“Puipuia ma le Tali Atu i le Faatautala/Sauaina: Otootoga o Faatonuga mo Fonotaga a Aufono o le Siteki ma le Uarota,” Auala e Fesoasoani Atu Ai (2018).
“Puipuia ma le Tali Atu i le Faatautala/Sauaina,” Auala e Fesoasoani Atu Ai.
Puipuia ma le Tali Atu i le Faatautala/Sauaina
O lenei tusiga o loo aoteleina atu ai aiaiga faavae ma taiala a le Ekalesia o i ai nei e uiga i le faatautala/sauaina. E tatau i taitai perisitua ma taitai o faalapotopotoga uma a le Ekalesia ona faamasani ma mulimuli i ai ina ia fesoasoani e puipuia fanau a le Atua.
O Le A Le Faatautala/Sauaina?
O le sauaina o le agaleaga lea po o le tuulafoaiina o isi (e aofia ai se tamaitiiti po o se toalua, tagata matutua, po o tagata e i ai manaoga faapitoa) i se auala e mafua ai se manu’a faaletino, faalelagona, pe faalefeusuaiga.
O le faatautala/sauaina e mafua ai le fenumia’i, masalosalo, le talitonu, ma le fefe i tagata o afaina ma o nisi taimi e faaoo ai manu’aga faaletino. O le tele lava, ae le o tu’ua’iga uma o le faatautala/sauaina e moni, ma e tatau ona gaua’i moni atu i ai ma taulimaina ma le faaeteete tele. O le faatautala/sauaina e oo ina agai atu i le ogaoga tele i le aluga o taimi.
E tausalaina e le Alii amioga faatautala/sauaina i soo se tulaga—e aofia ai le tuulafoaiina ma le faatautala/sauaina faaletino, faalefeusua’i, po o le gagana tautala. O le tele o faatautalaga/sauaga e solia ai tulafono faalemalo. (Tagai i le Tusi a le Au Peresitene Sili, “Tali Atu i le Faatautala po o le Faasaunoa,” 28 Iulai, 2008.)
Aoaoina Atu o le Aoaoga Faavae
O au peresitene o siteki ma au epikopo e tatau ona mautinoa o upu latou te fai atu ai e uiga i le faatautala/sauaina e faavae i luga o aoaoga faavae o le Ekalesia. E faapitoa lava, e tatau ona latou aoao atu mea nei:
-
O le aoaoga faavae o le Ekalesia e faamautinoa taitai ma tagata uma ia puipuia tagata taitoatasi (tagai i le Mataio 18:6; Efeso 5:25, 28–29; “O Le Aiga: O Se Folafolaga i le Lalolagi,” ChurchofJesusChrist.org).
-
O le faatautala/sauaina i soo se tulaga e agasala, mata’utia, ma e tetee atoatoa i aoaoga a le Faaola (tagai Mataupu Faavae ma Feagaiga 121:37).
-
Ua tuuina mai e le Faaola le fesoasoani, faamalologa, ma le malosi i tagata o afaina ona o Lana Togiola le i’u ma faavavau (tagai i le Alema 7:11–12; 34:10).
-
O i latou o e faatinoa le faatautalaga/sauaga i so o se auala e tali atu i le Atua (tagai i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 101:78). E ofoina atu e le Tama Faalelagi ma Lona Alo le faamagaloga ia i latou o e na faia se faatautalaga/sauaga pe afai ua suia a latou amio ma salamo ma le atoatoa (tagai i le Mosaea 14:4–12; Mataupu Faavae ma Feagaiga 58:42–43).
-
O mataupu faavae o i le “O Le Aiga: O Se Folafolaga i le Aiga” e taua tele mo tagata uma o le aiga ina ia malamalama ai ma o le a fesoasoani i tagata uma ia alo’ese mai mea leaga o le faatautala/sauaina (tagai ia Gordon B. Hinckley, “Save the Children,” Ensign, Nov. 1994, 52–54).
Savali Autu
E Mafai Faapefea Ona Puipuia Le Faatautala/Sauaina?
I le fale
E tatau i taitai o le Ekalesia ona faia mea nei e fesoasoani i le taofia o le faatautala/sauaina i le fale:
-
Uunaia ulugalii ma aiga ina ia ola i le talalelei i le fale. E tatau ona latou faavaeina ni mamanu o le agalelei, faaaloalo, ma talanoaga faasamasamanoa ina ia toafimalie ai tagata uma o le aiga e talatalanoa i ni mataupu ma’ale’ale (tagai “O Le Aiga: O Se Folafolaga i le Lalolagi,” ChurchofJesusChrist.org).
