Chi anchal ch’oolej
Tento naq taqataaqe li Jesus chi sa ut chi anchal qach’ool sa’ li qab’eenik jo’ tzolom.
Wan naq natenq’an xnawb’al k’a’ru li naqoyb’eni.
Haye’ sa’ xraqik lix k’anjel, li Jesus kixye reheb’ lix apostol naq chalkeb’ re ch’a’ajkil hoonal. A’b’an kixye ajwi’, “Mexxuwak.”1 Yaal, a’an tento taaxik, a’b’an moko tixkanab’eb’ ta xjunes.2 A’an tixtaqla chaq lix Musiq’ re xtenq’ankileb’ chi jultikank, chi kanaak chi kaw, ut chixtawb’al xtuqtuukilaleb’. Li Kolonel naxb’aanu li k’a’ru naxye naq nawan qik’in, eb’ lix tzolom, a’b’an tento taqasik’ a’an junelik re naq tooxtenq’a chixk’eeb’al reetal ut chixyalb’al xsahil wan rik’in a’an.
Eb’ lix tzolom li Kristo junelik neke’xnumsi ch’a’ajkilal.
Jun inchaab’il amiiw kixtaqla chaq we jun perel re li hu Nebraska Advertiser, jun periodico re jun na’ajej sa’ Estados Unidos, re li 9 re julio re 1857. A’an naxye: “Sa’ li eq’la a’in, jun ch’uut aj Mormon li yookeb’ chi xik aran Salt Lake xe’nume’. Ixq (li moko q’uneb’ ta xmetz’ew chi yaal) yookeb’ chixkelonkil li b’eleb’aal rik’ineb’ li ruq’ jo’ ninqi xul, jun li [ixq] xt’ane’ sa’ li q’eqi sulul a’an, ut xb’aan a’an chixjunileb’ xe’xaqli junpaat. Eb’ li kok’al yookeb’ chi b’eek chixk’atq li b’eleb’aal, [jalan b’ayaq] lix tiqb’aleb’ ut kaweb’ tz’aqal xch’ooleb’ jo’eb’ lix na’.”3
Nink’oxla tz’aqal li ixq a’in nujenaq chi sulul. K’a’ut naq xjunes yoo chaq chixtiikisinkil li b’eleb’aal? Ma a’an na’b’ej maak’a’ xb’eelom? K’a’ru kik’ehok xmetz’ew, xkawil xch’ool, ut xyalb’al xq’e chixb’aanunkil li xiwxiwil b’eek a’an sa’ li sulul, ut chixkelonkil chixjunil li k’a’ru re sa’ jun b’eleb’aal kelonb’il chi uq’ej toj sa’ jun yamyookil na’ajej moko nawb’il ta ru—wan naq ki’eetz’uuk xb’aaneb’ li ke’ilok re?4
Li Awa’b’ej Joseph F. Smith ki’aatinak chirix lix kawilaleb’ xch’ool li ixq a’an, kixye: “Ma naru raj teeq’unb’esi xch’ooleb’ li ixq a’an chirix lix nawom chirix Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan? Ma naru raj teemoy ru lix k’a’uxleb’ chirix lix k’anjel li profeet aj Jose Smith? Ma naru raj teetz’ap xsa’eb’ li ru chirix lix choxahil k’anjel li Jesukristo, li Ralal li Dios? Ink’a’, maajun wa tatruuq chixb’aanunkil a’an sa’ li ruchich’och’. K’a’ut? Xb’aan naq neke’xnaw. Li Dios kixk’ut chiruheb’, ut a’an ke’xtaw ru, ut maajun chik wankilal sa’ li ruchich’och’ naru na’isin reheb’ sa’ li k’a’ru neke’xnaw xb’aan naq a’an li yaal.”5
Ex was wiitz’in, li qab’oqb’al anajwan a’an naq toowanq jo’eb’ li winq ut ixq a’an—tzolom li neke’b’ekok chi cham re xtawb’al li metz’ew aajel ru re li kelonk naq nokob’oqe’ chi b’eek sa’ li yamyookil ch’och’, tzolom li kaweb’ xch’ool chirix li naxk’ut li Dios chiruheb’, aj taaqenel re li Jesus li saheb’ xch’ool ut anchaleb’ xch’ool sa’ lix k’anjeleb’ jo’ tzolom. Jo’ xtzolom li Jesukristo, naqapaab’ ut naru naqapaab’ oxib’ li aajel ruhil yaal.
