2021
Ngaahi Makatuʻunga Mālohí
Māʻasi 2021


“Ngaahi Makatuʻunga Mālohí,” Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú, Māʻasi 2021, 14–15.

Ngaahi Makatuʻunga Mālohí

Ko ha Holisi ke Fakahoko ai ʻa e Kaká

ʻĪmisi
kau finemui ‘i he holisi ke fakahoko ai ʻa e kaká

Tā fakatātā ʻa Alyssa Petersen

Na‘e tuʻu ʻo ofi mai kiate au ha kau finemui ʻe toko uanoa, ʻo sio fakamamaʻu pē ki ha holisi papa, fute ‘e 16. Ko ʻemau polé ke tokoniʻi ʻa e taʻahine kotoa pē ke aʻu ki ʻolunga. Ko e tokolahi ‘o e tamaiki fefiné, ko honau ʻuluaki ta‘u ʻeni ʻi he nofo kemi ‘a e Kau Finemuí. Naʻá ku hoko au mo e tamaiki fefine lalahí ko e kau taki ʻo e toʻu tupú, ka kuo teʻeki ai ke mau kau ʻi ha ʻekitivitī hangē ko ʻení. Naʻa mau fakafanongo mo nofo ʻamanaki atu ki he ngaahi tu‘utuʻuní.

Naʻe pau ke lava ʻa e finemui takitaha ʻo aʻu ki he funga holisí. ʻI he taimi naʻe lava ai ʻe ha taha ʻo fakahoko ʻení, na‘á ne tuʻu leva ʻi ha tuʻu‘anga ʻo tokoni ke fusi hake ʻa e ni‘ihi kehé. Ka neongo iá, kapau te ne pā ki he kelekelé, na‘e ʻikai ke toe faka‘atā ke ne tokoni ʻi hono hiki hake ‘a e toenga ʻo e tamaiki fefiné.

Na‘a mau fiu feinga ʻi he kamata‘angá, ka naʻe ‘ikai fuoloa kuo mau lava pē ʻo ngāue fakataha mo kamata hono hiki hake ‘a e fānau fefiné. Na‘e manavasiʻi ha niʻihi ke hiki ʻo fuʻu mā‘olunga neongo ʻa e ngaahi meʻa maluʻí. Na‘e tailiili ha faʻahinga ke faka‘aonga’i honau mālohí ke a‘u ki he tumutumú. Na‘e fie maʻu kotoa kimautolu ke fakatupulaki ‘emau loto falalá mo fetokoniʻaki. ‘I hono fakaʻosingá, naʻa mau lavaʻi lelei ʻa e pole ko iá.

Hili ʻa e hifo ʻa e kau finemui fakaʻosí, naʻa mau fakataha mai ke alea‘i ʻa e ngaahi lēsoni mei he ‘ekitivitī holisi ko ení.

ʻOku mau fehangahangai kotoa mo ha meʻa ʻoku ngali ʻikai-malava ke ikunaʻi. Ka neongo ia, ʻoku ʻikai ke mau tuenoa. ʻOku ʻi ai ʻa e kakai ʻoku mau feohí ke tokoni ke fusi hake mo poupou. ʻOku ‘i ai ʻa e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ke tokoni mo ʻomi ha mālohi ‘i he taimi ʻoku tau tafoki ai kiate Kinauá.

Meikeni B., ʻOhaiō, USA

“Na‘á ku Palōmesi Te u Haʻu”

ʻĪmisi
kau talavoú

Na‘á ku fie maʻu ma‘u pē ke vahevahe ʻa e ongoongoleleí mo e ni‘ihi kehé, ka ʻi ha ngaahi ta‘u lahi naʻe ‘ikai ke lava lelei. Kae ‘oua ke u hoko ʻo kaungāmeʻa mo ha talavou ko Tiako. Na‘a mau nofo vāofi, pea naʻá ma lue fakataha ki ‘api ʻi he tuku ʻa e akó he ‘aho kotoa pē.

