“Rikarejar ro,” jebta 7 in Saints: The Story of the Church of Jesus Christ in the Latter Days, Volume 1, The Standard of Truth, 1815–1846 (2018)
Jebta 7: “Rikarejar ro”
Jebta 7
Rikarejar ro
Ilo jibrin̄ in 1829 eaar m̧ōlo̧ im kanooj tutu m̧ae iien ekar Māe. Ilo an rikallib ro ipeļaakin Harmony pād wōt ilowaan m̧oko, jab kijōr in ekkat m̧ae an em̧m̧an lan̄, Josep im Oliver raar ukōte jān ļo̧o̧k eo jon̄an wōt eo remaron̄e.1
Raar lo juon bwebwenato kōn ta eo eaar waļo̧k n̄an ro ilubwiljin Rinipai ro im Rilamen ro ke Jisōs eaar mej ilo Jerusalem. Eaar kwaļo̧k kōn m̧akūtkūt in laļ ko reļļap im ļan̄ ko me kar kakkure elōn̄ armej im kar ukōt jekjek in āne eo. Jet jikin kweilo̧k raar rum̧ļo̧k ilo bwidej, ilo an jikin ko jet kar urur im bwiļ. Ejarom̧rom̧ eaar kōjpeļļo̧k mejatoto ium̧win awa ko im aļ eaar jako, marok eaar jepooļ armej ro. Ium̧win jilu raan ko armej ro raar lam̧ōj, būrom̧ōj kōn rimej ro aer.2
Āliktata, ainikien Jisōs Kraist eaar waļo̧ktok. “Kom̧in jab ke kiiō ro̧o̧l tok n̄an Eō, im ukeļo̧k jān jero̧wiwi ko ami, im oktak, bwe In maron̄ kōmour kom̧?”3 Eaar bōkļo̧k marok, innām armej ro raar ukweļo̧k. Ejjab etto, elōn̄ iaer raar kuk ippān doon n̄an tampeļ eo ilo juon jikin ņa etan Bun̄-Pāļo̧k, ijo raar kōnono kōn oktak ko rekabwilōn̄lōn̄ n̄an āne eo.4
Ke armej ro raar kōnono n̄an doon, raar lo Nejin Anij ej wanlaltak jān lan̄. “N̄aij Jisōs Kraist,” Eaar ba, “eo rikanaan ro raar kam̧ool ke Enaaj itok n̄an laļ.”5 Eaar pād ilubwiljier ium̧win jidik iien, kwaļo̧k gospel eo An, im kakien er n̄an peptaij kōn tuļo̧k ilo dān n̄an jeorļo̧k jerawiwi ko.
“Eo ej tōmak ilo N̄a, im ej peptaij, ejja in wōt enaaj mour.” Ekar kwaļo̧k “Im rein rej er ro renaaj jolōt aelōn̄ in Anij.”6 M̧okta jān An kar walōn̄ļo̧k n̄an lan̄, Eaar leļo̧k n̄an em̧m̧aan ro rōwānōk mālim n̄an peptaiji ro renaaj tōmak ilo E.7
Ke raar ukook, Josep im Oliver raar bwilōn̄ kōn katak kein. Āinwōt brother eo an Alvin, Josep eaar jab peptaij, im eaar kōņaan jeļā eļapļo̧k kōn kain̄i eo im mālim eo emenin aikuj n̄an kōm̧m̧ane.8
Ilo Māe 15, 1829, eaar meļak jān an wōt im Josep im Oliver raar etal n̄an wōjke ko repaake Susquehanna River eo. Bukwelōlō, kar kajjitōk ippān Anij kōn peptaij im jeorļo̧k in jerawiwi ko. Ke raar jar, ainikien Ripinmuur eo eaar kōnono n̄an er ilo aenōm̧m̧an, im juon enjeļ eaar waļo̧k ilo juon kedo̧ emeram. Eaar kwaļo̧k kajien make āinwōt Jon Ripetaij im kar likūt pein ioon bōraeer. Lan̄lōn̄ eaar kobrak būruweer āinwōt an iakwe eo an Anij kar jepool er.
