Ngaahi Fakamafola Fakataʻú
Vitiō ‘o e Semineli ʻi Metinoki ʻOtu Filipainí


Vitiō ‘o e Semineli ʻi Metinoki ʻOtu Filipainí

Fakamafola Ako Fakataʻu ʻa e S&I 2020

Richard Manahan: Ko Metinokí ko e taha ia ʻo e ngaahi kolo ʻi he vahefonua Sosokoní. Ko e kamataʻanga ia ʻo e vahe Lusoní ki Visaiasí. Kapau ko Metinoki ʻa e matapā ki he kau fefonongaʻaki ʻe laui miliona mei Lusoni ki Visaiasí pe mei Visaiasi ki Lusoní, ʻoku hoko ʻa e seminelí ko ha matapā ki ha faingamālie lelei ange ʻi he moʻuí maʻá e kau ako seminelí.

Alex Castidades Ko ʻĀleki Kasisitate au, ko ha faiako semineli mo e palesiteni fakakolo foʻou ʻo e Kolo Metinokí. ʻOku ou fie fakahoko atu ki he taha kotoa naʻe kamata ʻa e polokalama seminelí ʻi he taʻu 2012 ʻaki ha toko 22, pea naʻe hokohoko atu ʻene tupulakí ʻo aʻu mai ki he taʻú ni. Naʻe tupulaki maʻu pē ʻemau kalasí he taʻu kotoa, ʻo kau ai e niʻihi ne ʻosí.

Richard Manahan:Pea naʻe hokohoko atu ai pē; mei he 55 ʻo aʻu ki he ʻahó ni, ko ha fānau ako eni ʻe toko 110. ʻI hono fakanounoú, ʻoku pēseti ʻe 100 ʻenau lesisitá. Naʻa nau lava ʻo lesisita kotoa e kau ako te nau ala kau ki he seminelí. Naʻa nau fai ia mei he 2015, 16, 17, 18, 19, pea meimei 100%, he naʻa nau tui ʻe lava moʻoni ʻe he seminelí ʻo liliu e moʻuí.

Edilberto Gabelo: Ko ʻEtilipeto Kapelo au ʻo e Kolo Metinokí. Naʻe uiuiʻi au ko ha palesiteni fakakolo ʻi he taʻu ʻe ono kuo hilí. Naʻá ku toe vakaiʻi ʻemau ngaahi lekooti memipasipí, ʻa e CMIS. Naʻá ku maʻu ai ha lisi ʻo ha toʻu tupu te nau ala kau ki he seminelí. Naʻe lahi ha ngaahi palopalema he naʻe ʻikai tokanga ha taha ia ki he seminelí. Naʻá ku ʻinitaviu e kau faifekau kuo ʻosi maí. Ko e ʻuluakí ko Brother Alex. Naʻá ne tali e tukupaá.

Richard Manahan: Ko kinaua naʻe fakaongoongoleleiʻi mai ke na akoʻi e seminelí. Ko Brother Alex Castidades mo Sisitā Margie. Ko e kamataʻanga moʻoní ia he naʻá ku vakai naʻá na loto ʻaki e polokalamá.

Alex Castidades: Naʻe ʻikai lava ke maʻu semineli e toʻu tupú ki muʻa, pea naʻa mo e ʻinisititiutí. Ko e ʻuhinga lahí pē ko e ʻikai kau honau ngaahi fāmilí ki he Siasí. Ko hono uá, he naʻa nau nofo mamaʻo mei ʻapisiasi.

Margie Adiong: ʻI heʻeku hoko ko ha faiako foʻoú ne ʻikai ke fuʻu mahino kiate au e natula ʻo hoku uiuiʻi ko ha faiako seminelí . Naʻe faingataʻa ʻaupito ke kamataʻi e polokalamá, tautautefito ki hono fakalotolahiʻi e toʻu tupú. Ne ʻikai ke nau fuʻu tokanga ki ai he taimi ko iá.

Edilberto Gabelo: Naʻá ku fie maʻu e takiekina ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní. Naʻe kau ai e kole ki he ʻOtuá ki ha fakahinohino ke lava ʻo fakaava e loto ʻo e toʻu tupú, kae pehē foki ki heʻenau mātuʻá ke nau tukupā, loto fiemālie, mo poupouʻi e toʻu tupú.

Alex Castidades: ʻI heʻeku faiako semineli ko iá, naʻá ku kau ki he fakataha alēlea mo e kau palesiteni fakakoló mo e kau taki kotoa ʻo e Siasí, pea naʻa mau talanoa ai fekauʻaki mo e fuofua meʻa ʻoku totonu ke mau faí. Naʻe fokotuʻu ʻe ha faifekau ʻe taha ke ʻaukai e kolo kotoa ʻo e Siasí, ke tokoniʻi kinautolu kuo hē fakalaumālié.

Lisiate Manahani: Naʻa mau felotoi leva ki ai. Ne tatau pē ʻemau taumuʻá, ʻa ia ko e alanima atu kiate kinautolu koeʻuhí he ʻoku mahuʻinga ʻi he Siasí ke tau fakaafeʻi fakamaatoato ʻa kinautolu kotoa ʻe ala hoko ko ha kau ako seminelí ʻi he lahi taha ʻe ala lavá. Pea ko e meʻa ia ne mau faí. Naʻa mau matuʻaki ʻalu atu pea ʻaʻahi kiate kinautolu kotoa. Fakaafe, fakaafe, fakaafeʻi mai, pea mau fakaʻaongaʻi foki e kau ako semineli mālohí ke tokoni kiate kimautolu ki hono fakaafeʻi mai e kau akó.

