Ngaa Nga ang Pag-asawahay kag ang Panimalay Importante—Sa Bilog nga Kalibutan
Ni Elder L. Tom Perry
Sang Korum sang Napulogduha ka mga Apostoles
Ang panimalay amó ang sentro sang kabuhi kag importante sa walay katapusan nga kalipayan.
Sang nagligad nga Nobiyembre, ako may pribilihiyo nga gin-imbita—kaupod si Presidente Henry B. Eyring kag si Bishop Gérald J. Caussé—sa pagtambong sang kinatuhay nga konperensya nga ginatawag nga colloquium sa Vatican sa Roma, Italy. Ini gintambungan sang mga representante sang nanari-sari nga mga relihiyon halin sa 14 ka mga simbahan kag gikan sa anom sa pitó ka mga kontinente, nga ang mga gin-imbita nagpahayag sang ila mga pagtuluohan sa nagakahanabo sa mga panimalay sa sining panahon sang kalibutan.
Si Pope Francis nagsugod sa unang sesyon sang pagtililipon sa sining pahayag: ”Kita subong nagakabuhi sa kinabatasan nga temporaryo, sa diin padayon sa kadam-an simpli nga nagataliwan sa pagpakasal bilang isa ka pangpubliko nga palanindugan. Ining pagribok sa mga kinaugali kag mga talaksan sang husto kag salâ masunson nga nagapakita sang kahilwayan, pero sa kamatuoran ini nagadala sang espirituhanon kag dutan-on nga kalalat-an sa indi maiisip nga mga katawhan, labi na gid sa mga pinakapobre kag pinakamahuyang. ... Masami nga sila ang labi nga natam-an sa pagbatas sa sini nga kinagamo.”1
Sa pagtumod sa mga yadtong nagatubo nga henerasyon. siya nagsiling nga importante nga sila ”indi magsungka sa hilô nga (mentalidad) nga temporaryo, sa tigaylo mangin rebelde sa kaisog sa pagpangita sang kamatuoran kag walay katapusan nga paghigugma, pagsupak sa pangkatilingban nga pagsulundan;” dapat ini himuon.2
Ini ginsundan sang tatlo ka adlaw nga pagpresentar kag pagsinugilanunay sang relihiyoso nga mga pinunò sa tema sang kasal sa katung-an sang lalaki kag babaye. Samtang ako nagapamati sa pinakamalapad nga ginhalinan sang nanari-sari nga mga pinuno sang relihiyon, nabatian ko ang ila pag-ugyon sa isa kag isa kag ang pagsakdag sa ila mga pagtuluohan sa pagkabalaan sang palatukuran sang kasal kag sang importansya sang mga panilamalay bilang nauna nga yunit sang sosyedad. Ako nagbatyag sang gamhanan nga isip sang pagsubong kag pag-ugyon sa ila.
May madamo nga nakatalupangod kag nagpautwas sang sining pagka-isa, kag ila ini ginpakita sa madamo nga mga paagi. Ang isa nga paborito ko amó ang nagikan sa isa ka eskolar halin sa Iran nga nagbató-bató sang duha ka parapo nga yara sa aton mismo proklamasyon sa panimalay.
Sa sulod sining kinatuhay nga konperensya, napanilagan ko nga kon ang nanari-sari nga mga pagtuluohan kag sanga sang mga simbahan kag mga relihiyon nagahili-ugyon tumod sa kasal kag panimalay, sila naga-ugyon man sa mga prinsipyo, kag pagkatampad kag pagtuman sang sina nga nagaugyon sing natural sa mga yunit sang panimalay. Daw ano ka halangdon nga akon nakita kon paano ang pangunang mga buluhaton sa pagkasal kag panimalay nagadaug kag nagapangibabaw sa ano man nga pangpulitiko, pang-ekonomiya, ukon pangrelihiyon nga mga pagkinalain-lain. Bisan ano pa man ang paghigugma sa tiayon kag mga hangad, mga kabalaka, kag mga handom para sa aton kabataan, magpalareho kita tanan.
