Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au 2024
28 ʻOkatopa–3 Nōvema: “ʻOku Ou Fakaʻamu Ke U Lava ʻo Fakalotoʻi ʻa e [Kakai] Kotoa Pē … ke Fakatomala” Molomona 1–6


“28 ʻOkatopa–3 Nōvema: ‘ʻOku Ou Fakaʻamu Ke U Lava ʻo Fakalotoʻi ʻa e [Kakai] Kotoa Pē … ke Fakatomala.’ Molomona 1–6,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e ʻApí mo e Lotú: Tohi ʻa Molomoná 2024 (2023)

“28 ʻOkatopa–3 Nōvema. Molomona 1–6,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e ʻApí mo e Lotú: 2024 (2023)

ʻĪmisi
ko e tohi ʻa Molomona ʻi he ʻū lauʻi peleti koulá

Ko e Fakanounouʻi ʻe Molomona ʻa e ʻŪ Lauʻi Peletí, tā fakatātaaʻi ʻe Tom Lovell

28 ʻOkatopa–3 Nōvema: “ʻOku Ou Fakaʻamu Ke U Lava ʻo Fakalotoʻi ʻa e [Kakai] Kotoa Pē … ke Fakatomala”

Molomona 1–6

Naʻe ʻikai ʻomai ʻe Molomona ʻa e “fakamatala kakato” ʻo e “fakamanavahē” e faiangahala mo e lingitoto naʻe mamata ai ʻi he kakai Nīfaí (Molomona 2:18; 5:8). Ka ko e meʻa naʻá ne lekooti ʻi he Molomona 1–6 ʻoku feʻunga pē ke fakamanatu mai kiate kitautolu hono mamaʻo ʻo e hinga ʻa ha kakai naʻa nau māʻoniʻoni kimuʻa. ʻI he lotolotonga ʻo e faiangahala kuo mafola peheé, he ʻikai lava ʻe ha taha ʻo tukuakiʻi ʻa Molomona ʻi heʻene aʻu ʻo ongosia pea mo loto-foʻí. Ka neongo ʻa e ngaahi meʻa kotoa naʻe mamata mo ne fouá, naʻe ʻikai teitei mole ʻene ongoʻi ʻa e ʻaloʻofa lahi ʻa e ʻOtuá pea mo ʻene ʻilo pau ko e fakatomalá ʻa e founga ke maʻu aí. Pea neongo naʻe fakafisingaʻi ʻe he kakai tonu ʻo Molomoná ʻene ngaahi tautapa ʻo fakaafeʻi ke nau fakatomalá, ka naʻá ne ʻiloʻi naʻe ʻi ai ha kakai tokolahi ange ke ne fakalotoa. Naʻá ne pehē, “Vakai, ʻoku ou tohi ki he ngaahi ngataʻanga kotoa pē ʻo e māmaní.” Ko hono fakalea ʻe tahá, naʻá ne tohí kiate koe (vakai, Molomona 3:17–20). Pea ko ʻene pōpoaki kiate koe ʻi he ʻaho ní, ko e pōpoaki tatau pē ia naʻá ne mei fakahaofi ʻa e kau Nīfaí ʻi honau kuongá: “Tui … ki he ongoongolelei ʻa Sīsū Kalaisí. … Fakatomala pea teuteu ke tuʻu ʻi he ʻao ʻo e nofoʻanga fakamaau ʻo Kalaisí” (Molomona 3:21–22).

 

Ngaahi Fakakaukau ki he Ako ʻi ʻApí mo e Lotú

Molomona 1–6

ʻĪmisi
fakaʻilonga seminelí
Te u lava ʻo muimui ʻia Sīsū Kalaisi neongo pe ko e hā ʻoku fai ʻe he kakai kehé.

Fakafuofua ki he taimi naʻe taʻu 10 ai ʻa Molomoná, naʻá ne makehe ʻaupito mei he kakai naʻa nau feohí. ʻI hoʻo lau ʻa e Molomona 1–6, kumi ha ngaahi founga naʻe hanga ai ʻe he tui ʻa Molomona kia Sīsū Kalaisí ʻo ʻai ia ke ne makehe mo ne ʻoange kiate ia ha ngaahi faingamālie ke ne tokoni mo tāpuekina ai ʻa e niʻihi kehé. Te ke lava ‘o kamata ʻaki e ngaahi veesi ko ‘ení:

Molomona 1:2–3, 13–17.Ko e hā ha faikehekehe ʻokú ke fakatokangaʻi ʻia Molomona mo hono kakaí? Ko e hā ha ngaahi ʻulungaanga lelei naʻá ne maʻu naʻe tokoni ke ne kei mālohi fakalaumālie ʻi ha faʻahinga taimi faingataʻa pehē?

