʻenau mamahí koeʻuhí he kuo mole meiate kinautolu honau Fakamoʻuí. Ko e meʻa tatau pē ne hoko kia Mele Makitaline ʻi he fonualotó pea mo e taimi naʻá Ne ʻeke ai ha ngaahi fehuʻi ki he kakai kehekehe ke fakaʻatā ke nau fakahaaʻi ʻenau ngaahi ongó.

Ko ia ai ʻoku ou ongoʻi kapau te tau fakatupu ha ʻātakai ʻe ongoʻi ai ʻe he kau akó ʻoku nau malu ke fakahaaʻi ʻenau ngaahi ongó— ʻo ʻikai ngata pē ʻi he loki akó, mo kinautolu pē—ka ke nau ongoʻi malu ke fakahaaʻi ʻenau ngaahi ongó mahalo pē ʻi he faitohi, mahalo pē ki ha mēmipa ʻi he fāmilí, mahalo ki ha kaungāmeʻa, kae tautautefito ki he Tamai Hēvaní. Ko ia ʻe lava ke tau ʻeke ha ngaahi fehuʻi ʻokú ne fakaʻatā ke nau lava ai ʻo fakahaaʻi ʻenau ngaahi ongó. Ko e hā hoʻo ngaahi loto-hohaʻa fekauʻaki mo ho kaungāmeʻá, mo ho fāmilí? Ko e hā ha founga ʻe lava ke tau fetokoniʻaki ai?

Kuó u fakatokangaʻi ko e taimi ʻoku tau kole ai ki he kakaí ke ʻomi ha ngaahi fakakaukau pe fakahā pe ueʻi fakalaumālie ki he founga ke tokoni ki he niʻihi kehé, ʻoku nau maʻu ʻa e ueʻi fakalaumālie ko iá ʻo kapau te nau lotua ia, pea ʻe lava ke nau ʻalu ʻo tokoni. Kapau leva te tau fakatupu ha ʻātakai he ʻikai ongoʻi ai ʻe he kakaí ʻoku fakamaauʻi kinautolu, te tau tokoniʻi leva kinautolu ʻi he meʻa ko iá, pea ke mahino ʻoku ʻikai ha tali ia ʻe hala, ka ke ʻeke pē e ngaahi fehuʻi fakatupu fakakaukau pea ke nau ongoʻi ai ʻoku nau tauʻatāina mo malu ke fakahaaʻi ʻenau ngaahi ongó. Pea tautautefito kapau ʻoku ʻi ai ha meʻa ʻoku nau faingataʻaʻia ai, ʻoku ʻikai totonu ke nau fehangahangai toko taha pē mo ia, ʻe lava ke nau kumi tokoni ki he Tamai Hēvaní, ki hotau Fakamoʻuí, pea ki he niʻihi kehé. Pea ʻe tatau ai pē ha meʻa, neongo pe ko e hā e meʻa ʻoku hoko ʻi heʻenau moʻuí, ka ko e fānau kotoa pē kitautolu ʻa e ʻOtuá, pea ʻe lava ke tau kole tokoni ki heʻetau Tamai Hēvaní. Ko e ngaahi tokoua mo e tuofāfine kitautolu pea ʻe lava ke tau fetokoniʻaki. Ko e kau ākonga kotoa kitautolu ʻa Kalaisi, pea ʻe lava ke tau tafoki kiate Ia.

Brother Bert Whimpey: ʻOku ou houngaʻia ʻia ʻEletā Hōlani—kapau ʻokú ke manatuʻi ʻa ʻene lea ʻi he konifelenisi ʻi ʻOkatopa 2013. Naʻá ne talanoa ai kau ki heʻene fefaʻuhi he taimi ʻe taha mo e loto-taʻotaʻomiá. Pea naʻá ne pehē ai, “ʻOku ʻikai totonu ke fai ha mā ʻi hono talanoaʻi hotau palopalema ki he moʻui fakaeʻatamaí, he ʻoku tatau pē ia mo ʻete fefaʻuhi mo e toto māʻolungá pe ʻasi fakafokifā ha foʻi ngungú.”1 ʻOku sai pē ke talanoaʻi mo fakahaaʻi ia, ko hono moʻoní ke vahevahe ʻa e ngaahi meʻa ko iá. Pea naʻe hounga moʻoni kiate au e ngaahi meʻa ʻe tolu naʻá ne vahevahé: “ʻOua naʻa teitei mole hoʻo tui ki hoʻo Tamai ʻi Hēvaní. … Fekumi ki he faleʻi ʻa kinautolu ʻoku nau maʻu e ngaahi kī ki hoʻo lelei fakalaumālié,” pea kapau ʻe fiemaʻu pea, “kumi faleʻi mei ha kakai falalaʻanga kuo fakamoʻoniʻi ʻenau akó, kau taukei mataotao pea nau mahuʻingaʻia he meʻa ʻoku leleí.”2

Pea ko ia ʻoku ou tui ʻoku ʻikai ngata pē ʻi heʻetau kau akó ka ki heʻetau kau faiakó foki, ke nau ʻiloʻi ʻoku sai pē ke fakahaaʻi e ngaahi meʻa ko iá mo talanoaʻi ia ke maʻu ʻa e tokoni ʻoku nau fiemaʻú. Ko ha meʻa fakaofo foki ʻi heʻemau ngāué ke lava ʻo ʻaʻahi ki ha fakafofonga HR ke sio pe ko e hā ʻa e ngaahi leleí mo e ngaahi feituʻu ʻe lava ke nau ʻalu ki ai ke maʻu e tokoní, kae pehē foki ki he uepisaiti ʻa e Siasí ko ha feituʻu lelei ia ke ʻalu ki ai ke maʻu ha ngaahi maʻuʻanga tokoni.

Brother Jason Willard:Mālō ʻaupito Brother Whimpey. Ko e fehuʻi hoko ko ʻení ʻoku fekauʻaki ia mo ʻetau toʻu tupú mo e kakai lalahi kei talavoú pea mo e founga ʻe lava ke tau tokoniʻi ai kinautolu ke nau sio ʻo ʻiloʻi e ʻuhinga ʻoku felāveʻi ai ʻa e Siasí mo ʻenau moʻuí, ʻuhinga ʻoku nau fiemaʻu ai ʻa e Siasí, pea mo e ʻuhinga ʻoku fiemaʻu ai ʻe he Siasí kinautolú.

Sister Michelle Craig:Pea ʻoku ou tui moʻoni ʻoku totonu ke ongoʻi ʻe heʻetau toʻu tupú mo ʻetau kau taautaha kei talavoú ko e mēmipasipi ʻi he Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní ʻoku ope atu ia ʻi ha lisi ʻo e ngaahi tuʻutuʻuni pe ko ha meʻa ke fakakakato. ʻOku mahulu hake ia ʻi ha kulupu fakasōsiale. Pea ʻoku fie maʻu ke mahino kiate kinautolu ko e ʻofá ʻa e ʻelito ʻo e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí . Ko e ʻofa ki he ʻOtuá, pea mo e ʻofa ki he niʻihi kehé. Pea ʻi hono ako mo moʻui ʻaki e ongoongoleleí, te nau ʻiloʻi mo ongoʻi moʻoni ko hai kinautolu mo ʻenau taumuʻá.