Halangdon gid nga makatambong sa mga miting nga may mga representante sa bilog nga kalibutan nga nagapahayag sang pangkabilogan nga mga balatyagon sa pagkaimportente sang kasal sa tunga sang isa ka lalaki kag babaye. Ang tagsa nila ka mga pamulongpulong ginsundan sang mga papamatuod halin sa iban pa nga mga pinuno sang relihiyon. Si Presidente Henry B. Eyring naghatag sang panghingapusan nga pamatuod sa sining pinatuhay nga konperensya. Siya gamhanan nga nagpamatuod sang katahom sang debotado nga pag-asawahay kag sang aton pagtuo sa ginsaad nga bugay sang walay katapusan nga mga panimalay.
Ang panaksi ni Presidente Eyring takos gid nga panakóp nga pangamuyo sa yadtong tatlo ka pinatuhay nga mga adlaw.
Karon, kamo nagapamangkot, ”Kon ang kalabanan nagbatyag nga ang pagkatulad sang pangunang hilimuon sa panimalay kag mga pagtuluohan, kon ang yadtong tanan nga mga simbahan kag mga relihiyon sa kabilogan nagaugyon kon dapat mangin ano ang pag-asawahay, kag kon sila tanan nagakaisa sa prinsipyo nga dapat ibutang sa mga puluy-an kag mga kaangtanan sang panimalay, gani paano ang aton pagkalaín sa ila? Paano ang Ang Simbahan ni JesuCristo sang mga Santos sa Ulihing mga Adlaw tuhay kag laín sa katilingban sang bilog nga kalibutan?”
Yari ang sabat: Bisan pa nga maayo nga makita kag mabatyagan nga kita may madamo nga pagkapareho sa katilingban sang bilog nga kalibutan tuhoy sa aton mga panimalay, kita lang ang may dugang pa nga paghangop sa ginpanumbalik nga ebanghelyo.
Ang ano man nga pagsugilanunay ang ginahatag sang ginpanumbalik nga ebanghelyo tuhoy sa pag-asawahay kag panimalay isa ka daku kag tama ka pertinente gani indi ini sobra nga mapahayag: Ginapakawalay katapusan naton ini nga topiko! Ginapataas naton ang debosyon kag pagkabalaan sang pag-asawahay tungod sang aton pagtuo kag paghangop nga ang mga panimalay nagikan sang walâ pa matuga ang kalibutan kag sila makapadulong sa walay katapusan nga kabuhi.
Ining doktrina ginatudlo nga simpli, gamhanan, kag may katahom sa mga pulong ni Ruth Gardner sa kanta sa Primary ”Families Can Be Together Forever.” Mag-untat kamo sing pila ka minutos kag hunahunaa ang mga batà sa Primary sa bug-os nga kalibutan nga nagaamba sining mga pulong sa ila naandan nga halambalon, sa ila pinakamatunog nga tingog, nga punô sang kapagsik nga lamang ginadala sang pagpalangga sa panimalay.
Ang mga panimalay maka-ululupod nga walay katapusan
Paagi sa plano sang Langitnon nga Amay.
Gusto ko sa tanan nga tion nga upód ako sang akon panimalay,
Kag ang Ginuo nagpakita sa akon kon paano ko ini mahimo.3
Ang kabilogan sang teyolohiya sang aton ginpanumbalik nga ebanghelyo nagasentro sa mga panimalay kag sa bag-o kag walay katapusan nga kasugtanan sang pagpakasal. Sa Ang Simbahan ni JesuCristo sang mga Santos sa Ulihing mga Adlaw, nagapati kita sa kabuhi sang walâ pa matuga ang kalibutan sa diin tanan kita nabuhi nga mga tunay nga espiritong anak sang Diyos nga aton Langitnon nga Amay. Kita nagatuo nga kita mga anak Niya sadto, kag subong man, mga katapo sang Iya panimalay.
Nagatuo kita nga ang pag-asawahay kag pag-ugyon sang panimalay magpadayon lapaw sa kamatayon—nga ang mga pag-asawahay nga ginhimo sang yadtong may tunay nga awtoridad sa Iya mga templo magapadayon sa kalibutan nga magaabot. Ang aton seremonya sa kasal nagakakas sang mga pulong nga ”asta sa kamatayon lang kita magbulagay” kag sa tigaylo nagasiling, ”subong karon tubtob sa walay katapusan.”
