Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au
17–23 Fēpuelí. 2 Nīfai 11–25: “ʻOku Mau Fiefia ʻia Kalaisi”


“17–23 Fēpuelí. 2 Nīfai 11–25: ‘ʻOku Mau Fiefia ʻia Kalaisi,’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻa e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí: Tohi ʻa Molomoná 2020 (2020)

“17–23 Fēpuelí. 2 Nīfai 11–25,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí: 2020

ʻĪmisi
Ko e tohi ʻa ʻĪsaia ʻi he ngaahi takainga tohí

17–23 Fēpuelí

2 Nīfai 11–25

“ʻOku Mau Fiefia ʻia Kalaisi”

Naʻe akoʻi ʻe Nīfai ko e ngaahi lea ʻa ʻĪsaiá ʻoku “mahinongofua ia kiate kinautolu kotoa pē ʻoku fonu ʻi he Laumālie ʻo e kikité” (2 Nīfai 25:4). Fekumi ki he laumālie ʻo e kikité ʻi hoʻo laukongá ʻaki haʻo teuteuʻi fakalaumālie koe, fakafanongo ki he Laumālié, mo lekooti hoʻo ngaahi ongó.

Lekooti e Ngaahi Ongo ʻOkú ke Maʻú

ʻOku ʻikai faingofua hono tohitongi e ʻū laʻi peleti ukameá, pea ne siʻisiʻi pē ʻa e feituʻu naʻe ʻatā ʻi he ngaahi peleti iiki ʻa Nīfaí. Ko e hā leva ʻa e ʻuhinga naʻe fakahoko ai ʻe Nīfai ʻa e ngāue lahi ʻo e toe hiki tatau e konga lahi ʻo e ngaahi tohi ʻa ʻĪsaiá ki heʻene lekōtí? Naʻá ne fai ía koeʻuhí “ʻilonga ha taha … ʻe mamata ki he ngaahi leá ni te nau hiki hake honau lotó pea fiefia” (2 Nīfai 11:8). Ko hono moʻoní, ko e fakaafe ko ia ke lau e ngaahi tohi ʻa ʻĪsaiá ko ha fakaafe ia ke fiefia. Te ke lava ʻo fiefia, hangē ko Nīfaí, ʻi he ngaahi kikite ʻa ʻĪsaia fekauʻaki mo hono tānaki fakataha ʻo ʻIsilelí, hāʻele mai ʻa e Mīsaiá, pea mo e nonga ʻo e nofotuʻí naʻe talaʻofa ki he kakai angatonú. ʻE lava ke ke fiefia, naʻa mo ha ʻaho ʻo e “mamahi mo e fakapoʻuli”, kuó ke “mamata ki [ha] maama lahi” (2 Nīfai 18:22; 19:2). ʻE lava ke ke fiefia ʻi hoʻo lava ke “ʻutu mei he ngaahi vai ʻo e fakamoʻuí” (2 Nīfai 22:3). Ko hono fakalea ʻe tahá, te ke lava ʻo “fiefia ʻia Kalaisi” (2 Nīfai 25:26).

ʻĪmisi
personal study icon

Ngaahi Fakakaukau ki hono Ako Fakataautaha ʻo e Folofolá

2 Nīfai 11–25

ʻE lava fēfē ke mahino lelei ange kiate au e ngaahi akonaki ʻa ʻĪsaiá?

Naʻe pehē ʻe Nīfai ne ʻi ai ha niʻihi ne “[taʻemahino ki ai e] ngaahi lea ʻa ʻĪsaiá” (2 Nīfai 25:4). ʻE lava ke moʻoni ʻaupito ʻeni ʻiate kinautolu ʻoku ʻikai ke nau maheni mo e anga fakafonua ʻo e kakai Siú he kuonga muʻá ʻo hangē ko Nīfaí (vakai, 2 Nīfai 25:6). Ka naʻe toe fai foki ʻe Nīfai ha faleʻi ke tokoni ke tau ʻilo ʻa e ʻuhinga ʻi he ngaahi tohi ʻa ʻĪsaiá:

“Fakatatau ʻene ngaahi leá” kiate kimoutolu (2 Nīfai 11:2).ʻE malava ke lahi ha ngaahi fakaʻuhinga mo ha ngaahi founga fakaʻaongaʻi ʻo ha konga lahi e ngaahi akonaki ʻa ʻĪsaiá. Hangē ko ʻení, ʻe ala ueʻi koe ʻe heʻene ngaahi tohi fekauʻaki mo e fakamoveteveteʻi mo e tānaki ʻo ʻIsilelí ke ke fakakaukau ki hono “tānaki” mai kimoutolu ki he Fakamoʻuí.

