Tzolomil chi junelik
Naru naqataw qamusiq’ejil paab’aal ut qatuqtuukilal naq naqayu’amiheb’ li santil k’anjel li neke’ru chixch’olankil lix xamlel li qapaab’aal.
Chiru li saq’ehil kinume’, numenaq 200,000 li qasaajilal sa’ chixjunil li ruchich’och’ ke’k’i sa’ lix paab’aaleb’ sa’ jun reheb’ li ch’utam Choq’ re Xkawilaleb’ li Saaj, malaj ch’utub’aj-ib’ SOY. Elk chiru li nimla yajel, choq’ reheb’ naab’al, a’an xk’anjelankil li paab’aal chirix li Qaawa’. Naab’al reheb’ li saaj li ke’wulak chanchan naq yookeb’ chi k’iik choq’ re jun tz’aqal jalaak. Sa’ xraqik li xamaan nawulak chiwu xpatz’b’al, “Chan ru xeril?”
Wan ke’xye: “Sa’ li lunes yoo injosq’il rik’in lin na’ xb’aan naq kinixk’e chi chalk ut chixb’aanunkil a’in. Ut maa’ani ninnaw ru. Ut xink’oxla naq maawa’ choq’ we li wank arin. Ut naq maajunaqeb’ li wamiiw … A’b’anan anajwan viernes chik, ut nawaj kanaak arin. Ka’ajwi’ nawaj reek’ankil li Musiq’ej sa’ lin yu’am. Nawaj li wank chi jo’kan.”
Chi junjunqal wankeb’ lix k’ulumeb’ re te’xwotz chi saqenk ru ut eb’ li musiq’ejil maatan li neke’ch’ajok reheb’ ut neke’xb’eresiheb’ chiru chixjunil lix k’iijikeb’. Chiru li saq’ehil a’in re li SOY naq kiwil lix Musiq’ li Dios chixsumenkileb’ lix patz’omeb’ ut rajomeb’ xch’ool li saaj a’in, li ke’xk’e xkawil xch’ool chi ab’ink chiru li xamaan a’an.
Jo’eb’ li jukub’ li ink’a’ neke’q’olen ut neke’lemtz’un chiru li palaw, wanko sa’ jun hoonal b’ar wi’ wan li xik’ ilok sa’ musiq’ej ut naq li chaab’il nawom tento naq taqak’anjela malaj a’an naru nasach malaj napo’.
K’a’ru naru naqab’aanu re naq wanq xxamlel li qanawom?
Tz’aqonk sa’eb’ li ch’utub’aj-ib’ SOY, sa’ li campamento, sa’ li ch’utam re li loq’laj wa’ak, ut xik sa’ li mision naru neke’xkawob’resi lix nawom li qach’ool, rik’in qak’amb’al chiru li k’iik ut chixtawb’aleb’ li na’ajej re tuqtuukilal. A’b’anan k’a’ru tento taqab’aanu re naq tookanaaq aran ut “taqatiikisi qib’ chi uub’ej chi xaqxooqo rik’in li Kristo” (2 Nefi 31:20) sa’ xna’aj li xik chi ixb’ej? Tento naq yooqo chixbaanunkileb’ li k’a’aq re ru li xe’k’amok qe aran, jo’ li tijok rajlal, xtzolb’aleb’ li loq’laj hu, ut k’anjelak chi anchal li qach’ool.
Choq’ qe chi junjunqal, maare naraj qapaab’aal chirix li Qaawa’ yal re tz’aqonk sa’ li ch’utam re li loq’laj wa’ak. A’b’anan naq ak wanko aran, lix wankil aj b’anonel lix loq’laj wa’ak li Qaawa’, eb’ lix raqalil li evangelio, ut lix k’aak’alenkileb’ li komon re li Iglees naru nokohe’xtaqla sa’ ochoch chiru chaab’il ch’och’.
B’ar nachal li wankilal re xch’utub’ankil qib’ sa’ kristiaanil?
Sa’ SOY, k’iila mil ut naab’aleb’ chik reheb’ li qasaajilal xe’wulak chixnawb’al ru chi us li Kolonel sa’ roksinkil li na’leb’ li naxye naq b’ar ch’utch’uukeb’ wiib’ oxib’ sa’ xk’ab’a’ a’an (chi’ilmanq Mateo 18:20ch’utch’uukeb’ chi tz’aqonk sa’ li evangelio ut chirilb’aleb’ li loq’laj hu, b’ichank sa’ komonil, tijok sa’ komonil, ut xtawb’al tuqtuukilal rik’in li Kristo. A’in jun li na’leb’ wan xwankil re rajsinkil li musiq’ej.
