Makambo mike mike uta na Nzela ya Getesemane, na Steve McGinty

Sanza ya Misato 3–9: Boyekola Epai na Ngai”

Malongi mpe Mayokani 19

Ezwaki Martin mpe Lucy Harris mibu mingi mpona kozwa moko ya bilanga ya kitoko mpenza na Palmyra, New York. Kasi na 1829 ekomaki polele ete Buku ya Mormon ekokaki kobimisama bobele soki Martin adefi mosolo na kosimbisaka elanga na ye mpo na kofuta mobimisi ya buku na masini. Martin azalaki na litatoli ya Buku ya Mormon, kasi Lucy azalaki na yango te. Soki Martin akendaki liboso na kosimbisaka elanga mpo na kodefa mosolo mpe Buku ya Mormon etekamaki malamu te, alingaki kobungisa elanga na ye, kotia libala na ye na likama, mpe kobebisa lokumu na ye na lisanga. Atako makambo ya bomoi na biso ekeseni uta na oyo ya Martin, na ngonga moko boye to mosusu biso banso tokokutana na mituna ya mpasi lokola oyo akutanaki na yango: Nini ezali motuya ya nsango malamu ya Yesu Klisto epayi na ngai? Nini nazali kolinga kobonza mpo na kosalisa botongami ya bokonzi ya Nzambe? Martin Harris nsukansuka azwaki mokano ete akokosimbisa elanga na ye mpo na kodefa mosolo na yango bakopi 5.000 ya yambo ya Buku ya Mormon ekokaki kobimisama na masini. Kasi atako libonza oyo—mpe libonza kani tokoki kosala—ezali moke na kokokanisa na libonza ya yesu Klisto, “ya monene mpenza na nyonso” (Malongi mpe Mayokani 19:18), oyo atangaki makila uta na madusu moko moko ya nzoto mpo na kobikisa bayamboli.

Mpo na kozwa nsango mingi etali bobimisi ya Buku ya Mormon, tala Basantu, 1:76–84.

Makanisi mpo na Koyekola na Ndako mpe na Eklezia

Malongi mpe Mayokani 19:1–12

“Ngai, Nzambe, nazali na nsuka te.”

Joseph Smith alimbolaki emoniseli wana na eteni 19 ezali “motindo … epayi ya Martin Harris, epesami na ye oyo azali Seko” (moto ya eteni). Boluka bisika na milongo 1–12 epai wapi Nkolo abeti nsete ezalela na Ye ya seko. Mpo na nini bokanisi ete ezalaki motuya mpo na Marti Harris ayeba oyo na ntina ya Nkolo? Mpo na nini ezali motuya mpo ete bino boyeba yango?

Mpo na nini bokanisi Yesu Klisto abiangami “ebandeli mpe nsuka”? (molongo 1).

Malongi mpe Mayokani 19:15–20

Yesu Klisto ayokaki mpasi mingi mpo ete nakoka koyambola mpe koya epayi na Ye.

Kondimana ya Sika elimboli mpasi ya Mobikisi na Getesemane uta na miso ya baoyo bamonaki yango. Na Malongi mpe Mayokani 19:15–20, Yesu Klisto alobeli oyo etali mpasi na Ye na emoneli na Ye moko. Ntango bozali kotanga lisolo oyo ya bule, ya moto ye moko, boluka lolenge nini Mobikisi alimbolaki mpasi na Ye. Bokanisa nini liloba to lisakoli moko na moko eteyi bino. Mpo na nini Mobikisi andimaki koyoka mpasi? Bokoki komona mingi na Yoane 15:13; Mosia 3:7; Alma 7:11–12; Malongi mpe Mayokani 18:10–13.

