Naru naqab’aanu li k’a’ru ch’a’aj sa’ xk’ab’a’ a’an
Nokoniman jo’ xtzolom li Kristo naq naqak’anjela li qapaab’aal chirix li Qaawa’ sa’ xyiheb’ li ch’a’ajkilal.
Naq li Kolonel yoo chaq chi k’anjelak sa’ li ruchich’och’, kiril jun winq li mutz’. Eb’ lix tzolom ke’xpatz’ re, “At Rabi, ani kimaakob’k, ma a’an malaj lix na’ xyuwa’, naq mutz’ kiyo’la?”
Lix sumehom li Kolonel, li k’eeb’il rik’in rahok ut kawilal, naxk’e chiqanaw naq naxtaweb’ ru li qach’a’ajkilal: “Chi moko a’an kimaakob’k chi moko eb’ lix na’ xyuwa’; re b’an naq taak’ehe’q chi k’utmank lix k’anjel li Dios rik’in.”1
Wankeb’ li ch’a’ajkilal li neke’chal xb’aan naq xooq’etok aatin chi ajb’il ru qab’aan, a’ut naqanaw naq wankeb’ li ch’a’ajkilal naqak’ul sa’ li yu’am a’in moko xb’aan ta li q’etok aatin. Maak’a’ naxye b’ar nachal li qach’a’ajkilal, a’an naru nokohe’xtenq’a chixtawb’al qana’leb’.
Lin junkab’al laa’in moko xrame’ ta li ch’a’ajkilal chiru. Naq saajin chaq, neke’wulak chiwu li junkab’al wankeb’ wi’ naab’al li alal k’ajolb’ej. Eb’ li junkab’al a’an neke’wulak chiwu, ut mas wi’chik naq xintaw li Iglees naq saajin, sa’ xk’ab’a’ li wikan, aj Sarfo, ut li rixaqil, aran Takoradi, Ghana.
Naq xinsumla rik’in xHannah, sa’ wiib’al xqaj raj naq taatz’aqloq ru li xoo’osob’tesiik wi’ xb’aan li yuwa’b’ejil aj k’anjel, a’an naq te’wanq naab’al li qalal qak’ajol. Naq maji’ nayo’la li rox qalal, eb’ laj b’anonel xe’xye qe naq li xHannah ink’a’ taaruuq te’wanq chik ralal xk’ajol. Naq xyo’la laj Kenneth, us ta xiwxiw li kiwan wi’ a’an jo’ ajwi’ lix na’, a’an xyo’la chi kaw roq ruq’, ut x’usa ajwi’ lix na’. A’an xtz’aqonk sa’ li k’a’aq re ru naqab’aanu sa’ li qajunkab’al—jo’ li xik sa’ li Iglees, li tijok wulaj wulaj sa’ junkab’al, xtzolb’aleb’ li loq’laj hu, li q’ojyin sa’ junkab’al, ut xkomon chik li k’a’aq re ru.
Us ta xqanaw naq ink’a’ te’naab’alo’q chiqu li alal k’ajolb’ej, xsaho’ qach’ool naq xqayal qaq’e chixyu’aminkil li k’a’ru k’utb’il sa’ “Li Junkab’al: Jun Jek’inb’il Aatin choq’ re li Ruchich’och’,” rik’ineb’ li qalal oxib’. Naq yookin chixpaab’ankil li na’leb’ a’an, k’a’jo’ naq xniman lin paab’aal.
Jo’ naxye sa’ li jek’inb’il aatin: “Lix sumlajik li winq rik’in li ixq aajel ru sa’ lix junelik k’uub’anb’il na’leb A’an. Eb’ li kok’al xk’ulub’eb’ naq te’yo’laaq rub’el xb’ak’leb’ li sumlaak, ut te’k’iresiiq xb’aan jun li na’b’ej ut jun li yuwa’b’ej li neke’paab’aank re xchaq’rab’il li sumlaak rik’in tz’aqal tiikilal.”2 Naq yooko chixyu’aminkileb’ li na’leb’ a’in, xoo’osob’tesiik.
A’b’anan sa’ jun kutan naq yookin chi k’anjelak jo’ awa’b’ej sa’ jun oqech, laa’o xqak’ul jun ch’a’ajkilal li q’axal nim choq’ re jun na’b’ej yuwa’b’ej. Jo’ junkab’al, toja’ xoosutq’i chaq sa’ jun k’anjel re li Iglees, ut xooch’utla re toowa’aq. Li qalal oxib’ xe’el chi b’atz’unk aran chirix kab’l.
