27 enero–2 febrero: “Lin k’anjel taaxik chi uub’ej”

Tzol’leb’ ut Sumwank 3–5

Chiruheb’ li junjunq chihab’ naq okenaq jo’ lix profeet li Dios, laj Jose Smith maji’ naxnaw chixjunil chirix li “sachb’a-ch’oolejil k’anjel” li b’oqb’il chixb’aanunkil. A’b’an li kixtzol sa’ xtiklajik lix k’anjel a’an naq re taawanq xk’ulub’ re k’anjelak chiru li Dios, tento naq lix sa’ ru “junajaq ru sa’ lix loq’al li Dios” (Tzol’leb’ ut Sumwank 4:1, 5). Wi li Qaawa’ tixpatz’ naq tixb’aanu k’a’ruhaq a’b’an ink’a’ ch’olch’o chiru ma taaraj xb’aanunkil, tento naq tixtaaqe lix na’leb’ li Qaawa’. Ut us ta “naxk’ul k’iila k’utb’esinb’il na’leb’, ut … wankilal chixb’aanunkil k’iila xninqal ru k’anjel,” wi li rajom xch’ool a’an aajel wi’ chik ru sa’ xsa’ ru chiru li rajom xch’ool li Dios, a’an “tento taat’ane’q” (Tzol’leb’ ut Sumwank 3:4). A’ut wan jun chik na’leb’ kixtzol laj Jose chirix xb’aanunkil lix k’anjel li Dios: “li Dios a’an aj uxtaan,” ut wi laj Jose tixjal xk’a’uxl chi maak’a’ xb’alaq’, toj “sik’b’il ru” (raqal 10). Chirix chixjunil, lix k’anjel li Dios a’an jun k’anjel re tojok-ix. Ut li k’anjel a’an “ink’a’ naru nasache’ xwankil” (raqal 1).

Li na’leb’ re tzolok sa’ li ochoch ut sa’ li iglees

Tzol’leb’ ut Sumwank 3:1–16

Naru ninkanab’ wib’ sa’ ruq’ li Dios.

Sa’ xtiklajik lix k’anjel laj Jose Smith, ch’a’aj xtawb’aleb’ chaab’il amiiw—jo’ laj Martin Harris, jun winq oxloq’inb’il ut wan xb’ihomal, li kiru chixk’eeb’al xmayej re xtenq’ankil lix k’anjel laj Jose. Jo’kan naq, li hoonal naq laj Martin kixpatz’ xliceens chixk’utb’aleb’ li 116 chi perel re lix Hu laj Mormon chiru li rixaqil, laj Jose kiraj roxloq’inkil lix patz’om, us ta li Qaawa’ kixye naq ink’a’ naru xb’aanunkil a’an. Ke’sachman li perel a’an naq wankeb’ rik’in laj Martin, ut laj Jose ut laj Martin ke’q’use’ chi kaw xb’aan li Qaawa’ (chi’ilmanq Santos, 1:51–53).

Naq nakawil Tzol’leb’ ut Sumwank 3:1–15, k’oxla k’a’ru naraj li Qaawa’ naq taatzol rik’in lix numsihomeb’ a’an. Qayehaq, k’a’ru nakatzol chirix:

• Lix k’anjel li Dios? (che’ilmanq li raqal 1–3, 16).

• Li k’a’ru ink’a’ us nachal xb’aan xxuwankil ru li winq sa’ xna’aj xpaab’ankil li Dios? (che’ilmanq li raqal 4–8).

• Li osob’tesink neke’k’ulman sa’ xk’ab’a’ li wank chi tiik? (chi’ilmanq li raqal 8).

• Chan ru naq li Qaawa’ kixq’us ut kixwaklesi xch’ool laj Jose? (che’ilmanq li raqal 9–16).

Sa’ “B’ar nakab’eresi laa wilob’aal?,” li Elder Lynn G. Robbins na’aatinak chirix naab’aleb’ li seraq’ sa’ li Santil Hu chirixeb’ kristiaan neke’xxuwa ru li Dios ut kristiaan li neke’xxuwa ru rech kristiaanil (Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2014). Naru nakawileb’ li seraq’ a’in sa’eb’ li loq’laj hu li na’aatinak wi’ a’an. K’a’ru nakatzol sa’eb’ li seraq’ a’in? K’a’ru aanumsihom b’ar wi’ kakanab’ aawib’ sa’ ruq’ li Qaawa’ naq kimine’ raj aawu chixb’aanunkil junaq na’leb’ jalan? K’a’ru kik’ulman rik’in li kasik’ ru xb’aanunkil?

Chi’ilmanq ajwi’ Dale G. Renlund, “Jun k’uub’anb’il eetalil re xk’ulb’al li k’utb’esinb’il na’leb’,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2022; “La contribución de Martin Harris,” sa’ Revelaciones en contexto (2016), 1–9; Temas y preguntas, “Buscar la verdad y evitar el engaño,” Biblioteca del Evangelio; “Chaabʼil xchaqʼrabʼ li Dios,” Eb’ li B’ich, 72.