“Ioomiro ro rikarejera,” ilo etan Messaia Ij likūt Priesthood eo an Aron, eo ej kabwijer kii ko an kōjeraam̧m̧an ko an enjeļ raņ, im an gospel in ukeļo̧k eo, im an peptaij jān tulo̧k n̄an jeorļo̧k in jero̧wiwi ko.”9
Ainikien enjeļ eo eaar mera, ak eaar āinwōt deiil ņo̧ņo̧meej an Josep im Oliver.10 Eaar kōmeļeļeiki bwe Priesthood eo an Aron kar kōmālim er n̄an kōm̧m̧ani peptaij ko, im eaar kakien er n̄an peptaiji doon ālkin an naaj jepļaak. Eaar bar ba bwe tokālik renaaj bōk bar juon kajoor in priesthood, eo enaaj leļo̧k n̄an er mālim n̄an leļo̧k menin letok eo an Jetōb Kwojarjar ioon doon im ioon ro raar peptaij.
Ālkin an Jon Ripeptaij etal, Josep im Oliver raar etal n̄an reba eo im kar tuļo̧k ie. Josep eaar peptaij m̧okta Oliver, im ke eaar atotok jān dān eo, Oliver eaar jino kanaan kōn men ko ejjab to renaaj kar waļo̧k. Innām Oliver eaar peptaiji Josep, eo eaar atotok jān reba eo im kar kanaan kōn jutak lōn̄tak eo an Kabun̄ eo an Kraist, eo im Irooj eaar kallim̧ur n̄an kajutak ilbwiljier.11
Ālkin kōmeļeļe ko an Jon Ripeptaij, raar jepļaak n̄an wōjke ko im kar kapiti doon n̄an Priesthood eo an Aron. Ilo ekkatak eo aer kōn Baibōļ, barāinwōt ilo ukook eo aer kōn rekoot in etto eo, Josep im Oliver ekkā aer kar kijon̄ riit kōn mālim eo n̄an jerbal ilo etan Anij. Kiiō rej kabwijer mālim jab in er make.
Ālkin aer peptaij, Josep im Oliver raar lo bwe jeje ko rekwojarjar me raar ilo jino in pen im jalikkar raar jino alikkarļo̧k. M̧ool im meļeļe eo raar kobrak kōļmenļo̧kjeņ ko aer.12
Ilo New York, David Whitmer eo m̧ōttan Oliver eaar kijōrjōr in jeļā eļapļo̧k kōn jerbal eo an Josep. Men̄e David kar jokwe ilo Fayette, emaron̄ jiln̄uul m̧aiļ jān Manchester, e im Oliver raar jino m̧ōttā ke Oliver eaar rikaki ilo jikuuļ eo im kar jokwe ippān Smith ro. Ekkā aer kōn kōnono kōn piliej kooļ ko, im ke Oliver eaar em̧m̧akūt n̄an Harmony, eaar kallim̧ur n̄an jeje n̄an David kōn ukook eo.
Leta ko raar jino tōkeekļo̧k ilo jidik iien tokālik. Oliver eaar je bwe Josep eaar jeļā kōn tipdikin kōn mour eo an me ejjeļo̧k juon emaron̄ kar jeļā ijello̧kin kōn revelesōn jān Anij. Eaar kōmeļeļeik naan ko an Irooj n̄an Josep im ļo̧o̧k eo an ukook eo. Ilo juon leta, Oliver eaar kwaļo̧k jet ļain in ukook eo, kam̧ool kōn m̧ool ko ie.
