Naq te’xnaw aawu laa’at

Xb’aan li Elder Jonathan S. Schmitt

Re li Setenta

Li wajom a’an naq teenaw ru li Jesus rik’ineb’ lix k’iila k’ab’a’ ut naq texwulaq jo’ chanru a’an.

Wiib’ oxib’ chihab’ chaq, kijala inyu’am sa’ xch’utam li loq’laj wa’ak sa’ lin teep aran Arizona. Naq kiyaab’asiman sa’ xtij li loq’laj wa’ak naq tento wanq qachʼool “chixkʼulbʼal saʼ qabʼeen lix kʼabʼaʼ [li Jesukristo],”¹ li Santil Musiq’ej kixjultika we naq k’a’jo’ xk’ihaleb’ lix k’ab’a’ li Jesus. Kichal sa’ inch’ool li patz’om a’in: “B’ar wan reheb’ lix k’ab’a’ li Jesus li tink’ul sa’ inb’een chiru li xamaan a’in?”

Oxib’ reheb’ lix k’a’b’a’ ke’ok sa’ ink’a’uxl, ut kintz’iib’aheb’. Li junjunq reheb’ kireetali jun xchaab’ilal li Kristo li kiwaj xnimob’resinkil sa’ inyu’am. Chiru li xamaan a’an, kink’oxlaheb’ li oxib’ chi k’ab’a’ej a’an ut kinyal inq’e chixk’ulb’aleb’ li chaab’ilal neke’xch’olob’. Chalen chaq li kutan a’an, toj ninpatz’ a’an naq ninloq’onin: “B’ar wan reheb’ lix k’ab’a’ li Jesus li tink’ul sa’ inb’een chiru li xamaan a’in?” Xsumenkil li patz’om a’an ut xyalb’al inq’e chixnimob’resinkil xchaab’ilal li Kristo li nachal rik’in li k’ab’a’ej jwal narosob’tesi inyu’am.

Sa’ lix nimla tij re b’aanunk uuchil, li Jesus kixye li yaal a’in jwal aajel ru: “Ut a’an a’in li junelik yu’am: naq te’xnaw aawu laa’at li junat chi tz’aqal Dios ut li xataqla chaq, li Jesus a’ li Kristo.”² Anajwan nawaj xwotzb’al eerik’in li osob’tesiik ut li wankilal li nachal rik’in xnawb’al ru li Jesukristo rik’ineb’ lix k’iila k’ab’a’.

Naru naqanaw ru jun kristiaan rik’in xtzolb’al xk’ab’a’. Nayeeman naq “lix k’ab’a’ jun kristiaan, a’an li yaab’ jwal sa ut jwal aajel ru sa’ yalaq aatinob’aal.”³ Ma aak’ulum jun sutaq naq jalan xk’ab’a’ junaq kristiaan nakaye malaj nasach sa’ aach’ool ani xk’ab’a’? Li wixaqil, xAlexis, ut laa’in wan naq xqaye “Lola” re jun reheb’ li qakok’al. A’b’an, chi yaal naq Lola a’an xk’ab’a’ li qatz’i’! Naq nasach sa’ aach’ool xk’ab’a’ junaq kristiaan naxk’ut chiru naq ink’a’ mas nakanaw ru.

Li Jesus kixnaw ruheb’ li kristiaan ut kixb’oqeb’ rik’in tz’aqal xk’ab’a’eb’. Re najter Israel li Qaawa’ kixye, “Matxuwak xb’aan naq laa’in xatinkol; laa’in xink’ehok laa k’ab’a’, wehat chik.”⁴ Sa’ li eq’la re li Paswa, lix nawom xch’ool xMaria chirix li Kristo waklijenaq chi yo’yo kitz’aqlok naq li Jesus kixb’oq rik’in xk’ab’a’.⁵ Chi jo’kan ajwi’, li Dios kixb’oq laj Jose Smith rik’in xk’ab’a’ re xsumenkil lix tij re paab’aal.⁶