Ko hotau toʻu tupu he ʻaho ní ʻoku nau fakahoko e ngaahi tefitoʻi moʻoni hangē ko e ʻofa ki he niʻihi kehé, tokoni kiate kinautolu ʻoku taʻetokangaʻi ʻe he sosaietí. ʻOku nau fie maʻu ha taumuʻa, pea ʻoku nau fie fai ha lelei ʻi he māmaní. Pea ʻoku mou ʻiloʻi, ʻoku ou fakatauange ʻe lava ke mahino kiate kinautolu ko e taimi ʻoku nau faivelenga aí, ʻi loto ʻi he faʻunga ʻo e fokotuʻutuʻu ʻo e Siasí, te nau maʻu ha faingamālie lahi ange ke fai ha liliu ki he leleí ʻi he māmaní ʻi ha toe [Siasi] kehe.

Pea ko e taha e ngaahi meʻa ʻoku ou ʻofa ai ʻia Palesiteni Nalesoní pea mo e hala ʻoku huʻu ki ai ʻa e Siasí, ko e tō ʻa e fakamamafá ki he toʻu tupú pea mo e kau taautaha kei talavoú, ʻo lahi ange ʻeni ʻi ha toe taimi ʻoku ou manatuʻi. Pea ʻi heʻetau hoko ko e kakai lalahí, ʻoku fie maʻu ke tau kiʻi ʻunu ki mui, pea tau tuku ki hotau toʻu tupú ha ngaahi faingamālie ke nau tataki, ke nau palani, ke nau fekumi ki ha fakahā pea mo ngāueʻi ʻa e fakahā ko iá. ʻOku fiemaʻu ke tau fakaʻapaʻapaʻi honau potó, pea ʻoku fie maʻu ke tau ako e ngaahi lēsoni ʻoku nau akoʻi kiate kitautolú. ʻOku ʻikai ke tau fiemaʻu kinautolú ko ha lau fika, ka ʻoku tau fiemaʻu kinautolú koeʻuhí he ʻoku fie maʻu vivili ʻe he māmaní ʻa e meʻa ʻoku nau maʻu ke foakí. Pea ʻoku maʻu ʻe he Siasí ʻa e faʻunga ke ʻomi ha ngaahi founga ke feau ʻaki e ngaahi fiemaʻu ko iá. Pea ʻoku ou fakatauange ʻe hoko ʻa e meʻa kotoa ʻoku ako ʻe hotau toʻu tupú mo ʻetau kau taautaha kei talavoú ʻi honau ʻapí, ʻi he lotú, ʻi he seminelí mo e ʻinisititiutí ke ueʻi ai kinautolu ke fakaʻaongaʻi honau lotó mo honau ongo nimá ke ala atu ʻo ʻofa ki he kakai kehé pea tokoni ki he niʻihi ʻoku nau feohi mo iá. Koeʻuhí he ko e ola fakanatula ia ʻo e ʻofa kia Sīsū Kalaisí mo e ʻofa ki he niʻihi kehé.

ʻOku ou ʻiloʻi ko e meʻa kotoa pē ʻoku makatuʻunga pē ia ʻia Sīsū Kalaisi. Pea ko e meʻa kotoa pē ʻoku tau fai ko e kau faiako pea mo ʻetau hoko ko e niʻihi ʻoku ʻofa mo fakafeangai mo e toʻu tupú mo e kau taautaha kei talavoú pea mo e fānaú, ko e meʻa kotoa pē ʻoku tau fai mo akoʻí ʻoku totonu ke fakamālohia ai ʻa e fakamoʻoni ki he moʻui, ko e misiona, pea mo e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí. Pea ko e taumuʻa moʻoní pē ia. Pea ʻoku ou tui kapau te tau fai ia, fakatauange pē ʻe lava ke nau ʻiloʻi ko e ongoongolelei ʻeni ʻo Sīsū Kalaisí, ko ʻEne ongoongoleleí ʻeni, pea ko e ngaahi tāpuaki ʻo e mēmipasipi ʻi he ongoongolelei ko ʻení ʻoku matuʻaki maʻongoʻonga ia pea ʻoku fiemaʻu kotoa kitautolu ke tau fakahoko ʻa e ngāué. Ko e moʻoni ko ʻEne ngāué ia.

Brother Jason Willard:Ko e lea lelei ia. Mālō ʻaupito. Brother Wilkinson, ko e hā e meʻa naʻe ʻai ke ke tānaki maí ?

Brother Chad Wilkinson:ʻOkú ke ʻilo Jason, ʻoku ou poupou kakato ki he meʻa naʻe toki lea ʻaki ʻe Sisitā Craig. Lolotonga ʻene leá, naʻá ku fakakaukau ki haʻaku kalasi ʻinisititiuti—ko e tokolahi taha aí ko e kau ʻosi ngāue fakafaifekau. Pea naʻa nau talanoa fekauʻaki mo e ngaahi faingataʻa lahi taha ʻo e fakafeangai mo e foki ki ʻapí ʻi heʻenau mātuʻaki tokanga taha ʻi ha māhina ʻe 18 pe taʻu ʻe ua ki hono tokangaʻi ha taha kehé, ka ʻi heʻenau foki ki ʻapí ne tukutaha pē ʻe tokangá ʻiate kinautolu. Te tau lava ke fai ha ngaahi fakaafe ʻi loto ʻi he ongoongoleleí pea ʻi loto ʻi hotau loki akó ʻa ia ʻe fakaʻatā ai ke nau fakakaukau ki he meʻa ko iá pe fekumi ki ha ngaahi founga ke fai ai e ngaahi meʻa ko iá mo alanima atu ki ha niʻihi makehe meiate kinautolu.

Brother Jason Willard:Sisitā Johnson, ko e hā ha meʻa te ke tānaki mai?

Sister Jill Johnson:Lolotonga ʻeku fakakaukau ki he fehuʻi ko ʻení ne u maʻu ha fakakaukau ʻe taha fekauʻaki mo e mālohi ʻi he ngaahi fuakava ʻe lava ke tau maʻu pē ʻi ha siasi ʻokú ne maʻu e mafai mo e mālohi ʻo e ʻOtuá. Pea ʻi he māmani ʻo e ʻaho ní, ʻi he lahi fau e ivi ʻokú ne lomekina ʻa e kakai kei talavoú mo fusi kinautolu ke mamaʻo mei he Siasí, ke toe fakafehokotaki kinautolu mo e mālohi ʻo e tauhi-fuakavá. ʻE lava ke tau ongoʻi ʻi he māmani ko ʻení ʻoku tau tuenoa mo taʻe maʻu e mālohi ke ikunaʻi e ngaahi meʻa ʻoku hoko kiate kitautolú; ʻa hotau ngaahi faingataʻá, mo hotau ngaahi ʻahiʻahí. Ka ko e ngaahi fuakava ʻe lava ke mou maʻu pē ʻi he Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní, pea ʻi he ngaahi potu toputapú, ʻoku maʻongoʻonga ange honau mālohí ʻi ha toe faʻahinga ivi. Pea ʻoku ou tui moʻoni ko ha meʻa ia ʻe lava ke ʻoatu ʻe he Siasí. Pea ʻe lava ke tau fakahā ia ke ʻiloʻi ʻe heʻetau kau akó mo fai ha fakamoʻoni ki ai, pea fakahā kiate kinautolu ʻo fakafou ʻi heʻetau moʻui pē ʻatautolú, ʻoku ope atu ʻa e meʻa ke fai ʻi he Siasí ʻi he faileleí pē. ʻOku ʻi ai e mālohi ʻi he ngaahi fuakavá.