Makanisi bozali na yango ntango bozali koyekola mpasi ya Mobikisi ekoki kotinda bino bomituna mituna lokola oyo: Mpo na nini Mobikisi asengelaki koyoka mpasi mpo na masumu na ngai? Mpo na nini nasengeli koyambola mpo na kozwa litondi ya mapamboli ya libonza na Ye? Bokoki kozwa makanisi etali mituna oyo mpe misusu na nsango ya Mpaka Ulisses Soares “Jesus Christ: The Caregiver of Our Soul ( Yesu klisto: Mopesi bobateli ya Molimo na Biso)” (Liahona, Sanza ya mitano 2021, 82-84). Ntango bozali koyekola, makanisi nini eyei na mayele na bino? Bokanisa kokoma mayoki na bino etali Yesu Klisto mpe mbeka na Ye mpo na bino.

Lokola eteni ya boyekoli mpe bonkumbameli na bino, bokoki koluka loyembo moko oyo bokoki koyoka to koyemba oyo ezali koloba botondi na bino epayi ya Mobikisi mpo na mpasi na Ye na nkombo na bino. “I Stand All Amazed” (Hymns, no. 193) ezali ndakisa malamu.

Boyoki nini Tata na Lola mpe Yesu Klisto bakolinga bino bosala lokola mbano ya maye boyoki mpe boyekoli?

Tala lisusu “Yesu Klisto akosalisa bino,” Mpo na Bokasi ya Bilenge: Mokambi mpo na Kosala Maponi (2022), 6–9; Makambo mpe Mituna; “Bomikabi ya Yesu Klistu,” “Boyamboli,” Biblioteke ya Nsango Malamu; D. Todd Christofferson, “Likabo ya Bonzambe ya Boyamboli,” Liahona, Sanza ya zomi na moko 2011, 38–41; “Jesus Suffers in Gethsemane [Yesu Azali koyoka mpasi na Getsemane]” (video), Gospel Library.

The Savior Suffers in Gethsemane

Malongi mpe Mayokani 19:23

Kimia eyaka uta na koyekola epayi na Yesu Klisto mpe kolanda Ye.

Bokanisa libiangi ya Mobikisi “Boyekola epayi na ngai.” Boyekoli nini na ntina ya Yesu Klisto na kati ya Malongi mpe Mayokani 19? Bokoma makanisi na bino, mpe bomanyola lolenge nini makambo oyo ya solo etali Mobikisi esalisaka bino bozwa kimia. Elingi koloba nini epai na bino “kotambola na bosokemi ya Molimo na [Ye]”?

Tala lisusu Henry B. Eyring, “Finding Personal Peace [Kozwa Kimia ya Moto ye Moko],” Liahona, Sanza ya mitano 2023, 29–31; “Peace in Jesus Christ [Kimia kati na Klisto]” (video), Biblioteke ya Nsango Malamu.

Peace in Christ

Malongi mpe Mayokani 19:26–41

Mapamboli ya Nzambe ezali minene koleka biloko ya motuya ya mabele.

Buku ya Mormon etekamaki malamu te na Palmyra. Lokola litomba, Martin Harris asukisaki koteka eteni monene ya elanga na ye mpo na kofuta nyongo epayi ya mobimisi na masini (tala “The Contributions of Martin Harris [Bopesi mosolo ya Martin Harris],” Revelations in Context, 7–8). Bomanyola libonza ya Martin—mpe mapamboli bozwi mpo na yango—ntango botangi Malongi mpe Mayokani 19:26–41. Bokoki lisusu kokanisa oyo etali maye Nkolo asengi bino bobonzela. Bomoni nini na milongo miye oyo efuli bino mpo na kosala mabonza oyo na “esengo” mpe “bosepeli”? (tala lisusu milongo 15–20).

Makambo mikemike uta na Elanga ya Martin Harris, na Al Rounds

Mpo na makanisi koleka, botala nsango ya sanza oyo na bamagazini Liahona mpe Mpo na Bokasi ya Bilenge .

Makanisi mpo na Koteya Bana

Malongi mpe Mayokani 19:16–19.

Yesu Klisto ayokaki mpasi mpo na ngai.