Wan naq li Jesus kixk’e jun ak’ k’ab’a’ej reheb’ lix tzolom li kixk’ut xyaalal lix chaab’ilaleb’, lix seeb’aleb’, ut li wankilal truuq te’xtaw. Li Jehova kixk’e Israel choq’ xk’ab’a’ laj Jakob, li naraj naxye “jun li nanumta rikʼin li Dios” malaj “chinumtaaq li Dios.”⁷ Li Jesus kixk’e Boanerges choq’ xk’ab’a’eb’ laj Santiago ut laj Jwan, li naraj naxye “ralalebʼ li kaaq.”⁸ Rik’in naq taajolominq chalel, li Jesus kixk’e Sefas malaj Pedro choq’ xk’ab’a’ laj Simon, li naraj naxye jun pek.⁹

Jo’ chanru naq li Jesus naxnaw qu rik’in tz’aqal qak’ab’a’, naru taqanaw ru li Jesus rik’in xtzolb’aleb’ lix k’ab’a’ a’an. Jo’eb’ li k’ab’a’ej Israel ut Pedro, naab’al reheb’ lix k’ab’a’ li Jesus nokohe’xtenq’a chixtawb’al ru lix k’anjel, li rajom, lix wanjik, ut eb’ lix chaab’ilal. Naq noko’ok chixnawb’aleb’ ru lix k’ab’a’ li Jesus, noko’ok chixtawb’al ru chi chaab’il lix choxahil k’anjel ut xmaak’a’il lix q’etq’etil. Xnawb’aleb’ ru lix k’ab’a’ nokoxmusiq’a ajwi’ chi wulak jo’ chanru a’an—chixnimob’resinkileb’ lix chaab’ilal li Kristo li neke’xk’e lix sahil qach’ool ut xb’eresihom li qayu’am.

Wiib’ oxib’ chihab’ chaq, li Awa’b’ej Russell M. Nelson kixtzol chixjunileb’ li raqal chirix li Jesukristo li wan sa’ li K’utul Raqal reheb’ li Loq’laj Hu.¹⁰ Kixb’oqeb’ li saaj maji’ sumsuukeb’ chixtzolb’aleb’ ajwi’ li raqal a’an. Chirixeb’ lix k’ab’a’ li Jesus, li Awa’b’ej Nelson kixye, “Tzolomaq ani li Jesukristo rik’in tijok ut rik’in xyalb’al eeq’e chixtawb’al ru li naraj naxye li junjunq xk’ab’a’ choq’ eere.”¹¹

Re xsumenkil lix b’oqom li Awa’b’ej Nelson, kin’ok chixtz’iib’ankil chixjunileb’ lix k’ab’a’ li Jesus. Ak nintz’iib’a numenaq 300 reheb’ lix k’ab’a’, ut ch’olch’o naq toj wankeb’ li k’ab’a’ej li maji’ nekeb’intaw.

Wan junjunqeb’ lix k’ab’a’ li Jesus li yeeb’il ka’a’jwi’ re a’an,¹² a’b’an laa’in nawaj xwotzb’al oob’eb’ li k’ab’a’ej li wankeb’ xwankil sa’ li qayu’am chiqajunilo. Nekexinb’oq chixtz’iib’ankil eejunes lix k’ab’a’eb’ li Jesus naq yooqex chixnawb’al ru li Kristo rik’ineb’ lix k’iila k’ab’a’. Wi teeb’aanu, teetaw naq wankeb’ xkomoneb’ chik li k’ab’a’ej—li junjunq rochb’een jun xchaab’ilal li Kristo—li teeraj xk’ulb’al sa’ eeb’een jo’ xtzolom li Kristo sa’ li sumwank.¹³

