Grenzen stellen binnen relaties

G. Sheldon Martin

Zelfs de beste vriendschappen hebben duidelijke grenzen nodig.

Grenzen zijn overal en dat is niet voor niets! Bij verschillende sporten zijn er lijnen om een veld of baan af te bakenen. In een toneelstuk weet je waar je het podium op- en afgaat. Op school zijn er regels over wat je wel of niet tijdens een toets mag gebruiken. Stel je voor wat er zou gebeuren zonder duidelijke grenzen. Er zouden veel problemen ontstaan!

Dit geldt ook voor relaties: ze zijn het gezondst wanneer er grenzen zijn waarmee we aangeven waar we ons in onze omgang met anderen prettig bij voelen. Als we grenzen stellen, weten anderen hoe we behandeld willen worden en zijn we beter in staat om onze naasten lief te hebben (zie Mattheüs 22:39).

Grenzen en zelfrespect

We tonen respect voor onszelf en ons welzijn door grenzen te stellen. Tijdens zijn aardse bediening leerde Jezus Christus ons hoe we voor onszelf zorgen door grenzen te stellen en was Hij hierin een voorbeeld. Hij zonderde Zich soms van anderen af om te mediteren en bidden: ‘En toen Hij de menigte weggestuurd had, klom Hij de berg op om er in afzondering te bidden. Toen het avond was geworden, was Hij daar alleen’ (Mattheüs 14:23). Door die tijd voor Zichzelf kon Hij anderen beter dienen.

Grenzen stellen en vertrouwen opbouwen

Mensen kunnen elkaar vertrouwen wanneer ze elkaars grenzen begrijpen en respecteren. Vertrouwen in relaties is een beetje zoals een bankrekening waar ‘stortingen’ het vertrouwen versterken en ‘opnames’ het vertrouwen schaden. Houd de volgende dingen in gedachten wanneer je een bankrekening van vertrouwen met iemand opent:

Het is jouw bankrekening. Jij bepaalt welk gedrag onder ‘stortingen’ valt (zoals respect en eerlijkheid) of onder ‘opnames’ (zoals oneerlijkheid, geheimhouding of fouten goedpraten).
Schenk pas vertrouwen wanneer jij er klaar voor bent. Voel je niet gedwongen om iemand te vertrouwen. Het vergt tijd om een vertrouwensband op te bouwen en te voeden.
Maak je grenzen duidelijk. Laat anderen weten welk gedrag jouw vertrouwen versterkt of schaadt.
Jij bepaalt hoe hecht je relaties zijn. Jij bepaalt hoe hecht je met iemand bent op basis van je vertrouwen in hem of haar.¹ Relaties groeien wanneer je ziet dat anderen bereid zijn om je vertrouwen (terug) te winnen.
Geef gehoor aan de influisteringen van de Heilige Geest. De Geest laat je weten hoe je het beste met iedere situatie kunt omgaan als je naar openbaring streeft en naar de ontvangen ingevingen handelt.
Wees direct en vastberaden. Je bent misschien bang iemands gevoelens te kwetsen, maar het is belangrijk om duidelijk en vastberaden je grenzen te stellen. Zeg geen ‘ja’ tegen iets wat je een onprettig gevoel geeft. Je kunt een alternatief voorstellen dat voor jou gezonder en meer in balans is. Maar soms is ‘nee’ het beste antwoord.

Respecteer andermans grenzen

Net zoals anderen jouw grenzen dienen te respecteren, dien jij ook de grenzen van anderen te respecteren. Wees respectvol wanneer iemand ‘nee’ zegt. Wees bedacht op de tijd en inspanningen die je van anderen vraagt. En eis niet dat iemand jou verantwoording voor zijn of haar grenzen aflegt. Je hoeft niet te weten waarom iemand bepaalde grenzen stelt. Wees gewoon respectvol.

Wanneer grenzen niet worden gerespecteerd

Helaas kiezen sommige mensen ervoor om grenzen te negeren en mensen om hen heen te mishandelen of misbruiken. Mishandeling of misbruik is de ergste vorm van grensoverschrijdend gedrag. Als je slachtoffer van mishandeling of misbruik bent, staat jouw veiligheid voorop. Niemand hoeft onder misbruik of mishandeling gebukt te gaan. Je kunt erover praten met een volwassen vertrouwenspersoon, die je kan helpen om hulp te zoeken en om een veiligheidsplan op te stellen om je tegen verdere mishandeling of misbruik te beschermen. Er zijn situaties waarin je misschien zelfs moet vertrekken.² Bid om moedig te doen wat nodig is om jezelf te beschermen.

Met grenzen voorwaarts gaan

Mogelijk zijn niet alle relatieproblemen met grenzen op te lossen. Maar ze kunnen je gevoel van eigenwaarde, je zelfvertrouwen en je emotionele gezondheid vergroten, en je helpen om respectvol en veilig met anderen om te gaan. Probeer vandaag gezonde grenzen te stellen om erachter te komen welk effect het op jou heeft.