Tiepene Lap
Powehdi Sampah oh Diar Komoalpemw
Kapokon Lap en Oakotoahpe 2022


Powehdi Sampah oh Diar Komoalpemw

Diar komoalsang ahng kehlail kan, soukoapwoaroapwoar, oh weikek en sampah ni ni amwail pahn powehdi sampah ki inou sarawikan ong Koht.

Riei ohl oh lih akan, I kapingki ahi kak kasamwoh kumwail ni nimenseng en Rahn Sarawi kaselel wet. Ansou koaros kumwail kin mih nan ahi madamadau. I pwuriamweiki mwomwen amwail kin mwadangete sewesehda irailkan me anahne sawas. I kin pwuriamweiki amwail kin kasalehda amwail pwoson oh kadehdekan pak tohto. I kin mwahieiki amwail mohngiong ohlahkan, pahtou kan, oh kapwunod kan. I poakoang kumwail. I inoukiheng kumwail me Sahm Nanleng oh Sapwelime Ieros, Sises Krais, poakehng kumwail. Re ketin mwahngih duen amwail kahpwal kan, kamwahupamwail kan, amwail anahn kan, oh amwail kin kapakap oh peksawas. I kapakapki kumwail en kehn Sapwelimahr limpoak ong kumwail.

E inenen kesempwal kumwail en kehn Sapwelimahr limpoak, pwe e mwomwen me rahn koaros kitail pahn kin alehdi rohng kapwunod. Mwein mie rahn me kumwail mentehno likawihada amwail likoun meir, wendi oh kospene, oh indahng emen en panginuhkada ansou me pingiping nekier.

Ahpw, riei souleng ko, soahng kaselel tohto kohkohdo. Nan rahn kohkohdokan, kitail pahn kilang kasansal kaselel tohto me pid manaman en Sounkomouro me sampah saikinte kilangedi. Sang met lel ansou E pahn ketin sapahldo “ni manaman oh lingan lapalap,”1 E pahn ketkiheng me pwoson akan pwukoah tohto, kapai tohto, oh doadoahk kopwuriamwei kan.

Mendahte soangen manaman kaselel pwukat, kitail momour nan ansou ieu me inenen apwal nan poadoapoad en sampah. Kahpwal tohto kan kahrehieng aramas tohto ahr toutoulahr oh pwangadahr. Ahpw, medewe irair kapw ehu me kak kasalehda ia mwomwen komwi o ngei pahn kak diar komoal.

Nan irairen ritidahn Tehnpas Sarawi en Washington D.C o, emen tohn koamidi en ritidahn ihmwo kilangedi koaskoasoaipene ieu ni ah kahre lapalap en soun wie news kei nan tehnpas sarawio. Peneinei pwulopwul ieu patehngala pwihnen repoht ieu me iang mwemweit nan tehnpaso. Emen soun repohtko kin kapwurehieng ah peidengki me pid “seiloak” en tohn doadoahken nan tehnpas sarawi ni ah kin kohkohseli nan tehnpaso. E men ese ma doadoahk en nan tehnpas sarawi rasehng kahpwal akan nan en aramas seiloak nan mourwet.

Kisin pwutak pwulopwul men nan peneineio iang towehda arail medakahno. Ansou me tohn mwemweito pidelong nan perehn endaumeno, kisin pwutako idih pehi sarawio, wasa me aramas kin kelepwidi oh wiahda arail inou sarawikan ong Koht, oh e inda, “Ikik, lel apehu. Wasaht wia wasaieu me aramas pahn komoal nan arail seiloak en nan tehnpas sarawi.”

I sohte leme me kisin pwutako wehwehki uwen kesempwalen dahme e kilangehro. E sansal me e sohte wehwehki me pid dokpenehn nan pwungen wiahda inou sarawi ong Koht nan tehnpas sarawi oh Sapwelimen Sounkomouro inou kaselel kan:

“Kumwail kohdo rehi, kumwail koaros me pwangadahr oh toutoukilahr amwail mehn wisik kan, I ahpw pahn kommoaleikumwailla.

“Kumwail ale oh kapaikada ei mehn wisiket, oh kumwail padahngki sang ie; … kumwail ahpw pahn diar kommoalpen ngenomwail kan.