Xb’een, li Jesus a’an li Chaab’il aj Ilol Karneer.¹⁴ Chi jo’kan, a’an naxnaweb’ ru lix karneer,¹⁵ “naxb’oqeb’ lix karneer rik’in lix k’ab’a’eb’,”¹⁶ ut, jo’ lix Karneer li Dios, kixk’e lix yu’am choq’ reheb’ lix karneer.¹⁷ Li Jesus naraj ajwi’ naq laa’aqo li chaab’il aj ilol karneer, sa’ li qajunkab’al ut jo’ aj ilol komon winq ut ixq. Naru naqak’ut li qarahom choq’ re li Kolonel naq neke’qach’olani lix karneer.¹⁸ Choq’ reheb’ li karneer li najt neke’beek, li chaab’il aj ilol karneer naxsik’eb’ li karneer sachenaqeb’ sa’ li yamyookil ch’och’, ut nakana rik’ineb’ toj reetal naq neke’sutq’i chi kolb’ileb’ rix.¹⁹ Jo’ chaab’il aj ilol karneer, wi naru sa’ li na’ajej wanko wi’, tento taqak’e qahoonal chirilb’aleb’ li kristiaan sa’ rochocheb’. Sa’ li qak’anjel chirilb’aleb’ li komon, eb’ li texto ut li celular naru te’tenq’anq, a’b’an ink’a’ te’xchap xna’aj li aatinak-ib’ sa’ kristiaanil.²⁰

Xkab’, li Jesus a’an lix yuwa’il aj tij re li sahilal chalel.²¹ Naq kixnaw naq ok re chi k’ehe’k chiru krus, li Jesus kixye: “Xinye a’in eere re naq teetaw tuqtuukil usilal wik’in. Sa’ li ruchich’och’ teek’ul li rahilal, a’b’anan kawaq eech’ool! Laa’in xinq’ax ru xwankil li ruchich’och’.”²² Anajwan, naq wan li wech’ok-ib’ ut li jache’k sa’ ruchich’och’, aajel ru naq naqaye ut naqak’ut li chaab’ilal, li sahilal, ut li yo’onink. Maak’a’ naxye li ch’a’ajkilal ak qanumsihom, li paab’aal junelik najayalin sa’ li chalel,²³ li nujenaq rik’in yo’onihom, li nokoxtenq’a chixsumenkil lix b’oqom li Jesus chi kaw qach’ool.²⁴ Xyu’aminkil li evangelio chi sa qach’ool nokoxtenq’a chi k’anjelak jo’ tzolom re li sahilal chalel.

Jun chik reheb’ lix k’ab’a’ li Jesus a’an naq a’an juntaqʼeet ewer, anajwan, ut chi junelik.²⁵ Li juntaq’eetil a’an jun xchaab’ilal li Kristo. Li Jesus junelik kixb’aanu li rajom lix Yuwa’,²⁶ ut li ruq’ junelik ye’b’il re qakolb’al, qatenq’ankil, ut qak’irtesinkil.²⁷ Naq naqayu’ami rajlal li evangelio, nokowulak jo’ chanru li Jesus.²⁸ Us ta najala xna’leb’ li ruchich’och’ chi kok’ aj xsa’ chirix li nawulak chiru, ut eb’ li kristiaan eek’asinb’ileb’ ut k’amb’ileb’ xb’aan li iq’ yalaq b’ar xb’aan k’a’aq re ru chi na’leb’il,²⁹ li xyu’aminkil rajlal li evangelio nokoxtenq’a chi xaqliik ut ink’a’ eek’ank sa’eb’ li kaq-sut-iq’ re li yu’amej.³⁰ Naru ajwi’ naqak’ut li qakawilal rik’in xk’ulub’ankil lix b’oqom li Awa’b’ej Nelson re “xk’eeb’al xhoonal li Qaawa’.”³¹ Li nimla musiq’ejil metz’ew na’alan rik’in xb’aanunkil li kʼaʼru kaʼchʼin ut moko nimobʼresinbʼil ta,³² jo’ xnimob’resinkil li “loq’laj k’anjel ut li tiikil na’leb’”³³ re tijok wulaj wulaj, xjalb’al qak’a’uxl, xtzolb’aleb’ li loq’laj hu, ut k’anjelak chiruheb’ li qas qiitz’in.

Xkaa, li Jesukristo a’an lix Santil Dios laj Israel.³⁴ Lix yu’am li Jesus a’an reetalil li santilal. Naq naqataaqe li Jesus, nokoru chi wulak jo’ jun santil kristiaan sa’ Israel.³⁵ Naniman li qasantilal naq nokowulak chi kok’ aj xsa’ sa’ li santil ochoch, b’ar wi’ tz’iib’anb’il “Santilal re li Qaawa’” chixb’een li rokeb’aal. Naq nokoloq’onin sa’ li santil ochoch, noko’el chi tiqib’anb’ilo rik’in nimla wankilal re xk’ojob’ankil li santilal sa’ li qochoch.³⁶ Laa’ex li maak’a’ lee recomendacion re ok sa’ li santil ochoch, nekexinb’oq chi aatinak rik’in lee obiisp ut chixkawresinkil eerib’ chi ok xb’een sut malaj sutq’iik sa’ li santil na’ajej a’an. Li wank sa’ li santil ochoch tixnimob’resi li santilal sa’ li qayu’am.

