Faalagolago Tumau ma Malosi
O le faalagolago i le Alii e aofia ai le faalagolago i Lana taimi ma e manaomia ai le onosai ma le tumau lea e onosaia ai afā o le olaga.
Na matuai ma’i lava lo ma atalii o Tanu i lana misiona i Aferika ma sa ave i se falemai e lē tele ni punaoa. A o ma faitauina lana tusi muamua ia i maua ina ua uma lona ma’i, sa ma manatu o le a ia faavaivai, ae peitai na ia tusi mai, “E ui sa ou taoto i le potu tigaina, ae sa ou lagonaina le filemu. Ou te lei maua lava se fiafia tumau ma malosi faapea i lo’u olaga.”
A o ma faitauina ma lo’u toalua nei upu, na lofituina i ma’ua i lagona ootia. Fiafia tumau ma malosi. Ma te lei faalogo lava ua faamatalaina le fiafia i lea auala, ae na moni ana upu. Sa ma iloa o le fiafia na ia faamatalaina sa le na o sefaamalieina, po o se lagona siitia, ae o se filemu ma le olioli lea e oo mai pe a tatou gauai atu i tatou lava i le Atua ma tuu atu lo tatou faatuatuaga ia te ia i mea uma. Sa ma iloa o le fiafia na ia faamatalaina sa le na o se faamalieina, po o se lagona siitia, ae o se filemu ma le olioli lea e oo mai pe a tatou gauai atu i tatou lava i le Atua ma tuu atu lo tatou faatuatuaga ia te ia i mea uma. Sa ma oo foi i ni taimi faapena i o ma olaga ina ua fetalai mai e le Atua le filemu i o ma agaga ma mafua ai ona ma maua le faamoemoe ia Keriso e tusa lava pe na faigata ma le mautonu le olaga.
Ua aoao mai Liae faapea pe ana faapea e le’i pauu Atamu ma Eva, “semanū e tumau pea i laua i le tulaga o le lē sala, e aunoa ma se olioli, ona sa laua lē iloa se pagatia; …
“Ae faauta, ua faia mea uma e tusa ma le poto o ia o lē ua silafia mea uma.
“Na paʼū Atamu ina ia i ai tagata; ma ua i ai tagata, ina ia latou maua le olioli.”
I se auala feteenai, ua saunia ai i tatou e puapuaga ma faanoanoaga ia lagona le olioli pe afai o le a tatou faatuatuaina le Alii ma Lana fuafuaga mo i tatou. O lenei upumoni ua faamatalaina ma le matagofie e se tusisolo i le seneturi lona 13: “O faanoanoaga e sauniaina oe mo le olioli. Na te matuai saluesea mea uma mai lou fale, ina ia maua e le olioli fou se avanoa e ulu atu ai. Na te luluina laulaau lanusasama mai lala o lou fatu, ina ia mafai e lau fou lanumeamata ona tuputupu ae i lo latou tulaga. Na te se’iina i luga aa ua pala, ia maua ai e aa fou o loo natia i lalo le avanoa e ola ai. Po o a lava faanoanoaga e lulu mai lou fatu, o le a suia e mea e sili atu ona lelei.”
Na aoao mai Peresitene Russell M. Nelson, “O le olioli o loo ofa mai e le Faaola [ia i tatou] … e faifai pea, ma faamautinoa mai o o tatou ‘puapuaga o le a nao sina minute laitiiti’ [Mataupu Faavae ma Feagaiga 121:7] ma faapaiaina mo lou manuia.” O o tatou tofotofoga ma puapuaga e mafai ona faia ni avanoa mo le olioli sili atu.
O tala fiafia o le talalelei e le o le folafolaga o se olaga e saoloto mai faanoanoaga ma faigata ae o se olaga e tumu i faamoemoega ma uiga—o se olaga lea e mafai ai e o tatou faanoanoaga ma puapuaga ona “tofatumoanaina i le olioli ia Keriso.” Na tautino mai le Faaola, “E maua foi outou e le puapuaga i le lalolagi: a ia outou loto tetele; ua ou manumalo i le lalolagi.” O Lana talalelei o se savali o le faamoemoe. O loo i ai i le faanoanoa e o faatasi ma le faamoemoe ia Iesu Keriso le folafolaga o le olioli tumau.
