Nkọwa n’uju sitere na Ụzọ nke Getsemane, site n’aka Steve McGinty

Maachị 3–9: “Mụọ ihe banyere M”

Ozizi na Ọgbụgba ndụ niile 19

O were Martin na Lucy Harris ọtụtụ afọ inwete otu niime ubi ndị kachasi mma na Palmyra, New York. Mana na 1829 ọ bịara doo anya na Akwụkwọ nke Mọmọn ka enwere ike ibipụta naanị ma Martin nyefee ubi ya n’aka ụlọ ego iji kwụọ onye mbipụta ụgwọ. Martin nwere ama banyere Akwụkwọ nke Mọmọn, mana Lucy enweghị ya. Ọ bụrụ ma Martin gaaniihu inyefe n’aka ụlọ ego ma Akwụkwọ nke Mọmọn ekweghị orire nke ọma, ubi ya ga-efunahụ ya, tinye alụmdi na nwunye ya na nsogbu, ma mebie ugwu ya niime obodo ahụ. Agbanyeghị na ọnọdụ anyị dị iche site na nke Martin, n’oge ụfọdụ ma ọ bụ ọzọ anyị niile na-ezute ajụjụ ndị rara ahụ dị ka ndị ahụ o zutere: Gịnị bụ uru ozi ọma nke Jizọs Kraịst baara m? Kedụ ihe m dị njikere iji chụọ aja iji wulite alaeze nke Chineke? Martin Harris n’ikpeazụ kpebiri na ya ga-enyefe ubi ya n’aka ụlọ ego ka enwee ike bipụta kọpị 5,000 mbụ nke Akwụkwọ nke Mọmọn. Mana ọbụna aja nke a—na aja ọbụla anyị nwere ike ịchụ—dị obere ma atụnyere ya aja nke Jizọs Kraịst, “nke kachasị ha niile” (Ozizi na Ọgbụgba ndụ niile 19:18), onye gbara ọbara site n’oghere niile iji zọpụta onye chegharịrị echegharị.

Maka ozi ndị ọzọ banyere mbipụta Akwụkwọ nke Mọmọn, lee Ndị nsọ, 1:76–84.

Nchepụta niile maka Ọmụmụ ihe N’Ebe obibi na na Nzukọ nsọ

Ozizi na Ọgbụgba ndụ niile 19:1–12

“Mụ onwe m, Chineke, a bụ m ebighị ebi.”

Josef Smith kọwara na mkpughe ahụ dị niime nkeji 19 bụ “iwu nsọ … nye Martin Harris, enyere site n’aka ya onye dị Ebighị ebi” (isi nkeji). Chọọ ebe ndị nọ niime amaokwu 1 ruo 12 ebe Onyenwe anyị kwusiri ike ọdịdị ebighị ebi Ya. Gịnị mere i jiri chee na ọ dị mkpa nye Martin Harris ịma nke a banyere Onyenwe anyị? Kedụ ihe kpatara o ji dị mkpa na anyị ga-amata ya?

Kedụ ihe i chere mere eji akpọ Jizọs Kraịst “mmalite na ọgwụgwụ”? (amaokwu 1).

Ozizi na Ọgbụgba ndụ niile 19:15–20

Jizọs Kraịst tara ahụhụ ka m wee chegharịa ma bịakwute Ya.

Agba Ọhụụ kọwara ntaram ahụhụ nke Onye Nzọpụta niime Getsamena site na echiche nke ndị hụtara ya. Niime Ozizi na Ọgbụgba ndụ niile 19:15–20, Jizọs Kraịst kwuru banyere ntaram ahụhụ Ya site na echiche nke onwe Ya. Dị ka ị na-agụ nkọwapụta nke onwe nke a dị nsọ, chọpụta otu Onye Nzọpụta si kọwaa ntaram ahụhụ Ya. Tulee ihe mkpụrụ okwu ọbụla ma ọ bụ nkebiokwu ọbụla na-akuziri gị. Gịnị mere Onye Nzọpụta si dị njikere ịta ahụhụ? I nwekwara ike chọpụta ọzọ niime Jọn 15:13; Mozaya 3:7; Alma 7:11–12; Ozizi na Ọgbụgba ndụ niile 18:10–13.

Mmetụta ahụ i na-enwe dị ka ị na-amụ ntaram ahụhụ nke Onye Nzọpụta nwere ike kpalie ajụjụ ndị dị ka ndị a: Gịnị mere Onye Nzọpụta si taa ahụhụ maka mmehie m niile? Gịnụ mere o ji dị mkpa na m chegharịrị iji nata uju ngọzi nke aja Ya? I nwere ike chọta nghọta niile banyere ajụjụ ndị a na ndị ọzọ niime ozi nke Okenye Ulisses Soares “Jizọs Kraịst: Onye Nlekọta nke Mkpụrụ obi Anyị” (Liahona, Me 2021, 82-84). Dị ka ị na-amụ ihe, kedụ mmetụta ndị na-abịa n’uche gị? Tulee idedata mmetụta gị niile banyere Jizọs Kraịst na aja Ya maka gị.