Brother Jason Willard:Sisitā Johnson, ko e hā ha meʻa te ke tānaki mai? Brother Whimpey:Kuó u talanoa mo e kau taautaha kuo nau fai mai ʻa e lea ko ʻení kiate au: “ʻOku lava pē ke u ongoʻi vāofi mo e Tamai Hēvaní taʻe te u ʻalu ki he lotú.” Pea ne u talaange, “ʻOku ou tui ki ai. Ka ko ʻeku taumuʻá ʻoku ʻikai ngata pē ʻi he vāofi mo e Tamai Hēvaní; ʻoku ou fie hoko ʻo hangē ko e Tamai Hēvaní. Ko ʻeku taumuʻá ke hakeakiʻi au.” Pea ʻoku ou tui ʻoku fiemaʻu ketau tokoniʻi kotoa hotau toʻu tupú, kau taautaha kei talavoú ke nau manatuʻi e taumuʻa ʻo e moʻui fakamatelié ko e hoko ʻo hangē ko ʻenau Tamai Hēvaní. Ko e lotú ʻa e feituʻu ʻoku nau maʻu ai e ngaahi kī ʻo e lakanga fakataulaʻeikí mo e ngaahi ouaú pea mo e ngaahi fuakavá hangē ko ia ne lea ki ai ʻa Sisitā Johnson. Ko e puleʻanga ia ʻo e ʻOtuá ʻi he funga ʻo e māmaní, pea ʻoku ʻi ai ha meʻa te nau maʻu ʻi heni pea ʻe tokoni ia ke nau hoko ʻo hangē ko e Tamai Hēvaní ʻa ia he ʻikai ke nau maʻu ʻi ha toe feituʻu pea ʻi ha toe founga kehe.

Brother Jason Willard:ʻOku moʻoni ʻaupito ia. ʻOku ʻikai ko e hoko pē ko ha konga ʻo e ngāué, ka ʻoku ou tui naʻe lave ki ai ʻi heʻetau konifelenisi lahi fakamuimuí, ke hoko ko e konga ʻo e “ngāue ʻa Kalaisí.” Pea ko e meʻa ia ʻoku ʻomi ʻe he ngaahi fuakava ko iá maʻatautolú. Ko ia ʻoku ou fakamālō lahi atu ʻi he meʻa ko iá. Ko e hā ha fanga kiʻi meʻa iiki mo faingofua ʻe lava ke tau fai ke fakalahi hotau mālohi ke tāpuekina ʻetau kau akó, ke faiako ʻaki ha mālohi maʻongoʻonga ange, pea mo maʻu ha akonaki fakaofo moʻoni?

Brother Chad Wilkinson: ʻOku ou saiʻia he foʻi fehuʻi ko ʻená. Pea kuo lahi ʻetau talanoa mo e akoʻi e ngaahi taukei mo e founga mo e ngaahi meʻa lahi kehekehe, pea ʻoku nau mahuʻinga kotoa pē. Ka ʻi heʻetau fakahaaʻi, ʻi heʻetau fokotuʻu kitautolu ko ha faiakó—ko e ʻuhingá ko e Laumālie Māʻoniʻoní ʻoku faiakó—ʻi heʻetau fokotuʻu ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ke hoko ko ʻetau faiakó, pea fakaafeʻi ia ki hotau loki akó, ʻe hoko leva e mālohi mo e akonaki fakaofo ko iá.

Naʻe akoʻi au ʻe ʻEletā Johnson ʻi ha taimi ʻe taha he ʻikai lava ke maʻu ʻe Sētane ha kau ngāue pe kakai tokolahi mei he S&I ke nau fakahoko ʻa e tonó pe maumauʻi ʻa e Lea ʻo e Potó pe ke fai ha meʻa ʻoku matuʻaki kovi pe mamafa. Ka ʻe lava ke ne fai ha fanga kiʻi meʻa iiki ke mole ai e mālohí meiate kitautolu. Mahalo ʻe lava ke ne fakaafeʻi ke tau lāunga pe ke haʻohaʻo ʻi ha tēpile ke lauʻikoviʻi ha taha pe ke manukiʻi ha tokotaha ako pe kataʻi ha meʻa, pe ko ha fanga kiʻi meʻa iiki ʻa ia ʻe hoko ʻetau tukulolo ki aí ke mole ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní meiate kitautolu, pe he ʻikai lava ke ʻiate kitautolu ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ʻi he tuʻunga tatau ne totonu ke Ne ʻiate kitautolu aí.

ʻOku ou fakakaukau kia ʻĀkani ʻi he Fuakava Motuʻá ʻi hono fekauʻi ke nau ʻalu ʻo tauʻi ʻa Selikoó, ke ʻoua naʻa nau toʻo ha meʻa fakamalaʻia, tapu ha koloa, tapu ha maka koloa mei Selikō. Pea naʻe toʻo ʻe ʻĀkani [ha meʻa mei Selikō], pea naʻe ʻikai ʻilo ki ai ha taha. Pea ko e tau hono hokó ʻa ia naʻe ngali faingofua pē ke nau ikunaʻi ʻa e kolo ko ʻAí, ne nau ulungia ai, pea naʻe mole ai e moʻui ha kau tangata ʻe toko 36.

ʻOku ʻi ai ha tefitoʻi moʻoni ai, ʻoku mahuʻinga ʻa e meʻa ʻoku tau faí. Ko e meʻa iiki te tau lea ʻakí, pe ko e lāunga pe hanu pe ko e hā pē ha meʻa ʻe hoko ke ne takiekina e mālohi ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní ke haʻu mālohi ki heʻetau moʻuí, ʻoku mahuʻinga ia. Pea ʻokú ne uesia ʻa e mālohi ʻo e fokotuʻutuʻu kotoa pē. Ko ha meʻa ia ʻoku mahuʻinga. Pea ko ia ai te u fakaafeʻi kitautolu ke tau fai ʻa e fanga kiʻi meʻa iiki ko iá. Tokanga ki he fanga kiʻi meʻa iiki mo faingofua te ne fakaafeʻi ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní pe te ne tokoniʻi ke tau maʻu, ki he maʻongoʻonga taha ʻe ala lavá, ʻa e takiekina ʻa e Faiakó.

Brother Jason Willard:Brother Whimpey, naʻe ʻi ai haʻo tānaki mai?

