Jun k’uub’anb’il eetalil re xk’ulb’al li k’utb’esinb’il na’leb’
Tento taqataw ru li k’uub’anb’il eetalil li nak’anjelak wi’ li Santil Musiq’ej. Naq laa’o nokokana sa’ li k’uub’anb’il eetalil a’an, li Santil Musiq’ej maak’a’jo’ naq naru chixk’eeb’al li qana’leb’.
Jo’ naab’al eere, laa’in k’a’jo’ naq xintzole’ rik’in li raatin li Elder Dieter F. Uchtdorf chiru naab’al chihab’. Rik’in a’in, teetaw b’ayaq xyaalalil li k’a’ru ok we chixyeeb’al.1 Jo’kan naq ninpatz’ inkuyb’al chiru a’an …
Eb’ laj ch’e’ol avion li tzolb’ileb’ chi us, neke’xb’eresi li avion chi tuqtu, ut neke’a’b’in chiru li k’a’ru neke’xye laj k’anjenel sa’ li aeropuerto, chirix b’ar te’xik ut b’ar te’kub’eeq. Naru naqaye naq eb’ laj ch’e’ol avion neke’k’anjelak jo’ chanru jun k’uub’anb’il eetalil. Maak’a’ naxye ma mas chaab’ileb’ xna’leb’ malaj seeb’eb’ chi ch’e’ok avion, ka’ajwi’ rik’in li k’uub’anb’il eetalil a’in naru neke’wan chi maak’a’ xiwxiw sa’ xb’aanunkil li nimla k’anjel naru naxb’aanu jun avion.
Jo’eb’ a’an, laa’o ajwi’ wan jun k’uub’anb’il eetalil naqak’ul wi’ li k’utb’esinb’il na’leb’. Chirix naq nakub’e li qaha’, nak’eeman qe jun maatan li q’axal chaab’il, ut li mas nak’anjelaq qe, a’an li maatan re li Santil Musiq’ej.2 Naq yooko chixyalb’al qaq’e chi kanaak sa’ xb’ehil li sumwank,3 a’an li Santil Musiq’ej li “tixk’ut chiqu chixjunil li k’a’aq re ru tento taqab’aanu.”4 Naq ink’a’ naqanaw k’a’ru taqab’aanu malaj moko tuqtu ta qach’ool, naru taqapatz’ qatenq’ankil rik’in li Dios.5 Tz’aqal ch’olch’o ru li k’a’ru kixyeechi’i li Kolonel: “Chextz’aamanq, ut taak’eemanq eere; … xb’aan naq chixjunil li natz’aaman nak’uluk.”6 Chi tenq’anb’il xb’aan li Santil Musiq’ej, rik’in li choxahilal li ak qe, naru taqataw li qana’aj sa’ li junelik q’e kutan.7
Li yeechi’ihom naq taaruuq taqak’ul qajunes li na’leb’ chi k’utb’esinb’il a’an jun nimla sachb’a-ch’oolej, jo’ jun avion li naru chi xik’ank. Ut jo’ laj ch’e’ol avion, tento taqataw ru li k’uub’anb’il eetalil li nak’anjelak wi’ li Santil Musiq’ej naq naxk’utb’esi li na’leb’ chiqu. Naq laa’o nokokana sa’ li k’uub’anb’il eetalil a’an, li Santil Musiq’ej maak’a’jo’ naq naru chixk’eeb’al li qana’leb’, li qab’eresinkil, ut xk’ojob’ankil li qach’ool. Wi noko’el b’an sa’ li k’uub’anb’il eetalil a’an, maak’a’ naxye jo’ nimal li qana’leb’ ut qaseeb’al, naru toob’alaq’iiq ut toosache’q.