Dị ka akụkụ ihe ọmụmụ gị na ofufe gị, i nwere ike chọọ otu abụ nke i nwere ike igere ntị ma ọ bụ bụọ nke na-egosipụta obi ekele gị nye Onye Nzọpụta maka ntaram ahụhụ Ya n’aha gị. “E Guzooro M N’ịtụnaanya Niile” (Abụ niile, no. 193) bụ ọmụmaatụ dị mma.

Kedụ mmetụta ị na-enwe na Nna nke Eluigwe na Jizọs Kraịst ga-achọ ka i mee dị ka ihe nsonazụ banyere mmetụta i nweworo na ihe ị mụworo?

Lee kwa “Jizọs Kraịst ga-enyere gị aka,” Maka Ume nke Ndị Ntoroọbịa: Odudu maka Ime Nhọrọ niile (2022), 6–9; Isiokwu niile na Ajụjụ niile, “Aja mgbaghara mmehie nke Jizọs Kraịst,” “Nchegharị,” Ọba akwụkwọ Ozi ọma; D. Todd Christofferson, “Onyinye Sinachi nke Nchegharị,” Liahona, Nov. 2011, 38–41; “Jizọs Tara ahụhụ na Getsamena” (vidiyo), Ọba akwụkwọ Ozi ọma.

The Savior Suffers in Gethsemane

Jesus, Peter, James, and John retire to the Garden of Gethsemane. Jesus submits to the Father's will and begins to suffer for the sins and afflictions of mankind. He is then betrayed and arrested. Matthew 26:36–57

Ozizi na Ọgbụgba ndụ niile 19:23

Udo na-abịa site n’ịmụ ihe banyere Jizọs Kraịst na isoro Ya.

Tulee ịkpọ oku nke Onye Nzọpụta: “Mụta maka m.” Kedụ ihe ị na-amụta banyere Jizọs Kraịst niime Ozizi na Ọgbụgba ndụ niile 19? Dekọọ echiche gị niile, ma tulee otu eziokwu ndịa banyere Onye Nzọpụta si enyere gị aka chọta udo. Gịnị ka ọ pụtaara nye gị “ije ije n’ịdị nwayọọ nke Mmụọ [Ya]”?

Lee kwa Henry B. Eyring, “Ịchọta Udo Nke Onwe,” Liahona, Me 2023, 29–31; “Udo niime Kraịst” (vidiyo), Ọba Akwụkwọ Ozi ọma.

Peace in Christ

Ozizi na Ọgbụgba ndụ niile 19:26–41

Ngọzi niile nke Chineke dị ukwuu karịa akụ niile nke ụwa.

Akwụkwọ nke Mọmọn agaghị ahịa nke ọma na Palmyra. Niihi ya, Martin Harris mesịrị n’ikpeazụ ree akụkụ ala ubi ya iji kwụọ ụgwọ n’aka onye mbipụta (lee “Ụtụ niile nke Martin Harris,” niime Mkpughe niile dị N’ọnọdụ, 7–8). Chee echiche maka aja nke Martin—na ngọzi niile ị nataworo niihi ya—dị ka ị na-agụ Ozizi na Ọgbụgba ndụ niile 19:26–41. I nwekwara ike chee echiche banyere ihe Onyenwe anyị gwaworo gị iji chụọ aja. Kedụ ihe ị na-ahụ niime amaokwu ndịa na-akpatemmụọ gị ịchụ aja ndị a jiri “ịńụrị ọńụ” na “obi ụtọ”? (lee kwa amaokwu 15–20).

Nkọwa n’uju sitere na Ubi Martin Harris, site n’aka Al Rounds

Maka nchepụta ndị ọzọ, lee mbipụta niile nke ọnwa nke a nke Liahona na magazin niile Maka Ume nke Ndị Ntoroọbịa.

Nchepụta niile maka Ikuziri Ụmụntakịrị ihe

Ozizi na Ọgbụgba ndụ niile 19:16–19

Jizọs Kraịst tara ahụhụ maka m.

