“Me Da Bula Rawati Keda ka tu Vakataki Keda”
Ni da Lewe Yalododonu Edaidai e vuravura ena duavata kei na tuvatuva kei na vunau ni Lotu ena vakasama ni bula rawati keda, eda sa tamusuka tiko na kena veivakakalougatataki.
Ni bera ni mai lewena o Peter na Lotu a vakayagataka vakalevu o koya na nona gauna ena cicimuria na bula rawati koya vakailavo. Ena kena rairai mai tuba, e vaka e sa kunea. Me vaka ni taukena ka cicivaka tiko e vica na bisinisi.
Gauna a tarogi Peter kina e dua na liuliu ni Lotu mai West Midlands me mai lewena e dua na soqosoqo lailai ni veika vakailavo ka curu tiko mai ena vakasama ni bula rawati koya ni Lotu, koya sega ni vakabauta ni rawa ni vulici koya na vuli qo. Gauna a tekivu vuli kina o koya a qai vakila o koya na levu ni ka e se vo vua me vulica.
“Na vuli qo e sega walega ni kani bula vaka ilavo; ya e veimama walega ni talanoa qo,” A kaya okoya. “Na ka bibi vei au na vulica tiko na vakabauti na Tamada Vakalomalagi—ena nona vakarautaka vei keda eso na veivakakalougatataki ena valetabu ka dolava kina na katuba ena bula rawati koya dina, me muria na nona dusidusi vakayalo.”
Niu mai lewena na soqosoqo lailai ni veika vakailavo, a vulica o Peter e so na vakavuvuli vaka na kena muri na levu lavo e vakayagataka na matavuvale, kena buli kei na kena bula taki ka muri na tuvatuva ni lavo, vakalailaitaki ni dinau, kei na maroroi lavo me baleta na gauna se bera mai. Nona vakayagataka na vei ka vulici oqo kei na vakabauti Jisu Karisito kei na cakacaka vakaukauwa, o Peter kei na watina rau a rawa ni sauma lesu e dua na dinau levu.
“Au vakila niu via mamada vakalailai ni sa yali yani na vakanananu ni dinau kei na bula ni dinau,” a kaya o koya. “Au vakila na veivakakalougatataki ni Tamada Vakalomalagi soli wale kau se sega ni vakila vakadua. Au vulica na vakarorogo vei Koya, ka dau sauma mai o Koya na gauna gagadre kina vua me baleta na vei iyau ni lotu.”
iLawalawa ni Bula Rawati Koya
Na bula rawati koya e sega walega ni kani cakacaka vinaka, maroroi ni kakana, kei na maroroi ni lavo ena baqe. Na bula rawati koya sa ikoya na “kaukauwa, iyalayala, kei na sasaga mo rawata kina na bula vakayalo kei na bula vakayago ni bula yadua kei na bula ni matavuvale. Ni rawata na leweni [Lotu] na bula ni rawati koya era rawa nira qaravi ira kei ira na tani”1 nira sa na tuvatuva ka me yavu ni nodra bula ena vei siga.
Era sa veivakasalataki o Peresitedi Thomas S. Monson ni gauna oqo: “Na bula rawati koya e vua ni noda cakacaka ka ivakadei ni veicakacaka kece tale vakawelefea. E tikina bibi ena keda ituvaki ni noda bula vakayalo ka vakayago talega. … ‘Me da cakacakataka na veika eda gadreva. Me da rawata na bula rawati keda ka tu vakataki keda. E sega ni rawa na veivakabulai ena dua tale na ivakavuvuli. Na veivakabulai e dua na yavu vakataki koya, meda dui cakacakataka na noda dui bula ni veivakabulai vaka yago vaka yalo talega.’”2
Ena ruku ni vakatulewa ni noda iliuliu vaka matabete, e sivia na 500,000 na Yalododonu Edaidai ena lomani 100 na matanitu era vakaitavi ena tuvatuva ni bula rawati koya mai na yabaki 2014. Na Lotu e sa qai kauta tiko na tuvatuva qo ena Vualiku kei Amerika.
Na tuvatuva oqo e oka kina na vuli kei na iyau “me vukei ira na lewe ni Lotu na vulica ka biuta vata na yavu ni vakabauta, vuli kei na cakacaka vagumatua kei na vakanuinui vua na Turaga. Na kena ciqomi ka bulataki na ivakavuvuli oqo ena vukei iko sara vakalevu mo na ciqoma na veivakalougatataki vakayago e a sa yalataka tu na Turaga.”3
Marau kei na Vakanuinui
Maria Edilene Romão a yali na nona vakanuinui tu. Koya sega ni kune cakacaka rawa, ni dauniveiqaravi vaka tina duadua ena nona matavuvale, ka ratou lewe vica tiko na luvena me va kani ira.
Na gauna a sureti koya kina e lewe rua na leweni tabalevu iSanta Catarina, Brazilena soqoni ni lotu ni bula rawati koya. Ni oti na soqoni ni lotu, a lewena o Maria e dua na lawalawa me vukei koya me vaqara cakacaka.