Xb’een, naru naqoxloq’iheb’ li qasumwank, us ta ch’a’aj
Naq laa paab’aal, laa junkab’al, malaj li chalel kutan neke’tz’ilman rix—naq taapatz’ aawib’ k’a’ut naq jwal ch’a’aj li yu’am us ta yookat chixyalb’al aaq’e chixyu’aminkil li evangelio—jultikaq aawe naq li Qaawa’ xye naq too’oyb’eninq sa’eb’ li ch’a’ajkilal. Eb’ li ch’a’ajkilal a’aneb’ xcha’al li k’uub’anb’il na’leb’ ut ink’a’ naraj naxye naq tz’eqtananb’ilex chik; a’an xcha’al li naraj naxye wank choq’ re a’an.6 Chirix chixjunil, a’an “jun li winq junes ra naril ut k’aynaq chi k’uluk rahilal.”7
Yookin chixtzolb’al naq li qaChoxahil Yuwa’ jwal k’eek’o wi’chik xch’ool chirix lin k’iijik jo’ xtzolom li Jesukristo chiru xk’eeb’al we chixjunil li k’a’aq re ru. Maare ink’a’ junelik nawaj naq jo’kanaq a’an—a’b’an jo’kan.
Xtawb’al chixjunil li k’a’aq re ru ink’a’ naxke qawankilal. Li wankilal naqaj ru re xk’uyb’al lix tiqwal li qakutankil a’an lix wankilal li Qaawa’ ut lix wankilal a’an na’el chaq sa’eb’ li sumwank okenaqo wi’ rik’in a’an.8 Xtenq’ankil qib’ rik’in li qapaab’aal naq nanume’ xkawil li iq’ sa’ qajolom—xyalb’al qaq’e wulaj wulaj chi anchal qach’ool chixb’aanunkil li k’a’ru xqaye naq xoo’ok sa’ sumwank naq taqab’aanu, mas wi’chik naq lub’luuko, wan qak’a’uxl ut naq yooko chixyalb’al qaq’e rik’ineb’ li patz’om ut ch’a’ajkilal—a’an xk’ulb’al chi ka’ch’inq lix saqen, lix kawilal, lix rahom, lix Musiq’, ut lix tuqtuukilal.
Li rajom li b’eek sa’ xb’ehileb’ li sumwank a’an nach’ok rik’in li Kolonel. A’an li ajom, ut ink’a’ li chaab’ilo’k chi tz’aqal qe qu. Moko a’an ta jun yalok-u, ut tento naq ink’a’ taqajuntaq’eeta li qab’eenik rik’ineb’ li re li qas qiitz’in. Us ta nokotichk’ok, a’an nawan qik’in.
