“20–26 ni Okotova: ‘Oi Kemuni na Kalou, Ko ni Sa Tiko Evei?’: Vunau kei na Veiyalayalati 121–123,” Lako Mai, Mo Muri Au—Me Baleta na Vuvale kei na Lotu: Vunau kei na Veiyalayalati 2025 (2025)
“Vunau kei na Veiyalayalati 121–123, ” Lako Mai, Mo Muri Au—Me Baleta na Vuvale kei na Lotu: 2025
20–26 ni Okotova: “Oi Kemuni na Kalou, Ko ni Sa Tiko Evei?”
Vunau kei na Veiyalayalati 121–123
Na iwase e ra ni valeniveivesu e Liberty, Missouri, e kilai tu me kena rumu butobuto. E vavaku na lalaga, na vuloa vatu e batabata qai dukaveluvelu, a lailai sara na kakana ka kakavuruvuru, kei na rua na katubaleka bai kaukamea volekata na siligi e lailai sara na rarama e curu rawa mai kina. Oqo na vanua eratou a tiko voli kina o Josefa Simici kei na vica tale ena loma ni va na vula ni vulaibatabata ni 1838–39. Ena gauna oqo, sa dau ciqoma tiko o Josefa na itukutuku baleta na nodra leqa rarawa na Yalododonu. E vica walega na vula na yalo vakacegu kei na inuinui a vakilai mai Far West, ia oqo sa baci sega tale na nodra vale na Yalododonu, era sa baci vakasevi tale yani ki na loma ni lekutu ka vaqara e dua tale na vanua me ra vakacoko kina—ena gauna oqo ni tiko voli vakavesu na nodra Parofita.
Ia, ena valeniveivesu vakatubu rarawa sara mada ga oya, a “sovaraki ga mai na kilaka mai lomalagi” (Vunau kei na Veiyalayalati 121:33). Na taro nei Josefa “Oi kemuni na Kalou, ko ni sa tiko evei?” a saumi vakamatata ka vakaukauwa: “Kakua ni rere … , ni na tiko vata kei iko na Kalou me sega ni mudu ka sega ni mudu” (Vunau kei na Veiyalayalati 121:1; 122:9).
Raica na Yalododonu,, 1:323–96; “Within the Walls of Liberty Jail,” ena Revelations in Context,, 256–63.
Vakasama eso ni Vuli e Vale kei na Lotu
Vunau kei na Veiyalayalati 121:1–10, 23–33; 122
Na veika dredre sa rawa “[meu na] vinaka cake [kina] ke tiko na Kalou.”
Ena gauna eda kune rarawa kina o keda se na tamata eda dau lomana, sa kena ivakarau meda dau vakataroga se kilai keda tiko na Kalou. Nio wilika na Vunau kei na Veiyalayalati 121:1–6, vakasamataka mada na veigauna eso o dau lomatarotaro kina se vakasama me vakataki Josefa Simici. Na cava o kunea ena veika e tukuna na Turaga ka rawa me vukei iko ena nomu lomatarotaro se vakasama o ya? Me kena ivakaraitaki, ena tikina e 7–10, 26–33, raica na veivakalougatataki e yalataka o Koya. Na cava o nanuma ni kena ibalebale meda “vosota … vakavinaka”? E vukei iko vakacava na iVakabula mo vakayacora oqo?
Nio wilika na wase 122, vakasamataka na sala e vinakata na Turaga mo raica kina na nomu veika dredre. Sa rawa mo vakasamataka vakatitobu na veika o sotava e lako mai na nomu veivakatovolei kei na sala mera “vinaka kina [vei iko]” (tikina e 7).
Raica talega Quentin L. Cook, “Na Vakacegu ni Tamata Yadua na Veigauna Dredre,” Liaona, Nove. 2021, 89–92; “Meu Gole Tu Kivei?,” Sere ni Lotu, naba 129.
Vunau kei na Veiyalayalati 121:34–46
Na kaukauwa dina kei na veivakayarayarataki dina e yavutaki ena “ivakavuvuli ni yalododonu.”