“Pwe mehn wisik me I pahn kihong kumwail me mengei, oh audepe kan me marahra.”2

Riei ohl oh lih kempoakehko, I pahtoukihla irailko me kohkohsangehr Mwomwohdso wet pwehki arail pehm me wia towe nohn toutou ong irail. Irail saikinte diarada me wiahda oh momourki inou sarawikan udahn pahn kamangaiala arail mour! Emen emen aramas me wiahda ah inou sarawi nan wasahn pepdaiskan oh nan tehnpas sarawikan—oh momourki—kalaudelahr ah kehlen alehdi sapwelimen Sises Krais manamano. Menlau medemedewe mwahu mehlelo!

Pweinen momourki inou sarawikan ong Koht iei manaman en nanleng—manaman me pahn kakehlailih kitail en esehla powehdi atail kasongosong kan oh mohngiong ohlakan. Manaman wet pahn kamangaila atail ahlo. Irailko me momourki sapwelimen Sises Krais kosoned laudkan ahnki pwungen alehdi Sapwelime manaman laudo. Eri, me kin momourki inou sarawikan ahnki pwung ong ehu mwomwen komoal me kohieng irail sang nan arail inouen ehuong Koht.

Mwohn Sounkomouro ah mweidala pein Ih ong lokolok en Kedsemeni oh Kalpweri, E ketin mahsaniheng sapwelime Wahnpoaronko, “Sampah pahn kalokei kumwail: ahpw kumwail koapworopwor; pwehki I powehdier sampah.”3 Mwurin mwo, Sihses ketin peki ni ngidingid emen emen kitail en wia soahngohte ni Ah ketin mahsanih,“I kupwurki me kumwail en powehdi sampah.”4

Riei ohl oh lih kempoakehkoa, ahi iren kaweid ong kumwail rahnwet iei me pwehki Sises Krais powehdier sampah suwed wet, oh pwehki E ketin tomwkiher kitail koaros, kumwail pil kak iang powehdi sampah wet me direkihlahr dihp, madmadau en pein ih, oh pak tohto wia sampah sohte mwahu ehu.

Pwehki Sounkomouro, sang ni Sapwellime Tomw poatoapoato, doareikitail sangehr luwetakan, sapwungkan, oh dihp, oh pwehki E ketin kenehr medek koaros, pwunod, oh katoutou kumwail pahn ahniki,5 eri ni amwail pahn koluhla mehlel oh peki Sapwelime sawas, kumwail kak keirda pohnangin sampah wet.

Kumwail kak powehdi kahpwal katoutou kan en palingehn oh nan palien pepehm en nan sampah, me iangahki pohnmwahso, aklapalap, lingeringer, mour suwed, kailok, noahrok, luwak, oh masepwehk. Mendahte soahng tohto kan me kin kedirapwahla oh rotongala wasa, kumwail kak diar mehlelen komoal—me wehwehki insenamwahu oh meleilei—mendahte ma kumwail ahnki kapwunod laud tohto.

Me mehlel oh kesempwal wet elehda peidek kesempwal siluh:

Keiou, ia wehwehn en powehdi sampah?

Keriau, ia mwomwen atail pahn wia met?

Oh kesiluh, ia mwomwen powehdi sampah ah pahn kapaida atail mour?

Ia wehwehn powehdi sampah? E wehwehki en powehdi kasongosong en kesempwalki mouren sampah laudsang kupwuren Kauno kan. E wehwehki likih padahk kan en Krais laudsang loalekeng en aramas. E wehwehki perenki me mehlelo, soikala likamw, oh wiahla “soun papah karakarahk en Krais.”6 E wehwehki pilada en soikala sohte lipilipil me pahn pwakihala Ngehno. E wehwehki en inangih en “kesehla” dihp kitail mengeieng kan.7

Eri, en powehdi sampah sohte wehwehki kumwail pahn unsekla nan mourwet, kaidehn e wehwehki me amwail kapwunod kan pahn manamante sohrala— pwe re sohte pahn. Oh e sohte wehwehki me kumwail pahn sohla wiahda sapwung. Ahpw en powehdi sampah wehwehki me amwail kehl en soikala dihp pahn laudla. Amwail mohngiong kan pahn mwuterkla ni amwail pwoson Sises Krais ah laudla.8 En powehdi sampah wehwehki amwail limpoak ong Koht oh Sapwelime Pwutak Kempoakehu pahn laudsang amwail limpoak ong emen tohrohr de ehusoahng tohrohr.