“Ena matai ni gauna ena noqu bula, au vakabauta au na rawa ni qarava kina na noqu matavuvale,” a nanuma o koya. “Au vakabauta na lawalawa ni bula rawati koya ena vukei au meu veisautaka na noqu bula.”
A vakakina.
Ena lomani 12 na vula, a yalodina o Maria vei na nona lawalawa, kei na nona vuli me vakadei taki koya. A cakacaka o koya ena delani dua na kaukauwa vou me rawata kina na nona sasaga. Vakatovotovo taka o koya e so na yavu ni taro cakacaka. Ena lomani rua na macawa a rawata kina o koya e vica na taro cakacaka yalataki. Na taro cakacaka qo a qai rawata kina o koya e dua na cakacaka.
“E veisau vakadua na noqu bula,” a kaya o Maria, sa sega vakadua na dredre meu na sotava ena noqu na qarava kina na noqu matavuvale. “Qo au sa marau, yalomalua, au sa vakanuinui tiko. Au vakadinadinataka ni bula tiko na Tamada Vakalomalagi ka lomani keda. Au kila na gauna au vakabauti Jisu Karisito kina, au vakakalougataki.”
“Na Yaya Ni Cakacaka Vinaka Duadua”
Na bula rawati koya e dua na sasaga cecere, a kaya o Elder Robert D. Hales mai na Kuoramu ni Apositolo Le Tinikarua: “Na noda yavu me da vaka na Vakabula, na yavu qo e lamata mai ena noda qaravi ira ena yaloda taucoko na tani. Na noda yavu ni veiqaravi e vakatubura ka vakayalia na vei vakatagedegede ni bula rawa koya.”
Ena gauna eda rawata kina bula rawati keda, a tomana o Elder Hales, “eda na rawa vakaraitaka na rairai ni noda Vakabula ena noda veiqaravi kei na noda vakakalougatataki ira na tani.”4
O Sergio Galbuchi a vulica na dina vakai koya ena gauna tekivuna kina nona bisinisi gauna a kacivi kina vei ratou na mataveiliutaki ni teki me kena dau ni bula rawati koya ni teki. Ena nona vakarautaki koya tu ena kila ka kei vei ka e vulica ena nona lewe tu ni komiti, o Sergio kei na watina o Silvia, rau dolava a dua na sitoa mai Buenos Aires ka sinai kina “cakacaka ni liga” kei Agentina.
“Au kila ni rawata na bula rawati koya e dua na sala ni noda vakabauta,” a kaya o Sergio. Ena itekivu o koya kei Silvia a sega marautaka na ka rau nuitaka ena nodrau rawa ka ia na vakabauta a vakadei na nodrau sasaga. Ena gauna keirau waraka kina rawaka vaka ilavo, keirau cakacaka vakaukauwa ka keirau vakakalougatataki ira na mai volivoli ena vei ka keirau volitaka kei na nodra sasaga ni kaulotu.
“Keirau mai kila e levu na tamata,” a kaya o Sergio. “Ka keirau dau saga me keirau dau solia e dua na iVola I Momani.”
A mani, qai kunea rawa na komiti ni bula rawati koya e 10 na leweni tabana e teki nei Sergio era gadreva na veivuke. Ia era sa vakaitavi mai na Bisopi.
“Qo sa keitou kila 35 era gadreva tu na veivuke,” ka tubu tikoga na sasaga qo a kaya o Sergio. “A sureti ira na bisopi mera vakaitavi vaka ilawalawa.”
Tubu na nodra vakabauta, era veisautaka e so na ka era gadreva, era qai vulica e so na kavou.
“Na veigauna au veivosaki kina kei ira na liuliu ni matabete, au saga meu vakaraitaka vei ira oqo e dua na yaya ni cakacaka vinaka eda ciqoma mai vei mataveiliutaki e liu,” a tomana o Sergio. “E vinaka cake sara mai na kena soli na ilavo me vukei kina e dua, na kena vakavuvuli e makare sara mai na levu na lesoni e vulici na gauna au se vuli tu kina ena univesiti.”
Na ka bibi vei ira era vakacavara na 12 na macawa ni vuli ni bula rawati koya era yaco mera tisaipeli vinaka nei Jisu Karisito era vulica talega ena veika era vulica mera taracake na matanitu ni Kalou.
“Na ilawalawa ni [bula rawati koya] oqo e sega walega ni vakatabakidua ki na noda bisinisi; ia e raicamatua talega na noda veimaliwai kei na Kalou kei ira na tamata,” e kaya o Sergio. “Eda sa yaco meda tisaipeli vinaka cake i Jisu Karisito ena loma ni tolu na vula vata kei na ilawalawa oqo. Dina ga, ni na rawa ni vukei keda na bisinisi meda bula rawati keda vinaka cake, ia na ulu ni inaki sai koya na veiqaravi.”