O le tala i le malaga a sa Iaretō i le nuu folafolaina e mafai ona faaaoga o se talafaatusa mo la tatou malaga i le olaga faaletino. Na folafola atu e le Alii i le uso o Iareto ma lona nuu o le a ia “alu atu i [o latou] luma i se laueleele ua silisili ona lelei i luga o laueleele uma o le lalolagi.” Na Ia faatonuina i latou e fausia ni vaa, ma sa latou galulue ma le usiusitai e fausia [vaa] e tusa ma faatonuga a le Alii. Peitai, a o agai i luma le galuega, na oo ane ni popolega i le uso o Iareto faapea o mamanu a le Alii mo vaa sa le talafeagai. Sa ia tagi atu:
“Le Alii e, ua uma ona ou faia o le galuega na e poloaiina ai a’u, ma ua ou faia vaa e pei ona e faatonuina ai a’u.
“Faauta foi, le Alii e, ua leai se malamalama i totonu o i latou.”
“Faauta, le Alii e, pe e te tuu ea i matou ia matou sopoia lenei vai tele i le pogisa?”
Na e sasaaina atu ea lou loto i le Atua i se auala faapea? Pe a tauivi e ola e pei ona poloai mai ai le Alii ma ua le ausia faamoemoega amiotonu, na e tuufesili ea pe o le a e savali ea i lenei olaga i le pouliuli?
Na faaalia e le uso o Iareto se popole tele e uiga i lo latou gafatia e ola ai i totonu o vaa. Ma sa ia tagi atu, “Ma o le a matou fano foi, ona e le mafai ona matou manava i totonu o i latou, vagana le ea lea ua i totonu.” Na faafaigata ea ona e mānava ona o faafitauli o le olaga ma faapogai ai ona e tuufesili pe mafai faapefea ona e sao mai lea aso, ae le gata i lena a o le toe foi atu i lou aiga faalelagi?
Ina ua mavae ona galulue faatasi le Alii ma le uso o Iareto e foia ona popolega uma, ona Ia faamalamalama atu lea i ai, “E le mafai ona outou sopoia lenei moana tele vagana ai ua ou saunia [se ala mo] outou aua galu o le sami, ma matagi ua o atu, ma lologa o le a oo mai.”
Na faamanino mai e le Alii faapea o le a le mafai lava ona oo sa Iaretō i le nuu folafolaina e aunoa ma Ia. E le o latou e pule, ma na o le pau le ala latou te mafai ai ona sopoia le moana sausau o le tuu atu o lo latou faatuatuaga ia te Ia. O nei aafiaga ma aoaoga mai le Alii na foliga mai na faalolotoina ai le faatuatua o le uso o Iareto ma faamalosia ai lona faatuatuaga i le Alii.
Matau le ala na suia ai ana tatalo mai fesili ma popolega i le faailoaga o le faatuatua ma le faalagolago:
“Ua ou iloa, Le Alii e, ua ia te oe le mana uma, ma e mafai ona e faia o soo se mea e te finagalo i ai mo le manuia o tagata; …
“Faauta, Le Alii e, e mafai ona e faia lenei mea. Ua matou iloa e mafai ona e faaali mai le mana tele, lea ua foliga faatauvaa i le malamalamaaga o tagata.”
O loo faamaumauina faapea ona “o atu [lea o le au sa Iaretō] i o latou … vaa, ma tuuvaa atu i le sami, ma tuu atu i latou lava i le Alii lo latou Atua.” O le tuu atu o lona uiga o le faatuatuaina po o le lafoaia. E lei ō le au sa Iaretō i totonu o vaa aua sa latou iloa tonu le auala o le a galulue ai mea i le latou malaga. Sa latou o atu i totonu ona ua latou aoao e faalagolago i le mana, agalelei, ma le alofa mutimutivale o le Alii, ma o lea sa latou loto ai ia lafo atu i latou lava ma soo se masalosalo po o popolega na ia i latou i le Alii.
Talu ai nei sa fefe Abe le atalii o lo’u atalii e tietie i se tasi manu e alu i luga ma lalo. Sa sili ia te ia se manu e le minoi. Sa iu ina faatalitonu o ia e lona tinamatua o le a saogalemu, o lea sa ia faatuatuaina ai o ia, ma oso loa i luga. Ona ia fai mai lea ma se ataata tele, “ou te le lagonaina se saogalemu, ae o loo ou saogalemu.” Masalo na faapena lagona o sa Iareto. O le faatuatuaina o le Atua atonu e le lagonaina pea le saogalemu i le taimi muamua, ae e mulimuli mai le olioli.
