Jolomil ch’utub’aj-ib’
Li maatan q’axal nim re li Alalb’ej
Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2020


Li maatan q’axal nim re li Alalb’ej

Rik’in li Jesukristo, naru tookole’q chiru li rahilal li teneb’anb’il xb’aan li qamajelal, jo’ ajwi’ li rahilal li nachal yal chi jo’kan sa’ qayu’am.

Naq yookin chirilb’al lix Hu laj Mormon re xkawresinkil jun tzolok sa’ Kim, Taaqehin sa’ li chihab’ xnume’, xtoch’e’ inch’ool xb’aan li kixye laj Alma naq kixk’e reetal chixjunil lix maakeb’, “ink’a’ naru nawan k’a’ruhaq q’axal nim ut q’axal k’a jo’ ta inrahilal.” 1 Tento tinye naq xtoch’e inch’ool xb’aan lix cholob’ankil li rahilal q’axal nim xb’aan naq yookin chaq chixnumsinkil li rahilal xb’aan jun ch’ina pek sa’ lin kenq’. Maajun wa xk’ulum jun winq “li xninqal ru na’leb’,” naq “li k’a’ru ka’ch’in ut moko nimob’resinb’il ta,” “xk’ehe’ chi uxmank.” 2

Li raatin laj Alma xtoch’ ajwi’ inch’ool xb’aan naq sa’ lix jaltesinkil ru lix Hu laj Mormon sa’ Ingles, li aatin q’axal nimnaxch’olob’ chi kok’ aj xsa’ li k’a’ru jwal ch’ina-us malaj loq’. Laj Jose Smith kixtz’iib’a naq lix b’aatal li anjel aj Moroni “q’axal nim xsaqal ru,” “jun saqal ru li naq’axok re k’a’ruhaq chik li rilom chaq sa’ li ruchich’och’.” 3 A’b’an, q’axal nim naru ajwi’ xch’olob’ankil xnimal li k’a’ru yib’ ru. Chi jo’kan naq laj Alma ut xkomon chik li hu neke’xch’olob’ li rahilal q’axal nim jo’ li “yot’e’k rik’in rahilal,” ut li “tawasiik chi q’axal numtajenq.” 4

Li raatin laj Alma naxk’ut xyaalalil naq sa’ junaq kutan, tento taqak’ul xrahilal chixjunjunqaleb’ li qamaak. A’an li naxpatz’ li tiik ruhil na’leb’, ut li Dios ink’a’ naru tixjal. 5 Naq xnaq sa’ xch’ool laj Alma “chixjunil” lix maak—ut lix maak re xsachb’al xpaab’aleb’ li ras riitz’in—k’a’jo’ xnimal lix rahilal li kixk’ul, ut “kiyot’e’ li raam rik’in nimla xiw li ink’a’ naru xch’olob’ankil,” naq kixk’oxla xaqliik chiru li Dios. Kiraj naq “taamaak’a’o’q, li raam jo’ ajwi’ lix tib’el.” 6

A’b’anan, ki’ok chi jalaak chixjunil, chan laj Alma, naq “kixchap xk’a’uxl” “xk’ulunik jun li Jesukristo … re xtojb’al rix lix maak li ruchich’och’,” ut a’an “kixjap re sa’ xch’ool: At Jesus, Ralal li Dios, chawuxtaana wu.” Sa’ xk’ab’a’ li na’leb’ ut li tz’aam a’an, laj Alma kinujob’resiik rik’in li sahil ch’oolejil “q’axal nim,” “li numtajenaq jo’ chanru chaq inrahilal.” 7