Stephanie Pantone: Hili e kalasí, ne mau fetaliʻaki ʻi he matapā ki homau ʻapiakó, pea ko e feituʻu ia ne mau fetaulaki ai ke ʻalu fakataha ki he seminelí.

Alex Castidades: ʻOku ou faiako kalasi pongipongi he kolo ko ʻení. ʻOku ou ʻā he 3:00 hengihengi ke teuteu ke ʻalu ki ʻapisiasi he kalasi semineli he 5:00 pongipongi. ʻOku totonu ke u ʻi ʻapisiasi kimuʻa ʻi he kau akó ke u lava ʻo teuteu e naunau te mau fakaʻaongaʻi ʻi he seminelí. Hili e seminelí, ʻoku ou hangatonu ki he ngāué. ʻOku ou fononga ʻi ha houa ʻe ua mei ʻapisiasi ki heʻeku ngāueʻangá. ʻI he kamataʻangá, naʻe matuʻaki faingataʻa kiate au. Pea ʻi he hoʻatā efiafí, ʻoku totonu ke u ʻi he ʻapisiasi Metinokí ʻi he 5:00 efiafi ke toe akoʻi e seminelí. ʻI heʻeku aʻu ki Metinoki he 3:00 efiafí, pea kapau ʻoku kei taimi, ʻoku fie maʻu ke u ʻaʻahi ki heʻeku kau ako seminelí mo ʻenau mātuʻá. Ko hono ʻai ʻe tahá, ʻoku ou ʻaʻahi ki heʻeku kau ako seminelí he meimei ʻaho kotoa ʻi honau ʻapí.

Margie Adiong:Ko ia, naʻe uiuiʻi ia ke ne hoko ko e faiako semineli fakaʻahó, peá ne hoko ko ha faiako ako mei ʻapi. Naʻe faingataʻa ke tokanga taha ki he toʻu tupú, tautautefito kiate kinautolu ne nofo mamaʻó—ʻo ʻikai ko ha ngaahi mita pē ka ko ha lau kilomita mei he ʻapisiasí. ʻOku fie maʻu ke ke ʻaʻahi kiate kinautolu ʻi honau ngaahi ʻapí ka nau lava ʻo kau mai ki he polokalama seminelí. Ko e taimi ní ʻoku ʻi ai ʻeku kau ako mei ʻapi ʻe toko 23, pea ʻoku ou ʻaʻahi taki taha kiate kinautolu he uike kotoa pē.

Lisiate Manahani: He ʻikai lava ke tau taʻetokaʻi e tuʻunga malava ʻa ha taha. ʻOku ou vakai moʻoni kiate kinautolu ko ha ngaahi foha mo e ʻofefine mahuʻinga ʻo e ʻOtuá. ʻOku ou matuʻaki tui moʻoni ʻe lava ʻe he polokalamá ʻo liliu ʻenau moʻuí. Ko e ʻuhinga ia ʻoku mau mamahiʻi ai e polokalamá. Kuo mavahe atu eni ha kau faifekau ʻe toko 12 he taʻú ni, pea ʻe toe tokolahi ange.

Margie Adiong: ʻOku fai ʻe he kau takí ha meʻa lahi hangē ko ha ngaahi ʻekitivitī mohu founga maʻá e toʻu tupú ke nau lava ʻo feohi fakataha pea ʻi he taimi tatau ʻoku nau lava ʻo tuʻuaki atu e polokalama seminelí kiate kinautolu.

Erica Villareal: ʻOku tāpuekina lahi au ʻe he seminelí he ʻokú ne fakamālohia ʻeku tuí mo tokoniʻi au ke u mālohi mo falala ki he mālohi ʻo e ʻEikí.

Arnold Cariso: ʻOku ou teuteu atu ke u ʻalu atu ʻo ngāue fakafaifekau ʻaki ʻeku kau ki he Seminelí.

Margie Adiong: ʻOku ou matuʻaki fiefia moʻoni! Ke fakapapauʻi ʻoku malava ke tokangaekina ha niʻihi ʻo e toʻu tupú —he ko ha faʻē foki au he ʻoku ou loto ke nau ongoʻi ʻoku ʻofaʻi kinautolu. ʻOku ou ongoʻi mamahi ka ʻikai lava mai ha taha ki he kalasí he ʻoku ou ʻiloʻi ʻoku ʻi ai ha palopalema pea ʻoku ou fie alanima atu kiate kinautolu ke ʻiloʻi e ʻuhingá. Ko ia ai, ʻoku tatau ai pē pe ʻoku nau nofo mamaʻo, ʻoku ou fai hoku lelei tahá ke fakahaaʻi kiate kinautolu ʻoku nau mahuʻinga mo makehe.

Lisiate Manahani:Hangē ko ʻeku laú, he ʻikai ke u ofo kapau ʻe hoko ha taha ʻo e niʻihi kei talavoú ni ko ha kau taki ʻi he Siasí he feituʻú ni pea naʻa mo e vahefonuá.

Kakai ʻoku kau aí:

Lisiate ManahaniKouʻotineita Seminelí mo e ʻInisititiutí

ʻĀleki KasititateFaiako Seminelí

ʻEtilipeto KapeloPalesiteni Fakakolo Mālōloó

Maasi ʻAtiongiFaiako Semineli Ako ʻi ʻApí

Sitefinī PanitoneTokotaha Ako Seminelí

ʻĒlika KatokaTokotaha Ako Semineli

ʻĀnolo KalisoTokotaha Ako Semineli

Paaki