Li ch’uut a’in re li saaj ixq ut winq xe’sutq’i sa’ rochocheb’ re xtawb’al ru li naraj naxye xyalb’al qaq’e “chixpaab’ankil li Qaawa’” (Proverbios 3:5; 2022 ch’ol aatin reheb’ li saaj) naq k’amb’ilaqeb’ xb’aan li choqinb’il ruchich’och’. Jalan wi’ “rab’inkil a’an” (Jose Smith—Resilal 1:17) sa’ jun li na’ajej ch’anch’o rik’ineb’ li loq’laj hu chi teetokeb’. A’b’an jalan wi’ xk’amb’al li qatzolomil sa’ xyanq li choqink b’ar wi’ tento taqayal qaq’e “chirab’inkil a’an,” a’ut rik’in ajwi’ li qak’a’uxl chiqix laa’o ut li qapaab’aal li na’eek’an. A’an tz’aqal li k’a’aq re ru xe’xb’aanu li qasaaj naq xe’xk’e lix ch’ooleb’ ut lix k’a’uxleb’ sa’ tiikilal chiruheb’ li k’a’aq re ru wankeb’ anajwan.
K’a’ru naru neke’xb’aanu li junkab’alej re te’ruuq chi kab’lak sa’ xb’een li k’a’ru nab’aanuman sa’eb’ li k’anjel re li Iglees?
Jun sut kinwan jo’ xb’eelom li Awa’b’ej reheb’ li Saaj Ixq re li oqech. Jun q’ojyin ke’xpatz’ we naq tinyiib’ li galleet naq li wixaqil yoo chixb’eresinkil jun li k’anjel sa’ li kapiiy re naq eb’ li na’b’ej, yuwa’b’ej ut eb’ lix rab’in te’tz’aqonq sa’ li campamento reheb’ li saaj ixq chiru li xamaan chalk re. Chirix xch’olob’ankil b’ar te’wanq ut k’a’ru te’xk’am, a’an kixye, “Sa’ li martes eq’la, naq teekanab’eb’ lee raarookil rab’in sa’ li b’eleb’aal ch’iich’, teeq’aluheb’ chi kaw. Ut teek’eheb’ jun lix tz’ub’ re xchaq’rab’inkileb’—xb’aan naq ink’a’ chik te’sutq’iiq chaq.”
Kiwab’i jun chixjiq’b’al rib’, ut chirix a’an kink’e reetal naq laa’in pe’. “Ma ink’a’ te’sutq’iiq chaq?”
A’b’an chirix a’an kixye: “Naq teekanab’eb’ li saaj ixq sa’ li martes eq’la, te’xkanab’ chixjunil li k’a’aq re ru najalb’ehink reheb’ ut te’xnumsi jun xamaan chi tzolok sa’ komonil, chi k’iik ut chixpaab’ankil li Qaawa’. Tootijoq sa’ komonil, toob’ichanq, took’uub’anq, took’anjelaq sa’ komonil, ut taqawotz xnawom qach’ool sa’ komonil, ut taqab’aanu li k’a’aq re ru li tooxtenq’a chireek’ankil lix Musiq’ li qaChoxahil Yuwa’, chiru li xamaan, toj reetal naq taawulaq chiruheb’ li qab’aqel. Ut sa’ li sabado, eb’ li saaj ixq li teerileb’ chi kub’eek sa’ li b’eleb’aal ch’iich moko a’anaqeb’ ta chik li xekanab’eb’ sa’ li martes. A’anaqeb’ chik ak’ kristiaan. Ut wi neketenq’aheb’ chi k’iik chi jo’kan, texkanaaq chi sachso eech’ool. Toj yooqeb’ chi jalaak ut chi k’iik. Ut jo’kan ajwi’ te’xb’aanu lee junkab’al.”
Chiru li sabado a’an, kik’ulman jo’ kixye. Ut naq yookin chixk’amb’al li muheb’aal t’ikr, kiwab’i lix yaab’ xkux li wixaqil sa’ li ch’ina ochoch b’ar wi’ ke’xch’utub’ rib’ li saaj ixq rub’elaj naq te’xik sa’eb’ li rochoch. Xwab’i chixyeeb’al, “Ay, wankat aran. Xatqil chiru li jun xamaan. Eb’ li qasaaj ixq re li sabado.”
Eb’ li tiikil saaj re Sion yookeb’ chixnumsinkil jun hoonal jwal ch’ina-us. Xtawb’al xsahil qach’ool sa’ li ruchich’och’ a’in li yeeb’il naq poqlenb’il chi ink’a’ laa’aqo xcha’al li ruchich’och’ a’an, li maak’a’ rilob’aal sa’ li tiikilal, a’an li ajom. Maare jun cient chihab’ chaq, Laj G. K. Chesterton kixye chanchan tawi’ naq yoo chirilb’al naq li sik’ok a’in wan rilob’aal sa’ li junkab’alej ut tenq’anb’il xb’aan li Iglees naq kixye, “Taqeek’a li ruchich’och’ jo’ jun li nimla ochoch re jun li ogro, chi rahob’tesinb’ilaqo, a’ut, chanchanaq li qochoch, li naru nokosutq’i wi’ sa’ q’ojyin” (Orthodoxy [1909], 130).
