General Conference
Chubiy Ngalang nga dakaen e Kruth
October 2022 general conference


13:6

Chubiy Ngalang nga dakaen e Kruth

Ngan mang gachelpen Yesus Kristus, thingarda feked e magawon nge yaen nga tafan ni thingari miligach nge bay e gafgow riy.

Bo’or e duw kafram, tomuren e klass ko collage mornga’agen e chepin ko taliw u Meriken, e bee’ ni ke fith ngog, “Mangfan e Gidii’ ko Tin Tomur e Rran dabi tay e kruth woed reb e taliw nima dag e mich rorad?”

Duwer ney ni mornga’agen e kruth ma thilyeg ko pi duwer mornga’agen e ba’adag ko Kristus, kug fulweg nib papay ni kug weliy ni Fare Galasia ku Yesus Kristus ni fan ko gidii’en Got rok’ ko Tin Tomur e Rran manag nib ga’ e miligach rok Yesus Kristus ir ga’fan, rib ga’ daf, fare michib nib tolong, nge ma dag e t’uf nib thothup ulan e wo’en e thap rok Got nifan e bitir rok.1 Kug weliy murnguy nib thap ko ngongol ney ir e ga’fan nge nifan gubin e gidii’ ma thapeg e tawa’ath ko Adam nge Eva nge mada’ ko gubindad.2 Kug gog e thin rok e Profet Joseph Smith, nikey yog, “Gubin … pi’nen marunga’agen e taliw rodad e kemus e yang” nifan e Bayul rok’ Yesus Kristus.3

Ni nggu bi’eg ngak mang Nephi ke yoloey 600 a duw u mm’on nin gargeleg Yesus: “Nge … fare angel ba non ngog … , ke yog: Mu sap! Mug sap mug guy fare Saaf ku Got, … ni [ke] kruth nag nge ke yam’ ni fan e denen ko fayleng”4

Ufithik e “t’uf, pii’, nge pinning” rog nib ga’, kug ul’ul’ i bi’eg! Ko fapi Nephites ulan e a Nam nib Bi’ech fare Kristus ni ke faskoyam’ ke yog, “Ma ke lʼugeg e Chitamag ni ngan chibiyeg ngalang u dakean e kuruth; … ni nge yog nug miliy gubin e gidiiʼ ngog, … ere arayfan ni kan chibiyeg ngalang.”5

Kug ba’adag ni kug be’ig e thin rok fare Apostle Paul napan kug sap e fagar rog nike taleg e motoyil ngog. Nike sap ko clok rok nike puguran ngak thingari yaen nga reb e tafen—demtrug e taafen—nge ke yaen nib papay ngak e tafen ney. Ere ke taleg e non romow.

Kakadbul ney, tomuren 50 e duw, gube adag ni nggu mu’ nag i weliy e ranʼey—ma mus ni fa’an gamed gubin, nira taleg e motoyil ngog nge sap ko clok rok. Napan gube guy rogon ni nggu weliy mangfan dabda liyor ngak e kuruth, gube adag ni nggu gog bay bo’or e tayfan ngak e gidii’ ni bay mich nima liyor ngak e kuruth.

Ta’areb e fan dabda ga’nag e kuruth ma yib ko fare bible. Bachan e kuruth nag ir e rogon rok pi u Rome nib kireb ko lii’, ma bo’or e gachelpen rok Yesus nib kakarom kar mel’iged ni dabi ga’nag e talen ney ko gafgow. Fan ko e yam’ rok Kristus ir ga’ ko mich rorad, machane chuchugur ko 300 e duw kar guy rogon ni ngar dag taliw rorad u reb e rogon.6

Napan e aningeg nge lal e miri’ay e duw, e kuruth ke mang e pow ko urngin e gidii’ ku Kristus, machane taliw ir gathi kemus reb e “taliw ku Kristus.” Gathi e Catholic fa Protestant, gadad ma, ere, e sulwegko galasia, fare sulwegko Galasia ni bay u Bin Be’ech. Ere, e matawon rodad ma yaen nga mm’on e ngiyal’ ko tapowi’iy, yalen, fa pow.7 U ganop ney, bachane dariy e pow ney ma dag ngodad ni fare Galasia Ku Yesus Kristus ni fan ko Gidii’en Got ko Tin Tomur e Rran nike sulweg ko pi’nen nib Kristian nib riyul’.

Reb e fan ni dabda liyor e kuruth ir e ga’nag rodad mornga’agen gubin e ma’ang’ang ko muruwel rok Kristus—Foskoyam’ rok nib fal’ngin nge e miligach Rok nge yam’. Nangfan morngaʼagen e biney e thaʼ, gube lemnag l’agruw e sasing8 ni bay ni fare Bin Somm’on e Presidency nge fare Ulung ko fare Ragag nge L’agruw e Apostles ni yad ma madaʼ ni gubin wik ulan e Temple ko muʼulung rorad u Salt Lake City. Yow ma pigpig nag ni ngar puguran’dad e puluwan nike pii’ nge e gelnag nike rrin’ nifan e pigpig Rok.