Brother Bert Whimpey:kapau ʻoku tau nofotaha ki he Fakamoʻuí, ko e meʻa ia ʻoku ou fakakaukau ki ai ʻi heʻeku tangutú peá u fakakaukau ki heʻeku kau akó, peá u fakakaukau ki heʻeku ngaahi lēsoní, ʻoku ou fakatefito moʻoni ʻia Kalaisi. ʻOku ou loto ke ʻiloʻi ʻe heʻeku kau akó ʻa Hono ʻulungāngá mo e tōʻongá. Ko ia ʻe kamata mei ai, kapau te u fakatefito ʻi he Fakamoʻuí.

Pea ko e meʻa leva hono uá ʻoku ou tokanga taha ki heʻeku kau akó. Naʻá ku houngaʻia ʻaupito ʻia ʻEletā Petinā, kapau te mou manatuʻi, ko ha Ako Fakatupulaki Fakatakimuʻa, naʻá ne talanoa ai kau ki haʻane aʻusia mo hono fohá, ʻi he taimi naʻe fie maʻu tokoni ai ʻa hono fohá ke ʻiloʻi ha meʻa ke palani ki heʻenau ʻekitivitī ʻa e Taulaʻeiki Siʻí mo e Loumailé. Naʻe lau ange ʻe Elder Bednar ʻa e Sēkope 1:5, “Ko e meʻa ʻi he tuí mo e fuʻu loto-tokanga lahí, kuo fakahā moʻoni mai kiate kimautolu ʻo kau ki homau kakaí, ʻa e ngaahi meʻa ʻe hoko kiate kinautolú.” Pea kapau ʻoku mou manatuʻi ʻa e talanoá, ne kiʻi fuoloa pea faifai pea toki ʻiloʻi ʻe he foha ʻo ʻEletā Petinaá ʻa e meʻa naʻe lea ʻaki ʻe ʻEletā Petinaá, “Ko e hā e meʻa ʻoku fiemaʻu ke hokó? Kimuʻa peá ke palani ha ʻekitivitií, ʻuluaki fakakaukau pe ko e hā e aʻusia ʻoku fie maʻu ʻe heʻetau kau akó?” Fakahoko ia mei he fakakaukau “Ko e hā ʻoku fie maʻu ʻe ha tokotaha ako ke ne aʻusia?” ʻi heʻetau teuteú.

Pea ʻoku ou tui ko e fika tolú leva, ʻo hangē naʻe lave ki ai ʻa Brother Wilkinson, ke te faʻa fakakaukau ke tuku ki he Laumālie Māʻoniʻoní ke fai Hono fatongiá mo e ngāué lolotonga ʻetau ʻi he loki akó. ʻOku mahuʻinga ʻaupito ia. Pea ʻoku ou tui ko e tohi tuʻutuʻuni Ko Hono Akoʻi mo Ako ʻo e Ongoongoleleí vahe 2.1, ko ha meʻa lelei ia ke toe vakaiʻi, ʻi heʻetau fakakaukau fakamātoato pe ko e hā e fatongia mo e ngāue ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní. Pea ko ʻene mahino pē ia mo hono fakaʻatā ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní ke fai Hono fatongiá mo e ngāué ʻi he loki akó, ʻe matuʻaki mahuʻinga ʻaupito ia.

Sisitā Michelle Craig:Ko ha meʻa faingofua kuó u maʻú ko e kapau ʻoku ou faiako peá u ongoʻi ʻoku ʻikai ke ʻi ai ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní, kapau te u fai ha fakamoʻoni fakamātoato kia Sīsū Kalaisi mo e Tamai Hēvaní, ʻoku haʻu leva ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní. Ko e misiona ia ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní ko e fakamoʻoni ki he faka-ʻOtua ʻo Sīsū Kalaisi mo e Tamai Hēvaní. Pea ko ia, kapau te u fai ha fakamoʻoni, ha fakamoʻoni mahinongofua, ʻe haʻu leva ʻa e Laumālié.

Brother Jason Willard:Naʻa tau talanoa kau ki he faiako ʻaki ha mālohi lahi angé, ke fakatefito ʻia Kalaisi. Ka ʻi heʻetau feinga ke tokanga taha ange ki he kau akó, ko e hā nai ha meʻa ʻe fai ʻe he kau faiakó ke nau fakafelāveʻi mo fakatefito pē ki he kau akó?

Sisitā Jill Johnson:Ko e taimi naʻá ku fuofua lau ai ʻa e fehuʻi ko iá naʻá ku fifili, ʻoku ʻuhinga nai ʻeni ki he hā ke ngāue fakaetauhi fakataautaha ki he kau akó? ʻOku ʻuhinga nai ia ki hono ʻiloi fakahangatonu kinautolú. ʻE lava ke tau maheni fakatāutaha mo kinautolu? Ko hono fakaʻaongaʻi ha taimi ke feohi ai mo kinautolu ʻi ha ngaahi feounga ke tau ʻiloʻi lelei ange ai kinautolu? Pea naʻá ku fakakaukau leva ko e fehuʻi ko ʻení ʻe kehekehe ia ki ha faiako ʻoku ʻi ʻŌlomu ʻokú ne akoʻi ha kau ako ʻe toko 100 tupu. Ko ha ngāue lahi moʻoni ʻa e feinga ke ʻiloʻi fakataautaha e moʻui kotoa ʻa e fānauako ko iá ʻi hano fakafehoanaki ia ki ha faiako ʻi Felengifeeti, Siamane ʻa ia ʻoku toko ono pē ʻene kau akó ʻokú te maʻulotu fakataha mo kinautolu pea ʻokú te feohi mo kinautolu pea vāofi ʻaupito mo ha niʻihi ʻo e ngaahi fāmilí. Pea ko ia, ʻoku ou ongoʻi ʻe matuʻaki fakalotosiʻi ke ongoʻi pehē ʻa e faiakó, ko ho fatongiá ke feohi fakafoʻituitui mo e tokotaha ako kotoa pē, hangē ko e ʻaʻahi ki honau fāmilí mo ʻalu ki heʻenau ngaahi polokalamá. ʻOku lahi fau ʻenau ngaahi polokalamá, pea ʻe lava ke ke ongoʻi lomekina.

Ko ia ko ha fanga kiʻi fakakaukau ʻoku ou maʻu ki hono siviʻi e ngaahi fiemaʻú. Ne u fakakaukau, ʻoku fie maʻu ke tau fehuʻi. ʻOku fie maʻu ke tau fehuʻi ki he kau akó pe ko e hā ʻenau fiemaʻú. ʻOku fie maʻu ke tau fehuʻi ki he kau faiako kehé pe ko e hā ʻa e meʻa ne nau ʻilo ʻi he kau ako ʻo e toʻu mo e kulupu mo e ʻulungaanga fakafonua, koeʻuhí he ko e Siasi fakamāmanilahi ʻeni pea ʻoku lahi e ngaahi ʻulungaanga fakafonua kehekehé. Kae hiliō aí, fehuʻi ki heʻetau Tamai ʻi he Langí pea fakafalala ki he Laumālié mo e ngaahi talaʻofa ʻoku tau maʻu kapau ʻoku tau fai ʻa e meʻa kotoa pē ʻoku tau lavá, ʻe tāpuekina kitautolu ʻaki ʻa e ueʻi ʻoku fie maʻu ke tau ʻilo ai e kau ako ko iá mo ʻiloʻi e meʻa ʻoku fiemaʻu ke tau akoʻi kiate kinautolú. Pea ʻi ha māmani faingataʻa mo e kotoa ʻo e ngaahi pole foʻou ʻoku maʻu ʻe he toʻu tupú, ʻoku toe mahuʻinga ange ke tau maʻu e tataki ko ia mei he Tamai Hēvaní ki hono akoʻi kinautolú.

