Ma toj wan aach’ool?
Naniman lix wanjik qach’ool a’ yaal li hoonal naqak’e re wank sa’eb’ li na’ajej sant.
Jun domingo, naq yookin chixkawresinkil wib’ re xk’ulb’al li loq’laj wa’ak chirix wiib oxib’ li xamaan re ink’anjel sa’eb’ li ch’utub’aj-ib’ re oqech, ki’ok jun na’leb’ nim xwankil sa’ ink’a’uxl.
Naq laj tij ki’ok chirosob’tesinkil li kaxlan wa, li aatin li ak naab’al sut wab’ihom chaq ki’ok rik’in nimla metz’ew sa’ lin k’a’uxl ut sa’ li waam. “Ut teʼxkʼut xyaalal chawu, at Dios, li Junelik Yuwaʼbʼej, naq wankebʼ xchʼool chixkʼulbʼal saʼ xbʼeenebʼ lix kʼabʼaʼ laa Walal, ut junelik chixjultikankil aʼan ut chixpaabʼankil lix taqlahom li kixkʼe chaq rehebʼ; re taaruuq taawanq junelik lix Musiqʼ rikʼinebʼ.”1 Jarub’ sut qak’utum xyaalal chiru li Dios naq wan qach’ool?
Naq kintz’il rixeb’ li loq’laj aatin a’an, li aatin wankebʼ xchʼool kinixtoch’ jo’ maajun wa chaq. Kinujob’resiik lin k’a’uxl ut li waam rik’in k’iila loq’laj hoonal, rik’in rahok ut b’antioxink choq’ re lix mayej li Kolonel, ut lix nimla k’anjel sa’ lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios re xtojb’al rix lin junkab’al ut laa’in. Toja’ naq kiwab’i ut kiweek’a li raatinul li tij choq’ re li ha’: “Re naq teʼxkʼut xyaalal chawu … naq junelik taajultikoʼq aʼan rehebʼ.”2 Kintaw ru chi saqen ru sa’ li hoonal a’an, naq xpaab’ankileb’ lin sumwank ink’a’ na’ux rik’in ka’ajwi’ chaab’il k’oxlahom.
Xk’ulb’al li loq’laj wa’ak maawa’ yal jun k’anjel li naxk’ut xyaalal naq wan qach’ool. Rik’in nimla metz’ew naxjultika b’an qe naq yaal lix tojb’al rix li maak kixb’aanu li Kolonel ut naq aajel ru xjultikankil junelik a’an ut xpaab’ankileb’ lix taqlahom. Lix wanjik qach’ool chixjayalinkil qib’ rik’in li Kolonel jwal aajel ru, jo’kan naq wan jo’ xch’oolileb’ wiib’ reheb’ li raqal re li loq’laj hu jwal yeeb’ileb’ sa’ li Iglees: eb’ li tij re li loq’laj wa’ak. Xtawb’al ru xyaalalil li naxk’e qe li qaChoxahil Yuwa’ chi ajb’il rik’in li Ralal Junaj Chiribʼil tento tooreek’asi chixyalb’al qaq’e junelik chixk’eeb’al qach’ool choq’ reeqaj.
Ma k’eeb’il li qamusiq’ejil k’ub’el sa’ xb’een li Jesukristo?
Wi moko cham ta malaj moko kaw ta li qamusiq’ejil k’ojob’ankil, maare yal taqak’e qach’ool a’ yaal li taqak’ul laa’o jo’ qaq’ajkamunkil malaj a’ yaal lix sahilal li b’e. Ut wi naqapaab’ li ruchich’och’il na’leb’ li naxye naq lix na’leb’ li Iglees ink’a’ naxk’ulub’a chixjunileb’, jwal ch’a’aj ut naramok, ut naxchap li hoonal, yaal ajwi’ naq po’jenaq li qana’leb’ chirix li anchalil ch’oolej. Ink’a’ raj taqak’oxla naq puktesinb’ilaq li na’leb’ chirix li k’ehok ch’oolej xb’aaneb’ laj q’unb’esinel ch’oolej sa’ li redes sociales ut sa’ TikTok. Moko naxk’am ta rib’ chi kok’ aj xsa’ lix na’leb’eb’ li winq rik’in li choxahil yaal.