Xkab’, naru nokowan rik’in paab’aal
Jo’ xtzolom li Jesukristo, naqataw ru naq li paab’aal chirix a’an naraj ru li k’anjelak—mas wi’chik sa’eb’ li ch’a’ajkil hoonal.9
K’iila chihab’ chaq anajwan, eb’ lin na’ inyuwa’ ke’raj xk’eeb’al li ak’ alfombra sa’ li kab’l. Li q’ojyin naq te’wulaq li ak’ alfombra, lin na’ kixpatz’ reheb’ li was naq te’risi li k’uleb’aal ut te’risi li alfombra sa’eb’ li warib’aal re naq taaruuq chi k’eemank li ak’. Li wiitz’in xEmily, li wan chaq re wuqub’ chihab’ sa’ li hoonal a’an, ak yoo chi wark. Jo’kan ut, naq yoo chi wark, ke’risi chixjunileb’ li k’uleb’aal sa’ lix warib’aal, ka’ajwi’ kikana li ch’aat, ut chirix a’an ke’risi li alfombra. Jo’kan ut naq, jo’ neke’xb’aanu li asb’ej, ke’xye naq te’b’atz’unq b’ayaq rik’in. Ke’risi chixjunil li k’a’ru re sa’ li k’uleb’aal ut chiruheb’ li tz’ak, ut ke’xkanab’ lix warib’aal chi yamyo. Chirix a’an ke’xtz’iib’a jun ch’ina hu ut ke’xletz chiru li tz’ak: “At raarookil Emily, xqajal li qochoch. Tatqatz’iib’a sa’ wiib’ oxib’ kutan ut taqaye aawe b’ar wanko. “Nakatqara, laa junkab’al”
Naq kisaqew ut li xEmily ink’a’ kichal chi wa’ak, eb’ li was ke’xik chixsik’b’al—ke’xtaw chi ra xch’ool ut chunchu xjunes chirix li okeb’aal. Li xEmily chirix chik a’an kixye: “Jwal ra inch’ool xinkana. A’b’an k’a’ raj ru xk’ulman wi yal xinte raj li okeb’aal? K’a’ raj ru xwab’i? K’a’ raj ru xwutz’? Xinnaw raj naq moko xinkana ta injunes. Xinnaw raj naq tz’aqal raab’ilin. Moko xnume’ ta sa’ ink’a’uxl xsik’b’al xch’olob’ankil li wankin wi’. Ka’ajwi’ naq xinkana aran ut xin’ok chi yaab’ak. A’b’anan, wi ta ka’ajwi’ xinte raj li okeb’aal.”10
Li wiitz’in ka’ajwi’ kikana rik’in li k’a’ru kiril, a’b’an moko a’an ta tz’aqal li k’a’ru yoo chi k’ulmank. Wan naq, jo’ xEmily, maare jwal nokoxlub’tesi li rahil ch’oolejil, li rahilal, li raalil qach’ool, li qak’a’uxl, li kanaak sa’ junesal, li josq’il malaj li tawaak, jo’kan naq maak’a’ naqab’aanu, ink’a’ naqate li okeb’aal, ink’a’ naqak’anjela li qapaab’aal chirix li Jesukristo.
Sa’ li loq’laj hu wankeb’ resil naab’al li winq ut ixq, xmoos li Qaawa’, li neke’wakli naq neke’xnumsi ch’a’ajkilal—li ke’xk’anjela xpaab’aaleb’ ut ke’b’eek.11
Reheb’ li xoxeb’ rix li yookeb’ chixsik’b’al xk’irtesinkil, li Kristo kixye: “Ayuqex ut k’utumaq eerib’ chiruheb’ laj tij. Ut naq yookeb’ chi xik ke’k’irtesiik.”12
Ke’ok chi xik chixk’utb’al rib’ chiruheb’ laj tij chanchan ta wi’ naq ak k’irtesinb’ileb’, ut naq yookeb’ chixb’aanunkil a’an ke’k’irtesiik.
Nawaj ajwi’ xyeeb’al naq wi lee rahilal q’axal nim ut xb’aan a’an maak’a’ nekexru chixb’aanunkil, b’aanuhomaq usilal, li k’a’ru naru nekeb’aanu a’an xpatz’b’al eetenq’ankil—re junaq eeramiiw, junaq eekomon, junaq aj jolominel sa’ li Iglees, malaj junaq li wan xtzolb’al chirix li ch’a’ajkilal. Maare a’anaq li xb’een lee yokb’ sa’ li yo’onihom.