Sisitā Reyna I. Aburto:ʻOku ou tui kapau te tau talatalaifale mo feinga ke ʻiloʻi kinautolu, te tau ʻiloʻi lelei ange kinautolu. ʻOku mahuʻinga foki ke siofi kinautolu, pea ke fakafanongo ki he ngaahi fakaʻilonga ko iá, pe siofi e ngaahi fakaʻilonga te nau ʻomi kiate kitautolú. Ko e ngaahi fakamatala te nau faí, pe ko e ʻikai ke nau fai ha fakamatalá, pe ko e ngaahi fehuʻi te nau ʻeké ʻe lava ke tau ʻiloʻi lelei ange ai kinautolu. Mahalo naʻa mo e tuku ange ke nau ʻeke ha ngaahi fehuʻi taʻefakahaaʻi honau hingoá. ʻE ʻi ai e taimi te nau ongoʻi tauʻatāina ange ke lea ʻaki ʻa e meʻa ʻi honau lotó kapau he ʻikai ke tau ʻilo honau hingoá. Toe fakapapauʻi ke fakafekauʻaki e ngaahi tefitoʻi moʻoni mo e tokāteline ʻoku tau akó ki he meʻa ʻoku hoko tonu ki heʻenau moʻuí he taimi ní-ʻikai ko ē ʻi he kahaʻú, ka ʻi he taimi ní—ke nau lava ʻo sio kiate kinautolu ʻi he folofolá, pea malava ke nau sio ki honau fatongia ki hono tānaki ʻo ʻIsilelí, mo honau fatongia ʻi he ngāue ʻo e fakamoʻuí mo e hākeakiʻí. Pea ke nau vakai foki ki mui ki heʻenau moʻuí pea mamata ki he ngaahi taimi ne tāpuekina ai ʻe he ʻEikí ʻenau moʻuí, koeʻuhí ke nau manatuʻi ko hai kinautolu pea ʻokú Ne mateuteu maʻu pē ke tāpuekina kinautolu. Ko ia ai, tokoniʻi kinautolu ke nau maʻu ʻa e fakafelāveʻi ko iá. Pea ke fai iá, ʻoku fie maʻu ke ke ʻiloʻi ʻa e meʻa ʻoku hoko ʻi heʻenau moʻuí.

Brother Wilkinson:ʻOkú ke ʻilo, ʻoku ou tui ʻoku fakaʻofoʻofa ʻaupito ʻa e ongo fakamatala ko iá. Kuó u fakaʻaongaʻi ʻa e ʻuluaki ʻaho ʻo e kalasí ke tuku ki he kau akó ke nau fai mai ha tohi kiate au. ʻOku ʻikai ke u loto ke nau talamai ʻenau ngaahi angahalá kiate au pe ko ha meʻa pehē, ka ke nau fakamatala mai fekauʻaki mo kinautolu. Ko e hā e meʻa ʻoku fie maʻu ke u ʻilo fekauʻaki mo kinautolu ʻe tokoni lelei taha kiate au ke u hoko ko ʻenau faiako ʻi he semesitā ko ʻení pe taʻu ko ʻení? Talanoa mai kau ki honau fāmilí, talanoa mai kau ki heʻenau ngāué, talanoa mai kau ki he ngaahi ʻekitivitī ʻoku nau kau ki aí. Talanoa mai kau ki he meʻa ʻoku nau ʻamanaki ke ako mei he kalasí. Naʻa mo haʻanau pehē pē, “ʻOku ou faingataʻaʻia ʻi heʻeku tuí,” pe “ʻOku ou fefaʻuhi mo ha meʻa.” Pea ʻoku ou faitaaʻi leva ʻa e tokotaha ako kotoa pē pea fakapipiki ia ki he laʻipepa ko iá. Pea ʻi heʻeku lau ʻa e tohi ko iá, ʻoku ou ʻilo ai ʻa e tokotaha ko iá, peau tukulotoʻi leva ʻa e meʻa ko iá ʻi hono fakahoko ʻeku teuteú. Ko ha ngaahi meʻa ia, mahalo ko ha niʻihi pē ia ʻo e ngaahi founga ke fai ʻaki ʻa e meʻa ʻoku akoʻi mai ʻe Sisitā Johnson mo Sisitā Aburto kiate kitautolú.

Brother Willard: Ko ʻetau fehuʻi hokó ʻe tuku ki heʻetau kau faiakó ke nau fai mai ha tokoni. Te tau fakapalanisi fēfē ʻa e fatongia ko ʻeni ʻoku tau maʻú, ke akoʻi ʻa e tokāteliné ke mahino mo moʻoni, lolotonga iá ʻoku kei fakalotolahiʻi pē ʻa e kau ako ʻoku nau omi mei he ngaahi tūkunga kehekehe mo e ngaahi puipuituʻa fakafonua kehekehé ke nau vahevahe ʻenau fakakaukaú mo e ongó ʻi he taau? Ko e hā ha meʻa te ke lea ʻaki ki ha faiako ʻoku faifeinga ke fakapapauʻi ʻoku ongoʻi ʻe he kau akó ʻoku ʻi ai hanau leʻo ʻi he kalasí, ʻa ia ʻe lava ke nau lea, ʻe lava ke nau vahevahe ha ngaahi fakakaukau mo e ongo ʻe ala faikehekehe ia mei he meʻa ʻoku hoko ʻi he kalasí kae kei akoʻi pē ʻa e tokāteliné?

Brother Bert Whimpey:Ko ha fakapalanisi faingataʻa ia he taimi ʻe niʻihi ʻi he loki akó. ʻOku ou tui kuo pau ke tau manatuʻi ko hotau fatongiá ke akoʻi e moʻoní, ʻikai ko ha fakakaukau pē. ʻOku fie maʻu ke ʻiloʻi ʻe heʻetau kau akó, ko e taimi ʻoku nau haʻu ai ki he kalasí, kuo pau ke nau fanongo ki he moʻoní. Pea ko e ʻuhinga ia ʻoku fie maʻu ai ke tau fakatefito ʻi he ngaahi folofolá mo e ngaahi lea ʻa e kau palōfitá, ʻa ia ko e taimi ʻoku omi ai ʻa e kau akó, ko e feituʻu ia te tau ʻi aí, pea ko e feituʻu ia te tau maʻu mei ai ʻetau ngaahi talí. Pea ke manatuʻi foki ʻa e taumuʻá, ʻa ia ko ʻetau taumuʻá ke tokoniʻi ʻa e toʻu tupú mo e kakai lalahi kei talavoú ke mahino mo nau fakafalala ki he ngaahi akonaki mo e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí. Pea ko ia ai, ʻoku fie maʻu ke u tokoni ke mahino ki heʻeku kau akó.