Li Iglees a’an xna’aj li ch’utub’aak choq’ reheb’ li moko tz’aqaleb’ ta re ru li neke’xra li Dios ut li wankeb’ xch’ool chixtaaqenkil li Qaawa’ Jesukristo. Li ajom a’an naxtaw xxe’ sa’ xyaalalil naq li Jesus a’an li Kristo, li Ralal li yo’yookil Dios. Li choxahil yaal a’in ka’ajwi’ nanawman ru rik’in lix wankil li Santil Musiq’ej. Jok’an ut, naniman lix wanjik qach’ool a’ yaal li hoonal naqak’e re wank sa’eb’ li na’ajej sant b’ar wi’ nawan li Santil Musiq’ej.
Us raj naq taqak’e qahoonal chiraatinankil li qaYuwa’ sa’ Choxa li nokoxra chirix li yoo wi’ qak’a’uxl, sa’ xna’aj xsik’b’aleb’ lix yaab’ xkuxeb’ jalaneb’. Sa’ xna’aj xk’eeb’al qaxik rik’in li naxpuktesi li ruchich’och’ wulaj wulaj, naru raj naqak’e qaxik rik’in li raatin li Kristo sa’eb’ li loq’laj hu ut li raatineb’ lix yo’yookil profeet.
Lix yalb’al qaq’e chiroxloq’inkil li hilob’aal kutan, xtojb’al chi tz’aqal li lajetqil, xk’amb’al li recomendacion re li santil ochoch, rula’aninkil li santil ochoch, ut roxloq’inkileb’ li qasantil sumwank re li santil ochoch naxk’ut ma wan malaj moko wan ta qach’ool chixteneb’ankil qib’. Ma wan qach’ool chixyalb’al qaq’e chixkawob’resinkil li qapaab’aal chirix li Kristo?
Li qaChoxahil Yuwa’ nokoxra chi tz’aqal re ru, a’b’an rik’in lix rahom nachal ajwi’ li naroyb’eni. Naroyb’eni naq taawanq qach’ool chixk’eeb’al li Kristo jo’ xb’eenil chixjunil sa’ li qayu’am. Li Kolonel a’an li tz’aqal eetalil xb’aan naq tz’aqal wan xch’ool chixk’eeb’al rib’ chiru li Yuwa’b’ej sa’ chixjunil li k’a’aq re ru. A’an “li b’e, li yaal, ut li yu’am.”3 Kixtoj rix li qamaak chi moko minb’il ta ru. Wan xch’ool xkotzb’al li raalil li qiiq, xch’anab’ankil li qaxiw, xk’eeb’al qametz’ew, ut xk’amb’al xtuqtuukilal ut xtawb’al ru li qach’ool sa’ xhoonalil li rahilal.
A’b’anan, li paab’aal chirix li Jesukristo a’an nasik’man ru. “Wi yal ta naru chiqu rajbʼal paab’ank”4 re li raatin, naru naqatikib’ malaj naqa’ak’ob’resi li qab’eenik re paab’aal. Li raatin, wi awb’il sa’ li qach’ool chanchan li iyaj ut wi ch’olaninb’il chi us, tixchap xxe’, ut li qapaab’aal taa’ok choq’ xk’ojob’ankil qach’ool ut jun na’leb’ re b’aanuhom ut kawilal. Lix Hu laj Mormon a’an li qak’anjeleb’aal q’axal chaab’il re xnimob’resinkil ut x’ak’ob’resinkil li qapaab’aal. Naq wan qach’ool, a’an xtiklajik li paab’aal.
Li yu’am sa’ ruchich’och’, jo’ k’uub’anb’il xb’aan li Dios, ch’a’aj ut wan naq numtajenaq xch’a’ajkilal. A’b’anan, “nokowan re naq taawanq xsahil qach’ool”!5 Xjayalinkil qib’ rik’in li Kolonel ut eb’ li qasumwank naxk’am li sahil ch’oolejil li nakana! Li rajom li yu’am a’in, a’an xk’utb’al naq wan qach’ool. “Li nimla k’anjel re li yu’am, [ut lix tz’aq li tzolomil], a’an xnawb’al li rajom li Qaawa’ ut xb’aanunkil.”6 Li tz’aqal tzolomil naxk’e xtz’aqalil li sahil ch’oolejil. Ma wan qach’ool chixtojb’al xtz’aq li tzolomil?