-
Uunaia matua e aoao atu i fanau faamatalaga ma tomai talafeagai i lo latou matutua ina ia latou iloa le mea e fai pe a fetaia’i ma le faatautalaina/sauaina.
-
Ia nofouta tagata i punaoa a le Ekalesia.
I le Lotu
E tatau i taitai o le Ekalesia ona mulimuli i taiala nei e fesoasoani i le taofia o le faatautala/sauaina i le Ekalesia:
-
E le tatau ona tuuina atu i se tagata se valaauga o le Ekalesia po o se tofiga lea e aofia ai le galulue faatasi ma tamaiti po o le autalavou pe afai e le o i ai lona pepa faamaumau i le uarota pe o i ai se faamatalaga faaopoopo o le faatautala/sauaina (tagai i le Tusitaulima Aoao, 38.6.2, 12.5.1).
-
A aoaoina e ni tagata matutua ia tamaiti po o le autalavou i tulaga faale-Ekalesia, ia le itiiti ifo ma le toalua tagata matutua lelei e tatau ona i ai. O tagata matutua e toalua e mafai o ni alii se toalua, tamaitai se toalua, po o se ulugalii faaipoipo (tagai i le Tusitaulima Aoao, 12.5.1).
-
I tulaga e ono le mafai ai ona i ai ni tagata matutua se toalua i se potuaoga, e tatau i taitai ona filifili e tuufaatasi ia vasega.
-
E tatau ona le itiiti ifo ma le toalua ni tagata matutua e auai i gaoioiga uma e lagolagoina e le Ekalesia e auai ai le autalavou po o tamaiti.
-
Afai e auai se uso i se asiasiga faaleauaunaga i se fafine nofotoatasi, e tatau ona ia alu ma lana soa po o lona toalua.
-
A fono pe talanoa se tasi o se au peresitene o le siteki po o le au epikopo po o se isi taitai ua tofia ma se tamaitiiti, talavou, po o se tamaitai, e tatau ona talosagaina e ia se tasi o matua po o se isi tagata matua ia i ai i se potu e sosoo atu ai, faapaologa, po o le potutele. Afai e manao le tagata lea o loo faatalanoaina, e mafai ona valaaulia se isi tagata matua ina ia auai i le faatalanoaga. E tatau i taitai ona alo’ese mai tulaga uma e mafai ona le malamalama i ai (tagai i le Tusitaulima Aoao, 12.5.1).).
-
I gaoioiga e lagolagoina e le Ekalesia e faasoloatoa ma le po, e le mafai ona nofo se tamaitiiti po o se talavou i le fale’ie po o se potu o se taitai matua se’i vagana o le tagata matua o se tasi o ona matua po o se tasi e tausia o ia po o le lē itiiti foi ma le toalua ni tagata matutua o le itupa lava e tasi ma le talavou, o lo o i ai i le fale’ie po o le potu (tagai i le Tusitaulima Aoao, 12.2.1.3).
-
Afai e faaaoga faatasi e taitai matutua ma tamaiti po o le autalavou ni fale mo le po, e pei o se tamai fale, e tatau ona le itiiti ifo mai le toalua ni tagata matutua e i ai i le fale, ma e tatau foi ona itupa tutusa ma tamaiti po o le talavou (tagai i le Tusitaulima Aoao, 12.2.1.3).
Tali Atu i le Sauaina
(Tagai i le Tusitaulima Aoao, 38.6.2.1.)
E ao i taitai ma tagata o le Ekalesia ona mulimuli i ta’iala nei pe a tali atu i le faatautala/sauaina:
-
Pe a tutupu ni sauaga, o le tiutetauave autu muamua lava o taitai o le Ekalesia o le fesoasoani atu lea ia i latou o e ua sauaina, ma ia puipuia tagata agavaivai mai le sauaina i le lumanai. E le tatau ona uunaia tagata o le ekalesia ia nonofo pea i se fale po o se tulaga e sauaina ai pe le saogalemu.
-
E tatau i taitai ma tagata o le Ekalesia ona popole, agaalofa, ma nofouta pe a galulue faatasi ma tagata na afaina ma tagata na faia le solitulafono ma o latou aiga.
-
E le tatau i taitai ma tagata o le Ekalesia ona le amanaiaina se lipoti o se sauaga/faatautala pe fautuaina se tagata ina ia lē lipotia se gaoioiga faalesolitulafono i tagata e leoleoina le tulafono.
-
E tatau i taitai ma tagata o le Ekalesia ona faataunuuina matafaioi faaletulafono uma e lipoti atu ai sauaga i taitai o le malo.
-
E tatau i taitai perisitua ona fesoasoani atu ia i latou e faia ia sauaga ina ia salamo ma ia tuu a latou amioga saua (tagai i le Isaia 1:18; Mataupu Faavae ma Feagaiga 64:7).