Ka ʻoku ou tui foki ʻoku fie maʻu ke tau manatuʻi ʻoku ʻi ai leva ha fatongia maʻa ʻetau kau akó. Manatuʻi ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava vahe 50: te tau akoʻi e folofola ʻo e moʻoní, ka ʻe fie maʻu foki mo ʻetau kau akó ke nau maʻu e folofola ʻo e moʻoní. ʻOku fie maʻu ke nau faʻa tui ʻi he taimi ʻoku nau omi ai ki he kalasí. Ko ia kapau ʻe lava ke hoko ʻetau kalasí ko ha fale-fakatotolo, ʻa ia ʻe omi ki ai e kau akó, ʻoku nau ongoʻi e ʻātakai ko ʻení ʻa ia ʻe akoʻi ai ʻa e moʻoní, ʻoku nau ongoʻi malu leva ke vahevahe ʻenau fehuʻí pe ngaahi aʻusiá pe ngaahi loto-hohaʻá. ʻI heʻetau hoko ko e kau faiakó, ko hotau fatongia moʻoní ke tokoniʻi ʻetau fānauakó ke nau ako ke ʻilo- pea ako e founga ke ongoʻi ai ʻa e Laumālié, founga ke ako ai maʻanautolu peé, ʻi he ʻātakai ko iá, ke vahevahe ʻa e meʻa ʻoku nau fakakaukau ki aí. Pea mahalo ʻe tataki ia ki heʻetau fealeaʻakí, tataki kitautolu ki he folofolá, mo e ngaahi lea ʻa e kau palōfitá ke tokoniʻi kitautolu ke tau ʻiloʻi ʻa e meʻa ʻoku moʻoní, kae ʻikai ko e fakakaukau pē pe ko e meʻa ʻoku lea ʻaki ʻi he māmaní he ʻaho ní.

Ka ke tau nofotaha ʻi he meʻa ʻoku moʻoní. Fakakaukau ki he sīpinga ki hono maʻu e ʻilo fakalaumālié. Kapau te tau tokanga taha moʻoni ki he sīpinga ko iá pea tokoniʻi ʻetau kau akó ke nau ako e founga ke ngāue ai ʻi he tui pea mo maʻu ha fakakaukau ʻoku taʻengata, pea fekumi leva ʻi he ngaahi maʻuʻanga tokoni kuo fili fakalangí ke maʻu mei ai ʻenau talí, pea ʻi heʻenau haʻu leva ki he kalasí, te nau ʻiloʻi e ʻuhinga ʻoku nau haʻu aí, ke nau lava ʻo ako e moʻoní, ke nau lava ʻo hoko lahi ange ʻo hangē ko ʻenau Tamai Hēvaní.

Naʻe vahevahe mai ʻe ha taha ʻo ʻemau talēkita fakaʻēliá haʻane aʻusia. Naʻá ne tangutu ʻi ha loki ako, pea naʻe vahevahe ʻe ha taautaha kei talavou ha fakakaukau naʻe ʻikai fenāpasi lelei mo e ngaahi akonaki ʻa e Siasí. Pea naʻe anga peheni leva e tali ʻa e faiakó. Naʻá ne pehē, “ʻOku fakahaaʻi fēfē ʻe hoʻo fakamoʻoní mo e mahino ki he palani ʻo e fakamoʻuí ʻa hoʻo fakakaukaú? Kamata mei ha tuʻunga ʻo e tuí, mei he meʻa ʻokú ke ʻiloʻí, pea mo e meʻa naʻá ke ongoʻí, pea mo e meʻa ʻokú ke ʻiloʻí, tau talanoa angé mei he fakakaukau ko iá.” Pea naʻá ne pehē leva naʻá ne sio ki he taautaha ko ʻení naʻá ne maʻu ha fakahā ʻi he taimi pē ko iá lolotonga ʻenau feinga ke ngāue ʻi he tuí mo vakai ki ai ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá. Naʻa nau talanoa kau ki he meʻa ʻoku nau ʻiló, ko e meʻa ʻoku teʻeki ke nau ʻiló, pea mo e ʻuhinga ʻoku nau kei feinga ai ke ʻiloʻi iá. Ko ia naʻe ʻikai ke nau maʻu kotoa e ngaahi talí, ka ʻi he ʻātakai ko iá, kapau kuo tau fakatahataha mai ke ʻiloʻi ʻa e moʻoní pea tau vakai leva ki he ngāue ko iá ʻi he tui mo e loto-tui, mei he meʻa ko ia ʻokú ke ʻiloʻí.

Te u tokoniʻi fēfē leva koe ke ke ako ʻa e founga ʻo e akó mo e founga ke maʻu ai e ngaahi talí ʻi hoʻo laka atu ʻi he ivi ko iá? ʻOku ou tui ko e taimi ʻe niʻihi kuo pau ke tau tokanga, kapau he ʻikai ke tau tuku ke liliu kitautolu ʻe he ngaahi tefitoʻi moʻoni mo e tokāteline ʻo e ongoongoleleí, te tau feinga ke liliu ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni mo e tokāteline ʻo e ongoongoleleí ke fenāpasi mo hotau tūkungá mo e tuʻungá. Kapau te tau lava ʻo pehē, “Tamai Hēvani, ʻoku ou fakaʻamu ke u hangē ko koé. Tokoniʻi au ke u ʻiloʻi e founga ʻe tokoniʻi ai au” ʻe he ngaahi tokāteliné mo e tefitoʻi moʻoní, “pea ʻi he laumālie ko ia ʻo e, “ʻOku kei ʻi ai pē haʻaku ngaahi fehuʻi mo e hohaʻa, ka ʻoku ou fakaʻamu moʻoni ke ʻiloʻi ʻa e moʻoní.” ʻOku ou tui ʻi heʻetau hoko ko e kau faiakó te tau lava moʻoni ke fakatupu ʻa e faʻahinga ʻātakai ko iá, ʻi he anga ʻetau talí. Ka ʻi hono tokoniʻi ʻetau kau akó ke nau ʻalu ki he folofolá mo e kau palōfitá ke ako e moʻoní mo tokoniʻi kinautolu ʻi heʻenau faifeinga ke ʻiloʻi pe ko e hā ʻa e moʻoní. Te u pehē leva, ʻoua naʻa fakasiʻia ʻa e mālohi ʻo e fakamoʻoní mo e sio tonú. “Ka ʻi he ngutu ʻo e fakamoʻoni ʻe toko ua pe lahi angé ʻe fakamoʻoniʻi ʻa e moʻoni kotoa pē.”3 Ko ia, ʻi he ngaahi folofolá, ko e ngaahi lea ʻa e kau palōfitá mo ʻenau kau fakamoʻoní ki he meʻa ʻoku moʻoní. Pea ʻi he fakamoʻoni ʻa e laumālié, ʻe mahino leva ki hotau toʻu tupú, pea te nau ako ʻa e founga ʻo e akó maʻanautolu pea mo ʻiloʻi ʻa e moʻoní maʻanautolu pē.

