“Domo Eso ni Veivakalesui Mai: Vakadewataki ni iVola i Momani,” Lako Mai, Mo Muri Au—Me Baleta na iTikotiko kei na Lotu: Vunau kei na Veiyalayalati 2025 (2025)
“Na Vakadewataki ni iVola i Momani,” Lako Mai, Mo Muri Au—Me Baleta na iTikotiko kei na Lotu: 2025
Domo Eso ni Veivakalesui Mai
Vakadewataki ni iVola i Momani
Ena Epereli ni 1829, na vula a ciqomi kina na wase e 6–9 ni Vunau kei na Veiyalayalati, a cakacaka levu nei Josefa Simici na vakadewataki ni iVola i Momani. Eda sega soti ni kila na matailalai ni iwalewale veivakurabuitaki ni vakavakadewa, ia eda kila ni o Josefa Simici e a daurairai, ka vukei mai na iyaya eso a vakarautaka na Kalou: e rua na vatu makare ka vakatokai na Urimi kei na Cumimi kei na dua tale na vatu ka vakatokai me vatu daurairai.
Ni a tarogi emuri o koya me baleta na sala a vakadewataki kina na ivolatukutuku oqo, a kaya o Josefa “ni a sega ni nakiti me tukuni ki vuravura na kena matailalai taucoko.” E a dau kaya vakavuqa ni a vakadewataki “ena isolisoli, kei na kaukauwa ni Kalou.”
Na itukutuku e ra, mai vei ira era a raica e matadra na cakacaka ni vakavakadewa, era tokona na ivakadinadina i Josefa.
E vakabauti ni kato oqo, ka taukena ko Airame Simici, a vakayagataki me vunitaki toka kina vakawawa na peleti koula.
Ema Simici
“Ni a vakadewataka tiko na iVola i Momani na watiqu, au a vola e dua na kena iwase, ni cavuta tiko mai o koya na iyatuvosa yadua, na vosa ki na vosa, ia ni yacova o koya na yaca ni veika eso ka sega ni cavuta rawa, se eso na vosa balavu, a sipeli‑taka ga mai o koya, ia niu volai ira tiko, kau cakava e dua na cala ena kena sipeli‑taki, ena tarovi au o koya ka vakadodonutaka dina ga ni dredre vua me raica na cava au a vola tiko ena gauna oya. Na vosa mada ga na Seraia a sega ni rawa ni cavuta taumada, ia a sipeli‑taka ga mai, ka’u qai cavuta yani vua.”
“Era dau biu tu ga na peleti e dela ni teveli ka sega ni bau tovolei me vunitaki, ologi toka ga ena dua na iubi ni teveli lineni lailai, kau a solia vua me dau ologi ira kina. Dua na gauna au a vakayamoci ira na peleti, nira davo toka e dela ni teveli, ka vakamuria e ligaqu na kedra ituvaki kei na ibulibuli. Era vaka me ra malumu tu ga me vaka na pepa vavaku, ka dau tatavasavasa ni vakacereki na batibatina ena idovidovi ni kakana, me vaka e dau cakava edua ni vakacereka na batibati ni dua na ivola. …
“Au vakabauta ni sa ka dina vakalou na iVola i Momani—kau sega sara ga ni vakatitiqataka vakalailai. Au yalovakacegu ni sega ni dua na tamata e rawa ni cavuta tikoga mai gusuna na veika me volai vakavo kevaka e vakauqeti kina; ena gauna au nona liganivolavola tiko kina, ena dau cavuta tiko mai vei au o [Josefa] ena vica vata na auwa na ka me volai; ni oti mai na kana, se ni oti e dua na ka e curukoso, ena tekivu sara ga mai na vanua a mai yaco toka kina, ka sega mada ga ni bau raica na veika sa volai tu se me wiliki yani vua edua na tikina. Oqo e dua na ka a matau vua me cakava. Ena sega beka ni dua na tamata vuli me na cakava rawa oqo; ia, vua e dua e lecaika tu ka tawavuli me vakataki koya, sa na qai sega sara ga ni rawa.”
Oliva Kaudari
“Au a vola ena noqu peni na iVola i Momani taucoko (vakavo ga e vica na drauna) ni lutu mai na tebe ni gusuna na parofita, ena nona vakadewataka ena isolisoli kei na kaukauwa ni Kalou, ena vakayagataki ni Urimi kei na Cumimi, se, me vaka e vakatokai ena ivola, na daunivakavakadewa tabu. Au a raica e mataqu, ka taura ena ligaqu, na peleti koula ka a vakadewataki mai kina. Au a raica talega na daunivakavakadewa.”