Sa le faigofie le faigamalaga mo le au sa Iareto. “Sa tele taimi sa tofatumoana ai i latou i le loloto o le sami, ona o galu maualuluga lea na fati ae i o latou luga.” Ae ui i lea sa faamaumauina faapea sa le’i “pe lava le agi o le matagi e avatu [i latou] agai i le nuu folafolaina” E ui ina faigata ona malamalama i ai, aemaise lava i taimi o o tatou olaga pe a malolosi mai ia matagi ma sousou le sami, e mafai ona tatou maua le toafimalie i le iloaina o loo uunaia atu pea i tatou e le Atua i Lona agalelei le iu e agai atu i le aiga.
Na faaauau pea faamaumauga, “Sa faapea ona latou lelea atu i luma; ma sa leai se sauai o le sami sa mafai ona faamalepeina vaa, pe o se tafola e mafai ona faaleagaina i latou; ma sa latou maua pea le malamalama e le aunoa, pe o luga o le vai po o lalo o le vai.” O loo tatou ola i se lalolagi lea e fafati mai ai i o tatou luga ia galu malolosi o le oti, gasegase faaletino ma faalemafaufau, ma tofotofoga ma puapuaga o soo se ituaiga. Ae, e ala atu i le faatuatua ia Iesu Keriso ma le filifili ia faalagolago ia te Ia, tatou te mafai foi ona maua le malamalama faifai pea a le o luga o vai po o lalo o vai. Tatou te mafai ona maua le faamautinoaga faapea e le muta le tulei atu o i tatou e le Atua e agai atu i lo tatou aiga faalelagi.
A o felafoaiina i totonu o vaa, “sa pepese atu [le au sa Iaretō] i viiga i le Alii; … ma sa [latou] faafetai ma vivii atu i le Alii i le aso atoa; ma ina ua oo mai le po, sa latou le taofia le vivii atu i le Alii.” Sa latou lagona le olioli ma le lotofaafetai e oo lava i le lotolotoi o o latou puapuaga. E ui latou te lei taunuu i le nuu folafolaina, ae ua latou olioli i le faamanuiaga folafolaina ona o lo latou faalagolago tumau ma malosi ia te Ia.
Na aveina atu le au sa Iaretō i luga o le vai i aso e 344. Pe mata e mafai ona outou vaai faalemafaufau i lena mea? O le faalagolago i le Alii e aofia ai le faalagolago i Lana taimi ma e manaomia ai le onosai ma le tumau lea e onosaia ai afā o le olaga.
Mulimuli ane, “sa taunuu [le au sa Iaretō] i luga o le matafaga o le laueleele na folafolaina. Ma ina ua latou tuvae i luga o le matafaga o le laueleele na folafolaina sa latou punonou i lalo i luga o le laueleele, ma faamaualalalo i latou lava i luma o le Alii, ma tutulu i loimata o le olioli i luma o le Alii, ona o le tele o lona alofa mutimutivale agamalu ia te i latou.”
Afai tatou te faamaoni i le tausiga o a tatou feagaiga, o le a tatou taunuu saogalemu foi i se aso i le aiga ma o le a ifo atu i luma o le Alii ma o le a maligi loimata o le olioli mo le tele o Lona alofa mutimutivale i o tatou olaga, e aofia ai faanoanoaga lea na faia ni avanoa mo le tele o le olioli.
Ou te molimau atu ao tatou tuuto atu i tatou lava i le Alii ma faalagolago tumau ma malosi ia Iesu Keriso ma Ona faamoemoega paia i o tatou olaga, o le a Ia asiasi mai ia i tatou ma faamautinoaga, fetalai mai le filemu i o tatou agaga, ma faapogai ai ona tatou “faamoemoe mo le laveaiga mai ia te ia.”
Ou te molimau atu o Iesu o le Keriso. O Ia o le puna o le olioli uma. Ua lava Lona alofa tunoa, ma e malosi o Ia e faaola. O Ia o le malamalama, o le ola, ma le faamoemoe o le lalolagi. O le a Ia le tuua i tatou ia fano. I le suafa o Iesu Keriso, amene.