Brother Willard: ʻOku ou saiʻia ʻi he tali ʻa Nīfaí ʻi heʻene pehē , “ʻOku ou ʻilo ʻokú ne ʻofa ki heʻene fānaú; ka neongo iá, ʻoku ʻikai te u ʻilo hono ʻuhinga ʻo e meʻa kotoa pē.”4 Naʻe vahevahe ʻe Nīfai ʻene fakamoʻoni ki he meʻa naʻá ne ʻiloʻí, pea ko ha tāpuaki ia kiate kitautolu kotoa.

Brother Wilkinson:Ko e taha e ngaahi fakakaukau ne haʻu kiate aú, ko e fefine naʻe tukuakiʻi ki he tonó pea mo e tā sīpinga ʻa e Fakamoʻuí. Naʻe ʻikai ke Ne mā mei hono akoʻi ʻa e moʻoní. Naʻá Ne akoʻi kiate ia ʻa e tokāteliné ne ʻikai ke sai e meʻa naʻá ne faí. Ka naʻá Ne fai ia ʻi ha founga naʻe maluʻi ai [e fefiné], fokotuʻu ia ko ha feituʻu malu ke tokoniʻi [e fefiné] ke ne aʻusia ha meʻa.

Sisitā Jill Johnson:Naʻá ku fakakaukau ki he meʻa tatau, ʻa ia kapau ʻe lava ke ongoʻi lahi ange ʻe he kau akó ʻa e ʻofa ko ia ʻa e Fakamoʻuí mo e mālohi ʻo e Fakaleleí—ʻo ongoʻi lahi ange ko ha ivi ʻo laka ange ia ʻi he taimi ʻoku tau akoʻi ai e ngaahi fekaú pea mo e ngaahi nunuʻa ʻo e taʻe talangofua ki aí. Kapau ko e ongo fakaʻosi ʻoku nau ʻave mei he kalasí mo e lēsoní ʻoku ʻi ai ha taha ʻoku ʻofa lahi ʻiate kinautolu, pea ʻoku ʻi ai ha founga ke maʻu ai ʻa e mālohi ʻo e Fakaleleí, ʻa ia ko e taimi kuo tau fehalaaki aí, pea ʻe pehē pē ʻa e tokotaha kotoa, pea ko e tokotaha kotoa pē ʻoku pehē, pea ʻoku ʻi ai ha ngaahi meʻa ʻoku tau fuʻu fiemaʻu ki ai ʻa e Fakaleleí. Pea ʻoku hoko e tafaʻaki lelei ʻo e meʻa kotoa ko ʻení ko e meʻa ia ʻoku ʻave ʻe he tokotaha akó mei he kalasí. ʻOku nau ongoʻi leva ʻoku ʻi ai ʻa e ʻamanaki lelei. Pea ʻoku ou tui ʻoku nau fuʻu fie maʻu moʻoni ia ʻi he māmani ko ʻení.

Brother Willard:Fakamālō atu ʻi he ngaahi fakamatala ko iá. Ko hono moʻoní, ko e fehuʻi fakaʻosi ko ʻení ʻoku fekauʻaki foki mo ia: Te tau lava fēfē nai ke tokoniʻi ʻa e toʻu tupú ke nau ongoʻi ʻoku ʻiloʻi moʻoni kinautolu, ʻoku mahuʻinga fau ʻenau ngaahi fehuʻí? Sisitā Craig, ko e hā ha meʻa te ke tānaki?

Sisitā Craig:Naʻá ku fakakaukau ki ha potufolofola ʻi he tohi Māʻaké ʻoku mou maheni mo ia. Naʻe ʻalu ha matāpule koloaʻia ki he Fakamoʻuí, ʻo ne fifili pe ko e hā te ne fai ke maʻu ʻa e moʻui taʻengatá. Pea naʻe ʻoange ʻe he Fakamoʻuí ha ngaahi fekau ʻokú ne lolotonga tauhi. Pea kimuʻa peá Ne kole ki he talavou ko ʻení ke ne fai ha meʻa ne matuʻaki faingataʻá—pea kuo tau aʻusia kotoa ha ngaahi meʻa faingataʻa—ʻoku ou saiʻia ʻi he veesi 21, “Pea sio ki ai ʻa Sīsū,” pe sio kiate ia, “mo ʻofa kiate ia”. 5 Pea ʻoku ou tui ko e meʻa mahuʻinga taha ʻe lava ke tau fai ʻi he fakafōtunga kotoa pē ki hotau toʻu tupú, ko e tokoni ke nau ongoʻi ʻoku ʻofaʻi kinautolu. Pea ʻoku ou ʻiloʻi ʻoku ʻikai ke faingofua maʻu pē ia pea ko e taimi ʻe niʻihi ʻe fie maʻu ha ngāue mo e lotu lahi meiate kitautolu ke maʻu ha mata ke mamata ʻo hangē ko ia ʻoku mamata ki ai ʻa e Fakamoʻuí.

Pea ko ha meʻa ʻe taha ʻoku ou fakakaukau ki ai ʻi he taimi ʻoku ou fakakaukau ai ki he meʻá ni ko e fie maʻu ke tau ngāue ʻaki ʻa e mālohi ʻo e fehuʻí. Ka ʻoku fie maʻu ke tau ako ke ʻiloʻi moʻoni ʻetau kau akó mo kinautolu ʻoku tau akoʻí pea ʻeke ha ngaahi fehuʻi lelei—ko ha ngaahi fehuʻi te tau lava ai ʻo fakapapauʻi ʻa e anga ʻo ʻenau ongó mo e tuʻunga ʻoku nau ʻi aí pea poupouʻi leva kinautolu ke ʻeke ʻenau ngaahi fehuʻi totonú, ʻo ʻikai ko ha ngaahi fehuʻi pē ʻoku nau ongoʻi ʻoku tau loto ke nau ʻeke maí. Ko ha ngaahi fehuʻi ʻeni ʻoku faʻa taʻe-fakafiemālie he taimi ʻe niʻihi pea ʻikai ha ngaahi tali faingofua ki ai, ka ʻoku sai pē ia. He ʻikai lava ke liʻaki e ngaahi fehuʻi ko iá, koeʻuhí ʻoku fakamahino mai ʻe he ngaahi fehuʻi faingataʻa ko ʻení ʻa e meʻa ʻoku nau manako aí. Pea ʻoku ʻikai foki ke tau fie hoko ko ha niʻihi pē ʻoku kau atu taʻe fai ha ngāue. ʻOku tau fakaʻamu ke nau fehuʻi. Pea ko kitautolu— Ko hotau fatongiá ke tokoni ke tataki kinautolu ki he ngaahi maʻuʻanga tokoni totonú, kae mahuʻinga tahá ko e ʻEikí, ke nau maʻu mo ngāueʻi ʻa e fakahā fakafoʻituituí. Pea ʻoku fie maʻu ke tau fai ʻa e meʻa tatau ʻi heʻetau fakatupu ha ʻātakai ʻo e falalá ʻa ia te nau ongoʻi malu ai ke fakahaaʻi ʻenau tuí pea taimi ʻe niʻihi ko ʻenau loto-veiveiuá. ʻOku ou tui ko ʻetau fokotuʻu ko ia ha ngaahi ʻātakai ʻo e malú mo fakaʻapaʻapaʻi kinautolú, honau potó, meʻa ʻoku nau malavá, meʻa te nau akoʻi mai kiate kitautolú, mo e meʻa te nau foaki maí, pea tau ʻoange ha faingamālie kiate kinautolu ke nau tali e ui ʻa ha palōfita mo Sīsū Kalaisí ke ngāue ʻi he ngāue ʻo fakamoʻuí mo e hākeakiʻi, ʻoku ou ʻilo ʻe hoko leva ʻa e sió, fanongó mo e ongoʻi ʻoku kau maí ko ha ola ia ʻe fakanatula.

