Xk’ulb’al li k’a’ru chalel rik’in paab’aal
Xnimalaq ru li k’a’ru chalel choq’ reheb’ li kawresinb’ileb’ ut li toj neke’xkawresi rib’ chi wank jo’ k’anjeleb’aal sa’ ruq’ li Qaawa’.
Mas chaab’il li ewu a’in. Ex inraarookil ixq, sa inch’ool chi wank eerik’in. Yookin chek’oxlankil chiruheb’ li po xe’nume’. Ak nanume’ chik waqxaqib’ millon eerajlankil. K’a’jo’ eek’ihal, a’ut k’a’jo’ ajwi’ lee musiq’ejil wankilal chixjalb’al li ruchich’och’. Nekexwil chixb’aanunkil a’an sa’ xq’ehil li nimla yajel a’in.
Maare junjunq eere xex’ok chixsik’b’al li k’a’ru taak’anjelaq eere malaj jun ak’ trab’aaj. Xetenq’aheb’ li kok’al, ut xerileb’ lee rech kab’al. Wankeb’ li xe’sut’qi chaq li ralal ut xrab’in sa’ mision, ut wankeb’ li xe’ok li rochoch jo’ centro de capacitacion misional. Xeroksi li k’anjeleb’aal re rilb’aleb’ lee junkab’al ut lee ramiiw chi najt, re k’anjelak chiruheb’ li xjunes rib’ xe’kana, ut re xtzolb’al Kim, Taaqehin sa’ komonil. Xeyal eeq’e re naq chaab’il kutanaq li hilob’aal kutan. Ut xeyiib’ k’iila millon chi mascarilla!
Rik’in toq’ob’ank-u ut rahok, nink’oxlaheb’ li k’iila ixq chiru li ruchich’och’ li xkam lix raarookil komon. Nokoyaab’ak eerik’in. Nokotijok cherix. Naqanima ru ut nokotijok chirixeb’ li neke’xyal xq’e chixkolb’aleb’ rix li ras riitz’in chiru li yajel a’in.
Q’axal chaab’il ajwi’ eeb’aanuhom, ex saaj ixq. Us ta nujenaqeb’ li redes sociales rik’in li wech’ij-ib’, naab’al eere nekexwaklesin ch’oolej ut nekewotz lix saqen li Kolonel.
Ex ixq, k’a’jo’ xnimal lix kawilal eech’ool! Sachso inch’ool xb’aan lee metz’ew ut lee paab’aal. Xek’ut naq sa’ xyi li ch’a’ajkilal, toj nekexxik chi uub’ej. Nekexinra, ut chenawaq naq li Qaawa’ nekexxra ut naril li xnimal ru k’anjel yookex chixb’aanunkil. B’antiox eere! Xek’ut wi’chik naq laa’ex lix yo’onihom laj Israel!
Laa’ex nekeyu’ami chi yaal li kiroyb’eni li Awa’b’ej Gordon B. Hinckley cherix naq kixk’utb’esi “Li Junkab’al: Jun Jek’inb’il Aatin choq’ re li Ruchich’och’,” 25 chihab’ chaq sa’ septiembre re 1995 sa’ li jolomil ch’utam re li Komonil re Tenq’ank. 1 Moko yal chi jo’kan ta naq kixsik’ ru xk’utb’esinkil li aatin a’an xb’een wa chiruheb’ li ixq re li Iglees. Sa’ xb’aanunkil a’an, li Awa’b’ej Hinckley kixxaqab’ xyaalalil naq aajeleb’ ru li ixq sa’ lix k’uub’anb’il na’leb’ li Qaawa’.
Anajwan ut, laa’in nawaj xnawb’al k’a’ru xetzol chiru li chihab’ a’in. Ma xexnach’o rik’in li Qaawa’, malaj ma nekereek’a naq najt wan a’an? Ut xmaak li yoo chi k’ulmank anajwan, k’a’ru nekereek’a chirix li k’a’ru chalel?
