Jalam-uuch re Li Kristo ut li saaj aj b’ihom, xb’aan laj Heinrich Hofmann

21–27 julio: B’ar “k’eeb’il naab’al, naab’al li teneb’anb’il”

Tzolʼlebʼ ut Sumwank 81–83

Sa’ marzo re 1832, li Qaawa’ kixb’oq laj Jesse Gause re taawanq choq’ aj tenq’ aj k’ehol na’leb’ chiru laj Jose Smith sa’ li Awa’b’ejil re li Taqenaqil Tijonelil (a’an li Xb’eenil Awa’b’ejil jo’ nayeeman re anajwan). Tzol’leb’ ut Sumwank 81 a’an jun k’utb’esinb’il na’leb’ choq’ re li Hermano Gause chirix lix b’oqb’al. A’b’an laj Jesse Gause ink’a’ kik’anjelak chi tiik, jo’kan naq kib’oqe’ laj Frederick G. Williams choq’ ruuchil. Lix k’ab’a’ li Hermano Williams kikana sa’ xna’aj lix k’ab’a’ li Hermano Gause sa’ li k’utb’esinb’il na’leb’.

Maare chanchan naq yal ch’ina na’leb’ a’in, a’b’an a’an naxk’ut jun xnimal ru yaal: lix k’ihaleb’ li k’utb’esinb’il na’leb’ sa’ li Tzol’leb’ ut Sumwank k’eeb’ileb’ choq’ re kristiaan sa’ junjunqal, a’b’an junelik naru neke’qoksi choq’ qe (chi’ilmanq 1 Nefi 19:23). Naq naqil li na’leb’ kixk’e li Qaawa’ re laj Frederick G. Williams naq “tixk’e xmetz’ew li xb’een aqej li maak’a’ xmetz’ew” naru naqak’oxla ani naru taqakawob’resi (Tzol’leb’ ut Sumwank 81:5). Naq naqil lix b’oqom li Qaawa’ choq’ reheb’ li komon sa’ li Firma Unida “naq te’xb’ak’ rib’ rik’in li sumwank a’in,” naru naqajultikaheb’ li sumwank okenaqo wi’ laa’o. Ut naru naqil lix yeechi’ihom, “Laa’in … wankin chi teneb’anb’il naq nekeb’aanu li k’a’ru ninye,” chanchan ta wi’ naq yoo chiqaatinankil (Tzol’leb’ ut Sumwank 82:10, 15). Naru naqab’aanu a’an, xb’aan naq li Qaawa’ kixye, “Li k’a’ru ninye re li jun ninye re chixjunil” (raqal 5).

Chi’ilmanq “Newel K. Whitney y la Firma Unida,” “Jesse Gause: Consejero del Profeta,” sa’ Revelaciones en contexto, 151–157, 165–168.

Li na’leb’ re tzolok sa’ li ochoch ut sa’ li iglees

Tzolʼlebʼ ut Sumwank 81:4–5; 82:18–19

“Taab’aanu xnimal li chaab’ilal reheb’ laa wech winqilal.”

Sa’ junjunq li raqal sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 81–83, li Qaawa’ nokoxb’oq chixtenq’ankileb’ li kristiaan wankeb’ rajom ru sa’ qasutam. Wi nakawaj, juch’eb’ li raqal a’an naq taataweb’. Jun reheb’ a’an li tz’aqal ch’olch’o ru a’an li wan sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 81:4–5. A’ineb’ junjunq patz’om re aatenq’ankil chixtz’ilb’aleb’ rix li raqal a’in:

• Chan ru naq junaq kristiaan naru nawan chi “q’un xmetz’ew”? K’a’ru naraj naxye “k’e xtenq’ankileb’”? Jo’q’e hoonal week’ahom xtenq’ junaq was wiitz’in naq xweek’a xq’unal inmetz’ew?

• K’a’ raj ru tixk’eheb’ chi “luktaak li ruq’” junaq kristiaan? Chan ru naru “teb’intaqsi” li uq’ej a’an?