Nagapati man kita nga ang mabakod nga kinaandan nga mga panimalay indi lamang nga nauna nga mga yunit sang malig-on nga katilingban, malig-on nga ekonomiya, kag isa ka malig-on nga kultura sang mga prinsipyo—kundi sila amó man ang primero nga mga yunit sang walay katapusan nga kabuhi kag sang ginharian kag gobiyerno sang Diyos.
Kita nagapati nga ang organisasyon kag pagginahum sang langit igapasad sa mga panimalay kag mga himata.
Bangud sini nga pagtuo nga ang mga pag-asawahay kag mga panimalay walay katapusan, nga kita, bilang isa ka simbahan, luyag nga mangin pamuno kag isa ka tumalambong sa pangkalibutan nga mga organisasyon sa pagpalig-on sang mga ini. Nakahibalo kita nga indi lang ang yadtong mga aktibo sa ila relihiyon ang nagapakig-ambit sa katilingban nga mga prinsipyo kag mga pangunang hilimuon sa walay katapusan nga mga pag-asawahay kag mapag-on nga mga kaangtanan sa panimalay. Madamo man sa mga indi relihiyoso naghingapos nga ang ginapakabalaan nga pag-asawahay kag pangpanimalay nga pagkinabuhi, amó ang pinakabut-anan, pinaka-ekonomiya, kag pinakamalipayon nga paagi sang kabuhi.
Walâ sang sin-o man nga nagtanyag sang pinakamahusay nga paagi sa pagpadaku sa masunod nga henerasyon sang sa panimalay sang kasado nga mga ginikanan nga may mga anak.
Ngaa balá nga ang pagpakasal kag butang sa panimalay importante—bisan diin man? Ang mga botohan sang publiko nga panghunahuna nagapahayag nga ang pagpakasal amó gihapon ang huwaran kag paglaum sang kadam-an sang tagsa ka mga ginhugpong sa ila mga pareho nga mga edad—bisan pa sa mga moderno nga henerasyon, nga sa diin makabati kita sang madamo nahanungod sa pinili nga pag-isahanon, personal nga kahilwayan, kag pag-updanay sa gwa sang kasal. Ang kamatuoran amó nga ang kadam-an sa kalibutan luyag gihapon nga makapanganak kag magtukod sang mapag-on nga mga panimalay.
Sa tion nga kita nagpakasal kag sa tion nga kita nagpanganank, ang matuod-tuod nga pag-ugyunanay sang katawhan amó nga mas maathag nga makit-an. Bilang ”panimalay sang katawhan”—bisan diin kita nagapuyô ukon bisan ano man ang aton relihiyoso nga pagtuo—nagaambit kita sang amó man nga mga kabudlay, amó man nga mga pagpakigbagay, kag amó man nga mga paglaum, mga pagkabalaka, kag mga handom para sa aton mga anak.
Sa ginsiling sang manunulat sang New York Times nga si David Brooks said: ”Ang mga tawo indi mas maayo kon sila ginahatagan sang pinakasobra nga pagpili sa paghimo sang kon ano man ang ila gusto. Mas huwaran sila kon sila ginalikupan sang mga hilimuon nga nagapangibabaw sa ila personal nga mga pagpili—mga tulumanon sa panimalay, sa Diyos, sa trabaho kag sa pungsod.”4
Isa ka problema amó nga ang madamo nga mga paagi sa komunikasyon kag kalingawan nga ginaamuma sang kalibutan indi nagahatag sang mga pangunang hilimuon kag mga prinsipyo sang kadam-an. Walay sapayan sa mga rason, madamo sa aton telebisyon, mga pelikula, mga musika, kag Internet ang nagatanyag sang palatukuran nga ehemplo sang mga diutay lang nga nagapakunokuno nga sila ang kadam-an. Ang indi pagsunod sa talaksan sang husto kag salâ kag ang pagbale-walâ sini, halin sa maathag nga paglarawan sang kapintas sa kalingawan sa panghilawas, ginapahayag nga husto nga talaksan kag nagapabangud nga kita sa gwa sang panahon ukon halin sa nagligad na. Sa sina nga komunikasyon kag sa palibot nga nasakpan sang Internet, daw walâ na sang tion nga sa diin masyado kabudlay ang magpadaku sang responsable nga kabataan kag maghugpong sang mga naga-asawahay kag mga panimalay.