Jun chik xk’ab’a’ li Jesus li tinwotz, a’an li tiik chi paab’ank ut li tiik xch’ool.³⁷ Li Jesus junelik tiik chi paab’ank ut tiik xch’ool, ut a’an naraj chi anchal xch’ool naq laa’aqo ajwi’ tiikaqo chi paab’ank ut tiikaq li qach’ool. Naq nalaj li qapaab’aal, naru taqajap qe re li Jesus, “Qaawa’, chinaakol,” jo’ kixb’aanu laj Pedro naq ki’ok chi sub’e’k sa’ xyi lix b’oolam li Palaw re Galilea.³⁸ Sa’ li kutan a’an, li Jesus kixye’ li ruq’ re xkolb’al lix tzolom li yoo chaq chi ok chi ha’. A’an xb’aanuhom ajwi’ a’an choq’ we laa’in, ut tixb’aanu choq’ eere laa’ex. Meekanab’ li Jesus—xb’aan naq a’an maajo’q’e texxkanab’.

Naq tiiko chi paab’ank ut tiik qach’ool, naqataaqe lix b’oqom li Jesus “chi kanaak rik’in.”³⁹ Naq wankeb’ neke’patz’ink chiqu, naq noko’eetz’uuk, naq k’utb’ilo chi ru’uj uq’ej re qeetz’unkil xb’aaneb’ li wankeb’ sa’ li ninqi kab’l paapookeb’ xsa’ re li ruch’ich’och’, laa’o nokokana chi tiik chi paab’ank ut chi tiik qach’ool. Sa’eb’ li hoonal a’an, najultiko’ qe lix tz’aam li Jesus: “Chexʼiloq wankin wiʼ saʼ li junjunq eekʼoxlahom; miwiibʼan eechʼool, mexxuwak.”⁴⁰ Naq naqab’aanu, a’an naxk’e li qapaab’aal, li qayo’onihom, ut li qametz’ew re kanaak rik’in chi junelik.⁴¹

Ex was wiitz’in, li Jesus naraj naq taqanaw ru xb’aan naq maajun chik kʼabʼaʼej kʼeebʼil li taaruuq taakoleʼq wiʼ li winq.⁴² Li Jesus a’an li b’e, li yaal, ut li yu’am—maa’ani naru nasutq’i rik’in li Yuwa’b’ej, k’a’aj b’an wi’ rik’in a’an.⁴³ Maajun chik b’e wan, ka’ajwi’ li Jesus! Jo’kan naq li Jesus naxye, “Chalqex wik’in,”⁴⁴ “Chetaaqehin,”⁴⁵ “Chexb’eeq wochb’een,”⁴⁶ ut “Chextzoloq chiwix.”⁴⁷

Chi anchal inch’ool, ninwotz xnawom inch’ool chirix li Jesukristo—naq yo’yo, naq nekexxra, ut naq naxnaw eeru rik’in eek’ab’a’. A’an li Ralal li Dios,⁴⁸ li Junaj Yoʼlajenaq chiru li Yuwaʼbʼej.⁴⁹ A’an li qasaqoonak, li qakawil na’aj, li qakol’leb’ ch’iich’, li qamuheb’aal, ut laj ach’ab’anel qe.⁵⁰ A’an li saqen li nalemtz’un sa’ li aak’ab’.⁵¹ A’an laj Kolol qe⁵² ut aj Tojol qix.⁵³ A’an li wakliik chi yo’yo ut li yu’am.⁵⁴ Li wajom a’an naq teenaw ru li Jesus rik’ineb’ lix k’iila k’ab’a’ ut naq texwulaq jo’ chanru a’an naq nekenimob’resiheb’ lix chaab’ilal a’an sa’ lee yu’am. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.