Misach sa’ qach’ool naq li rajom li jalb’a-k’a’uxlej, a’an risinkil li rahilal ut xk’eeb’al li sahil ch’oolejil ruuchil a’an. B’antiox re “xnach’il lix chaab’ilal,” 8  tz’aqal naq nokochal rik’in li Kristo—chi wan qapaab’aal chirix ut chi jaljo qach’ool chi yaal—li nimla riiq li qamaak na’isiman sa’ qab’een ut nak’eeman sa’ xb’een a’an. Nak’ulman a’in ka’ajwi’ xb’aan naq li ani li maak’a’ xmaak kixk’ul “rahilal li q’axal numtajenaq” 9 xb’aan chixjunil lix maakeb’ lix yo’ob’tesihom—jun rahilal q’axal nim li kixk’e chi elk xkik’el ruuchil tiqob’. Chi jo’kan naq li Kolonel nokoxtij sa’ loq’laj hu naq ink’a’ naru taqataw ru “chan ru xnimal” li “qarahilal” li taqak’ul wi ink’a’ taqajal qak’a’uxl. A’b’an rik’in xnimal li rusilal naxye ajwi’ naq “laa’in, li Dios, kinnumsi li k’a’aq re ru a’in choq’ re chixjunileb’, re naq ink’a’ te’xnumsi rahilal wi te’xjal xk’a’uxl” 10 —a’an li jalb’a-k’a’uxlej li nokoxtenq’a “chixyalb’al xnumtajenaqil li sahil ch’oolejil” li kixyal laj Alma. 11 Xb’aan li nal’eb’ a’in, “sachso ninkana.” 12 A’b’an, toj wan xkomon li naxk’e li Kristo.

Wan naq li rahilal q’axal nim nachal moko xb’aan ta li qamaak, xb’aan b’an xmaak junaq chik malaj yal chi jo’kan. Sa’ li hoonal a’an, maare taaye jo’ kixye laj Salmista:

“Maaka’ch’in naq nayot’e’k li waam, ninsiksotk kama’ tawi’ yookin chi kamk.

“… Nachalk li ke chiwix xb’aan lin xiw.

“… Ani taxaq xk’ehok inxik’ kama’ li wank re li mukuy, re raj tinrupupiq ut toxinhilanq.” 13

Eb’ laj b’anonel, laj k’ehol na’leb’, ut laj ch’olob’anel chaq’rab’ naru neke’tenq’ank chixk’osb’al li rahilal a’an. A’b’an, k’ehomaq reetal, chixjunileb’ li chaab’il maatan—jo’ li wankeb’ re a’an—neke’chal rik’in li Kolonel. 14 Maak’a’ naxye k’a’ru xk’ehok li qarahilal, lix yo’leb’aal li k’iraak, a’an li Jesukristo. Ka’ajwi’ a’an wan tz’aqal xwankil chixtuqub’ankil chixjunil li majelal, chixtiikob’resinkil chixjunil li ink’a’ us, chixk’irtesinkil chixjunil li yok’olal, ut chixk’eeb’al chixjunil li osob’tesink. Jo’eb’ laj najter q’e kutan, ninch’olob’ xyaalal naq “moko wan ta junaq xyuwa’il aj tij li ink’a’ ta naxnaw ruxtaanankil ut xtoq’ob’ankil qu,” 15 wan b’an jun aj Tojol qix li nokoxra ut li kikub’e chaq sa’ choxa ut “kixnumsi li rahilal ut ch’a’ajkilal ut xyalb’al rix, li jar paay wan … , re taaruuq tixnaw … chan ru xk’eeb’al xtenq’ankileb’ lix tenamit.” 16

Choq’ re yalaq ani li naxye naq q’axal ra xrahilal ut naq maa’ani chik naxtaw ru, maare yaal a’an. Maare maajun li komon, li amiiw, chi moko aj jolominel sa’ li tijonelil naru chixtawb’al ru—us ta neke’xyal xq’e—k’a’ru nakaweek’a chi moko naru chatenq’ankil. A’b’anan, chanawaq a’in: wan jun li naxtaw ru chi tz’aqal li yookat chixk’ulb’al, jun li “q’axal kaw wi’chik xmetz’ew chiru chixjunil li ruchich’och’,” 17 ut “wan xwankil re xb’aanunkil chixjunil chi numtajenaq chik chiru li nakatz’aama malaj nakak’oxla.” 18 Taa’uxq chixjunil jo’ naraj a’an, a’b’an junelik wan xch’ool li Kristo chixk’irtesinkil chixjunil laa rahilal.