Rox, naru naqeek’a naq nanujak li qaam ut lix sahil qach’ool naq nokoloq’onin13
Naq neke’chal li ch’a’ajkil hoonal, ninyal xjultikankil naq xinsik’ ru xtaaqenkil li Kristo rub’elaj naq xinchal sa’ ruchich’och’ ut naq eb’ li ch’a’ajkilal sa’ lin paab’aal, sa’ lin junxaqalil, ut sa’ xyalb’al inq’e a’an xcha’al li wajom arin. Ut yaal naq maajun wa raj tink’oxla naq lix yalb’al wix tixk’e raj xkab’ rix inch’ool chirix lix rahom li Dios choq’ we chi moko tixk’e raj xkab’ rix inch’ool chirix lin paab’aal. Lix yalb’al wix moko naraj ta naxye naq moko us ta li k’uub’anb’il na’leb’; a’an xcha’al li k’uub’anb’il na’leb’ re intenq’ankil chixsik’b’al li Dios. Naweek’a naq ninnach’o’ rik’in a’an naq ninyal inq’e rik’in kuyum, ut nin’oyb’enin, jo’ a’an, ut naq yoo inrahilal nintijok chi kaw wi’chik.14
Li Jesukristo a’an li reetalil xraab’al li qaChoxahil Yuwa’ chi tz’aqal re ru, a’an reetalil xb’aanunkil li rajom a’an, maak’a’ na’ajman re jo’nimal xtz’aq.15 Nawaj xtaaqenkil rik’in xb’aanunkil ajwi’ a’an.
Nikinixmusiq’a lix anchalil xch’ool ut raam li moos ixq xmalka’an li kixk’e sa’ wiib’ lix kok’ tumin sa’ li k’uleb’aal re li santil ochoch. A’an kixk’e chixjunil li wan re.16
Li Jesukristo kixk’e reetal lix naab’alil xch’ool, b’ar wi’ li jun siir chik ka’ajwi’ ke’ril lix paaltil. Jo’kan ajwi’ nak’ulman qik’in laa’o. A’an moko naril ta li qasachik jo’ jun oso’k chi junajwa, naril b’an jo’ jun hoonal re xk’anjelankil li qapaab’aal ut re k’iik.
Xraqik
Ex wech aj k’anjel xmoos li Jesukristo, chi anchal inch’ool, ninsik’ ru wank rik’in li Qaawa’. Ninsik’ ru wank rik’ineb’ lix moos sik’b’ileb’ ru—li Awa’b’ej Russell M. Nelson ut eb’ li apostol, li rochb’een—xb’aan naq neke’aatinak sa’ xk’ab’a’ a’an ut a’aneb’ aj q’axtesihom xmertoomil li k’ojob’anb’il k’anjel ut eb’ li sumwank li neke’nach’ob’resink we rik’in li Kolonel.
Naq tintichk’oq, tinwakliiq wi’chik, tinkanab’ wib’ sa’ ruq’ li rusilal ut sa’ ruq’ lix wankil aj waklesinel li Jesukristo. Tinkanaaq sa’ lin sumwank xin’ok wi’ rik’in a’an ut tinsik’ xsumenkileb’ lin patz’om naq tintzol li raatin li Dios, rik’in paab’aal ut rik’in xtenq’ li Santil Musiq’ej, li ninkanab’ wi’ wib’. Tinsik’ lix Musiq’ wulaj wulaj naq tinb’aanu li k’a’ru ka’ch’in ut moko ch’a’aj ta.
A’an a’in inb’e jo’ tzolom.
Ut toj reetal li kutan naq li rahilal nak’ulman rajlal kutan sa’ li yu’am sa’ ruchich’och’ taak’irtesiiq, tin’oyb’eninq rik’in li Qaawa’ ut tinkanab’ wib’ sa’ ruq’ a’an—lix hoonal, lix chaab’il na’leb’, lix k’uub’anb’il na’leb’.17
Chi chapinb’il li quq’, nawaj wank rik’in a’an chi junelik. Chi anchal ch’oolej. Rik’in xnawb’al naq wi naqara li Jesukristo chi anchal qach’ool, a’an chixjunil naxk’e qe choq’ reeqaj.18 Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.