• K’a’ru naraj naxye li ch’ol aatin “li xb’een aqej li maak’a’ xmetz’ew”? Chan ru neke’kawob’resiman?

Chan ru naq li Kolonel naxb’aanu a’an choq’ aawe?

Maare sa’ xtzolb’al li raqal a’in chalenaq sa’ aak’a’uxl anihaq li taaruuq “taak’e xtenq’ankil,” “taataqsi,” malaj “taak’e xmetz’ew.” K’a’ru taab’aanu re xtenq’ankil li kristiaan a’an?

K’a’ chik ru nakatzol chirix li k’anjelak chiruheb’ laa was aawiitz’in sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 82:18–19? Naru ajwi’ nakawil li video “Las enseñanzas de Thomas S. Monson: Rescatar a los necesitados” (Biblioteca del Evangelio). Chan ru naq eb’ li komon sa’ lix teep li obiisp aj Monson ke’reetali li nak’utman sa’eb’ li raqal a’in?

Teachings of Thomas S. Monson: Rescuing Those in Need

Bishop Thomas Monson and his ward welcome a poor German family into their community, providing them with housing, warmth, and food for Christmas.

Chi’ilmanq ajwi’ Jakob 2:17–19; Mosiah 18:8–9.

Works of God

Two families share how they have seen the works of God made manifest in their lives as ward members reach out in love and understanding.

Carl Heinrich Bloch (1834–1890), Cristo sana a los enfermos de Betesda, 1883, óleo sobre lienzo, 100 ¾ x 125 ½ pulgadas. Museo de Arte de la Universidad Brigham Young, kiloq’lam rik’in li tumin kixsi laj Jack R. ut xMary Lois Wheatley, 2001.

Tzol’leb’ ut Sumwank 82:3

Naab’al li k’a’ru xk’ehom we li Kolonel ut naab’al li k’a’ru naroyb’eni wik’in.

Rilb’al li raqal a’in naru naxwaklesi aach’ool chixk’eeb’al reetal li k’a’ru xk’ehom li Dios aawe—li osob’tesiik sa’ tib’elej malaj sa’ musiq’ej. Chiwanq a’an sa’ laa k’a’uxl naq taawil chixjunil li tasal 82. K’a’ru nakak’oxla naq naraj li Dios aawik’in?

Chi’ilmanq ajwi’ “Rik’in naq k’iila usilal xink’ul,” Eb’ li B’ich, 140.

Tzol’leb’ ut Sumwank 82:8–10

Eb’ li taqlahom a’aneb’ reetalil lix rahom li Dios choq’ qe.

Wi laa’at malaj anihaq nakanaw ru wanjenaq eepatz’om chirix k’a’ut naq k’a’jo’ xk’ihaleb’ li taqlahom naxk’e li Qaawa’, Tzol’leb’ ut Sumwank 82:8–10 naru natenq’an. B’ar wan reheb’ li na’leb’ sa’eb’ li raqal a’in li taaruuq tate’xtenq’a chixch’olob’ankil chiru anihaq chik k’a’ut naq nakasik’ ru xtaaqenkileb’ lix taqlahom li Qaawa’? K’a’ru naru nakajuntaq’eetiheb’ wi’ li taqlahom li naru neke’tenq’an? Naru nakataw xkomoneb’ li na’leb’ sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 1:37–38; 130:20–21 ut li video “Benditos y felices son aquellos que guardan los mandamientos de Dios” (Biblioteca del Evangelio). K’a’ru natenq’an aawe re rilb’aleb’ li taqlahom jo’ osob’tesihom?

Blessed and Happy Are Those Who Keep the Commandments of God

Read Elder Keetch's full conference talk here: https://www.lds.org/general-conference/2015/10/blessed-and-happy-are-those-who-keep-the-commandments-of-god?lang=eng&_r=1

Jultikaheb’ junjunq li taqlahom xk’ehom aawe li Dios. K’a’ru neke’xk’ut chawu li taqlahom chirix a’an ut chirix li rajom? (chi’ilmanq raqal 8). Chan ru nakatxtenq’a sa’ laa yu’am xpaab’ankileb’ li taqlahom?