Feinga ke mou “fonu ʻi he laumālie ʻo e kikité” (2 Nīfai 25:4).Ko e founga lelei taha ke mahino ai ʻa e ngaahi kikite ʻa ʻĪsaiá ko haʻo fekumi ki ha fakahinohino mei he Laumālié. Lotua ha fakahinohino fakalaumālie. Mahalo he ʻikai mahino kotoa kiate koe ʻi he taimi pē ko iá, ka ʻe lava ke tokoni atu ʻa e Laumālié ke ke ako ʻa e meʻa ʻoku fie maʻu ke ke ʻilo ki hoʻo moʻui he ʻaho ní.

Te ke ala fakatokangaʻi foki hono ʻaonga ke ke fakaʻaongaʻi e ngaahi tokoni ʻi he ngaahi folofolá ki hono akó, kau ai e ngaahi futinoutí, ʻuluʻi tohi ʻo e vahé, Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá, mo e ngaahi alā meʻa peheé.

3 Nīfai 11:2–8; 25:19–20

“Ko e founga totonú ke ke tui kia Kalaisi.”

Naʻe kamata mo fakaʻosi ʻaki ʻe Nīfai ʻene fakamatala ne toʻo mei he tohi ʻa ʻĪsaiá ʻaki ʻene fakahā ʻa ʻene fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisí (vakai, 2 Nīfai 11:2–8; 25:19–29). Ko e hā ʻoku makehe kiate koe fekauʻaki mo ʻene fakamoʻoní? ʻI hoʻo ako he ʻuike ní, fakakaukau ki he holi ʻa Nīfai ke “fakalotoʻi ʻa [ʻene] fānaú … ke nau tui kia Kalaisi, mo fakalelei ki he ʻOtuá” (2 Nīfai 25:23), peá ke fakaʻilongaʻi ‘a e ngaahi potu-folofola ʻoku nau fakalotoʻi koe ke ke tui pea mo muimui ʻia Sīsū Kalaisí.

ʻE ala tokoni ke ke manatuʻi ʻoku fakafou ha konga lahi ʻo e ngaahi akonaki ʻa ʻĪsaia fekauʻaki mo e Fakamoʻuí ʻi ha ngaahi fakataipe. Hangē ko ʻení, te ke lava ʻo fakatokangaʻi ʻa e Fakamoʻuí ʻi he ngaahi fakataipe hangē ko e ʻeiki ʻo ha ngoue vaine (vakai, 2 Nīfai 15:1–7), ko ha maka (vakai, 2 Nīfai 18:14), mo ha maama (vakai, 2 Nīfai 19:2). Ko e hā mo ha ngaahi fakataipe kehe ʻo Sīsū Kalaisi ʻokú ke maʻu ʻi he ngaahi vahe ko ʻení? Ko e hā ʻoku akoʻi atu ʻe he ngaahi fakataipe ko ʻení fekauʻaki mo Ia?

2 Nīfai 12–13

ʻE tukuhifo ʻa e hīkisiá mo e fakamāmaní.

Naʻe tomuʻa kikiteʻi ʻe Nīfai ʻe fakatupu ʻe he hīkisiá e hōloa hono kakaí (vakai, 1 Nīfai 12:19). ʻOku ʻikai leva ha ofo ʻi hono vahevahe ʻe Nīfai ki hono kakaí e ngaahi fakatokanga naʻe toutou fai ʻe ʻĪsaia fekauʻaki mo e hīkisiá. ʻI he vahe 12 mo e 13, kumi ʻa e ngaahi foʻi lea naʻe ngāue ʻaki ʻe ʻĪsaia ke fakamatalaʻi ʻa e tuʻunga hīkisiá, hangē ko e, pōlepolé mo e fielahí. Hili ia pea te ke lava ʻo feinga ke toe fakalea e ngaahi fakatokanga ko ʻení ʻaki ha lea pē ʻaʻau, ʻo hangē haʻo fai ha pōpoaki pē kiate koe ke fakatokanga fekauʻaki mo e hīkisiá.

Vakai foki, “Vahe 18: Tokanga telia ʻa e Hīkisiá” (Ngaahi Akonaki ʻa e Kau Palesiteni ʻo e Siasí: ʻĒsela Tafu Penisoni [2014], 267–80).

2 Nīfai 12:2–5; 21:9–12; 22; 24:1–3

ʻE nofo melino ʻa e kakai ʻo e Otuá ʻi he Nofotuʻí.