Sisitā Aburto:ʻOku ou tui ʻoku fie maʻu foki ke tau ongoʻingofua ʻa e kau ako ʻoku nau maʻu ha ngaahi tūkunga kehekehe ʻi heʻenau moʻuí, mo honau fāmilí. Pea ʻoku fie maʻu ke tau fakapapauʻi ʻoku nau ongoʻi ʻoku nau kau mo kinautolu, ko ha konga kinautolu ʻo e Siasi ko ʻení pea mo e sino ko ʻeni ʻo Kalaisí, ʻa ia ʻoku tau maʻu kotoá. ʻOku ou ongoʻi ʻoku fie maʻu foki ke tau tokanga ki he ngaahi lea ʻoku tau fakaʻaongaʻí. Hangē ko ʻení, mahalo ʻe ʻi ai ha taha ia ʻoku ʻikai ke nofo fakataha mo ʻene mātuʻá, pea ʻe lava ke tau pehē pē, “ko ho fāmilí” pea “ko e kakai ʻokú ke ʻofa aí,” kae ʻoua ʻe pehē, “ongomātuʻa.” ʻOku ou tui ko hono fakahaaʻi ko ia ʻetau tuʻu laveangofuá ʻoku tokoni ia ke nau ʻiloʻi ʻoku tau faingataʻaʻia kotoa pē ʻi ha meʻa, ʻoku tau maʻu kotoa pē ha ngaahi vaivaiʻanga. Ko ia ʻoku ou tui ko hono tokoniʻi e kau akó ke nau ongoʻi ʻoku nau kau ki he fononga ko ʻeni ʻoku tau kau fakataha ki aí, pea ʻoku ʻikai ha taha ʻe haohaoa, pea te nau ongoʻi leva ʻoku nau mahuʻinga. Kae pehē foki ki he fakafanongo kiate kinautolú, fanongo ki heʻenau fakamatalá, fanongo ki he ngaahi fehuʻi ʻoku nau ʻeké. Kapau te nau ʻeke ha fehuʻi, ʻe fiemaʻu ke taʻofi e meʻa ʻoku tau faí kae tokoniʻi ke nau maʻu e talí-ʻo ʻikai ke ʻoange ʻa e talí, ka ke nau maʻu ʻa e talí ʻiate kinautolu pē ʻi he folofolá ʻo fakafou ʻi he lotu, fakafou ʻi he lea ʻa e kau palōfita moʻuí.

Sisitā Johnson: ʻOku ou fie tānaki atu kuo hoko ʻeku vakai ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení ke u fakakaukau ai ki he kau faiako ne u maʻu ʻi heʻeku moʻuí-ne fuʻu fakaʻofoʻofa moʻoni. Pea kuó u houngaʻia ʻaupito ʻi he ngaahi ʻaho kuo maliu atú ʻi heʻeku teuteu ki he ʻaho ní, ʻi heʻeku fakakaukau ki he kau faiako ne u maʻú, mo ʻenau ʻofá, mo ʻenau mateaki ki he Fakamoʻuí, pea ko ha takiekina faufaua ia. Pea naʻá ku ongoʻi mahuʻinga ʻaupito mo ʻaonga lahi koeʻuhí ko kinautolu mo ʻenau ʻofa ki he Fakamoʻuí pea mo aú. Pea te u houngaʻia taʻengata ʻi he kau faiako lelei kotoa pē ʻoku tau maʻu ʻi he Siasi ko ʻení. Ko ha aʻusia fakaʻofoʻofa ia ke toe fakakaukau ki he leleí.

Brother Willard:ko hono moʻoní, ko e sīpinga ʻo ha faiako maʻongoʻonga ʻoku leʻolahi ange ia. ʻE leʻolahi ange ia ʻi he fealeaʻaki ʻa e pēnolo ko ʻení pe ko e ngaahi lea fekauʻaki mo e faiakó ʻo taʻengatá. Ko e meʻa pē ʻoku fiemaʻú ko e fakakaukau ki ha faiako naʻá ne tāpuekina hoʻo moʻuí, ke fakakaukau ki ha tokotaha naʻá ne tokoniʻi koe mo ngāue fakaetauhi kiate koe ʻi ha founga ne tāpuekina ai hoʻo moʻuí. Pea ʻoku ou ʻiloʻi ko ha malanga ia ʻe lōloa ange ʻene fakamatalá ʻi he taimi ʻoku tau maʻu he ʻaho ní. Ko ai ai fakamāló atu ʻi he fakamanatu mai ko iá.

ʻI heʻetau fakaʻosi ʻetau fakataha he ʻaho ní, tuku muʻa ke u fakamālō ki he tokotaha kotoa pē ʻi he pēnolo ko ʻení ʻi hono fakatou akoʻi kitautolu ʻaki hoʻomou ngaahi lea ʻi he fealeaʻaki ʻo e ʻaho ní, kae hiliō aí, ko hoʻomou tā sīpinga ʻo e moʻui faka-Kalaisí. Ko ha kau ākonga kimoutolu ʻo Sīsū Kalaisi, pea ko ha tāpuaki ia moʻoku he ʻahó ni ke u kau fakataha mo kimoutolu pea mo ako meiate kimoutolu. Ki he niʻihi ʻoku fanongo mai mei māmani fulipeé, ʻoku ou fakafofongaʻi atu ʻa e taha kotoa pē ʻi he pēnoló, ʻoku mau ʻofa atu. ʻOku mau fakamālō atu ko e ngaahi founga kehekehe ʻoku mou faifeinga ke tāpuekina ʻaki e fānau ʻa e ʻOtuá. ʻOku ou fakamoʻoni ʻokú Ne moʻui; ko ʻEne ngāué ʻeni. Pea ʻoku ou lotua ʻe taumalingi hifo ʻEne ngaahi tāpuaki lelei tahá ʻi hoʻomou moʻuí takitaha, ʻi ha feituʻu pē ʻoku mou ʻi ai, ʻi he huafa ʻo Sīsū Kalaisí, ʻēmeni.

Paaki