K’a’ru nakatzol chirix li Qaawa’ sa’ li raqal 10? K’a’ru nakak’oxla naq naraj naxye naq li Qaawa’ “wan chi teneb’anb’il”? (chi’ilmanq ajwi’ li raqal 15).

Chan ru naq li Qaawa’ ak xtz’aqob’resi ru lix yeechi’ihom sa’ laa yu’am? K’a’ raj ru taaye re junaq kristiaan li ink’a’ nareek’a rajom re xpaab’ankileb’ li taqlahom xb’aan naq ink’a’ xk’ul li osob’tesihom xroyb’eni. Ma nakataw junaq na’leb’ natenq’an sa’ li raatin li Elder D. Todd Christofferson, “Li qawanjik rik’in li Dios”? (Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2022).

Chi’ilmanq ajwi’ Temas y preguntas, “Mandamientos,” Biblioteca del Evangelio.

Tzol’leb’ ut Sumwank 82:10

Li Qaawa’ nokorosob’tesi jo’ chanru xchaq’alil ru xna’leb’ a’an.

Li Hermana Virginia H. Pearce, li kiwan choq’ komon sa’ li Jolomil Awa’b’ejil reheb’ li Saaj Ixq, ki’aatinak chirix jun ixq li nawan xk’a’uxl chirixeb’ li ralal li yookeb’ chixsik’b’al ru li k’a’ru ink’a’ us. Naq tz’aqal okenaq xk’a’uxl, kixyal xb’aanunkil chixjunil li naru chiru re xsik’b’al li rosob’tesihom li Qaawa’ choq’ reheb’ a’an. Ut jo’ xkomon li tijok, kixk’ojob’ ajwi’ jun xjayalihom aajel ru, a’an li xik chi kok’ aj xsa’ sa’ li santil ochoch, ut kireek’a naq li Qaawa’ taaroxloq’i li mayej a’an rik’in xjalb’al li raameb’ li ralal. Li ixq kixye:

“Chirix lajeeb’ chihab’ chi wulak sa’ li santil ochoch ut tijok chi kok’ aj xsa’, naraho’ inch’ool chixyeeb’al naq eb’ li walal ink’a’ neke’jala xk’a’uxl. …

“A’b’an laa’in xinjala. Jalanin chik. … Xq’una li waam. Xinnujak rik’in li chaab’ilal. Naab’al chik li k’a’ru ninru chixb’aanunkil ut maak’a’ chik inxiw, ink’a’uxl, xrahil inch’ool ut raalil inch’ool. Xinkanab’ xk’oxlankil jo’q’e nawaj li ajb’il inb’aan, ut naru nawoyb’eni li Qaawa’. Ut nink’ul xtoch’om xwankilal li Qaawa’ chi kok’ aj xsa’. A’an naxtaqla chaq lix chaab’il uxtaan, kok’ esil li neke’xk’utb’esi lix rahom choq’ we ut choq’ reheb’ li walal. Xjala li woyb’enihom. Sa’ xna’aj royb’eninkil naq eb’ li walal te’jalaaq, nawoyb’eniheb’ li k’iila q’unil uxtan nink’ul, ut ninb’antioxin chi numtajenaq xb’aaneb’ a’an. …

“Xe’jala lin tij. Nink’utb’esi chik lin rahom ut ninb’antioxin chik chi us. … Li Qaawa’ naxb’aanu lix k’anjel chi sachb’a-ch’oolejil, ut ninnumta rik’in li tuqtuukil li naxq’ax ru chixjunil li k’a’ru tawb’il ru” (sa’ “La oración: Una cosa pequeña y sencilla,” En el púlpito [2017], 283–294).

Tzolʼlebʼ ut Sumwank 83

“Eb’ li xmalka’an ut li maak’a’eb’ xyuwa’ taak’eemanq li k’a’ru taak’anjelaq reheb’.”