Li wixaqil x’ok chireek’ankil naq wan k’a’ru ink’a’ us yoo chi k’ulmank. A’an xtz’aama chiwu naq tinxik chirilb’aleb’ li kok’al naq yooko chixch’ajb’aleb’ li sek’. Laa’in xweek’a naq sa wankeb’, xb’aan naq yooko chirab’inkil lix yaab’ xkuxeb’ naq yookeb’ chi b’atz’unk.
Moqon naq xoo’el chirilb’aleb’ li qalal, xraho’ qach’ool chixtawb’al naq laj Kenneth, yal 18 po xyu’am, xt’ane’ sa’ jun kuk li ha’, ut ink’a’ x’ile’ xb’aaneb’ li ras. Xqak’am a’an sa’ junpaat sa’ li hospital, a’ut ink’a’ xe’ru chixkolb’al xyu’am.
Laa’o k’a’jo’ naq xraho’ qach’ool, naq ink’a’ tooruuq chixk’iresinkil li qaraarookil alal sa’ li yu’am a’in. Us ta xqanaw naq laj Kenneth taawanq sa’ li qajunkab’al sa’ li junelik q’e kutan, laa’in xin’ok chixpatz’b’al k’a’ut naq li Dios xkanab’ chi k’ulmank li ch’a’ajkilal a’in sa’ lin yu’am naq yookin chaq chixyalb’al inq’e chixb’aanunkil lin k’anjel sa’ li Iglees. Sa’ li hoonal a’an, toja’ xinsutq’i sa’ kab’l chirix xb’aanunkil jun k’anjel re xtenq’ankileb’ li komon. K’a’ut naq li Dios ink’a’ xril li k’anjel yookin chixb’aanunkil, ut xkol raj li walal ut lin junkab’al chiru li rahilal a’in? Naq yookin chixk’oxlankil li na’leb’ a’in, x’ok chi k’aho’k li waam.
Li wixaqil ink’a’ xjosq’o’ wik’in naq ink’a’ xin’ab’in chiru li k’a’ru xreek’a’ a’an, a’ut laa’in xintzol jun nimla na’leb’, ut xinxaqab’ choq’ we wiib’ li chaq’rab’ li maajo’q’e tinq’et:
Xb’een chaq’rab’: Junelik chat-ab’inq chiru li k’a’ru tixye li Musiq’ej re laa wixaqil.
Xkab’ chaq’rab’: Wi ink’a’ nakanaw chi tz’aqal, chat-ab’inq chiru li xb’een chaq’rab’.
Us ta xraho’ qach’ool chi naab’al, ut toj ra li qach’ool chirix, rik’in xnumik li kutan xkotz li rahilal yooko chireek’ankil.3 Wan k’a’ru xqatzol laa’in ut li wixaqil rik’in li ch’a’ajkilal xqak’ul. Xoo’ok chireek’ankil naq eb’ li sumwank xoo’ok wi’ sa’ li santil ochoch nokohe’xtz’ap sa’ junajil, ut naqanaw naq laj Kenneth taawanq qik’in sa’ li ruchich’och’ toj chalel, xb’aan naq xyo’la sa’ li sumwank a’an. Xqataw ajwi’ qana’leb’ re naq tooruuq chi k’anjelak chiru li jun siir chik, ut taqatoq’ob’aheb’ ru naq wankeb’ xrahilal. Ninch’olob’ xyaalal naq lix k’ahil li qaam xnume’ naq xqak’e qach’ool chixpaab’ankil li Qaawa’. Toj ch’a’aj choq’ qe li k’a’ru xqak’ul, a’ut xqatzol li k’a’ru kixye li apostol aj Pablo: “Chixjunil naru chiqu, sa’ xk’ab’a’ li Kristo li nak’ehok qakawilal” wi naqajayali qib’ rik’in a’an.4
Li Awa’b’ej Russell M. Nelson kixk’ut: “Naq naqajayali li qayu’am rik’in lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios re li kolb’a-ib’ … jo’ ajwi’ li Jesukristo ut lix evangelio, naru naqeek’a xsahil qach’ool, maak’a’ naxye li k’a’ru nak’ulman—malaj li ink’a’ nak’ulman—sa’ li qayu’am.” A’an kixye ajwi’, “Li sahil ch’oolejil nachal rik’in a’an ut sa’ xk’ab’a’ a’an.”5
Naru nasaho’ li qach’ool ut toonujob’resiiq rik’in tuqtuukilal sa’ xyi li qach’a’ajkilal. Li rahok naqeek’a sa’ xk’ab’a’ li Kolonel ut lix tojb’al rix li qamaak xb’aan a’an, na’ok choq’ nimla chaab’ilal sa’eb’ li qach’a’ajkilal. “Chixjunil li k’a’ru ink’a’ tiik [ut ch’a’aj] sa’ li yu’am a’in naru nayiib’aak rik’in lix tojb’al rix li maak xb’aan li Jesukristo.”6 A’an kixye, “Sa’ li ruchich’och’ rahilal taawanq eere, a’b’an kawaq eech’ool, laa’in xinnumta sa’ xb’een li ruchich’och’.”7 A’an naru tooxtenq’a chixkuyb’al yalaq rahilal, yajel, malaj ch’a’ajkilal taqak’ul sa’ li yu’am a’in.