Bar juon leta eaar kōnanaik David bwe eaar ankilaan Anij bwe en bōktok tiim eo an im wagon n̄an Harmony n̄an jipan̄ Josep, Emma, im Oliver em̧m̧kūtļo̧k n̄an m̧weo m̧ōn Whitmer ilo Fayette, ijo remaron̄ kadedeļo̧k ukook eo ie.13 Armej ro ilo Harmony raar jino dik aer eļļo̧k n̄an Smith ro. Em̧ool jet em̧m̧aan ro raar kamijak n̄an luko̧rko̧r er, im n̄e en kar jab jipan̄ eo an baam̧le eo an Emma, ren kar lukkuun in jorrāān.14
David eaar kwaļo̧k leta ko an Oliver n̄an ro jinen im jemān im ro jein im jatin, ro raar errā n̄an kadeļo̧n̄ Josep, Emma, im Oliver n̄an m̧weo im̧weer. Whitmer ro raar itok jān bwijjin Rijāpne ro ilo eria eo im rebun̄bun̄ kōn aer kūtarre jerbal im rej tōmak ilo Anij. Jikin kallib eo aer eaar epakeļo̧k m̧weo im̧ōn Smith ro n̄an loļo̧k er ak ebwe an ettoļo̧k n̄an kako riko̧o̧t ro jān kabūņōņōik er.15
David eaar kōņaan etal n̄an Harmony ilo iien eo em̧ōkaj tata, ak jemān eaar kekeememej e bwe m̧ōttan wōt ruo an raan in an jerbal m̧okta jān an maron̄ etal. Eaar iien ekkat, im David eaar aikuj in kapidodok ron̄oul eika ko im kōņe bwidej eo kōn kāreki n̄an jipan̄ wiit eo aer eddōk. Jemān eaar ba bwe ej aikuj jar m̧okta n̄an jeļā eļan̄n̄e emenin aikuj n̄an etal.
David eaar bōk kapilōk eo an jemān, im ke eaar jar, eaar en̄jake Jetōb ej jiron̄ e bwe en kadedeļo̧k jerbal eo ilo m̧weo im̧ōn m̧okta jān an etal n̄an Harmony.
Jibbon̄ōn eo juon, David eaar etal n̄an meļaaj ko im lo an ine ko jino juļ jān bwidej me kar katōki jotaan eo juon. Ke ej bar wate meļaaj eo, eaar lo bwe emaron̄ jiljino eika ko in ine raar jino juļ, im kein kapidodo eo eaar kōttare āliktata in an katōki, pojak bwe en dedeļo̧k jerbal eo an.
Jemān David eaar bwilōn̄ ke eaar jeļā ta eo eaar waļo̧k. “Ej aikuj wōr pā kajoor ilo menin,” eaar ba, “im ij ļōmņak kwoj aikuj etal n̄an Pennsylvania n̄e ine ko nejūm̧ rejuļ.”
David eaar lukkuun jerbal n̄an katōk meļaaj eo im kōpooje bwidej eo n̄an juon ekkat eo em̧m̧an. Ke eaar kadedeļo̧k, eaar lukōj waikōn eo waan n̄an juon kumi in kūdia ko im jibadōkļo̧k Harmony em̧ōkajļo̧k jān kar kōtmene.16
Ke Josep, Emma, im Oliver raar etal n̄an Fayette, jinen David eaar kanooj boub. Mary Whitmer im ļeo pāleen, Piter, eaar wōr kadede ralitōk nejier ajri kōtaan iiō ko jon̄oul ļalem im jiln̄uul, im ro jet im rejjab jokwe ilo m̧weo rej jokwe epaak. Kake aikuj ko aer eaar kobrak raan ko an Mary kōn jerbal, im kōn rilotok ro jilu eaar kōļapļo̧k jerbal. Eaar wōr an Mary tōmak ilo kūr eo an Josep im ekar jab ellotaan, bōtaab aear jino an m̧ōk.17
Bwil in jōm̧ar eo ilo Fayette eaar lukkuun in bwil. Ke Mary eaar kwo̧ļkoļ nuknuk im kōpooj iien m̧ōn̄ā ko, Josep eaar jerbale ukook eo ilo ruum̧ eo lōn̄. Ekkā an Oliver kar jeje n̄an e, ak jet iien Emma ak juon iaan Whitmer ro rej jipan̄ doon jeje.18 Jet iien, n̄e Josep im Oliver rej m̧ōk kōn jon̄an ukook eo, rej diwōjļo̧k n̄an juon dān epaake im kadkad kōjepeļeļe dekā ko ioon dān eo.
Mary eaar wōr jidik iien an kakkije, im kōn kar lōn̄ in jerbal im m̧ōk eo ilo e ekar pen n̄an ineeke.