Lix b’ehileb’ li sumwank maawa’ junaq xtusulal li na’leb’; a’an jun k’anjel re k’iik sa’ musiq’ej ut kawuk sa’ li qateneb’ankil chiru li Qaawa’ Jesukristo. Li tz’aqal rajom chixjunileb’ li taqlahom, na’leb’, sumwank, ut k’ojob’anb’il k’anjel a’an xnimob’resinkil li paab’aal chirix li Kristo. Jo’kan ut, tento naq rajlal wan li qajom chixjayalinkil li qayu’am rik’in li Kristo—ink’a’ yal jo’q’e malaj b’ar naqaj, chi moko naq pak’b’il. Ink’a’ nokoru chi hilank malaj xik chi b’eek chiru lix wanjik qach’ool chi “xaqliik joʼ aj yehol nawom chirix li Dios saʼ chixjunil hoonal, ut saʼ chixjunil li kʼaʼaq re ru, ut saʼ chixjunil li naʼajej.”7 Li tzolomil moko kub’enaq ta xtz’aq, xb’aan naq maajo’ nimal xtz’aq li qochb’eeninkil xb’aan li Santil Musiq’ej.
Relik chi yaal naq li Qaawa’ yoo chaq chixk’oxlankil li qakutan naq kixye li jaljookil ru aatin chirix li lajeeb’ chi tuq’ixq. Chirixeb’ li oob’ li wankeb’ xna’leb’, a’an kixye naq “keʼxkʼul li Loqʼlaj Musiqʼej choqʼ aj kʼamol bʼe chiruhebʼ, ut inkʼaʼ keʼbʼalaqʼiik,”8 naq lix xam li oob’ maak’a’eb’ xna’leb’ “xe’chup” xb’aan naq x’oso li aseeyt.9 Li raatin laj Nefi maare naxch’olob’eb’ li komon a’in re li Iglees li tiikeb’ chaq chi paab’ank junxil: “Ut jalanebʼ chik li tixkʼojobʼebʼ xchʼool, ut tixwartesihebʼ rikʼin xtuqubʼankil xchʼool li tzʼejwalej, re teʼxye: Chaabʼil chixjunil arin Sion.”10
Li xtuqub’ankil xch’ool li tz’ejwalej naraj naxye xsik’b’al ru ut xpaab’ankil li k’a’ru re ruchich’och’ ruuchil li Kristo—sa’ jalan chik aatin, ilok rik’in li ruchich’och’il na’leb’ ut ink’a’ b’an rik’in li musiq’ejil. Li Santil Musiq’ej naxk’e qaseeb’al chirilb’al “li kʼaʼaq re ru joʼ chanru tzʼaqal wan, ut … joʼ chanru tzʼaqal taawanq.”11 Ka’ajwi’ “rikʼin lix wankil li Santil Musiqʼej naru taqanaw li yaal chirix chixjunil li kʼaʼaq re ru”12 ut ink’a’ toob’alaq’iiq. Naqak’e li Jesukristo jo’ xb’eenil sa’ li qayu’am ut naqasumela naq taawanq qach’ool chixpaab’ankileb’ lix taqlahom, ink’a’ xb’aan naq mutz’ li qu, a’b’an xb’aan naq naru noko’ilok.13
Ut eb’ li oob’ chi tuq’ixq maak’a’eb’ xna’leb’? K’a’ut naq ink’a’ ke’raj xk’amb’aleb’ li k’uleb’aal re musiq’ejil aseeyt? Ma yal ke’xb’ay rib’? Maare q’emeb’ xb’aan naq ch’a’aj b’ayaq malaj chanchan naq maak’a’ na-ok wi’? Maak’a’ naxye k’a’ut, ke’b’alaq’iik chirix lix nimla k’anjel li Kristo. A’an a’in xb’alaq’il na’leb’ laj Satanas, ut xmaak a’an naq ke’chup lix saqenkeb’ lix nawomeb’ xch’ool xb’aan xmaak’a’il li musiq’ejil aseeyt. Li jaljookil ru aatin a’in nak’anjelak sa’ li qakutankil. K’iila kristiaan neke’xkanab’ li Kolonel ut eb’ lix sumwank rub’elaj naq neke’xkanab’ lix Iglees.