Sa’ abril re 1832, jo’ kixtaqla li Qaawa’, laj Jose Smith kib’eek chiru 1300 kiloom re rula’aninkileb’ laj santil paab’anel li ke’xch’utub’ chaq rib’ aran Missouri (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 78:9). Naq wan chaq aran, kirula’ani jun k’aleb’aal b’ar wi’ wankeb’ naab’al xmalka’an li yookeb’ chixk’iiresinkil lix kok’aleb’ xjuneseb’. Sa’ xyanqeb’ wankeb’ li xPhebe Peck ut li xAnna Rogers, li nawb’ileb’ ru xb’aan li Profeet. Aran Missouri sa’eb’ li chihab’ chirix 1830, lix chaq’rab’ li tenamit kixk’e b’ayaq ajwi’ xk’ulub’ileb’ li xmalka’an chirix li k’a’ru reheb’ lix b’eelom kamenaqeb’. K’a’ru nakatzol sa’ li tasal 83 chirix chan ru nareek’a li Qaawa’ chirixeb’ li xmalka’an ut li maak’a’eb’ xyuwa’? Ma nakanaw ru anihaq li wan chi jo’kan li taa’usaaq raj xyu’am xb’aan laa rahom malaj laa ch’oolanihom? Chan ru naru nakawotz li k’a’ru wan aawe rik’ineb’ li xmalka’an, li maak’a’eb’ xna’ xyuwa’, li na’b’ej moko sumsuukeb’ ta ut xkomoneb’ chik li kristiaan wankeb’ rajom ru?

Chi’ilmanq ajwi’ Isaias 1:17; Santiago 1:27.

Re xtawb’al xkomon chik li na’leb’, chi’ilmanq li hu Liahona ut li hu Para la Fortaleza de la Juventud re li po a’in.

Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li kok’al

Tzol’leb’ ut Sumwank 81:3

Naru nintijok chiru li Dios “rik’in xyaab’ inkux ut sa’ lin ch’ool.”

• Naq taawil Tzol’leb’ ut Sumwank 81:3 rik’ineb’ laa kok’al, tenq’aheb’ chixjultikankileb’ jalan jalanq na’ajej “li k’utk’u” ut li wan “xjunes” b’ar wi’ naru neke’tijok. Naru ajwi’ nekerab’i malaj nekeb’icha jun li b’ich chirix li tijok jo’ “Tijok saʼ muqmu” (Eb’ li B’ich, 79). Wotzomaq cherib’il eerib’ junaq na’leb’ naxk’ut li b’ich chirix li tijok. Naru ajwi’ nekex’aatinak chirix li aatinak rik’in li qaChoxahil Yuwa’ rik’in oxloq’.

• Re xwaklesinkileb’ xch’ool laa kok’al chi tijok sa’ xch’ooleb’, naru nakak’e reheb’ kok’ aamej chiru hu ut taapatz’ reheb’ naq te’xyiib’ xjalam-uuch malaj te’xtz’iib’a junaq na’leb’ li neke’raj wi’ tijok chiru li qaChoxahil Yuwa’. Ch’olob’ xyaalal naq li qaChoxahil Yuwa’ naxnaw li k’a’ru yooko chixk’oxlankil ut chireek’ankil, ut naq naru narab’i li qatij us ta ink’a’ naqaye chi kaw xyaab’ qakux. Naru nakawotz rik’ineb’ junaq aanumsihom b’ar wi’ kattijok sa’ laa ch’ool ut li qaChoxahil Yuwa’ kirab’i laa tij.

Tzol’leb’ ut Sumwank 81:5

Li Qaawa’ naraj naq tintenq’aheb’ li wankeb’ sa’ rajom ru.

