Kim, Taaqehin 2024
Eb’ li xyaab’ kuxej re li k’ojob’ank wi’chik: Li tz’alam sa’ Liberty


“Eb’ li xyaab’ kuxej re li k’ojob’ank wi’chik: Li tz’alam sa’ Liberty,” Kim, Taaqehin—Choq’ re li ochoch ut li iglees: Li Tzol’leb’ ut Sumwank 2025 (2025)

“Li tzʼalam saʼ Liberty,” Kim, Taaqehin—Choq’ re li ochoch ut li iglees: 2025

reetalileb’ li xyaab’ kuxej re li k’ojob’ank wi’chik

Eb’ li xyaab’ kuxej re li k’ojob’ank wi’chik

Li tzʼalam saʼ Liberty.

Naq kitz’ape’ sa’ li tz’alam sa’ Liberty, Missouri, ke’taqlaman li hu re laj Jose Smith re xyeeb’al resil li ch’a’ajkilal wankeb’ wi’ laj santil paab’anel li yookeb’ chi isiik chaq sa’ li estado xb’aan xtaqlahom laj jolominel re Missouri. Jun reheb’ a’in kitaqlaak xb’aan li xEmma, li rixaqil. Li raatin a’an, ut lix sumehom laj Jose, neke’xye resileb’ lix ch’a’ajkilaleb’ ut lix paab’aaleb’ sa’eb’ li ch’a’ajkil kutan a’an choq’ re li Iglees.

Li tzʼalam saʼ Liberty

Laj Jose Smith ut xkomoneb’ chik li kristiaan ke’k’ehe’ sa’ li tz’alam chiru li hab’alq’e sa’ 1838–1839.

Hu taqlanb’il xb’aan li xEmma Smith re laj Jose Smith, 7 marzo, 1839

At inb’eelom

Rik’in naq xinru chixtaqlankil sa’ ruq’ jun wamiiw, tinyal tz’iib’ak b’ayaq, a’ut ink’a’ tintz’iib’a chixjunil li naweek’a, xb’aan naq li wankat wi’, eb’ li tz’ak, li b’aar ch’iich’ ut tz’apleb’, eb’ li nima’ ut roq ha’, eb’ li tzuul, eb’ li taq’a, ut eb’ li helhookil ch’och’ li neke’jachok qu, ut li rahil maa’usilal li xtz’apok aawe sa’ tz’alam ut toj nakatxk’uula chi tz’aptz’o aran, nikinxram chixyeeb’al li naweek’a.

Wi ta ink’a’ ninnaw naq maak’a’ li qamaak, ut wi ta moko k’eeb’il ta li choxahil uxtaan we, ninnaw naq maajo’q’e raj tinkuy li ch’a’ajkilal li xink’ul … ; a’b’an toj yo’yookin ut toj wan inch’ool chixnumsinkil xkomon chik li rahilal wi a’an li naraj li Dios naq tinb’aanu choq’ aawe.

Us wanko chiqajunilo, k’a’ajwi’ laj Frederick yoo xyajel.

Ut k’a’jo’ xch’ina-usal laj ch’ina Alexander li q’alunb’il anajwan inb’aan. Jwal kaw rib’ ut naru roksinkil jun li chunleb’aal re aalinak yalaq b’ar naraj sa’ li ochoch. …

Ka’ajwi’ li Dios naxnaw lix k’oxlahom injolom ut li reek’ahom inch’ool naq xinkanab’ li qochoch, ut chixjunil li wan qe, ka’ajwi’ li qakok’al ink’a’, ut xin’el chaq Missouri, ut xatinkanab’ aran chi tz’aptz’o sa’ li tz’alam a’an. A’b’an xk’oxlankil a’an naxq’ax ru li naru naxkuy junaq. …

… Nawoyb’eni naq toj taa’usaaq li qayu’am sa’ junaq kutan. … Aawehin chi junelik rik’in rahok.

xEmma Smith

Hu taqlanb’il xb’aan laj Jose Smith re li xEmma Smith, 4 abril, 1839

At inraarookil ixaqil.

Sa’ jueves ewu naq yooko chirilb’al xkub’ik li saq’e chirixeb’ li b’aar ch’iich’ re li tz’alam a’in, xink’ojla chixtz’iib’ankil wiib’ oxib’ li aatin aawe, re taanaw chan ru naq wankin. Nink’oxla naq ak oob’ po ut waqib’ kutan chaq li wokik arin, ut wanjenaqin chi ilb’il xb’aan jun aj k’aak’alenel jwal josq’ chi kutan ut chi q’eq, chi tz’aptz’ookin xb’aan xtz’akil ut xch’iich’il li rahil ut tz’aj ruhil tz’alam a’in. Ka’ajwi’ li Dios nanawok re li week’ahom naq nintz’iib’a li hu a’in. Ink’a’ naru xtz’iib’ankil chi moko xyeeb’al tz’aqal ink’oxlahom chirix li wankin wi’, chi moko neke’ru li anjel chixch’olob’ankil chiru yalaq ani li ink’a’ ak xnumsihom li yooko chixnumsinkil laa’o. … Laa’o naqakanab’ qib’ sa’ ruq’ li Jehova, ut maa’ani chik, choq’ re li qakolb’al, ut wi ink’a’ tooxkol a’an, moko taa’uxmanq ta, xb’aan naq k’a’jo’ naq ajb’il xhoyb’al qakik’el sa’ li estado a’in; us ta maak’a’ li qamaak. … At inraarookil Emma, junelik nakatink’oxla laa’at ut eb’ li qakok’al. … Nawaj rilb’al ru laj Frederick, laj Joseph, li xJulia, laj Alexander, li xJoana, jo’ ajwi’ li qatz’i’. … Tinb’eeq raj toj b’ar wankex wi’ chi maak’a’ lin xaab’, chi maak’a’ inpunit, ut chi mero t’ust’uukin, re eerilb’al, ut tinb’aanu raj chi sa inch’ool, ut maajun wa tinye raj naq ch’a’aj. … Ninkuy chi kaw inch’ool chixjunil li rahob’tesinb’ilin wi’; ut jo’kan ajwi’ neke’xb’aanu inkomon arin; maajun qe xlaj xch’ool toj anajwan. Maakanab’ naq eb’ li qakok’al te’sachq sa’ xch’ool anihin. Ye reheb’ naq lix yuwa’eb’ naxraheb’ chi tz’aqal, ut yoo chixyalb’al xq’e chi eelelik chiru li ch’uut chi aj rahob’tesinel re wulak rik’ineb’. … Ye reheb’ nax lix yuwa’eb’ naxye naq chaab’ilaq te’wanq, ut te’ab’inq chiru lix na’eb’. …

Aawehin laa’in,

Laj Jose Smith, alalb’ej

Kokʼ esil

  1. Letter from Emma Smith, 7 March 1839,” Letterbook 2, 37, josephsmithpapers.org.

  2. Letter to Emma Smith, 4 April 1839,” 1–3, josephsmithpapers.org.

  3. Laj Jose ut eb’ li rochb’een ke’tz’ape’ sa’ tz’alam sa’ li 31 xb’e li po octubre, 1838 ut ke’k’aak’aleek chi kutan ut chi q’eq. Chirix naq kiraqman aatin chirixeb’ sa’ Richmond, Missouri, ke’k’ame’ toj sa’ li tz’alam sa’ Liberty sa’ li jun xb’e li po diciembre.