Wanko sa’eb’ li kutan ke’aatinak wi’ li najter profeet, jun kutan b’ar wi’ laj Satanas najosq’ob’resin “sa’ xchʼoolebʼ li ralal xkʼajolebʼ li winq, ut nareekʼasihebʼ chi josqʼoʼk rikʼin li kʼaʼru chaabʼil.”14 Naab’al qe laa’o, naqak’e qach’ool sa’ li internet li nujenaq rik’in li sahilank-ib’ ut li josq’il na’leb’ chirix li choxahilal ut li paab’aal chirix li Kristo.
Li musiq’ejil wankilal q’axal nim sa’ xyu’ameb’ li kok’al a’an lix tiikilal li na’b’ej yuwa’b’ej ut li mama’b’ej ixa’anb’ej li neke’xpaab’eb’ lix santil sumwank. Eb’ li na’b’ej yuwa’b’ej neke’xk’ut li paab’aal chirix li Qaawa’ Jesukristo chiruheb’ lix kok’al, re naq eb’ a’an ajwi’ “teʼruuq chixnawbʼal bʼar taaruuq teʼiloq re teʼisiiq lix maakebʼ.”15 Xpaab’ankileb’ li sumwank chi ink’a’ k’eek’o qach’ool naxk’am li musiq’ejil sa’ xkamik. Li musiq’ej sachok jwal naxtoch’eb’ li qakok’al ut li qimam. Ex na’b’ej yuwa’b’ej, mama’b’ej ixa’anb’ej, ma toj wan qach’ool?
Li Awa’b’ej Russell M. Nelson kooxtij naq “sa’ li kutankil chalel, tookamq raj sa’ musiq’ej chi maak’a’ li b’eresink, li k’amok b’e, li k’ojob’ank ch’oolej, ut li ochb’eeniik chi rajlal xb’aan li Santil Musiq’ej.”16 A’in jun tijom saqen ru naq te’qak’uub’ li qasaqenk ut tixnimob’resi xk’ihal li qamusiq’ejil aseeyt. Ma toj wan qach’ool chixtaaqenkileb’ li yo’yookil profeet? Ma wan naab’al malaj b’ab’ay li musiq’ejil aseeyt sa’ laa xam? K’a’ru tento taajal sa’ laa yu’am re naq taawanq rajlal li Santil Musiq’ej aawik’in?
Anajwan, jo’ sa’ xq’ehil li Jesus, te’wanq li te’xsutq’isi rib’ xb’aan naq ink’a’ wankeb’ xch’ool chixtojb’al lix tz’aq li tzolomil. Naq yoo chi tamk li kawil ut xik’il wech’ok-ix chirix lix Iglees li Kolonel ut chirixeb’ li neke’taaqenk re, jo’ tzolom napatz’man naq wanq qach’ool chixtiikob’resinkil ut chixkawob’resinkil li qamusiq’ejil kawilal re naq ink’a’ te’qab’i.17
Wi k’ojk’o li qamusiq’ejil k’ub’el sa’ xb’een li Jesukristo, ink’a’ toot’ane’q ut ink’a’ tooxuwaq.
“Kʼehomaq reetal, li Qaawaʼ naxpatzʼ li aamej, ut li kʼaʼuxlej li kʼeekʼo xchʼool; ut ebʼ li kʼeekʼookebʼ xchʼool ut li teʼabʼinq chiwu teʼxtzeka lix chaabʼilal li chʼochʼ Sion saʼebʼ li rosoʼjik kutan aʼin.”18
K’eek’ooq qach’ool chi junelik. Sa’ lix santil k’ab’a’ li Jesukristo. Amen.