Molomona 2:18–19.Ko e hā ha ngaahi foʻi lea naʻe fakaʻaongaʻi ʻe Molomona ke fakamatalaʻi ʻaki e māmani naʻá ne moʻui aí? Naʻá ne kei pukepuke fēfē nai ʻa e ʻamanaki leleí neongo ʻa e ngaahi meʻa ʻi hono ʻātakaí?

Molomona 3:12.Ko e hā ʻa e ongo naʻe maʻu ʻe Molomona ki he kakai naʻa nau feohí? Ko e hā te ke lava ʻo fai ke fakatupulekina ʻaki e faʻahinga ʻofa naʻá ne maʻú?

Ko e hā ha toe ngaahi veesi kehe ʻi he Molomona 1–6 ʻokú ne fakaʻilongaʻi e tui ʻa Molomona kia Sīsū Kalaisí? Ko e hā ha ngaahi faingamālie naʻá ne maʻu koeʻuhí ko ʻene fili ke kei faivelenga peé?

Fakakaukau ke ke ako ʻa e pōpoaki ʻa Palesiteni Tōmasi S. Monisoni “Hoko ko ha Faʻifaitakiʻanga mo ha Maama” (Liahona, Nōvema 2015, 86–88), ʻo kumi ha ngaahi ʻuhinga ʻoku mahuʻinga ai ke ʻilonga pe kehe ʻa e kau muimui ʻo Sīsū Kalaisí. Te ke fakakakato fēfeeʻi nai ʻa e ngaahi sētesi hangē ko ʻení? “ naʻe hoko ko ha faʻifaʻitakiʻanga kiate au ʻi he taimi naʻá ne . Naʻe tokoni ʻeni ke u fie .”

Mahalo naʻe lava pē ʻa Molomona ʻo ongoʻi naʻe ʻikai ʻaonga ʻene sīpingá ki hono kakaí. Kapau naʻá ke maʻu ha faingamālie ke talanoa mo Molomona, ko e hā te ke talaange ki ai fekauʻaki mo e founga ʻoku tokoni ai ʻene sīpingá kiate koé?

Vakai foki, David A. Bednar, “Quick to Observe,” Ensign, Dec. 2006, 30–36, pe Liahona, Dec. 2006, 14–20; “Something Different about Us: Example” (vitiō), Gospel Library.

Tokoni ke vahevahe ʻe ha kakai kehe ʻa e meʻa ʻoku nau akó. ʻI he taimi ʻoku vahevahe ai ʻe he kakaí ʻa e meʻa kuo nau akó, ʻoku nau fakamālohia ai ʻenau tuí mo e tui ʻa e kakai kehé (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 88:122). ʻAhiʻahi feinga ke fehuʻi ki ho fāmilí pe kalasí pe ko e hā ha ngaahi aʻusia naʻa nau maʻu ʻi heʻenau ako e folofola ʻa e ʻOtuá.

ʻĪmisi
Ko e fetauʻaki ʻa e kakai Nīfaí mo e kakai Leimaná

Taú, tā fakatātaaʻi ʻe Jorge Cocco

Molomona 2:10–15

ʻOku taki au ʻe he mamahi faka-ʻOtuá kia Kalaisi pea ki he liliu ʻoku tuʻuloá.

Ko e taimi naʻe mamata ai ʻa Molomona ki he mamahi hono kakaí, naʻá ne fakaʻamu te nau fakatomala. Ka “naʻe ʻikai tupu ʻenau loto mamahí ki he fakatomalá” (Molomona 2:13)—naʻe ʻikai ko ha mamahi faka-ʻOtua ia ka ko e mamahi fakaemāmani. Ke mahino ʻa e faikehekehé, fakakaukau ke lekooti ʻa e meʻa ʻokú ke ako mei he Molomona 2:10–15 ʻi ha saati hangē ko ʻení:

Mamahi Faka-ʻOtuá

Mamahi Fakaemāmaní

Haʻu kia Sīsū (veesi 14)

Lea kovi ki he ʻOtuá (veesi 14)

Te ke ʻiloʻi fēfē nai pe ʻoku faka-ʻOtua pe fakaemāmani hoʻo mamahí? Kapau ʻokú ke foua ha mamahi fakaemāmani, te ke lava fēfē nai ke liliu ia ko ha mamahi faka-ʻOtua?