Na kaukauwa vakavuravura sa vakasaurarataki ira na Yalododonu me ra lako tani mai Misuri kei Josefa Simici ki valeniveivesu. Ia ni tiko voli ekea o Josefa, a vakavulici koya na Turaga me baleta e dua tale na mataqali kaukauwa: na Nona kaukauwa, “na kaukauwa vakalomalagi.” Na wiliki na kaukauwa oqori ena Vunau kei na Veiyalayalati 121:34–46 ena rawa ni vukei iko mo vulica na sala mo ciqoma kina na kaukauwa oya—kei na ivakarau mo vakayagataka kina me vakalougatataki ira na tani. Sa rawa mo vola na veika o sa vulica ena dua na ituvatuva me yacana na Kaukauwa Vakalomalagi kei na Kaukauwa Vakavuravura. E duidui vakacava na rua na mataqali kaukauwa oqo? Na cava e vakavulica vei iko na ivakamacala eso oqo ni kaukauwa ni Turaga me baleti Koya?
Sa rawa talega mo vakasamataka vakatitobu na vosa veivakauqeti ena tikina e 41. Na cava eso na ituvaki o na via veivakauqeti kina ena veika vinaka—ena dua beka na veimaliwai vakamatavuvale, e koronivuli, cakacaka, se ena dua na ilesilesi ena Lotu? Na cava o vulica rawa mai na veitikina oqo ena tikina 41–46 me baleta na iVakabula kei na Nona cakacaka? E rawa nio vakalekalekataka na veika o vulica ena nomu vakacavara e dua na yatuvosa vakaoqo: “Meu veivakauqeti kina vinaka, au na .”
Raica talega Jeffrey R. Holland, “Sega ni Vaka sa Solia ko Vuravura,” Liaona, Me 2012, 48–51; David A. Bednar, “Na Kaukauwa Ga Vakalomalagi,” Liaona, Me 2012, 48–51; “The Powers of Heaven ” (vidio),Valenivola Vakosipeli.
Vunau kei na Veiyalayalati 122:8
Sa lako sobu mai ki ra sara o Jisu Karisito me rawa ni laveti au cake.
Na cava o nanuma e kena ibalebale mo kaya nio Jisu Karisito “sa lako sobu mai ki ra … [na veika kecega]”? Oqo eso tale na tikina ena rawa ni vukei iko mo kila na malanivosa oqo: Aisea 53:3–4; Iperiu 2:17–18; 1 Nifai 11:16–33; Alama 7:11–13. Yavutaki ena veika o sa vulica, navuca mo tokaruataka tale na Vunau kei na Veiyalayalati 122:8 ena nomu vosa ga. O na vakaraitaka vakacava na nomu vakavinavinaka vei Jisu Karisito ni siro sobu mai ira sara?
E tara vakacava na nomu kila na ka oqo mai vei Peresitedi Dallin H. Oaks? “E rawa beka ni da kaya ni nona sa lako sobu mai ira sara, sa toka kina o Jisu Karisito ena dua na itutu vinaka me laveti keda kece ka solia vei keda na kaukauwa eda gadreva me da vosota kina na noda vakararawataki ” (“Vakaukauwataki ena vuku ni Veisorovaki i Jisu Karisito,” Liaona,Nove. 2015, 64).
Vunau kei na Veiyalayalati 123
“Meda kitaka na veika kecega eda rawata ena yalo mamarau.”
Ena Vunau kei na Veiyalayalati 123:7–8, e dusia kina o Josefa Simici na vakabauta lasu e vakavuna na rarawa, oka kina na nodra vakacacani na Yalododonu. Ena Maji ni 1839, e vaka me sa sega ni levu na ka e rawa ni ra cakava kina na Yalododonu. Ia ena nona ivola mai na Valeniveivesu e Liberty, a kaya o Josefa na veika e rawa mera cakava: “[sokumuna] na dina kece sara” ka “nuitaka tu, nida na raica, na veivakabulai ni Kalou” (Vunau kei na Veiyalayalati 123:1, 17). Nio vakasamataka na leqa e vuravura nikua, vakasamataka na sala eso mo sotava kina na kena e tu vei iko na kena kaukauwa mo sotava (tikina 12, 17). Kakua ni raibaleta na “veika lalai” beka ena kena irairai (tikina15). Na cava na vuna e bibi kina meda cakava na veika oqo ena “yalo marau”? (tikina 17
E vuqa na itukutuku a kerea o Josefa ena ivola oqo a vakau yani kina matanitu ka tabaki me dua na itukutuku wase vaka 11 ena dua na niusipepa e Nauvoo, na Times and Seasons (raica na “A History, of the Persecution, of the Church of Jesus Christ, of Latter Day Saints in Missouri, December 1839–October 1840,” [josephsmithpapers.org]).