Wi taakanab’ a’an chak’irtesinkil, taak’e reetal naq wan xyaalalil li rahilal xak’ul. Naq ki’aatinak chirixeb’ li chaab’il kristiaan sa’ li Santil Hu, li apostol aj Pablo kixye naq “li Dios … xkawresihom chaq li q’axal chaab’il choq’ reheb’ sa’ xrahilaleb’, xb’aan naq wi maak’a’ li rahilal ink’a’ te’tz’aqloq ru.” 19 K’ehomaq reetal, li rajom li Dios ut li rajom li qawanjik sa’ ruchich’och’, a’an li sahil ch’oolejil, 20 a’b’an ink’a’ naru taatz’aqloq qe qu sa’ li choxahil sahil ch’oolejil chi maak’a’ xyalb’al qix. Laj Pablo kixye ajwi’ naq li Kolonel “sa’ xk’ab’a’ li rahilal xkanaak wi’ chi tz’aqal re ru.” 21 Chi jo’kan, maapaab’ xhasb’ laj tza li naxye naq wi ta chaab’ilaqat chik, ink’a’ raj taak’ul li rahilal.

Maapaab’ ajwi’ li tik’ti’ naq xb’aan li rahilal nakak’ul, moko sik’b’il ta aawu xb’aan li Dios, ut naq maajun rahilal naxk’ul li ani sik’b’il ru. Chak’e b’an reetal anihat, jo’ kixk’e reetal laj Jwan aj K’utb’esinel sa’ lix nimla k’utb’esinb’il na’leb’ chirix roso’jikeb’ li kutan. Laj Jwan kiril “naq k’a’jo’ xk’ihaleb’ li tenamit! Maa’ani naruhank chirajlankileb’: chalenaqeb’ chaq sa’ chixjunileb’ xteepal li xtenamit sa’ ruchich’och’, yalaq chan ru neke’ilok ut neke’aatinak, xaqxookeb’ chiru li nimajwal k’ojarib’aal ut chiru li Karneer, tiqtookeb’ rik’in saqi aq’ … ut eb’ a’an ke’xjap re chi kaw xyaab’eb’ xkux: “Li kolb’a-ib’ nachalk rik’in li qaDios.” ” 22

A’an kixpatz’: “Eb’ li tiqtookeb’ rik’in saqi aq’, aniheb’ ut b’ar xlaje’chalk chaq?” A’an kixk’ul xsumenkil: “A’aneb’ a’in li xe’chalk chaq sa’ li xnimal rahilal; xe’xpuch’ li raq’eb’ ut xe’xsaqob’resi sa’ li xkik’el li Karneer.” 23

Ex was wiitz’in, xk’ulb’al li rahilal sa’ tiikilal naxk’e eek’ulub’ chi wank jo’ li sik’b’ileb’ ru xb’aan li Dios. Ut li k’a’ru yeechi’inb’il reheb’, yeechi’inb’il ajwi’ eere. Jo’ kixye laj Jwan, “Ink’a’ chik textz’okaaq chi moko te’chaqiq chik eere; ink’a’ chik texk’ate’q xb’aan li saq’e chi moko xb’aan xtiqwal chixjunil k’a’aq re ru. Xb’aan naq li Karneer li wank sa’ xyi li nimajwal k’ojarib’aal texxb’eresi ut tixk’am eeb’e toj sa’ xyo’leb’aal li yu’amha’. Ut li Dios taachaqihob’resinq re chixjunil lix ya’aleb’ eeru.” 24

“Ut ink’a’ chik taawanq kamk, chi moko yaab’ak, chi moko japok e malaj rahilal.” 25

Ninch’olob’ xyaalal naq xb’aan lix chaab’ilal li Jesukristo ut lix tojb’al rix li maak, naru tookole’q chiru li rahilal li teneb’anb’il xb’aan li qamajelal, jo’ ajwi’ li rahilal li nachal yal chi jo’kan sa’ qayu’am. Chi b’eresinb’il xb’aan a’an, k’a’jo’ xnimal li loq’alil ut li sahil ch’oolejil taqak’ul—jun sahil ch’oolejil q’axal nim ut tz’aqal choq’ re li junjunq qe, jo’kan naq li “qacha” taa’ok choq’ li k’a’ru naq’axok re xch’ina-usil yalaq chik k’a’ru sa’ li ruchich’och’. 26 Re naq teeyal li sahil ch’oolejil a’an anajwan ut chi junelik, nekexinb’oq chixb’aanunkil li kixb’aanu laj Alma: kanab’ naq lee k’a’uxl tixchap li maatan q’axal nim re li Ralal li Dios, jo’ k’utb’esinb’il sa’ lix evangelio li wan sa’ lix tz’aqal ut yo’yookil Iglees. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.

Isi reetalil