• Bokoki kosalisa bana na bino bayoka limemya mpe botondi mpona Mobikisi na kotangaka elongo Malongi mpe Mayokani 19:16–19 to “Mokapo 51: Yesu Azali Konyokwama na Elanga ya Getesemane,” na Masolo ya Kondimana ya Sika, 129–32, to video oyo ekokokani na yango na Biblioteke ya Nsango Malamu. Bokanisa kopema mpona koyeba ete bana na bino basosoli mpe mpo na kotika bango baloba mayoki na bango. Ndakisa, na molongo 16, “makambo yango” Yesu ayokelaki mpasi mpo na biso ezali nini? (tala Mosiya 3:7; Alma 7:11–12). Toyekoli nini uta na bolimboli na Ye ya mpasi na Ye? Lolenge nini ekoki biso kolakisa botondi mpo na maye Ye asalaki mpo na biso?

Chapter 51: Jesus Suffers in the Garden of Gethsemane

Bosalisa bana bayekola uta na makomi. Bana misusu bayebi kotanga makomi te. Kobetaka nsete na molongo moko to liboke ya maloba ekoki kosalisa bango.

• Bino mpe bana na bino bokoki kotala na Hymns to Children’s Songbook banzembo oyo esalisaka bino bolakisa mayoki na bino etali Yesu Klisto (tala bobakisi ya makambo na babuku oyo (tala bobakisi ya makambo kati na babuku oyo).

Malongi mpe Mayokani 19:18–19, 24

Yesu Klisto atosaki Tata na Lola, ata ntango ezalaki mpasi.

• Koyoka mpasi mpo na masumu na biso ezalaki kpokoso mpenza, kasi Yesu Klisto azalaki na bolingi ya kosala yango mpo na kotosa Tata na Ye mpe kolakisa bolingo na Ye mpo na Ye mpe mpo na biso. Bokoki koluka elongo elilingi ya Yesu koyokaka mpasi na Getesemane (lokola oyo ezali na liteya oyo) mpe bosenga bana na bino baloba maye bayebi etali nini ezali kosalema na elilingi yango. Bokoki kotanga elongo Malongi mpe Mayokani 19:18–19, 24 mpo na kobeta nsete ete koyoka mpasi mpo na masumu na biso ezali eloko ya makasi mpenza moto moko asala naino te, kasi mpo Yesu alingaki Tata na Ye mpe biso, Ye atosaki bolingi ya Nzambe (tala lisusu Mosiya 3:7). Makambo ya mpasi nini Nzambe asengaka biso tosala? Lolenge nini tokoki kozwa mpiko ya kotosa Ye?

Malongi mpe Mayokani 19:23

“Boyekola epayi na ngai, mpe boyoka maloba na ngai.”

• Bokoki kosalisa bana na bino bakanisa misala ya pete oyo ebalanaka na liboke ya maloba na Malongi mpe Mayokani 19:23. Botanga molongo yango mbala ebele ntango bazali kosala misala yango. Ndenge mosusu nini oyo tokoki koyekola na ntina ya Klisto mpe koyokela maloba na Ye?

Malongi mpe Mayokani 19:38.

Mapamboli ya Nzambe ezali minene koleka biloko ya motuya ya mabele.

• Bino mpe bana na bino bokoki kosala na ngala ya kopi Buku ya Mormon mpe kokabola maye bolingaka etali yango. Na mokuse bosolola etali libonza ya Martin Harris mpo ete Buku ya Mormon ekoka kobimisama na masini (tala Masolo ya Malongi mpe Mayokani, 33). Nkolo alobelaki Martin nini na Malongi mpe Mayokani 19:38 oyo ekokaki kosalisa ye azala bosembo mpe botosi? Bosalisa bana na bino bakanisa eloko oyo bakoki kobonza mpo na kotosa Nzambe to kosunga na mosala na Ye.

  Chapter 7: Witnesses See the Gold Plates: 1829–1830

Mpo na makanisi koleka, botala nsango ya sanza oyo na magazini Moninga .

Klisto Azali kosambelaka na Elanga ya Getesemane,, na Hermann Clementz