Eb’ li loq’laj hu a’aneb’ li xb’een tasal re li k’uub’anb’il eetalil a’in re xk’ulb’al li k’utb’esinb’il na’leb’.8 Wi naqatzeka xsahil li raatin li Kristo, jo’ natawman sa’eb’ li loq’laj hu, naru naqak’ul li k’utb’esinb’il na’leb’. Li Elder Robert D. Hales kixye: “Wi naqaj aatinak rik’in li Dios, nokotijok. Ut wi naqaj naq a’an tooraatina, naqatzoleb’ li loq’laj hu.”9
Eb’ li loq’laj hu neke’xk’ut chiqu chan ru xk’ulb’al li k’utb’esinb’il na’leb’.10 Ut naqatz’aama li k’a’ru tiik ut chaab’il,11 ut ink’a’ naqatz’aama li k’a’ru moko naxk’am ta rib’ rik’in li rajom li Dios.12 Aajel ru naq ink’a’ “toosachq rik’in patz’ok,” yal re xk’ulb’al li naqaj laa’o malaj re xsahob’resinkil li qach’ool.13 Sa’ xb’een chixjunil, tento toopatz’oq re li qaChoxahil Yuwa’ sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo,14 ut taawanq qapaab’aal naq took’uluq.15
Li xkab’ tasal re li k’uub’anb’il eetalil, a’an naq naqak’ul li k’utb’esinb’il na’leb’ ka’ajwi’ choq’ re li qak’anjel laa’o ut moko choq’ re ta lix k’anjeleb’ jalan. Sa’ jalan chik aatin, sa’ li qa’avion nokotaqe’ ut nokokub’e sa’ li na’ajej li eetalinb’il choq’ qe. Sa’ xtiklajik lix k’ojob’ankil wi’chik li Iglees, kik’utman k’a’ut naq aajel ru naq li junjunq taataqe’q ut taakub’eeq sa’ li na’ajej eetalinb’il. Laj Hiram Page, jun reheb’ li waqxaqib’ chi aj yehol nawom chirix lix Hu laj Mormon, kixye naq yoo chixk’ulb’aleb’ li k’utb’esinb’il na’leb’ choq’ re chixjunil li Iglees. Wankeb’ li komon li ke’b’alaq’iik ut ke’sache’ xna’leb’.
Xb’aan a’in, li Qaawa’ kixk’utb’esi naq “maajun taaxaqab’amanq chixk’ulb’aleb’ li taqlahom ut k’utb’esinb’il na’leb’ sa’ li iglees a’in, ka’ajwi’ lin moos aj Jose Smith … toj reetal naq tinxaqab’ … jalan chik sa’ xna’aj.”16 A’an li yo’yookil profeet li nak’uluk reheb’ li tzol’leb’, li taqlahom, ut li k’utb’esinb’il na’leb’ choq’ re li Iglees, ut a’an naxk’uleb’ rik’in li Qaawa’ Jesukristo.17 A’an li na’ajej eetalinb’il choq’ re li profeet re taataqe’q ut taakub’eeq.
Junjunq chihab’ chaq, xinb’oqe’ sa’ celular xb’aan jun kristiaan li xchape’ xb’aan policia naq yoo chi ok sa’ jun li tz’aptz’ookil kab’l. A’an xye we naq xk’utb’esiman chiru naq wan chik li loq’laj hu li muqb’il rub’el xtz’akil li kab’l yoo chi ok wi’. A’an xye we naq wi tixtaw li ak’ loq’laj hu, naxnaw naq a’an tixk’ul li maatan re jaltesink ru aatin, tixk’am chi kutankil jun ak’ loq’laj hu, ut tixk’e li ak’ tzol’leb’ ut b’eresink choq’ re li Iglees. Laa’in xinye re naq moko yaal ta a’an, ut a’an xtz’aama chiwu naq tintijoq re xnawb’al ma yaal. Xinye re naq ink’a’ tinb’aanu. A’an x’ok chi hob’ok, ut kixchup lix b’oqleb’.18
Ink’a’ x’ajman ru naq tintijoq chirix a’in, xb’aan naq ak ch’olch’o chiwu: ka’ajwi’ li profeet nak’uluk re li k’utb’esinb’il na’leb’ choq’ re li Iglees. “Moko naxk’am ta rib’ rik’in lix na’leb’ li Dios”19 naq jalan chik taak’uluq k’utb’esinb’il na’leb’ chi jo’kan, xb’aan naq a’an li na’ajej eetalinb’il choq’ re li profeet.
Yaal naq wan k’a’ru naru nak’utb’esiman chiru li junjunq. Qayehaq, naru nakak’ul li k’utb’esinb’il na’leb’ re xnawb’al b’ar taawanq aawochoch, k’a’ru trab’aaj taab’aanu, malaj ani aj-ik’in tatsumlaaq.20 Eb’ laj b’eresinel sa’ li Iglees naru neke’xk’ut li tzol’leb’ ut te’xk’e li na’leb’ chi musiq’anb’il, a’ut tento sa’ aab’een laa’at xsik’b’al ru laa b’e sa’eb’ li na’leb’ a’in. Laa’at tento tatk’uluq re li k’utb’esinb’il na’leb’ a’an; a’an li na’ajej eetalinb’il choq’ aawe.