Sa’eb’ li loq’laj hu, naqataw resileb’ naab’al li xninqaleb’ ru ut chaab’ileb’ xch’ool, jo’ laj Jeremias, laj Job, laj Jose Smith ut laj Nefi, li ke’xk’ul ajwi’ ch’a’ajkilal ut xyalb’aleb’ rix sa’ lix yu’ameb’. Eb’ a’an yal winqeb’, a’ut ke’xtzol ab’ink chiru li Qaawa’ sa’eb’ ajwi’ li ch’a’ajkilal.8
Sa’eb’ li rahil kutan aran sa’ li tz’alam sa’ li tenamit Liberty, laj Jose Smith kixye, “At Dios, b’ar wankat laa’at? Ut bʼar wan li muhebʼaal li natzʼapok re li naʼajej muqmuukat wiʼ?”9 Li Qaawa’ kixye re laj Jose naq “tixkuy chi us”10 a’an, ut wi naxb’aanu, chixjunil li k’a’aq re ru a’in tixk’e xna’leb’, ut taawanq choq’ re lix chaab’ilal.11
Naq nink’oxla li k’a’ru xink’ul laa’in, nink’e reetal naq wan naq li na’leb’ mas chaab’il xintzol sa’eb’ li hoonal li mas ch’a’aj re inyu’am, naq moko sa ta li yookin chixnumsinkil. Eb’ li ch’a’ajkilal xink’ul sa’ lin saajilal, naq yookin chi tzolok chirix li Iglees sa’ seminario, naq toja’ xin’ok sa’ li Iglees, naq xinwan sa’ li mision, naq yookin chi tzolok, naq yookin chixyalb’al inq’e sa’ lin k’anjel sa’ li Iglees, ut naq yookin chixk’iresinkil li junkab’al, xine’xtenq’a choq’ re li k’a’ru toj taachalq. Ut a’ yaal jo’ nink’uleb’ li ch’a’ajkilal rik’in sahil ch’oolejil, rik’in paab’aal chiru li Qaawa’, ninniman sa’ lin wanjik jo’ tzolom.
Ink’a’ nasach qach’ool naq naqak’ul li ch’a’ajkilal sa’ li yu’am a’in chirix naq xoo’ok sa’ li b’e laatz’ ut ka’ch’in ru.12 Li Jesukristo “rik’in li rahilal kixnumsi, kixtzol ab’ink.”13 Wi naqataaqe li Jesus, ut mas wi’chik sa’eb’ li qach’a’ajkilal, naru nokowulak jo’ chanchan a’an.
Jun reheb’ li sumwank noko’ok wi’ rik’in li Qaawa’ sa’ li santil ochoch, a’an xpaab’ankil li chaq’rab’ re li mayejak. Li mayejak junelik wanjenaq choq’ jun xcha’al lix evangelio li Jesukristo. A’an naxjultika qe naq li Jesukristo kixmayeja rib’ re xtojb’al rix xmaakeb’ chixjunil li xe’wan ut li toj te’wanq sa’ li ruchich’och’.
Ninnaw naq li Qaawa’ junelik naxq’ajkamu li qachaab’il ajom. Ma jultik eere naq xin’osob’tesiik xb’aan li yuwa’b’ejil aj k’anjel naq te’wanq naab’al li walal ink’ajol? Yoo chi tz’aqlok ru li osob’tesink a’an. Laa’in ut li wixaqil xook’anjelak rik’in k’iila cient chi misioneer, li chalenaqeb’ chaq sa’ oob’ xka’k’aal chi tenamit, sa’ li mision re Ghana Costa del Cabo. Eb’ a’an chanchan naq a’aneb’ tz’aqal qalal qak’ajol.
Ninch’olob’ xyaalal naq toonimanq jo’ xtzolom li Kristo naq naqak’anjela li qapaab’aal chirix li Qaawa’ sa’ xyiheb’ li ch’a’ajkilal. Wi naqab’aanu chi jo’kan, a’an taaruxtaana qu, tixk’e qakawilal, ut tooxtenq’a chixk’amb’al li iiq. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.