-
O faufautua faapitoa e ono aoga mo tagata na afaina ma tagata na faia le solitulafono ma o latou aiga. E toetoe lava o taimi uma e fautuaina ai i tulaga o le ogaoga o le faatautala/sauaga.
Aoaoina Atu o Aufono a Siteki ma Uarota
E tatau i au peresitene o siteki ma au epikopo ona tuuina atu lenei faamatalaga i fonotaga a aufono a siteki ma uarota. Ona tatau lea i tagata o aufono a siteki ma uarota ona talatalanoa i lenei anomea i a latou lava fonotaga faale-au peresitene ma faale-taitaiga faapea ma isi, pe a manaomia.
-
E tatau i sui auai o aufono a siteki ma uarota ona aoao atu ia savali autu i lenei otootoga ma valaaulia talanoaga mai taitai matutua o le perisitua ma faalapotopotoga a le Ekalesia. I le avea ai ma se vaega o le talanoaga, atonu latou te amata i le matamata i le vitio “Puipuia le Tamaitiiti: Tali Atu i le Faatautala/Sauaina i le Tamaitiiti,” o loo maua i lalo o le “Auala E Fesoasoani Atu Ai” i luga o le itulau Faatautala /Sauaina o le Potutusi o le Talalelei. Talu ai e ma’ale’ale lenei faamatalaga, e tatau ona latou saili le taitaiga o le Agaga a o latou aoao atu.
-
E tele ina oo mai se lipoti o se faatautalaga/sauaga i se faiaoga faatuatuaina po o se faufautua. E tatau ona fesoasoani tagata o aufono a siteki ma uarota i taitai, faiaoga, ma tagata ia faia ni laasaga talafeagai i le puipuia ma le tali atu i le faatautala/sauaina, e aofia ai le lipoti atu o le faatautala/sauaina i pulega faaletulafono talafeagai.
Aiaiga Faavae ma Faafitauli Faaletulafono e Fesootai ma Faatautala/Sauaina
O ta’iala nei o le a fesoasoani i taitai o le Ekalesia e taulimaina ia mataupu tau i aiaiga faavae ma le tulafono e faatatau i le faatautala/sauaina:
-
Ia vave ona vili le laina fesoasoani i le 1-800-453- 3860, laina faaopoopo 2-1911, pe a taulimaina ni tulaga e aofia ai so o se ituaiga o faatautala/sauaina.
-
Mo ta’iala i le taulimaina o tulaga e aofia ai le faatautala/sauaina, e tatau i peresitene o siteki ma epikopo ona tagai i le Tusitaulima Aoao, 38.6.2.1
-
Mo taiala i le taulimaina o le ta’uta’u atu, toe faaleleia, suesuega, fesootaiga ma tagata mafatia ua afaina, ma le lē faalauaiteleina o tulaga e aafia ai le faatautala/sauaina, e tatau i peresitene o siteki ma epikopo ona tagai i le Tusitaulima Aoao, 38.6.2.2.
-
Mo ta’iala i le taulimaina o aoa’iga a le Ekalesia i tulaga e aofia ai le faatautala/sauaina, e tatau i peresitene o siteki ma epikopo ona tagai i le Tusitaulima Aoao, 38.6.2.
-
E le tatau i taitai o le Ekalesia ona molimau i faamasinoga faalemalo po o le faasolitulafono e aofia ai le faatautala/sauaga e aunoa ma le ulua’i feutaga’i ma le Ofisa o le Fautuaga Lautele i le laumua o le Ekalesia 1-800-453-3860, laina 2-6301. Mo ta’iala patino, tagai i le Tusitaulima Aoao, 38.6.2.1.
Isi Punaoa
-
“Abuse (Offender’s Needs),” ChurchofJesusChrist.org
-
Gordon B. Hinckley, “O Le Agavaa Patino e Faaaoga ai le Perisitua,” Liahona,, Me 2002, 52–59
-
Gordon B. Hinckley,“O A Mea o Fesili ai Tagata e Uiga ia i Tatou?,” Liahona, Nov. 1998, 70–72
-
Dallin H. Oaks, “Pule o le Perisitua i le Aiga ma le Ekalesia,” Liahona, Nov. 2005, 24–27
-
Richard G. Scott, “O Le Faamaloloina o Taunuuga Faatauma’oi o le Sauaina,” Liahona, Me 2008, 40–43.
-
“Sauaga Faatautala: Fesoasoani, Faamalologa, ma le Puipuiga,” Fesoasoaniga mo le Olaga, ChurchofJesusChrist.org
-
Vasega a le Tautua a le AAG mo Aiga Faamalolosia o Faaipoipoga ma le Faamalosia o le Aiga