Vakai foki, 2 Kolinitō 7:8–11; Michelle D. Craig, “Taʻefiemālie Fakalangí,” Liahona, Nōvema 2018, 52–55.

Molomona 3:3, 9

“Naʻe ʻikai te nau ʻiloʻi ko e ʻEikí kuó Ne fakahaofi ʻa kinautolú.”

Naʻe fakatokangaʻi ʻe Molomona naʻe ʻikai fakamoʻoniʻi ʻe he kau Nīfaí ʻa e ngaahi founga kuo tāpuekina ai kinautolu ʻe he ʻEikí. ʻI hoʻo lau ʻa e Molomona 3:3, 9, te ke ala fakalaulauloto ki he founga ʻokú ke fakamoʻoniʻi ai e ivi tākiekina ʻo e ʻOtuá ʻi hoʻo moʻuí. Ko e hā ha ngaahi tāpuaki kuo maʻu ʻi he taimi ʻokú ke fakamoʻoniʻi ai Hono ivi tākiekiná? Ko e hā e ngaahi nunuʻa ʻo e ʻikai ke fakamoʻoniʻi Iá? (vakai, Molomona 2:26; Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 59:21).

Vakai foki, Henry B. Eyring, “O Remember, Remember,” Liahona, Nov. 2007, 66–69.

Molomona 5:8–24; 6:16–22

ʻOku fakamafao mai ʻe Sīsū Kalaisi hono ongo toʻukupú ke talitali au.

Kapau ʻe faifaiangé peá ke ongoʻi lotofoʻi ʻi hoʻo ngaahi angahalá, ʻe lava ʻe he fakamatala ʻa Molomona ki he tuʻu ʻa e Fakamoʻuí ʻoku “fakamafao mai hono ongo toʻukupú ke talitali koé” ʻo ʻoatu ha fakalotolahi. ʻI hoʻo lau ʻa e Molomona 5:8–24 mo e 6:16–22, ko e hā ʻokú ke ako fekauʻaki mo e ongo ʻa e Tamai Hēvaní mo Sīsū kiate koé, neongo hoʻo faiangahalá? Ko e hā ha founga kuó ke ongoʻi ai e mafao atu ʻe Sīsū Kalaisi hono ongo toʻukupú kiate koé? Ko e hā ʻokú ke ongoʻi ʻoku ueʻi fakalaumālie koe ke ke fai tuʻunga ʻi he meʻa ko iá?

Vakai foki, “Haʻu kia Sīsū,” Ngaahi Himí, fika 53.

Ngaahi Fakakaukau ki hono Akoʻi ʻo e Fānaú

Molomona 1:1–3; 2:1, 23–24; 3:1–3, 12, 17–22

Te u lava ʻo muimui ʻia Sīsū Kalaisi, hangē ko Molomoná.

  • Koeʻuhí naʻe kei siʻi ʻa Molomona ʻi he taimi naʻá ne fakatupulaki ai ʻene tui kia Kalaisí, ʻe lava ke ne hoko ai ko ha tākiekina fakalaumālie ki hoʻo fānaú. Mahalo te ke lava ʻo lau ʻa e Molomona 1:1–3 pea ʻe lava ke fakafanongo hoʻo fānaú ki he taʻu motuʻa ʻo Molomoná ʻi he taimi naʻe ʻoange ai ʻe ʻEmaloni ha ngāue mahuʻinga kiate iá. Te ke toe lava foki ʻo tokoniʻi kinautolu ke nau kumi ʻi he ngaahi veesi ko ʻení ʻa e ngaahi ʻulungaanga lelei naʻe fakatokangaʻi ʻe ʻEmaloni ʻia Molomoná. ʻOku tokoni fēfē nai ʻa e ngaahi ʻulungaanga leleí ni ke tau muimui ʻia Sīsū Kalaisí?