Eri, Ia mwomwe, atail pahn powehdi sampah? Nahnmwarki Pensamin padahngkiheng kitail ia mwomwe. E mahsanih me “pwe duwen udahn aramas emen iei me kin wia imwintihti en Koht” oh pil pahn kohkolahte “ihte ma e pahn tengetengdiong Ngehn Sarawio, oh pwilikihdi nin duwen aramas emen oh wiahla souleng emen sang ni tomwpen Krais atail Kaun.”9 Ehu ehu ansou kumwail peki oh idawehn pepehm en Ngehno, ehu ehu ansou ke wia me mwahu—soahngkan me “anahn en aramas” sohte pahn wia, ke powehdier sampah.

En powehdi sampah kaidehn doahk ehu me kak wiawi nan rahn ehu de riau. E kin wiawi erein mour ni atail kin nanantiheng alehda padahk kan en Krais. Kitail apwalihada atail pwoson Sises Krais ni atail kin koluhla nan ehu ehu rahn oh momourki inou sarawikan me kiheng kitail manaman. Kitail mihmihte pohn ahlen inouo oh kapaikihda kehlen palingehn, kaudiahl ong emen emen, kalaudlahn pwoson, oh kaweid en tohnlengkan. Momourki padahk kan en Krais kak elehda laudlahn atail wiewiamwahu kan, kekehlailahn palingenitail.10

Ni atail nantiheng momourki kosoned laudkan en Sises Krais, atail mohngiong kan oh atail inengkan pahn tepida wekila. Sounkomouro kin pwekkitailda pohnangin kasongosong kan en sampah ni Ah ketkihdo limpoak mehlel, karakarahk, sapan, kadek, kehl ong pein ih, meleilei, oh komoal.

Met, mwein ke medemedewe me e ngilen doahk laud en palingehn sang komoal. Ahpw iet mehlel lapalapo: ni sampah ah ngidingidki me kehl, dipwisou, indand, oh kansenamwahu kan en paliwar pahn kiheng kitail popohl, irail sohte pahn! Irail sohte kak! Dahme e kak wiahda iei mehkot ieu me sohte katepe ong “kapaida oh insenamwahu en irailko me momourki kosoned en Koht kan.”11

Me mehlel iei e inenen katoutou en rapahki insenamwahu wasaieu ke sohte kak diar! Ahpw, ansou ke katengehdieng uhk rehn Sises Krais oh wia doahk anahnen palingehn ong powehdi sampah, Ih, oh Ih kelehpw, ahniki manaman en pwokuhkada pohnangin kasongosong en sampah wet.

Eri, ia mwomwen powehdi sampah ah pahn kapaida atail mourkan? Pasapengo sansal: wiahda omw inou sarawi ong Koht katengeikitail ehng Ih ni mowhmw ehu me wiahda soahng koaros nan mourwet ah mengeila. Menlau dehr sohte wehwehkin ie: I sohte inda me wiahda inou sarawi pahn kamangaila mour. Ni mehlelo, kasik en peliali, pwehki sehdan sohte mwahuki en diarada sapwelimen Sises Krais manamano. Ni amwail katengehieng pein kumwail ong Sounkomouro wehwehki kumwail kak alehda Sapwelime kehl oh manamanen doarehla.

Kilel
Presiden Ezra Taft Benson

I kadehdeh duen mehlel en padahk kesempwal me sang rehn Presiden Ezra Taft Benson me masanih: “Ohl oh lih me kin patohwanehng Koht arail mour kin diarada me E kak ketin karehieng arail mour en kin lapasang uen me re kin kak pein koadoakehda. E pahn ketin koaloalehla arail popohl, katehlapala arail kaudiahlkan, kamwadange ahr lamalam, … kakehlaka ngenirail kan, katohtowehla arail kapaikan, kalaudehla arail ansou mwahukan, koaloalamwahuih ngenirailkan, ketkiheng irail kempoakeparail, oh ketkiheng irail meleilei laud.”12

Kapai kaselel pwukat kin kohieng irail koa me kin peki sawasepen nanleng ong powehdi sampah. Eri, I kiheng tohn Mwomwohdso wet pwon kehkehliko me I kihengehr me pwulopwulkan nan Mei en pahrteio. I kangoange irail ansouo—oh I peki rehmwail met—en kaunda pein amwail kadehde Sises Krais oh Sapwelime rongamwahuo. Koadoahke. Apwalih keneinei pwe en kak keirida. Apwaliheki me mehlelo. Dehr kasaminehkihla padahk sapwung kan en aramas me sohte kamehlele. Ni amwail pahn doula kangkakehlailih amwail kadehdepen Sises Krais en wia mehkot keioun kesempwal ong kumwail, tehk mwekid kopwuriamweikan eh pahn wiawi nan amwail mour.13