Juon raan, ke eaar etal n̄an im̧ōņ kau ko ijo rej ebbōk milik jāni, eaar lo juon em̧m̧aan eiuwaņ bōran ippān juon bāāk ej alitoto ilo aeran. Paotokin eaar m̧ōkaj an kamijak e, ak ke eaar jibadōkļo̧k, eaar kōnono n̄an e ilo juon ainikien ejouj jon̄an eaar joļo̧k an mijak.
Eaar ba, “Eta in Moronai.” “Ekanooj ļap am̧ m̧ōk kōn jerbal ko kwoj kōm̧m̧ani.” Eaar utik bāāk eo jān aeran, im Mary eaar lale an jino mijaļ e.19
Eaar ba, “Kwar kanooj tiljek im kijenmej ilo aolepān jerbal ko am̧,” eaar wōnm̧anļo̧k wōt. “Ejejjet, kōn menin, bwe kwōn aikuj bōk juon kam̧ool bwe am̧ tōmak en maron kajoor.”20
Moronai eaar kōppeļļok bāāk eo an im kwaļo̧k piliej kooļ ko. Eaar kwaļo̧ki llo im̧aan mejān Mary im āļōk peij ko ie bwe en maron̄ lo jeje ko ioer. Ālkin an ālōk peij eo āliktata, eaar kōketak e bwe en kijenmej im tiljek ilo an kar kōm̧m̧ani eddo ko jet bar jidik. Eaar kallim̧uri e bwe enaaj jeram̧m̧an kake.21
Em̧m̧an in eaar jakoļo̧k jidik iien tokālik, kōmakeiļo̧k Mary. Eaar wōr wōt an jerbal n̄an kōm̧m̧ani, bōtaab ekar jako an inepata kaki.22
Ilo jikin kallib eo an Whitmer, eaar m̧ōkaj an Josep ukook, ak jet raan ekar pen. An ļōmņak eaar maron̄ ļōmņak kōn bar jet men raorōk, im eaar jab maron̄ kalimjōk wōt men ko an jetōb.23 M̧weo edik im̧ōn Whitmer ekkā an aolep iien boub im obrak kōn kauwaron̄ron̄ ko. Em̧m̧akūtļo̧k n̄an ijo kar meļeļe in joļo̧k aenōm̧m̧an eo an im Emma raar lem̧ōņōņō kake ilo Harmony.
Juon jibbon̄, ke eaar pojak in ukook, Josep eaar inepata ippān Emma. Tokālik, ke eaar kobaļo̧k ippān Oliver im David ilo ruum̧ eo ilōn̄ ijo rej jerbal ie, eaar jab maron̄ ukōt juon naan.
Eaar diwōj jān ruum̧ eo im etetal nam̧ōj n̄an ijo ewōr wōjke orchard ie. Eaar pād ettoļo̧k ium̧win juon awa, n̄an jar. Ke ej ro̧o̧l tok, eaar jeo̧rļo̧k an bōd ippān Emma im kajjitōk n̄an jeo̧rļo̧k bōd. Innām eaar jepļaak im ukook āinwōt m̧okta.24
Kiiō eaar ukōt m̧ōttan eo āliktata ilo ļo̧o̧k eo, jeļā kake āinwōt piliej ko reddik an Nipai, eo enaaj jerbal āinwōt jino in bok eo. Kwaļo̧k juon bwebwenato āinļo̧k wōt eo e im Martin raar ukōte im eaar jako, piliej ko reddik kar kwaļo̧k kōn juon likao kar etan Nipai, eo baam̧le eo an Anij kar tōl jān Jerusalem n̄an juon āne in kallim̧ur. Ej kōmeļeļeik jino in ļo̧o̧k eo im keen̄taanan ko m̧okta kōtaan armej in Nipai ro im Laman ro. Men eo eaorōktata, ej kwaļo̧k juon naan in kam̧ool eo ekajoor kōn Jisōs Kraist im Pinmuur eo An.