Li Qaawa’ ki’aatinak chirix li qakutankil chi jo’ka’in. Kixye naq sa’ li qakutankil “taalajq xch’ooleb’ li winq” 2 ut naq wi taaruuq, te’b’alaq’iiq tz’aqal li sik’b’ileb’ ru. 3 Kixye re li profeet aj Jose Smith naq “taa’isiiq chaq li tuqtuukilal sa’ li ruchich’och’ ” 4 ut taachalq li nimla rahilal sa’ xb’eeneb’ li winq. 5
A’ut, li Qaawa’ kixk’utb’esi ajwi’ xchaq’alil ru li kutankil a’in. Kixmusiq’a li profeet aj Jose Smith chixyeeb’al naq “li k’anjel … sa’ roso’jikeb’ li kutan a’in, k’a’jo’ wi’chik xnimal ru. … Moko naru ta xch’olob’ankil lix loq’al, ut moko naru ta xq’axb’al lix nimal ru.” 6
Anajwan ut, maare ink’a’ teeye naq k’a’jo’ wi’chik xninqaleb’ ru li po toje’ xe’nume’! Chan tab’i’ ru taqak’ul xkab’ichal li profeetil aatin chirix xch’a’ajkilal li qakutankil ut chirix ajwi’ lix nimal ru? Li Qaawa’ kixye re chan ru naq taqab’aanu chi jo’ka’in: “Wi kawresinb’ilex ink’a’ texxuwaq.” 7
Nimla yeechi’ihom a’in! Naru xjalb’al chan ru naqil li k’a’ru chalel. Toje’ xwab’i resil jun li ixq tiik chi paab’ank li xye naq li nimla yajel ut li hiik arin Lago Salado xtenq’a chixk’eeb’al reetal naq maare moko kawresinb’il ta jo’ xk’oxla. Naq xinpatz’ ma yoo chi aatinak chirix li k’uulanb’il tzakemq malaj lix nawom xch’ool, xsume’ chi se’se ru, “Hehe!”
Wi aajel ru li kawresink-ib’ re xk’ulb’al li kutankil a’in ut li k’a’ru chalel rik’in paab’aal, chan ru naq taqakawresi qib’ chi us?
Chiru k’iila chihab’, eb’ lix profeet li Qaawa’ xe’xtz’aama chiqu naq taqak’uula li ha’, li tzakemq, ut li tumin choq’ re xhoonalil li ch’a’ajkilal. Li nimla yajel a’in naxk’utb’esi xchaab’ilal li na’leb’ a’an. Nintz’aama cheru naq teekawresi eerib’ chi jo’ka’in. A’b’an, jwal nink’oxla wi’chik lix kawresinkil eerib’ sa’ musiq’ej ut sa’ ch’oolej.
Wan naab’al li naqatzol rik’in laj Moroni, aj taqlanel chirix a’in. Jo’ aj taqlanel sa’ xb’een li teep aj pleet aj Nefita, kixk’uleb’ li teep li q’axal ninqeb’ xmetz’ew ut rajlankil wi’chik chiru li re. Chi jo’kan, laj Moroni kixkawresi lix tenamit rik’in oxib’ li na’leb’ aajeleb’ ru.
Xb’een, kixtenq’aheb’ chixyiib’ankileb’ li “kolb’a-ib’ na’ajej.” 8 Xkab’, kixkawresi “xk’a’uxleb’ li tenamit re naq tiikaqeb’ chixpaab’ankil li Qaawa’ lix Dios.” 9 Ut rox, ink’a’ kixkanab’ xkawresinkil lix tenamit—sa’ tib’elej ut sa’ musiq’ej. 10 Chiqatz’ileb’ rix li oxib’ chi na’leb’ a’in.
Li xb’een na’leb’: xyiib’ankil li kolb’a-ib’ na’ajej
Laj Moroni kixk’e xkawilal chixjunileb’ li tenamit aj Nefita rik’in li tub’tuukil ch’och’, li kawil na’ajej, ut xtz’akil. 11 Naq ke’chal laj Lamanita re xpleetinkileb’, “ke’sach xch’ool chi numtajenaq, xb’aan xchaab’ilal xna’leb’eb’ laj Nefita sa’ xkawresinkil li na’ajej te’xkol wi’ rib’.” 12
Naq wank chi choqinb’il li ruchich’och’ chiqasutam, tento taqayiib’ li na’ajej b’ar wi’ kolb’il qix sa’ tib’elej ut sa’ musiq’ej. Naq na’ok li qochoch jo’ jun santil na’ajej re paab’aal—b’ar wi’ naru nawan li Musiq’ej—a’an na’ok choq’ kolb’a-ib’ na’ajej choq’ qe.
Chi jo’kan ajwi’, eb’ li roqechal Sion, a’aneb’ “muheb’aal chiru li kaq-sut-iq’,” 13 xb’aan naq jolominb’ileb’ xb’aaneb’ li neke’xk’am xlaawil li tijonelil ut li neke’xk’anjela xwankilal. Sa’ xtaaqenkil xna’leb’eb’ li k’eeb’ileb’ xliceens xb’aan li Qaawa’ cheb’eresinkil, teereek’a xnimal lix kolb’al eerix.