    ʻĪmisi
    Molomona ʻi heʻene kei siʻí

    Molomona, Taʻu 10, tā fakatātaaʻi ʻe Scott M. Snow

  • Koeʻuhí naʻe muimui ʻa Molomona kia Sīsū Kalaisi, naʻe ʻoange ai kiate ia ha ngaahi faingamālie ke ne tokoniʻi mo tāpuekina ha niʻihi kehe. Te ke lava ʻo fakaafeʻi hoʻo fānaú ke nau lau ha taha pe lahi ange ʻo e ngaahi potufolofola ko ʻení pea tokoni ke nau vahevahe ʻa e meʻa ʻoku nau ako fekauʻaki mo Molomoná: Molomona 1:1–3; 2:1, 23–24; mo e 3:1–3, 12, 20–22 (vakai foki, “Vahe 49: Molomona mo ʻEne Ngaahi Akonakí,” Ngaahi Talanoa ʻo e Tohi ʻa Molomoná, 138–42). Naʻe founga fēfē nai ʻene muimui ʻia Sīsū Kalaisí? Naʻe tokoniʻi pe tāpuekina fēfē nai ʻe heʻene tui kia Sīsū Kalaisí ʻa e niʻihi kehé? ʻE tokoniʻi fēfē nai ʻe heʻetau tuí ʻa e kakai ʻoku tau ʻiló?

Molomona 2:8–15

ʻOku taki au ʻe he mamahi faka-ʻOtuá kia Kalaisi pea ki he liliu ʻoku tuʻuloá.

  • Mahalo te ke lava ʻo faʻu ha saati hangē ko ia ʻi he “Ngaahi Fakakaukau ki he Ako ʻi ʻApí mo e Lotú” ke tokoni ke mahino ki hoʻo fānaú ʻa e faikehekehe ʻo e mamahi faka-ʻOtuá mo fakaemāmaní ʻi heʻenau lau ʻa e Molomona 2:8, 10–15. Hili ia pea te nau lava ʻo toe kumi ʻi he Molomona 2:12 ke ʻilo ʻa e ʻuhinga ʻoku totonu ke ʻai ai ʻe he fakatomalá ke “fiefia ʻa [hotau] lotó.” Te tau lava fēfē ʻo fakapapauʻi ko e mamahi ʻoku tau ongoʻi ʻi heʻetau ngaahi angahalá ʻokú ne taki kitautolu ke tau kumi ki he tokoni ʻa e ʻOtuá ke tau liliu?

Molomona 3:3, 9

ʻOku foaki mai ʻe he Tamai Hēvaní ha ngaahi tāpuaki lahi kiate au.

  • Ko hono fakaafeʻi hoʻo fānaú ke nau lisi (pe tā ha ngaahi fakatātā) ʻo ha ngaahi meʻa ʻoku nau fakahoungaʻí, ʻe ala hoko ko ha founga lelei ke tokoniʻi ai kinautolu ke nau ongoʻi houngaʻia ʻi he ʻOtuá. Hili ʻenau hiki ha lisí, te mou ala lau ʻa e Molomona 3:3, 9 mo fakamatalaʻi naʻe tāpuekina foki ʻe he Tamai Hēvaní ʻa e kau Nīfaí, ka naʻe ʻikai ke nau fakatokangaʻi ia. Ko e hā te tau lava ʻo fai ke fakahaaʻi ʻoku tau houngaʻia ʻi he Tamai Hēvaní ʻi hotau ngaahi tāpuakí?

Molomona 3:12

ʻOku fiemaʻu ʻe he Tamai Hēvaní ke u ʻofa ʻi he tokotaha kotoa pē.

  • Neongo naʻe faiangahala ʻa e kau Nīfaí, ka naʻe ʻikai teitei tuku ai e ʻofa ʻa Molomona ʻiate kinautolú. Tokoniʻi hoʻo fānaú ke nau kumi ʻa e foʻi lea ko e “ʻofa” ʻi he Molomona 3:12. Te mou lava ʻo hivaʻi fakataha ha foʻi hiva fekauʻaki mo e ʻofa ki he niʻihi kehé, hangē ko e “Folofola ʻa Sīsū ʻFeʻofaʻaki’” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 39), lolotonga hono fakaʻaliʻali ha ngaahi fakatātā ʻa e fānaú mei he funga ʻo e māmaní. Fakamoʻoni ange ki he ʻofa ʻa e ʻOtuá ki he kotoa ʻo ʻEne fānaú.

Ke maʻu ha ngaahi fakakaukau lahi ange, vakai ki he makasini Ko e Kaumeʻá ʻo e māhina ní.

ʻĪmisi
ʻū lauʻi peleti koulá

Naʻe hiki e Tohi ʻa Molomoná “koeʻuhí ke mou tui … ki he ongoongolelei ʻa Sīsū Kalaisí” (Molomona 3:21).

Paaki