Vakasama eso ni Nodra Vakatavulici na Gonelalai
Vunau kei na Veiyalayalati 121:1–9; 122:7–9
Vata kei na Kalou, e rawa ni vinaka vei au na noqu veivakatovolei.
-
Me vukei ira na nomu gone mera raitayaloyalotaka se a vakacava tu beka vei Josefa Simici kei ira na nona itokani na Valeniveivesu e Liberty, e rawa ni o wilika vata na “Wase 46: Josefa Simici ena Valeniveivesu e Liberty” (ena iTalanoa mai na Vunau kei na Veiyalayalati, 172–74) se “Domo ni Veivakalesui Mai: Valeniveivesu e Liberty” se sarava na tiki ni vidio “Joseph Smith: Prophet of the Restoration” (Valenivola Vakosipeli, tekivu ena 41:30). Nio ni qai wilika vata na Vunau kei na Veiyalayalati 121:1–9, e rawa ni o veivosakitaka na sala a vukei Josefa kina na iVakabula me vakila na vakacegu. Eda na kunea vakacava na vakacegu vua na iVakabula, ena gauna sara mada ga ni dredre?
-
Me vukei ira na gone mera kila ni noda veivakatovolei “e rawa ni yaco [me da] vinaka cake” (Vunau kei na Veiyalayalati 122:7), e rawa nio tukuna vei ira na kena dau tubu na masela nida colata e dua na ka bibi. E rawa saraga nio sureti ira mera laveta e dua na ka bibi. Oti e rawa nio qai tukuna na kena rawa ni tubu na yaloda nida lako curuma na gauna dredre—nida gole vua na Turaga me da vukei. Wasea eso na ivakaraitaki mai na nomu bula.
Vunau kei na Veiyalayalati 121:34–46
Na ivalavala dodonu e kauta mai na “kaukauwa vakalomalagi.”
-
Ena rairai veivuke beka vei ira na nomu gone e dua na vakatauvatataki mera kila vinaka kina “na kaukauwa vakalomalagi.” Me ivakaraitaki, e rawa nio vakatauvatana na kaukauwa ni Kalou kina kaukauwa vakalivaliva. Na cava e rawa ni tarova na kena ciqomi na kaukauwa vakalivaliva ena dua na iyaya vakalivaliva? Na cava e vakamalumutaka na noda kaukauwa vakayalo? Na cava e vakalevutaka? (Vakaraica na vosa kei na malanivosa ena Vunau kei na Veiyalayalati 121:34–46; raica talega na iVoladusidusi Raraba, 3.5, 3.6, Valenivola Vakosipeli.)
Vunau kei na Veiyalayalati 122:7–9
E kila o Jisu Karisito na veika au sa lako curuma tiko
-
Ni wiliki oti na Vunau kei na Veiyalayalati 122:7–9 kei ira na nomu gone, o na rawa ni wasea e dua na ka o a sotava ena nomu a vakila ni tiko vata kei iko na iVakabula ena dua na veivakatovolei dredre. Lagata vata nasere me vaka na “Jisu ni a Gonelailai” (iVolanisere ni Gonelalai, 34) ka vakadinadinataka ni ko Jisu Karisito e rawa ni vukei keda baleta ni sa kila o Koya na veika eda vakila.
Vunau kei na Veiyalayalati 123:15–17
Na veika lalai sara mada ga e rawa ni vakavuna na veisau levu ena veiqaravi vua na Kalou.
-
Me vukei ira na nomu gone me ra kila na Vunau kei na Veiyalayalati 123:15–17, sa rawa mo wasea vei ira e dua na iyaloyalo ni dua na waqa levu kei na dua na waqa lailai kei na kena iuli lailai, se wasea vei ira na ivakamacala nei Elder David A. Bednar ena “Na iVakavuvuli ni Noqu Kosipeli” (Liaona, Me 2021, 125–26). Oti mo qai veivosakitaka na sala lalai eso eda rawa ni qarava kina na noda matavuvale kei na itokani ena yalomarau.