• Rik’ineb’ laa kok’al, yiib’eb’ xjalam-uuch li uq’ej ut eb’ li xb’een aqej, ut patz’ reheb’ laa kok’al naq te’xtaweb’ li xcha’al li tib’elej a’an sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 81:5. K’a’ru naxpatz’ qe li Qaawa’ naq taqab’aanu sa’ li raqal a’in? Naru nekewotz cherib’il eerib’ chan ru naq nekexkawob’resiik xb’aaneb’ lee ras eeriitz’in naq xereek’a naq “luktesinb’ilex” malaj naq “maak’a’ eemetz’ew.” Li video “Compartelo” (ChurchofJesusChrist.org) naru naxk’eheb’ xna’leb’ laa kok’al chirix li k’anjelak chiruheb’ ras riitz’in. Naru ajwi’ nekeb’icha junaq li b’ich chirix k’anjelak chiru eeras eeriitz’in, maare “Ma chaab’il anajwan xinb’aanu arin?” (Eb’ li B’ich, 143). Naru nakatenq’aheb’ laa kok’al chixk’uub’ankil xna’leb’eb’ re xtenq’ankil junaq kristiaan li wan rajom ru chiru li xamaan a’in.

  Pass It On

  Children around the world have taken President Thomas S. Monson's counsel to find a way to serve others.

• Naru ajwi’ nakawoksiheb’ jalam-uuch malaj video re xseraq’inkileb’ li kok’ seraq’ chirix li Jesukristo naq kixtenq’aheb’ li ras riitz’in (che’ilmanq li jalam-uuch sa’ li tusleb’ aatin a’in; Hu reheb’ li Jalam-uuch re li Evangelio, 41, 42, 46, 47, 55; malaj jun reheb’ li video sa’ Videos de la Biblia sa’ li Biblioteca del Evangelio). Chan ru naru naqataaqe lix b’aanuhom li Kolonel naq kixtenq’aheb’ li ras riitz’in?

  

Naru naqaye’ li quq’ reheb’ li kristiaan wankeb’ rajom ru jo’ kixb’aanu li Kolonel.

Xtenq’ankileb’ laa kok’al chixk’ulb’al xmusiq’ankileb’. Li k’utuk nim wi’chik chiru ka’ajwi’ xwotzb’al li yaal—naraj b’an naxye xtenq’ankileb’ li kristiaan re naq te’ok chi tzolok xjuneseb’ rib’. Sa’ xna’aj yal xyeeb’al reheb’ laa kok’al chan ru naru neke’k’anjelak chiruheb’ li ras riitz’in, qayehaq, waklesiheb’ xch’ool chixsik’b’al xb’eresihom li Qaawa’ re te’xnaw ani naru neke’xtenq’a.

Tzol’leb’ ut Sumwank 82:10

Li qaChoxahil Yuwa’ naxyeechi’i li rosob’tesihom naq ninyal inq’e chi ab’ink chiru.

• Laa’at ut eb’ lee kok’al naru nekesik’ sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 82:8–10 xsumenkil li patz’om a’in: “K’a’ut naq li qaChoxahil Yuwa’ naxk’eheb’ chaq lix taqlahom qe?” Wi nakawaj, tenq’aheb’ laa kok’al chixk’oxlankil reetalileb’ lix taqlahom (chi’ilmanq, Exodo 20:4–17; Mateo 22:37–39; Tzol’leb’ ut Sumwank 89:5–17). Naru natenq’an wi laa’at ut eb’ laa kok’al neketaw malaj nekeyiib’eb’ jalam-uuch re reetalinkileb’ a’an. Chan ru naq lix taqlahom li qaChoxahil Yuwa’ naxk’ut chiqu lix rahom a’an choq’ qe?

• Maare jun ch’ina b’atz’unk tixtenq’aheb’ raj laa kok’al chirilb’aleb’ lix taqlahom li Dios jo’ osob’tesihom, ut ink’a’ jo’ iiq. Jun kristiaan naru naxch’olob’ chan ru naru natenq’aman jun chik kristiaan, li tz’aptz’o li ru, re naq tixb’aanu jun k’anjel, maare xyiib’ankil junaq li tzakemq malaj junaq jalam-uuch. K’uub’ k’a’ruhaq li taawulaq cheru! Chirix a’an, wotzomaq chan ru naq lix taqlahom li Dios chanchan li ch’olob’ank sa’ li b’atz’unk a’in.

Re xtawb’al xkomon chik li na’leb’, chi’ilmanq li hu Amigos re li po a’in.

Xjalam-uuch li Jesus naq naxk’irtesi jun winq, xb’aan laj Dan Burr