Li santil ochoch—li rochoch li Qaawa’—a’an jun kolb’a-ib’ na’ajej maak’a’ xjuntaq’eetankil. Aran, nekextiqib’aak rik’in lix wankilal li tijonelil b’antiox reheb’ li loq’laj sumwank re li tijonelil okenaqex wi’. 14 Aran, nekextz’ape’k sa’ junajil rik’in lee junkab’al. Ut chiru li chihab’ a’in, naq tz’aptz’ookeb’ li qasantil ochoch, lee loq’laj tikiqb’ankil toj naxte cheru lix wankilal li Dios naq nekeroxloq’i lee sumwank rik’in a’an.
Jun kolb’a-ib’ na’ajej wan yalaq b’ar naru teereek’a li Santil Musiq’ej ut texb’eresiiq xb’aan. 15 Naq wan eerik’in li Santil Musiq’ej, naru teek’ut li yaal, us ta naxka’pak’ali lix na’leb’ li ruchich’och’. Ut aran naru teek’oxlaheb’ li patz’om maak’a’eb’ xb’alaq’ chirix li evangelio sa’ jun na’ajej tuqtu.
Nekexinb’oq, ex inraarookil komon ixq, chixk’eeb’al eerochoch choq’ kolb’a-ib’ na’ajej. Ut nekxinb’oq wi’chik chi tzolok chirix lix wankilal li tijonelil ut chirix lix sumwank ut li rosob’tesihom li santil ochoch. Wi wan eekolb’a-ib’ na’ajej, naru teek’ul li k’a’ru chalel rik’in paab’aal.
Li xkab’ na’leb’: xkawresinkil li qak’a’uxl re naq tiikaqo chixpaab’ankil li Dios
Ak xqatikib’ jun nimla k’anjel re rak’ob’resinkil ut xkawob’resinkil li santil ochoch re Lago Salado.
Ke’wan li ke’xpatz’ k’a’ut. A’b’anan, jun li hiik sa’ li ru taq’a Lago Salado sa’ xtiklajik li chihab’ a’in kixk’e li santil ochoch chi chiq’chotk toj reetal naq kit’ane’ xtrompeet li anjel Moroni li wan chixb’een! 16
Jo’ naq na’ajman naq kawaq tz’aqal lix k’ojleb’aal li santil ochoch re Lago Salado re xkuyb’al li hiik, li qamusiq’ejil k’ojleb’aal tento naq kawaq tz’aqal. Chi jo’kan, naq neke’chal li hiik sa’ li qayu’am, “junelik xaqxooqo ut ink’a’ too’eek’anq,” b’antiox re li qapaab’aal. 17
Li Qaawa’ kixk’ut chiqu naq taqakawresi li qapaab’aal rik’in xsik’b’al “xk’ulb’al qanawom, rik’in li tzolok ut rik’in ajwi’ li paab’aal.” 18 Naqakawob’resi li qapaab’aal chirix li Jesukristo naq naqayal qaq’e chixpaab’ankil lix taqlahom ut naq “junelik taajultiko’q a’an qe.” 19 Jo’kan ajwi’, li qapaab’aal naniman naq naqak’anjela li qapaab’aal chirix. A’an lix yaalalil xk’ulb’al qanawom rik’in li paab’aal.
Naq naqak’anjela li qapaab’aal re xpaab’ankil lix chaq’rab’ li Dios—us ta nokoxse’e li ruchich’och’—malaj naq naqatz’eqtaana yalaq na’leb’ li naxsahila rib’ rik’in li q’etok sumwank, yooko chixk’anjelankil li qapaab’aal, ut chi jo’kan naq naniman li qapaab’aal.
Jo’kan ajwi’, xtzolb’al lix Hu laj Mormon chi kok’ aj xsa’ naxnimob’resi li qapaab’aal. Maajun chik hu wan li naxch’olob’ xyaalal li Jesukristo rik’in xnimal li wankilal ut chi saqen ru jo’ a’an. Eb’ lix profeet, chi musiq’anb’il xb’aan li Qaawa’, ke’ril li qakutankil ut ke’xsik’ ru li na’leb’ li q’axal wi’chik tooxtenq’a. Lix Hu laj Mormon, a’an li qamanual re xkolb’al qib’ sa’ roso’jikeb’ li kutan a’in.