Ke Josep eaar ukōt jeje ko āliktata ioon piliej eo, eaar lo bwe eaar kōmeļeļeik jibadbad eo an ļo̧o̧k eo im kar kwaļo̧k juon an taitōļ, Bok in Mormon, etōņake ālkin juon ribwebwenato-rikanaan eo etto eo eaar aiin bok eo.25
Jān ke eaar jino ukōt Bok in Mormon, Josep eaar kanooj ļap an katak kōn jerbal eo an ilju im jekļaj ilo jerbal eo an Anij. Ilo peij ko an, eaar kile katak ko im̧aan tata eaar aikuj katak jān Baibōļ eo barāinwōt m̧ool ko rekāāl im kōļmenļo̧kjeņ ko kōn Jisōs Kraist im gospel eo An. Eaar bar lo eoon ko kōn raan ko āliktata me kar kanaan kaki kōn juon rilolo eo kar kālete etan Josep, eo enaaj bōktok naan ko an Irooj im kōjepļaaktok jeļā im bujen ko raar jako.26
Ilo ļo̧o̧k eo, eaar katak bwe Nipai eaar kalikkarļo̧k kanaan eo an Aiseia kōn juon bok eo em̧ōj sili me armej ro remāletlet reban riiti. Ke Josep ej riiti kanaan eo, eaar ļōmņak kōn intōrpiu eo an Martin Harris ippān Professor Anthon. Eaar alikar bwe Anij wōt emaron̄ kar bōktok bok in jān bwidej n̄an kajutak kabun̄ eo an Kraist ilo raan ko āliktata.27
Ke Josep im ro m̧ōttan raar kadedeļo̧k ukook eo, ļōmņak ko aer raar oktakļo̧k n̄an juon kallim̧ur me Irooj eaar kwaļo̧ke ilo Bok in Mormon im ilo kanaan ko An—n̄an kwaļo̧k pilej ko n̄an rikam̧ool ro jilu. Ro jinen im jemen Josep im Martin Harris raar loļo̧k jikin kallib eo an Whitmer ro ilo tōre eo, im juon jibbon̄ Martin, Oliver, im David raar akweļap n̄an Josep bwe ren rikam̧ool ro. Josep eaar jar im Irooj eaar uwaak, bwe eļan̄n̄e raar atartar ilo E kōn lukkuun bōro erup im kallim̧ur n̄an kam̧ool m̧ool eo, remaron̄ lo piliej ko.28
“Kwom̧ij aikuj kōttāik kom̧ make im̧aan ami Anij rainin,” Josep eaar kajju ba n̄an Martin, “im n̄e ekkar kwon bōk juon jeo̧rļo̧kin bōd.”29
Ilo rālepen raan eo, Josep eaar bōk em̧m̧aan rein jilu n̄an wōjke ko repaake m̧ōn Whitmer. Raar bukwelōlō, im kajjojo rej bōk kuņaer ilo jar n̄an lo piliej ko, ak ejjeļo̧k men en eaar waļo̧k. Raar bar kajjieon̄ alen kein karuo, ak eaar bar ejjeļo̧k men en eaar waļo̧k. Āliktata, Martin eaar jutak im etal, eaar ba bwe unin an lan̄ kilōk kōn wōt e.
Josep, Oliver, im David raar bar jino jar, im em̧ōkaj an juon enjeļ waļo̧k ilo juon meram ilōn̄ier wōt.30 Eaar jibwe piliej ko ilo pein im kar kwaļo̧ki juon ilo̧k juon, kwaļo̧k n̄an em̧m̧aan ro kōkaļļe ko kar je ioon kajjojo peij. Juon tebōļ eaar waļo̧k iturin, im ioon eaar jeje in etto eo kar kōmeļeļeiki ilo Bok in Mormon: riukook ro, pileej kooļ eo, juon jāje, im juon kam̧bōj ekabwilōn̄lōn̄ kar tōl baam̧le eo an Nipai jān Jerusalem n̄an ānen kallim̧ur eo.