• I nwere ike nyere ụmụ gị aka nwete mmetụta nkwanye ugwu na obi ekele maka Onye Nzọpụta site na-ịgụkọta ọnụ Ozizi na Ọgbụgba ndụ niile 19:16–19 ma ọ bụ “Isi nke 51: Jizọs tara ahụhụ niime Ubi nta nke Getsamane,” dị niime Akụkọ Agba Ọhụrụ niile, 129–32, ma ọ bụ vidiyo kwekọrịtara dị niime Ọba akwụkwọ Ozi ọma. Tulee ịkwụsịtụ iji hụ na ụmụ gị ghọtara ma kwe ha ikwupụta mmetụta ha. N’ịmaatụ, niime amaokwu 16, gịnị bụ “ihe ndị a” Jizọs tara ahụhụ niihi anyị? (Lee Mozaya 3:7; Alma 7:11–12). Kedụ ihe anyị na-amụta site na nkọwa Ya nke ntaram ahụhụ Ya? Olee otu anyị nwere ike isi gosi obi ekele anyị niihi ihe O meere anyị?

Chapter 51: Jesus Suffers in the Garden of Gethsemane

Nyere ụmụntakịrị aka mụta ihe site n’akwụkwọ nsọ. Ọ na-ara ụfọdụ ụmụntakịrị ahụ ịgụ akwụkwọ nsọ. Ilekwasị anya n’otu amaokwu ma ọ bụ nkebiokwu nwere ike nye aka.

• Gị na ụmụ gị nwere ike lee anya niime Abụ niile ma ọ bụ na Akwụkwọ abụ nke Ụmụntakịrị maka ukwe ndị na-enyere gị aka gosipụta mmetụta gị banyere Jizọs Kraịst (lee index isiokwu niime akwụkwọ ndị a).

Ozizi na Ọgbụgba ndụ niile 19:18–19, 24

Jizọs Kraịst rubeere Nna nke Eluigwe isi, ọbụna mgbe o siri ike.

• Ịta ahụhụ maka mmehie anyị siri ezigbo ike, mana Jizọs Kraịst dịịrị njikere ime ya iji rubere Nna Ya isi na iji gosi ịhụnaanya Ya maka Ya na maka anyị. Unu nwere ike lekọọ anya ọnụ n’otu foto nke Jizọs Kraịst na-ata ahụhụ na Getsamene (dị ka ndị ahụ dị niime ndepụta nke a) ma rịọ ụmụ gị ịgwa gị ihe ha maara banyere ihe na-eme niime foto a. Unu nwere ike gụkọta ọnụ Ozizi na Ọgbụgba ndụ niile 19:18–19, 24 iji kwusie okwu ike na ntaram ahụhụ maka mmehie anyị bụ ihe kachasị sie ike onye ọbụla meworo, mana niihi Jizọs hụrụ Nna Ya na anyị naanya, O rubeere uche nke Chineke isi (lee kwa Mozaya 3:7). Kedụ ihe ndị rara ahụ Chineke kwuru ka anyị mee? Olee otu anyị nwere ike isi chọta mgbam ume iji rubere Ya isi?

Ozizi na Ọgbụgba ndụ niile 19:23

“Mụta ihe maka m, ma gee ntị n’okwu m niile.”

• I nwere ike nyere ụmụ gị aka chee maka ihe omume dị mfe nke nwere ike ịdaba ya na nkebiokwu ndị dị niime Ozizi na Ọgbụgba ndụ niile 19:23. Gụọ amaokwu ahụ ọtụtụ mgbe dị ka ha na-eme ihe omume ndị ahụ. Gịnị bụ ụfọdụ ụzọ ndị anyị nwere ike iji mụọ maka Kraịst ma gee ntị n’okwu Ya niile?

Ozizi na Ọgbụgba ndụ niile 19:38

Ngọzi niile nke Chineke dịcha ukwuu karịa akụ niile nke ụwa.

• Gị na ụmụ gị nwere ike otu otu jide otu kọpị Akwụkwọ nke Mọmọn ma na-ekesa ihe na-amasị ha banyere ya. Kwuo na nke nke okwu banyere aja nke Martin Harris ka enwee ike bipụta Akwụkwọ nke Mọmọn (lee Akụkọ niile nke Ozizi na Ọgbụgba ndụ niile, 33). Kedụ ihe Onyenwe anyị gwara Martin niime Ozizi na Ọgbụgba ndụ niile 19:38 nke nwere ike bụrụ na o nyeworo ya aka kwesị ntụkwaasị obi ma dị nrube isi? Nyere ụmụ gị aka chee maka otu ihe ha nwere ike iji chụọ aja iji rubere Chineke isi ma ọ bụ nye aka n’ọrụ Ya.

  Chapter 7: Witnesses See the Gold Plates: 1829–1830

Maka echiche ndị ọzọ, lee mbipụta ọnwa nke a nke magazin Friend.

Kraịst na-ekpe ekpere niime Ubi nta nke Getsamene, site n’aka Hermann Clementz