Bisan ano pa ang ginapahayg sang mga komunikasyon kag mga kalingawan, kag bisan pa nga may kamatuoran nga nagapaidalom ang panindugan sang iban tuhoy sa pagpakasal kag panimalay, ang malig-on nga kadam-an sang katawhan nagasakdag pa gihapon sa kasal sa tunga sang babaye kag lalaki. Sila nagapati pa gihapon sa pagkamatinuoron sa sulod sang pag-asawahay, kag sila nagapati sa kasugtanan sang kasal sa ”balatian kag sa kaayo sang lawas” kag ”asta sa kamatayon lang kita magbulagay.”
Ipahanumdom naton sa aton mismo mga kaugalingon kon kaisa, katulad nga ako ginpahanumdom didto sa Roma, sang matahom kag makapaumpaw nga kamatuoran nga ang pag-aswahay kag panimalay amó pa gihapon ang handom kag pinakahuwaran nga pagsulundan sang kadam-an kag indi kita nagaisahanon sa sinang mga pagtuo. Walâ pa gid sing may mas daku nga kabudlay sa pag-angkon sang praktikal nga pagbalansi sa katung-an sang trabaho, mga panimalay, kag personal nga mga kinahanglanon sang sa sini nga panahon. Bilang simbahan, luyag naton nga magbulig sa tanan sa aton ikasarang sa pagtukod kag pagsakdag sang malig-on nga mga pag-asawahay kag mga panimalay.
Gani amó ina kon ngaa ang Simbahan aktibo nga nagaugyon kag nagahatag sang pagpamunò sa lain-lain nga mga nagapakigbagay kag nanari-sari nga mga paghimud-os sa pagpapalig-on sang mga panimalay. Amó ini kon ngaa aton ginapaambit ang aton nasentro sa panimalay nga mga prinsipyo sa mga pahayagan kag mga komunikasyon sosyal. Amó ini kon ngaa ginapaambit naton ang mga rekord sang aton katigulangan kag himata sa tanan nga kapungsuran.
Luyag naton mabatian ang aton panindugan batok sa tanan nga pagkabuhi nga limbong kag sa gwa sang ginakabig nga normal nga nagatinguha sa pagbaylo sang organisasyon sang panimalay nga gintukod mismo sang Diyos. Luyag man naton nga mabatian kita sa pagsakdag sang kalipay kag katumanan nga ginahatag sang kinaandan nga mga panimalay. Dapat padayunon naton ang pagpahayag sa bilog nga kalibutan sa pagbantala kon ngaa ang kasal kag panimalay masyado gid ka importante, kon ngaa ang kasal kag panimalay may daku nga importansya, kag kon ngaa sila padayon nga importante sa tanan nga panahon.
Akon mga kauturan, ang ginpanumbalik nga ebanghelyo nagasentro sa pag-asaway kag panimalay. Yari man diri sa pag-asawahay kag panimalay nga sa diin labi kita nga maka-ugyon sa iban nga mga simbahan. Yari diri sa pag-asawahay kag panimalay nga sa diin makakita kita sang pinakadaku nga pagpakigsugtanay sa tanan sa kalibutan. Yari diri sa pag-asawahay kag panimalay nga Ang Simbahan ni JesuCristo sang mga Santos sa Ulihing mga Adlaw may labing daku nga kahigayunan nga mangin kasanag sa ibabaw sang pukatod.
Tugoti ninyo nga maghingapos ako sa pagpamatuod (kag ang akon 90 ka tuig diri sa kalibutan nagahatag sa akon sang pabor sa pagsiling sini) nga samtang ako mas nagatigulang na, mas nahangpan ko nga ang panimalay amó gid ang sentro sang kabuhi kag pinakaimportante sa kalipay nga walay katapusan.
Nagapasalamat ako sa akon asawa, sa akon mga anak, sa akon mga apo kag sa akon mga apo sa tuhod, kag sa tanan nga mga pakaisa kag mga umagad kag mga ugangan, kag mga himata nga nagapakamaayo sang akon kabuhi kag, huo, bisan pa sa walay katapusan. Sa sining walay katapusan nga kamatuoran balaan ako nga nagapamatuod sa ngalan ni JesuCristo, amen.