Em̧m̧aan ro raar ron̄ ainikien Anij an kean̄, “Piliej kein raar waļo̧k jān kajoor in Anij, im raar ukook kōn kajoor eo an Anij. Ukook eo aer, eo kom̧ kar loe, ejim̧we, im Ij kakien kom̧ n̄an kwaļo̧k kam̧ool eo kōn ta eo kom̧ kar loe kiiō im ron̄.”31
Ke enjeļ eo eaar jepļaak, Josep eaar etal n̄an wōjke ko im kar lo an Martin bukwelōlō ioon neen. Martin eaar ba n̄an e ke ejjan̄in de bōk juon kam̧ool jān Irooj, ak ej kōņaan wōt lo piliej ko. Eaar kajjitōk ippān Josep bwe en jar ippān. Josep eaar bukwelōlōk iturin, im m̧okta jān an naan ko aer wōtļo̧k, raar lo ejja enjeļ eo wōt kwaļo̧k piliej ko im men ko etto jet.
“’Ebwe! ’Ebwe!” Martin eaar jan̄. “Meja make eaar lok! Meja make eaar lok!”32
Josep im Rikam̧ool ro Jilu raar jepļaak n̄an m̧weo im̧ōn Whitmer rālepen raan eo. Mary Whitmer eaar bwebwenato ippān jinen im jemen Josep ke Josep eaar m̧ōkajļo̧k n̄an ruum̧ eo. “Jema! Jinō!” Eaar ba “Kom̧ij jab jeļā ewi jon̄an aō m̧ōņōņō!”
Eaar jillo̧k iturin jinen. Eaar ba, “Irooj eaar kōm̧m̧an bwe piliej ko ren waļo̧k n̄an bar jilu ijello̧kin n̄a.” “Raar jeļā kōn er make bwe in jab tin m̧ōņe armej raņ.”
Eaar en̄jake āinwōt n̄e eddodo eaar mijaļļo̧k jān aeran. Eaar ba, “Kiiō renaaj aikuj in kwaļo̧k jidikin.” “Iban bar makeļo̧k iaō ilo laļ in.”
Martin eaar itok n̄an ruum̧ eo juon, kōn eļap m̧ōņōņō. Eaar ba, “Iaar lo juon enjeļ jān lan̄!” “Ij nōbar Anij kōn aolepān jibadbad in būruwō bwe eaar kōm̧m̧an bwe in ettā—em̧ool n̄a—in juon iaan rikam̧ool ilo jerbal in An eļap!”33
Jet raan tokālik, Whitmer ro raar kobaļo̧k ippān baam̧le eo an Smith ilo jikin kallib eo aer ilo Manchester. Jeļā bwe Irooj eaar kallim̧ur n̄an kwaļo̧k An in naan “ilo lo̧n̄in elōn̄ rikam̧ool ro ilo e em̧m̧an,” Josep eaar etal n̄an wōjke ko ippān jemen, Hyrum, im Samuel, barāinwōt ļōm̧aro jein im jatin David Whitmer—Christian, Jekab, Peter Jr., im Jon—im Hiram Page eo nej jeieer im jatieer.34
Em̧m̧aan ro raar kuk ippān doon ilo juon jikin ijo baam̧le eo an Smith ekkā aer ilo̧k make iaer im jar. Kōn mālim eo an Irooj, Josep eaar kwaļo̧k piliej ko n̄an er. Raar jab lo enjeļ eo āinwōt Rikam̧ool ro Jilu, ak Josep eaar kōtļo̧k aer jibwe ļo̧o̧k eo kōn peier, elōkiļo̧k peij ko, im lo jeje in etto eo. Jibwe piliej ko eaar kapen aer tōmak bwe naan in kam̧ool eo an Josep kōn enjeļ eo im ļo̧o̧k in etto eo eaar m̧ool.35
Kiiō ke ej dedeļo̧k ukook eo im ewōr ippān rikam̧ool ro n̄an rie naan in kam̧ool eo an ekabwilōn̄lōn̄, Josep eaar jab bar aikuji piliej ko. Ālkin an em̧m̧aan ro etal jān wōjke ko im ro̧o̧l n̄an m̧weo, enjeļ eo eaar waļo̧k im Josep eaar kōro̧o̧lļo̧k ļo̧o̧k eo ekwojarjar n̄an kōjparok eo an.36