Tubu kei na Cakacaka
“Sa dau nodra ivakavuvuli cecere na Yalododonu Edaidai,” e kaya o Peresitedi Joseph F. Smith (1838–1918), “ni matalotu e sega vua na kaukauwa me vakabulai ira na tamata ena gauna oqo ka cakava mera rawa-ka ka bula marau eke, era na sega ni nuitaki mera vakabulai ira vakayalo, ka mera laki bula vakalou ena bula sa roro tiko mai.”5
Meda sa qai kakua kina ni kurabui, ni noda vaqaqacotaka na veika vakayago, eda sa vaqaqacotaka talega kina na ka vakayalo. Rau a raica e matanavotu o Elder David kei Sister Theresa Nish, ena nodrau veiqaravi tiko vaka-daukaulotu ni bula rawati koya ena Yatu Solomoni, na nodra cakacaka vata na lewe ni Lotu e kea.
“Na tubu cake vakayalo kei na vakaitavi ena valetabu sa vua ni ivakavuvuli, kila-ka, kei na ivakarau ni bula e vakavulici tiko ena Noqu Yavu kei na ivakamacala matata ena Noqu Salatu ki na Bula Rawati Koya,” era kaya tiko baleta na ivolalailai ni parokaramu. “[Qo] ena vukei keda ena noda vulica ka bulataka na ivakavuvuli, kila vakacakacaka, kei na ivakarau ka na veimuataki kina bula rawati koya vakayalo ka vakayago talega.”
E vakamacalataka o Cheryl Redd, e dua na dauveivakarautaki ni bula rawati koya mai Utah, e Amerika, na kena sa vukei koya na parokaramu ni ivakavuvuli vakayalo me tubu cake vakayago: “Au raica kina ni sa rawa ni vakayagataki na ivakavuvuli kei na yavu oqo ki na ituvaki kece ni noda bula. Sa vukei au na vuli oqo meu raicamatua sara na noqu ilesilesi vaka-marama vakawati ka tina. Ia oqo sa tu vei au na iyaya ni cakacaka meu kila vinaka cake kina na bula vakailavo ni matavuvale. Au sa raica kina ni da cakacaka vata vakaveiwatini me lewai vinaka kina na ilavo, sa okati tiko, me sa dua na bisinisi. Eda gadreva na iyaya ni cakacaka oqo me rawa-ka kina na noda matavuvale.”
Ena loma taucoko ni Lotu, sa vakadewataki na tubu cake tiko ni raivotu oqo me sa tubu cake kina na yalodina kei na qaqaco vakayalo. Sa yaco kina, mera sa vakalevutaka na lewenilotu nodra yalataka mera laki lotu, saumi ikatini, ka kilikili tiko ki na valetabu.
“Au a raica rawa na ka oqo,” a kaya o George Echevarría na lewe vou ni parokaramu ni bula rawati koya. E kaya o George, e draiva tekisi tiko mai Peru, ni sa mai vukei koya na parokaramu oqo me dua kina na nona ivakadinadina ni kosipeli ni sa mai gadreva sara me vakatorocaketaki koya. Sa nuitaka tiko kina me daucaka livaliva, me ripeataka kina na veitekisi lalai sa vakayabaki na nona draivataka tiko.
“Meda kakua ni dabe tiko ka waraka me sa yaco ga mai vei keda na ka,” a kaya. “Meda sa dau cakacakataka ga yani.”
“Ena Vakalougatataki na Nomu Bula”.
Era sa tamusuka tiko na Yalododonu Edaidai e vuravura raraba na veivakalougatataki sa yalataka tu na Turaga ni ra vulica, bulataka, ka vakayagataka na ivakavuvuli vakayago vakayalo ni bula rawati koya. Me vaka ni sa rawa ni kune vinaka kina na tamata yadua, sa vakalougatataki kina na parokaramu oqo o ira era luluqa se gadreva tiko mera vaqaqacotaki ena veika vakayago vakayalo ni bula rawati koya. Na iLavo Vure ni Vuli e tokona na parokaramu ni bula rawati koya ena nodra vukei o ira era tuvatuva mera tuberi vakavuli mera rawata na ivurevure e ganiti tiko.
Sa yalataki tu ena ivolanikalou ni na veivuke na Turaga ni da cakacakataka yani meda bula rawati keda. A kaya o Koya, “Ka sa noqu inaki meu vakarautaka me yaga vei ira na noqu yalododonu” (V&V 104:15).
Ena inaki oqori, e ratou kaya kina na Mataveiliutaki Taumada: “Na ivakatakila oqo e dua na yalayala mai vua na Turaga ni na vakarautaka na veivakalougatataki vakayago ka dolava na katuba kina bula rawati koya, ni sa ikoya na yavu meda na rawata kina na veika ena gadrevi meda na bula tiko kina o keda kei ira na noda lewe ni matavuvale.”
Ni da vulica, vakayagataka, ka vakavulica na ivakavuvuli oqo vei iratou na lewe ni matavuvale, sa yalataka kina na Mataveiliutaki Taumada, “ena kalougata na nomu bula. Ko na vulica kina na nomu imoimoi ena sala torocake ni bula rawati koya. O na vakalougatataki ena inuinui, vakacegu, kei na tubu cake e cecere.”6