Ahi pekipek ong kumwail mensengwet iei en diar komoal sang me kehlail, sohte koapwoaroapwoar, oh kaweikek kan en sampah sang ni powehdi sampah sang ni omw inou sarawikan ong Koht. Indahng Ih nan amwail kapakap kan oh amwail wiewiakan me ke inangih powehdi sampah. Peki Reh en kamarainda amwail lamalam oh kadaredo sawas me kumwail anahne. Nan ehu ehu rahn, intingihedi madamadaukan me kumwail kin ahniki ni omw kin kapakap: eri insenohki kapwaiada. Mihmi nan tehnpas sarawi, pali lauden ansou oh nantiheng wehwehkihla ia mwomwen tehnpas sarawi ah kin padahkihuken keirda pohnangin sampah pwupwilahr wet.14

Ni ahi ehukidahr ehu ansouo, kapokonpenehn Israel wia doadoahk me keioun kesempwal me wihwiawi pohn sampah nan rahnpwukat. Ehu ire kesempwal me pid kapokonpenewet iei kaunopada aramas ekei me kak, onopadahr, oh warehng alehda Kauno ansou E pahn ketin pwurodo, aramas ekei me piladahr Sises Krais mwohn sampah pwupwilawet, aramas ekei me perenkihda arail pwungen momourki kosoned laud oh sarawi kan en Sises Krais.

I lukei kumwail, riei ohl oh lih akan, en wiahla aramas pwung pwukat. Kesempwalki oh wauneki amwail inou sarawi kan mwohn amwail inou koaros. Ni amwail pahn mweidehng KOht en kaunda nan amwail mour, I inoukiheng kumwail meleilei laud, kamehlele, popohl, oh ei, komoal.

Ni manaman en wahnpoaron sarawi me I kolokol, I kapai kumwailda nan amwail koadoahke powehdi sampah. I kapai kumwailda en kalaudehla amwail pwoson Sises Krais oh esehla mwahu ia mwomwen amwail pahn doadoahngki Sapwelime manamano. I kapai kumwailda en kak kasawihada mehlelo sang me sapwungkan. I kapai kumwailda en kesempwalki laud doahken Koht kan sang dispwisou en sampah wet. I kapai kumwailda en kilang anahn en mehn impemwkan oh kakehlailih kempoakepahmw kan. Pwehki Sises Krais powehdier sampah, kumwail kak iang. I kadehde mepwukat ni mwahr sarawi en Sises Krais, ahmen.

Ire kan

  1. Joseph Smith—Madiu 1:36: “Eri kilelepen Nein Aramas pahn pwarada nanleng, oh eri keinek kan en sampah mwahiei; oh irail pahn kilang Nein Aramas nan depwek en lahng, ahniki manaman oh klohri lapalap.”

  2. Madiu 11:28-30; ire kesempwal kan kapatapationg.

  3. Sohn 16:33; ire kesempwal kan kapatapationg.

  4. Doctrine and Covenants 64:2; ire kesempwal kan kapatapationg.

  5. Tehk Alma 7:11–13

  6. 2 Nihpahi 28:14.

  7. Kilang koasoaiepen en Nahnmwarki Lamoni pahpahu nan Alma 22, ni mehlel Alma 22:18.

  8. Kilang Mosiah 5:7.

  9. Mosiah 3:19: Iren sawas kapatapationg

  10. Tehk 2 Nihpai 31; 3 Nihpai 27:16–20.

  11. Mosiah 2:41.

  12. Teachings of Presidents of the Church: Ezra Taft Benson (2014), 42–43.

  13. Kilang Russell - M. Nelson, “Choices for Eternity” (sarawi mwotomwot nan sampah pwon ong me pwulopwul kan, Mei -15, 2022), broadcasts.ChurchofJesusChrist.org.

  14. {Presiden Davod-O. McKay koasoaia me nan tehnpas sarawi kitail kin wia ehu “kahk-oh-kahk kohdalahng nan Wasa Kauno Ketketie Kohkohlahte” (nan Truman - G. Madsen, {Tehnpas Sarawi: Wasa Naleng tuhweng Sampah [2008], 11).

Nting