Fare Kuruthnag, ni keb rokʼ Harry Anderson
Fare Foskoyam’, ni keb rokʼ Harry Andersen

Bay e pow e gidii’ rangad guyed mornga’agen e l’agruw e gelnag rok Kristus ir e sasing nib achichig rok Thorvaldsen nima dag Kristus nike faskoyam’ napan nike sul u fithik e fla’ab iyaen ko fare loew ni bay e mad’ad e dow bachane e kruthnag.9

Logo ko Galasia

Bin tomur ngay, pugoran ngodad ni President Gordon B. Hinckley e michib nag, “Yafos ko gidii’ rodad [era] …e pow ko [mich] rodad.”10 Pi n’ey ni ngan tay u wun’uy—nrib ga’ ni tin ntomur e gidii’—ni fekeg ko bin th’abi ga’fan e thin nib thothup ni bay rogon ko fare kuruth. De weliy mornga’agen e nunuw fa fla’ab, steeple fa pow. Mornga’agen, e, ba’adag nge gelngin e gidii’ rok Kristus thingari thapeg nifan e pining Yesus ni ke pii’ ngak urngin e gachalpen Rok. U fithik gubin e nam nge ngiyal’, ke yog ngodad, “Fa’anra ba’adag be’ ni [pumo’on fa bpin] nge un ngog, ma thangri pag talin ir, ma nge fek e kuruth rok ngi i lekeg ni gubin e rran.”10

Irba non mornga’agen e pi kuruth gadad ba fek nge gathi e pi’nen gadad ma chuw ngay. Bochi yay e gachelpen Yesus Kristus, thingarda fek e magawon—e magawon romed fa reb e bee’—nge yaen nga tafan ni thingari maligach nge bay e gafgow riy. Gidii’ nib Kristian nib riyul’ dabiyog ni nge lek fare Masta nifan kemus boch e pi’nen ni ba’adag. Danga’. Gadad ma lek’ed Ngak u gubin yang, ma, fa’anra ba t’uf, ngalangin e tafen be sug ko map’ e lu’ nge magawon, ni bochi yay ni kemus gur.

Guma nang e gidii’, ulan nge wuru’ e Galasia, nima leked Kristus woed biney. Guma nang e bitir bay e m’ar nib ga’ ko dow, nge guma nang e pi galibthir nima ayuweg ngorad. Gube sap ni yadra muruwel nga mada’ ko ngiyal’ ko magaf, gay gelingin, damiiteg, nge boch i ngiyal’ ni bay e falfalaen’ ni dabi yib u reb rogon. Guma nang bo’or e gidii’ dawo’ ni ngar mabgol ni yad ba’adag nge yadba muruwel nib ga’ ni ngar thapeged, e bee’ ninge t’uf ngorad, e mabgol nib mangil, nge e na’un nib sug ko bitir rorad. Ba’adag ney e rib mangil, machane tomuren e duw ko duw e tawa’ath ney nib fel’ dabi yib. Guma nang e pi’in nibay e m’ar roraed ko lug nib bo’or, nima wenig nag ko napan ni yadbe meybil nge muruwel nifan e nam ni michmicheg ko fel’ e lul’gen. Guma nang e pi’in ni dariy e salpiy rorad machane, dabi fek e mulmulaen’rad, ma kemus nikar fith nifan e rogon ni ngar fal’eg e yafos nib fel’ rogon nifan e gidii’ ni yadma ba’adag nge reb e gidii’ ulangab em. Guma nang bo’or e pi’in nima fathael nifan e tafney ko mini’ ir, fa’an yadma e ppin fa pumo’on, nge fa’an yadma ba’adag e ppin fa pumo’on. Guma yoer nifan med, nge gamedma yoer u ta’abang, bachane ni nggu nanged e wengan nifan e mel’eg rorad.

Bo’or nochi banan nima yib ngalan e yafos rodad, ni bay e pugoran ni bay e pilwon e fanow. Ngak Araunah, ni gay rogon ni pii’ ngak fapi garbaw nge fapi l’uth ni dariy pilown nifan e miligach rok’, ni ga’ar Pilung David, “Dangay; gu ra pi’ puluwon ngom: … [Dab gu] pi’ … ngak SOMOL ni Got rog … e pi maligach ndariy puluwon ni gu pi’.”12 Ere ta’abrogon gadad ma yoeged.

Napan ni ngad feked e pi kuruth rodad nge lek ngak, ni rib kirebaen’ fa’anra e tomal ko magawon dabi ayuwegdad ni ngad nanged nge sap ko fapi magawon rok reb e gidii’. Ir e ta’areb e magawon nib ga’ mornga’agen e Kruth nag ni ke k’iyeg pa’ nib ga’ nge tomur nike tay aram, ni dammanang machan ir woed gubin e pumo’on, ppin, nge bitir ni gubin rayog ni nge thapeg nge ke pinning dad nga kol rok nib fel’.13