Li rox tasal sa’ li k’uub’anb’il eetalil, a’an naq li k’utb’esinb’il na’leb’ tento tixk’am rib’ rik’ineb’ lix taqlahom li Dios, ut eb’ li sumwank li xoo’ok wi’ rik’in a’an. K’oxlahomaq jun tij li nayeeman chi jo’ka’in: “At inChoxahil Yuwa’, xintitz’ chi xik sa’ li iglees. Ma ink’a’ taaruuq tatinloq’oni sa’ li hilob’aal kutan aran sa’ k’iche’, malaj aran chire li palaw? Ma naru tinkanab’ xik sa’ li iglees ut xk’ulb’al li loq’laj wa’ak, a’ut toj tink’ul li osob’tesihom li nachal rik’in roxloq’inkil li hilob’aal kutan?”21 Jo’ xsumenkil li tij a’in, naru naqab’i li Dios chixyeeb’al: “At walal, ak xink’utb’esi li k’a’ru nawaj sa’ li hilob’aal kutan.”
Naq noko’ok chixtz’aamankil k’utb’esinb’il na’leb’ chirix jun na’leb’ li ak k’utb’esinb’il xb’aan li Dios, naru nasache’ qab’e, ut yal too’ok chirab’inkil li k’a’ru naqaj rab’inkil. Wan jun winq li xye resil we jun hoonal naq ch’a’aj wankeb’ wi’ lix junkab’al, xb’aan naq maak’a’eb’ xtumin. A’an x’alan sa’ xch’ool relq’ankil li tumin re xtuqub’ankil lix ch’a’ajkilal, xtijok chirix a’an, ut xreek’a naq xk’utb’esiik chiru naq us xb’aanunkil. Laa’in xinnaw naq a’an xb’alaq’iik, xb’aan naq yoo chixsik’b’al jun k’utb’esinb’il na’leb’ li naq’etok re jun lix taqlahom li Dios. Li profeet aj Jose Smith kixye, “Maak’a’ chik narahob’tesink reheb’ li ralal xk’ajoleb’ li winq jo’ naq wankeb’ rub’el xwankil jun b’alaq’il musiq’ej, ut neke’xk’oxla naq wan lix Musiq’ li Dios rik’ineb’.”22
Maare wankeb’ li te’yehoq re naq laj Nefi kixq’et jun taqlahom naq kixkamsi laj Laban. A’b’anan, li k’a’ru kixk’ul a’an ink’a’ naxsach xwankil li na’leb’ a’in, naq li k’a’ru nak’ub’tesiman chiru jun kristiaan tento tixk’am rib’ rik’ineb’ lix taqlahom li Dios. Moko ch’olob’anb’il ta chi tz’aqal li esil a’in, a’ut tinye wiib’ oxib’ li aatin chirix. Laj Nefi ink’a’ kitikla rik’in xpatz’b’al ma naru chixkamsinkil laj Laban. A’an ink’a’ kiraj xb’aanunkil. Kikamsiik laj Laban, moko re ta naq laj Nefi tixk’ul junaq chaab’ilal, re b’an xk’amb’aleb’ li loq’laj hu re te’wanq choq’ re jun nimla tenamit re li sumwank. Ut ch’olch’o ru chiru laj Nefi naq a’an jun k’utb’esinb’il na’leb’—a’an tz’aqal jun xtaqlahom li Dios.23
Li xkaa tasal re li k’uub’anb’il eetalil, a’an naq taak’ee reetal li k’a’ru ak xk’utb’esi li Dios chawu, ut taawanq aach’ool chixk’ulb’al li na’leb’ toj tixk’utb’esi chawu. Wi li Dios ak xsume jun li qapatz’om ut ink’a’ xjalman li wanko wi’, k’a’ut naq taqaj xk’ulb’al jalan chik xsumenkil li patz’om? Laj Jose Smith kixk’ul li ch’a’ajkilal a’in sa’ li chihab’ 1828. Chirix naq xjaltesiik ru jun jachal lix Hu laj Mormon, laj Martin Harris, li xtenq’an chaq re ut xk’anjelak choq’ aj tz’iib’ sa’ xtiklajik, kixtz’aama chiru laj Jose Smith naq tixkanab’ a’an chixk’amb’al li k’a’ru ak jaltesinb’il ru re tixk’ut chiru li rixaqil. Laj Jose ink’a’ kixnaw k’a’ru tixb’aanu, ut kitijok re tixk’ul xna’leb’. Li Qaawa’ kixye re naq ink’a’ tixkanab’ laj Martin chixk’amb’al li hu.