Ut li tz’aqal kolb’a-ib’ nachal naq naqajunaji qib’ rik’in li qaChoxahil Yuwa’ ut li Jesukristo! Li yu’am chi maak’a’ li Dios nujenaq rik’in li xiw. Li yu’am chi wan li Dios nujenaq rik’in li tuqtuukilal. Yaal a’in xb’aan naq neke’osob’tesiik sa’ musiq’ej li tiikeb’ chi paab’ank. Xk’ulb’al li na’leb’ chi k’utb’esinb’il, a’an jun reheb’ li xnimal ru osob’tesiik a’an.
Li Qaawa’ kixye naq wi toopatz’oq, naru taqak’ul “chi tasal tasal li k’utb’esinb’il na’leb’.” 20 Ninyeechi’i eere naq sa’ xnimankil lee wankil chixk’ulb’al li k’utb’esinb’il na’leb’, li Qaawa’ texxb’eresi ut texrosob’tesi rik’ineb’ li musiq’ejil maatan chi numtajenaq.
Li rox na’leb’: ink’a’ xkanab’ankil xkawresinkil qib’
Sa’ ajwi’ xhoonalil li usaak, laj Moroni ink’a’ kixkanab’ xkawresinkil lix tenamit. Maajun wa kixkanab’. Maajun wa ki’ok chi hilank.
Laj tza maajun wa naxkanab’ qapleetinkil. Chi jo’kan, maajun wa naru taqakanab’ xkawresinkil qib’. Wi ak xqatzol xtenq’ankil qib’ qajunes qib’—sa’ tib’elej, sa’ k’a’uxlej, ut sa’ musiq’ej—kawresinb’ilo chi us chi numtaak sa’ xb’een laj tza.
Ex inraarokil komon ixq, wan eeseeb’al chixyiib’ankil li kolb’a-ib’ na’ajej choq’ eere ut choq’ reheb’ lee raarookil komon. Jo’kan ajwi’, tiqib’anb’ilex rik’in xwankilal li choxa li naxk’e eewankil chixkawresinkil xpaab’aaleb’ lee komon chi chaab’il. 21 Ut laa’ex maajun wa nekekanab’ xb’aanunkil. Xek’ut xyaalalil a’an chiru li chihab’ a’in.
Meekanab’ xik chi uub’ej! Lee b’aanuhom re xkolb’al rix lee junkab’al ut xkawresinkil xpaab’aaleb’ lee raarookil komon taarosob’tesiheb’ k’iila tasal tenamit li toj te’chalq.
Ex inraarokil komon ixq, k’a’jo’ xk’ihal li usilal li naru taqoyb’eni! Li Qaawa’ xexxk’e arin anajwan xb’aan naq xnaw naq tz’aqal eeseeb’al re xnumsinkileb’ li ch’a’ajkilal re roso’jikeb’ li kutan a’in. Xnaw naq teetaw ru xnimal ru lix k’anjel ut naq kawalaqex chi tenq’ank chixtz’aqob’resinkil ru.
Ink’a’ tinye naq moko ch’a’ajaq ta li k’a’ru chalel, a’b’an tinyeechi’i eere naq xnimalaq ru li k’a’ru chalel choq’ reheb’ li kawresinb’ileb’ ut li toj neke’xkawresi rib’ chi wank jo’ k’anjeleb’aal sa’ ruq’ li Qaawa’.
Ex inraarokil komon ixq, moko yal ta taqakuy li kutankil a’in. Chiqak’ul b’an li k’a’ru chalel rik’in paab’aal! Naru naq li kutan li choqinb’il, a’an xhoonalil li usaak sa’ musiq’ej. Naru naq a’an xhoonalil naq li qawankil nimaq wi’chik chiru qawankil sa’ xhoonalil li tuqtuukilal.
Ninyeechi’i eere naq wi taqayiib’ li qakolb’a-ib’ na’ajej, taqakawresi qib’ chixpaab’ankil li Dios, ut maajun wa taqakanab’ xkawresinkil qib’, li Dios toorosob’tesi. A’an “tooxkol; relik chi yaal, jo’kan naq tixye tuqtuukilal re li qaam, ut tixk’e nimla paab’aal qe, ut … tixk’e chiqayo’oni naq sa’ xk’ab’a’ a’an tookole’q.” 22
Sa’ xkawresinkil eerib’ chixk’ulb’al li k’a’ru chalel rik’in paab’aal, teek’ul li ninqi yeechi’ihom a’in! Ninch’olob’ xyaalal a’in, ut ninwotz inrahom choq’ eere ut li woyb’enihom cherix sa’ lix loq’laj k’ab’a’ li Jesukristo, amen.