‘I ha ’aho ‘e taha, naʻá ma ʻalu ki ‘api ’i ha hala kehe ‘o fakalaka atu ʻi he fale lotu ‘a ia naʻá ku ‘alu ʻo lotu aí. Na‘á ku talaange ki ai kuo fuoloa ʻeku hoko ko e mēmipa ʻo e Siasí. Na‘á ku talaange ki ai ʻa e meʻa ‘oku tau tui ki aí pea kuo tāpuekina lahi hoku fāmilí ai. Na‘á ku fakaafeʻi ʻa Tiako ki he lotú he Sāpate ko iá, pea na‘á ne talamai te ne haʻu.

Ne aʻu ki he Sāpaté, ne u talitali fiefia ia ʻi falelotu, ka naʻe ʻikai ke ne haʻu. Naʻá ku toe fakaafeʻi ia ʻi he konga ki mui ʻo e uike ko iá. Na‘e hoko ʻeni ‘i ha māhina ʻe ua pe tolu, ka na‘á ne ʻomi ma‘u pē ha ʻuhinga ki he ʻikai ke ne haʻú. Ka na‘e ʻikai ke tuku ʻeku fakaafe‘i iá.

Pongipongi Sāpate ‘e taha, naʻá ku ‘i he houalotu sākalamēnití ai pea naʻá ku sio atu ki mui ʻoku tuʻu mai ʻa Tiako ai. Naʻá ku ʻohovale he sio kiate iá, ka na‘á ne haʻu ʻo tangutu hifo hoku tafaʻakí ʻo ne pehē mai, “Na‘á ku Palōmesi Atu Te u Haʻu!”

Na‘á ku fakafe’iloaki ia ki he ongo faifekaú, pea na‘á na kamata akoʻi ia. Na‘á ne toki papitaiso kimui ange. ʻI he taimi ní ʻokú ma fakatou teuteu ke ‘alu ʻo ngāue fakafaifekau. ʻOku ou fuʻu fiefia he naʻe ʻikai ke u foʻi!

Meiry R., Brazil

Falala ki he Taimi ʻa e ʻOtuá

Na‘e foua ʻe hoku mehikitangá ha vete mali ‘i he taimi ko hono foha lahí tahá pē kuo papitaisó. Ke tauhi ma‘u ʻa e melinó ʻi hono vā mo e tamai totonu ‘a e fānaú, naʻá ne fie ma‘u ha ngofua meiate ia ke papitaiso ‘a e toenga ʻo e fānaú. Me‘apangó, naʻe ʻikai ke ne fakangofua he ngaahi ta‘u lahi.

Faifai naʻe fakakaukau ‘a hoku mehikitangá naʻá ne fie ma‘u ke papitaiso ʻa e fānaú neongo ʻa e ʻikai ke fakangofua ʻe he tamaí. Ka naʻe hili ʻa e lotu mo e ʻaukai hoku mehikitangá mo hono ngaahi tokouá fekauʻaki mo e fili ko iá, naʻe maʻu ʻe he tokotaha kotoa pē ʻa e ongo ‘oku totonu ke hoko atu ʻenau tatalí.

ʻI he uike tatau pē ko iá, naʻe fakahā ʻe he tamai ʻa hoku ngaahi tokouá ki hoku mehikitangá naʻá ne fie maʻu ke talanoa ʻa e fānaú mo e kau faifekaú pea ke nau papitaiso. ‘Oku ou kei manatuʻi pē ʻeku ongoʻi fiefia ʻi he taimi naʻe fakahā mai ai ʻe heʻeku faʻeé ʻa e ongoongo ko iá. Na‘á ku ʻilo‘i naʻe tāpuekina ‘e he Tamai Hēvaní ʻa hoku ngaahi tokouá hili ha ngaahi ta‘u lahi ʻenau tatalí ʻi he fa‘a kātakí.

ʻOku ʻikai ke tau faʻa ‘iloʻi ʻa e taimi ʻe tali ai ʻe he ʻEikí ‘etau ngaahi lotú, ka ʻoku ou ‘iloʻi te Ne tali maʻu pē. ‘Oku ʻikai ke u ‘ilo ko e hā ʻoku fie ma‘u ai ʻe he Tamai Hēvaní hoku ngaahi tokouá ke nau tali ke papitaisó, ka ‘oku ou ʻilo‘i naʻá Ne tāpuekina kinautolu koe‘uhí ko ʻenau faivelengá.

Bre J., Folōlita, USA

Paaki