A’b’anan, ink’a’ tento neke’el xjuneseb’ chi pleetik. Wankeb’ chirib’ileb’ rib’. Ut wankat laa’at choq’ reheb’ a’an. Ut neke’xtaaqe jun yo’yookil profeet, a’ li Awa’b’ej Russell M. Nelson, li nab’eresin jo’ jun aj k’ulul na’leb’ naq naxye naq li xnimal ru k’anjel chiruheb’ li kutan anajwan a’an—xch’utub’ankil laj Israel—nimaq ut xchaq’alaq ru (chi’ilmanq “Juventud de Israel” [ch’utam choq’ reheb’ li saaj chiru chixjunil li ruchich’och’, 3 junio re 2018], HopeofIsrael.ChurchofJesusChrist.org).
Chiru li saq’ehil a’in, li wixaqil xKalleen ut laa’in yooko chixjalb’al li qaso’sol ch’iich’ aran Amsterdam, b’ar wi’, naab’al chihab’ chaq, laa’inin chaq jun li ak’ misioneer. Chirix naab’al po xch’a’ajkil xtzolb’al li Holandes, li qaso’sol ch’iich’ re KLM yoo chi xaqliik ut li capitan kixk’e jun li esil ink’a’ xqataw ru. Chirix jun hoonal, li wochb’een kixye, “Chanchan naq a’an Holandes.” Koo’ilok chi tzuul, ut xqayal rilb’al k’a’ru yooko chixk’oxlankil sa’ komonil: Sachso tz’aqal chixjunil.
A’b’anan, moko sachenaq ta chixjunil. Chi sachso inch’ool xb’aan li qapaab’aal naq yooko chi nume’k sa’ li aeropuerto a’an ut yooko chi xik sa’ xb’ehil li sachb’a-ch’oolej li taqak’ul jo’ misioneer, jun li yo’yookil misioneer kinixk’am chaq wi’chik sa’ li hoonal wanko wi’; a’an sutq’iik re sa’ li rochoch. Kixye lix k’ab’a’ ut kixpatz’ we, “At Awa’b’ej Lund, k’a’ru tinb’aanu anajwan? K’a’ru tinb’aanu re naq kawaq wib’?”
A’an ajwi’ a’in li patz’om li nakana sa’ xk’a’uxleb’ li qasaaj naq neke’el chaq sa’ junaq ch’utub’aj-ib’ SOY, junaq li campamento, ut sa’ li santil ochoch, ut rajlal naq neke’reek’a lix wankil li choxa: “Chan ru naq lix raab’al li Dios naru nasutq’i jo’ tzolomil chi junelik?”
Xweek’a jun nimla rahom chirix li misioneer a’in li ak yoo chixchoyb’al lix mision, chiru li musiq’ejil hoonal a’an kiweek’a lix yaab’ inkux chi jalaak naq xinye, moko tento ta naq wanq laa weetalil re xk’amb’al lix k’ab’a’.”
Kiwaj raj xk’eeb’al li wuq’ sa’ xb’een xtel ut xyeeb’al re, “A’an a’in li nakab’aanu. Ayu sa’ laa wochoch, ut ka’ajwi’ b’aanu a’in. Jwal chaab’ilat tz’aqal haye’ nakatlemtz’un sa’ li q’ojyin. Laa tijb’al ut laa k’anjel jo’ misioneer xatxk’am chi wulak jo’ jun xchaab’il alal li Dios. B’aanu sa’ laa wochoch li xtenq’ank tz’aqal aawe arin. Xatzol li tijok ut ani aj chi-u tattijoq ut li taaye sa’ laa tij. Xatzol li raatin ut xatwulak chixraab’al li Kolonel naq xayal aaq’e chi wulak jo’ a’an. Xara li qaChoxahil Yuwa’ jo’ chanru naq a’an kixra lix Yuwa’, xatk’anjelak chiruheb’ li kristiaan jo’ kik’anjelak a’an ut xayu’amiheb’ li taqlahom jo’ kixyu’ami a’an—ut naq ink’a’ xab’aanu xajal aak’a’uxl. Laa tzolomil moko a’an ta jun eetalil chiru junaq li t’ikr—a’an b’an xcha’al laa yu’am choq’ re xtenq’ankileb’ laa was aawiitz’in. Jo’kan b’i ayu sa’ laa wochoch, ut b’aanu a’an. Laa’ataq a’an. K’am li musiq’ejil tenq’ a’an chiru chixjunil laa yu’am.”
Ninnaw naq sa’ xpaab’ankil li Qaawa’ Jesukristo ut lix b’ehileb’ lix sumwank, naru naqataw qamusiq’ejil paab’aal ut qatuqtuukilal naq naqayu’amiheb’ li santil k’anjel li neke’ru chixch’olankil lix xamlel li qapaab’aal. Nintz’aama naq chiqajunilo toonach’oq rik’ineb’ li tiqwal xam a’an, ut chinume’q li taanume’q toj xaqxooqo. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.