Laj Martin kixtz’aama chiru laj Jose naq taapatz’oq wi’chik chiru li Dios. Laj Jose kixb’aanu, ut juntaq’eet lix sumenkil kixk’ul. A’ut laj Martin kirelaji chiru laj Jose naq taapatz’oq rox sut, ut laj Jose kixb’aanu chi jo’kan. Sa’ li rox sut, li Dios ink’a’ kixye naq ink’a’. Chanchan b’an naq li Dios kixye, “At Jose, nakanaw k’a’ru naweek’a chirix a’in, a’ut wan xtaql aach’ool chixsikb’al ru k’a’ru taab’aanu.” Laj Jose, chi k’ojk’o xch’ool naq ink’a’ chik ramb’il ru, kixkanab’ laj Martin chixk’amb’al 116 perel li hu li tz’iib’anb’il, ut tixk’ut chiru junjunq kristiaan sa’ lix junkab’al. Eb’ li perel li ak jaltesinb’ileb’ ru ke’sache’, ut maajo’q’e chik ke’tawman. Li Qaawa’ kixch’iila laj Jose chi kaw.24
Laj Jose kixtzol li k’a’ru kixk’ut li profeet aj Jakob sa’ lix Hu laj Mormon: “Meesik’ xk’eeb’al xna’leb’ li Qaawa’; sik’omaq b’an xk’ulb’al li na’leb’ sa’ ruq’. Xb’aan naq … a’an nak’ehok na’leb’ rik’in chaab’il na’leb’ank.”25 Laj Jakob kixye naq rahaq li k’a’ru taqak’ul wi naqatz’aama li k’a’aq re ru tento raj naq ink’a’ taqatz’aama. Kixye naq eb’ li wankeb’ Jerusalem te’xsik’ “k’a’aq re ru li ink’a’ te’ruuq chixtawb’al ru,” ut xb’aan “xq’axb’al li aajel raj ru xsik’b’al,” ink’a’ te’ril laj Kolol re li ruchich’och’.26 Eb’ a’an ke’tichk’ok xb’aan naq ke’xtz’aama li k’a’aq re ru ink’a’ ke’ru chixtawb’al ru.
Wi ak xqak’ul jun k’utb’esinb’il na’leb’ re xsumenkil li qapatz’om, ut ink’a’ xjala li wanko wi’, li Dios ak xsume li qapatz’om.27 Qayehaq, wan naq naab’al sut naqapatz’ xk’ojob’ankil li qach’ool naq kuyb’il chik li qamaak. Wi ak xqajal qak’a’uxl, xoonujak rik’in sahil ch’oolejil ut tuqtuukilal, ut xe’isiik li qamaak, ink’a’ tento taqapatz’ wi’chik, naru b’an naqapaab’ xsumehom li Dios li ak xk’e.28
Naq naqapaab’ xsumehom li Dios li ak xk’e, toj tento taawanq chi teeto qach’ool chixk’ulb’al chik li k’utb’esinb’il na’leb’. Relik chi yaal, ink’a’ nokowulak chi tiik ut sa’ junpaat sa’ lix k’ihaleb’ lix jayal li qayu’am. Tento taqak’e reetal naq li k’utb’esinb’il na’leb’ naru nak’ule’ “chi junjunqil li raqal” ut “chi junjunqil li na’leb’,”29 ut naq k’iila sut li k’utb’esinb’il na’leb’ ink’a’ nak’ule’ yal chi junajwa.30
Eb’ li jar tasal a’in sa’ li k’uub’anb’il eetalil re xk’ulb’al li k’utb’esinb’il na’leb’ wan naq neke’rochb’eeni rib’ ut neke’xk’e xkawilaleb’ chirib’ileb’ rib’. A’ut rik’in li k’uub’anb’il eetalil a’in, li Santil Musiq’ej naru naxk’utb’esi chixjunil li k’a’ru ajb’il ru qab’aan re too’ok sa’ xb’ehil li sumwank ut tooxik chi uub’ej. Chi jo’kan naq naru too’osob’tesiiq xb’aan lix wankil li Jesukristo re toowulaq chi wank jo’ chanru naraj li qaChoxahil Yuwa’. Nink’e eeb’oqb’al naq taawanq xkawil eech’ool chixk’ulb’al li k’utb’esinb’il na’leb’ choq’ eere, a’ut naq teetaw ru li k’a’ru ak xk’utb’esi li Dios li naxk’am rib’ rik’ineb’ li loq’laj hu ut eb’ li taqlahom li xk’e rik’in xtz’uumaleb’ re lix profeet, ut naq teesik’ a’an ka’ajwi’ choq’ re li k’anjel li wankex wi’. Ninnaw naq li Santil Musiq’ej naru naxk’ut cheru chixjunil li k’a’ru tento teeb’aanu, ut tixb’aanu ajwi’ chi jo’kan.31 Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.