Fare Faskoyam’ nib ma’ang’ang ke buch tomur e Kruth nag, ta’ab rogon ko pi tawa’ath ni gubin miit nra yib ngak e pi’in ni ba’adag, woed fare Babyor ku Mormon ni Jacob e keyoeg, ni “michaen’raed ngak’ Kristus, mar guyed fan e yam’ ni tay, mar uned i chibiy e kruth rok’.” Bochingiyal’ ma pi tawa’ath ney e ma yib nib papay nge boch yay ra yib reb nga ta’aboch riy, machane rib fel’ tomur rodad ulan e kanawo’ nib via dolorosa14ir e micheg ngak fare Masta ni yadra rrin’ mara yib. Rogon ni ngam thapeg e pi tawa’ath ney, gube meybil ni ngad lek en—dabda rus, ni dabi mil, ni dabi dabun e muruwel, dariyfan e tomalngin e pi kruth rodad nge gathi napan, ni buchuw e ngiyal’, e kanawo’ ra mang ni rib lumor. Fan gelingim, nge riyul’, nge t’ufeg, gube ognag e magar nib gel. Ko biney e rran gube micheg ni gag reb fapi aposlte rok nike “chubiy ngalang”15 nge fapi tawa’ath nib manechubog nra tay nga dakean e pi’in ni “chubiy ngalang” ngar uned ngak, Somoel Yesus Kristus, amen.

Babyoren e Ayuw

  1. Muguy ko Jeffrey R. Holland, Encyclopedia of Mormonism (1992), “Atonement of Jesus Christ,” 1:83.

  2. Amulek ma non marunga’agen e Bayul ku Kristus ni woed e “maligach nib gaa’ ma bin tomur,” nge ir “dariy tungun mab manechubog” (Alma 34:10 Ere “ma yaed gubin ma kar mul gaed ma kar malog gaed, ma thingar ra mʼaed ma kemus ni faʼanra bay ba bayul niʼir e rib tʼuf ni ngan falʼeg” (Alma 34:9; ka muguy ko verses 8–12). Presiden John Taylor ke yog ni: “Ufithik e rogon ni dabda nanged, [Yesus] ke feken gubin e pi denen ko gubin e feylang; gathi kemus Adam, machane gubin e fak, nike ning e gil’ilungun ni Tharmiy, gathi nifan e gidii ni bay e mich nge pi’in ni ma fol e motochiyl ku got, machane ngak balay ko gubin e gidii udakaen e faylang ni kar maed umon ni kar ilal rad, nge pi’in ni [kar], maed umon ni kar nanged e motochiyl, rayog, udakaen e meybil rok, ra fasgadkoyam’ ni dariy’ e motochiyl, nge fek e pufthin ni dariy e motochiyl, nge ere rayog ni nge un … ulan e to’owath nifan e bayul rok.” (An Examination into and an Elucidation of the Great Principle of the Mediation and Atonement of Our Lord and Savior Jesus Christ [1892], 148–49; Teachings of Presidents of the Church: John Taylor [2001], 52–53).

  3. Teachings of Presidents of the Church: Joseph Smith (2007), 49.

  4. 1 Nephi 11:32–33.

  5. 3 Nephi 27:14–15.

  6. Bay, ni riyul, bay boch e non marunga’agen e kruth ulan e machib rok Paul (musap, ni woed e susn ney, 1 Corinthians 1:17–18Galatians 6:14Philippians 3:18machane yad ma weliy mornga’agen e pi n’en nib ga’ ni gathi l’agurw e rean nikar tay u ta’abang fa bin reb e susun ney. Ere napn keyog Paul mornga’agen e kruth, ir ma ngongoch e non ney ni nge weliy mornga’agen e ba ga’fan ko Bayul, e tafen ni Gidii’en Got ko Tin Tomur e Rran ma un ngak nge yoeg e thin rok.

  7. Early and traditional Christian figures such as Martin Luther’s associate Andreas Karlstadt (1486–1541) were arguing by the late Middle Ages that “the crucifix [on its own] depicted only Christ’s human suffering and neglected to display his resurrection and redemptive [powers]” (in John Hilton III, Considering the Cross: How Calvary Connects Us with Christ [2021], 17).

  8. Harry Anderson, The Crucifixion; Harry Anderson, Mary and the Resurrected Lord.

  9. Muguy ko Russell M. Nelson, “Opening the Heavens for Help,” Liahona, May 2020, 72–74.

  10. Gordon B. Hinckley, “The Symbol of Christ,” Ensign, May 1975, 92.

  11. Matthew 16:24

  12. 2 Samuel 24:24.

  13. “Nibe kʼiyeg paʼ ngakʼ gubin e gidiiʼ ni ra kalngaenʼ me michaenʼ nga fithingan” (Alma 19:36; ngkum guy ko 2 Nephi 26:33; Alma 5:33).

  14. Via dolorosa ir e thin nib Latin ni bayip’ fan “e kanawo’ nib mom’aw fa rogon nib mom’aw” (Merriam-Webster.com Dictionary, “via dolorosa”). Bo’or nibay rogon ko fare ngiyal’ ku Yesus ko ngiyal nin gafgow nag u tan paa’ i Pilate nga mada’ ko ngiyal’ nin Kuruth nag u Kalvary.

  15. Muguy ko 3 Nephi 27:14–15