Tzolʼlebʼ ut Sumwank 4

Naru nink’anjelak chiru li Dios chi anchal inch’ool, li waam, lin k’a’uxl, ut lin metz’ew.

Rajlal na’oksiman li tasal 4 re aatinak chirixeb’ li misioneer sa’ li mision. A’ut, chaab’il xk’eeb’al reetal naq li k’utb’esinb’il na’leb’ a’in kik’ehe’ xb’een wa re laj Jose Smith yuwa’b’ej, li ink’a’ b’oqb’il chi wank sa’ jun li mision a’ut “wan rajom chi k’anjelak chiru li Dios” (raqal 3).

Naru rilb’al li tasal a’in rik’in xk’oxlankil naq a’an xch’olob’ankil jun trab’aaj choq’ re li ani naraj xb’aanunkil lix k’anjel li Qaawa’. K’a’ru naxsik’ li Qaawa’? K’a’ru naxyeechi’i?

K’a’ru nakatzol chirix k’anjelak chiru li Qaawa’ rik’in li k’utb’esinb’il na’leb’ a’in?

Li Awa’b’ej Russelll M. Nelson kixk’ab’a’i lix ch’utub’ankil Israel jo’ “li xnimal ru yale’k, li xnimal ru chaab’ilal, ut li xnimal ru k’anjel sa’ li ruchich’och’” (“Juventud de Israel” [ch’utam choq’ reheb’ li saaj sa’ chixjunil li ruchich’och’, 3 junio 2018], Biblioteca del Evangelio). K’a’ru nakataw sa’ li raatin li naxwaklesi aach’ool chi tz’aqonk sa’ li k’anjel a’in?

Chixjunil li ani naraj k’anjelak chiru li Dios b’oqb’il sa’ li k’anjel.

Tzol’leb’ ut Sumwank 5

Rik’in li Santil Musiq’ej, naru nintaw xnawom inch’ool chirix lix Hu laj Mormon.

Sa’ marzo re 1829, xLucy, li rixaqil laj Martin Harris, kixq’axtesi jun xjitb’al laj Jose Smith sa’ jun raqb’a-aatin b’ar wi’ naxye naq yoo chixb’alaq’inkileb’ li kristiaan naq naxye naq yoo chixjaltesinkil ru li perel ch’iich’ oor (chi’ilmanq Santos, 1:56–58). Jo’kan naq laj Martin kixpatz’ re laj Jose xkomon chik reetalil naq wankeb’ chi yaal li perel ch’iich’ oor. Tol’leb’ ut Sumwank 5 a’an jun k’utb’esinb’il na’leb’ k’eeb’il re xsumenkil lix tz’aamahom laj Martin. K’a’ru nakatzol sa’ li tasal a’in chirix:

• Li kixye li Qaawa’ naq taak’ulmanq wi li perel ch’iich’ oor taak’utmanq chi kutankil re naq taa’ile’q xb’aan chixjunil li ruchich’och’ (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 5:7). K’a’ut naq jo’kan a’an naq nakak’oxla?

• Lix k’anjeleb’ laj yehol nawom sa’ xk’anjel li Qaawa’ (che’ilmanq li raqal 11–15; chi’ilmanq ajwi’ 2 Korintios 13:1).

• Chan ru taataw aajunes aawib’ jun xnawom aach’ool chirix lix Hu laj Mormon (che’ilmanq li raqal 16, 24; chi’ilmanq ajwi’ Moroni 10:3–5).

Tzol’leb’ ut Sumwank 5:1–10

Li Jesukristo kixk’e chaq li raatin qe rik’in laj Jose Smith.

K’a’ru naxk’ut Tzol’leb’ ut Sumwank 5:1–10 chawu chirix lix k’anjel laj Jose Smith sa’ li k’ojlajik wanko wi’—ut sa’ laa yu’am? (Chi’ilmanq ajwi’ 2 Nefi 3:6–24.)

Re xtawb’al xkomon chik li na’leb’, chi’ilmanq li hu Liahona ut li hu Para la Fortaleza de la Juventud re li po a’in.

Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li kok’al

Tzol’leb’ ut Sumwank 3:5–10; 5:21–22

Naru ninb’aanu li us naq wankeb’ li kristiaan neke’xyal xjalb’al ink’a’uxl re xb’aanunkil k’a’ruhaq ink’a’ us.

• Re xtikib’ankil aatinak chirix xtzolb’al xkanab’ankil qib’ sa’ ruq’ li qaChoxahil Yuwa’, naru nakanumsi wi’chik li seraq’ chirixeb’ li perel re li tz’iib’anb’il hu ke’sach (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank, 18–21). Chirix a’an, naru nekereetali rik’ineb’ laa kok’al junjunq hoonal b’ar wi’ maare te’aaleeq chixb’aanunkil k’a’ruhaq li neke’xnaw naq moko us ta. K’a’ chi aatin malaj ch’ol aatin sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 3:5–8; 5:21–22 naru natenq’an reheb’ sa’eb’ li hoonal a’an?

  Chapter 4: Martin Harris and the Lost Pages: 1827–1828

Tzolʼlebʼ ut Sumwank 4

Li Qaawa’ nikinixb’oq chi tenq’ank sa’ lix k’anjel.

• Sa’ li junjunq chi raqal sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 4 neke’tawman xchaq’al ruhil yaal li naru naxtenq’aheb’ laa kok’al chi tzolok chirix li k’anjelak chiru li Dios. Arin wankeb’ junjunq na’leb’ re xtenq’ankileb’ chixtawb’aleb’ li yaal a’an:

  • Naru neke’ril Tzol’leb’ ut Sumwank 4:1 sa’ komonil ut te’rileb’ xjalam-uuch lix “sachb’a-ch’oolejil” k’anjel li Dios sa’ roso’jikeb’ li kutan (jo’eb’ li misioneer, eb’ li santil ochoch, ut lix Hu laj Mormon).

  • Eb’ laa kok’al naru neke’xk’oxla eek’asink-ib’ malaj naru neke’xyiib’ jalam-uuch li te’xk’utb’esi li ch’ol aatin “texk’anjelaq chiru chi anchal eech’ool, eemetz’ew, eek’a’uxl ut eekawilal” (Tzol’leb’ ut Sumwank 4:2).

  • Naru nekerileb’ k’anjeleb’aal li neke’oksiman re k’anjelak sa’ pim. Chan ru nokohe’xtenq’a li k’anjeleb’aal a’in? Chirix a’an, eb’ laa kok’al naru neke’xtaw k’a’aq re ru sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 4:5–6 li naru neke’oksiman jo k’anjeleb’aal re xb’aanunkil lix k’anjel li Dios.

  • Eb’ li kok’al ak ninqeb’ naru neke’xsik’ Tzol’leb’ ut Sumwank 4 ut te’xtz’iib’a k’a’ru xe’xtzol chirix li k’anjelak chiru li Dios.

  • Naru nekeb’icha jun li b’ich na’aatinak chirix xwotzb’al li evangelio, jo’ “Nawaj tinwanq choq’ jun li misioneer” B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 90).

Naru nintenq’an sa’ lix k’anjel li Dios naq nink’anjelak chiruheb’ li was wiitz’in.

Oksiheb’ li kok’ k’anjel re xk’eeb’aleb’ chi tz’aqonk li kok’al wankeb’ xmajelal sa’ tib’elej. Xk’uub’ankil roksinkileb’ li kok’ k’anjel naru nak’anjelak re naq chixjunileb’ te’tzoloq. Qayehaq, wi junaq li ch’ina k’anjel naxye naq taak’ut jun jalam-uuch, naru teeb’icha jun li b’ich na’aatinak chirix ajwi’ a’an re naq te’tz’aqonq li kristiaan ink’a’ neke’ilok.

Tzol’leb’ ut Sumwank 5:1–7, 11, 16, 23–24

Naru ninwan jo’ aj yehol nawom chirix naq lix Hu laj Mormon tz’aqal yaal.

• Re raatinankileb’ laa kok’al chirixeb’ laj yehol nawom, naru nakapatz’ reheb’ naq te’xk’oxla naq jun ramiiweb’ naxye reheb’ naq xe’ril jun li mis li yoo chi b’eek ka’ajwi’ chiru li roq wan chi uub’ej. Ma te’xpaab’ raj a’an? K’a’ raj ru taak’ulmanq wi jun chik reheb’ li ramiiw tixye ajwi’ a’an? Ch’olob’ k’a’ru naraj naxye “aj yehol nawom” ut k’a’ut naq aajeleb’ ru laj yehol nawom. Chirix a’an naru nakatenq’aheb’ laa kok’al chixsik’b’al Tzol’leb’ ut Sumwank 5:1–3, 7, 11 re te’xtaw xsumenkileb’ li patz’om jo’ a’in:

  • K’a’ru kiraj xnawb’al laj Martin Harris?

  • Ani chi aj-u naru laj Jose Smith chixk’utb’al li perel ch’iich’ oor?

  • K’a’ut naq li perel ch’iich’ maare ink’a’ tixq’unb’esi raj xch’ool junaq kristiaan chixpaab’ankil naq lix Hu laj Mormon tz’aqal yaal?

  • K’a’ru naru naqab’aanu re wank jo’ aj yehol nawom chirix lix Hu laj Mormon? (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 5:16; Moroni 10:3–5).

Re xtawb’al xkomon chik li na’leb’, chi’ilmanq li hu Amigos re li po a’in.

Li nimla rahilal chirixeb’ li 116 chi perel, xb’aan li xKwani Povi Winder