ʻE ala ʻaonga ke ke sioloto ʻokú ke kau fakataha mo Nīfai mo hono kakaí. Fakakaukau ʻokú ke hola mei Selusalema kimuʻa pea toki fakaʻauhá (vakai, 2 Nīfai 25: 10), pea ʻokú ke kau ʻeni ʻi he kakai ʻIsileli kuo fakamoveteveteʻí. ʻE ongo fēfē nai ke ke lau e ngaahi akonaki ʻa ʻĪsiaia fekauʻaki mo e tānaki ʻo ʻIsileli ʻi he kahaʻú pea mo e Nofotuʻi melinó? ʻI heʻetau hoko ko e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní, kuo ui kitautolu ke tau tokoni hono tānaki fakataha e kakai ʻo e ʻOtuá ʻi he ngaahi ʻaho fakaʻosí, ko e teuteu ki he pule ʻa Kalaisi ʻi he nofo tuʻí. ʻI hoʻo lau e ngaahi veesi ko ʻení, fakakaukau ki he founga ʻokú ke tokoni ai hono fakahoko e ngaahi kikite ʻoku nau fakamatalaʻí. Ko e hā ʻokú ke ongoʻi ‘oku ueʻi koe ke ke fai ke tokoni ʻi hono tānaki fakataha e kakai ʻo e ʻOtuá?

ʻĪmisi
family study icon

Ngaahi Fakakaukau ki he Ako Fakafāmili e Folofolá mo e Efiafi Fakafāmili ʻi ʻApí

ʻI hoʻo lau mo ho fāmilí e folofolá, ʻe lava ke tokoniʻi koe ʻe he Laumālié ke ke ʻiloʻi ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ke fakamamafaʻi mo aleaʻí kae lava ke feau e ngaahi fie maʻu ho fāmilí. Ko ha ngaahi fakakaukau ʻeni ʻe niʻihi.

2 Nīfai 12:1–3

Kapau kuó ke ʻosi ʻalu ki he temipalé—“ʻa e moʻunga ʻo e fale ʻo e ʻEikí”—te ke ala vahevahe mo ho fāmilí ʻa e founga ʻoku tokoni atu ai e ngaahi fuakava ʻo e temipalé ke ke “ʻaʻeva ʻi he hala ʻo e ʻEiki.” Kapau ʻoku teʻeki ai ke mou ō ki he temipalé, ʻe ala ueʻi kimoutolu ʻe he lau fakataha e ngaahi veesi ko ʻení ke mou fai ha fealēleaʻaki fekauʻaki mo ha founga te mou lava ai ʻo teuteu ki he ngaahi tāpuaki ʻo e temipalé.

2 Nīfai 15:18–23

ʻE lava nai homou fāmilí ʻo fakakaukauʻi ha ngaahi sīpinga fakaonopooni ʻo e ngaahi fakakaukau taʻe-māʻoniʻoni ʻoku fakamatalaʻi ʻe he ngaahi veesi ko ʻení? ‘E lava fēfē ke tau fakaʻehiʻehi mei hano kākaaʻi kitautolu ʻe he ngaahi fakakaukau hala fekauʻaki mo e leleí pea mo e koví?

2 Nīfai 21

Kapau ʻoku fie maʻu ʻe homou fāmilí ha tokoni ke mahino ʻa e vahe ko ʻení (he ʻoku fekauʻaki ia mo e ʻĪsaia 11), te mou ala maʻu ha ngaahi fakamahino ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá 113:1–6, ʻa ia ʻoku tali ai ʻe he Palōfita ko Siosefa Sāmitá ha ngaahi fehuʻi fekauʻaki mo e ʻĪsaia 11. Ko e hā ʻoku tau ako fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi ʻi he ngaahi veesi ko ʻení?

2 Nīfai 21:9

Ko e hā ha ngaahi meʻa pau ʻe lava ke tau fai ke tokoni ke fakafonu ʻa māmāni ʻaki e “ʻilo ʻo e ʻEikí”?

2 Nīfai 25:23–26

ʻE founga fēfē haʻo lava ʻo tokoniʻi e kau mēmipa ho fāmilí ke nau “fiefia ʻia Kalaisi”? Mahalo te ke lava ʻo fakaafeʻi kinautolu ke nau hiki ʻi ha ʻū laʻipepa ha ngaahi meʻa fekauʻaki mo e Fakamoʻuí ʻokú ne ʻomi kiate kinautolu ha fiefia. Pea, ʻi he lolotonga ʻo e ngaahi efiafi fakafamili pe ako folofola fakafāmili ʻi ʻapi ʻi he kahaʻú, ʻe lava ke lau ʻe ha tokotaha ha laʻipepa ʻe taha. ʻE lava ke tānaki mai ʻe he kau mēmipa ʻo e fāmilí ʻi he lolotonga ʻo e taʻú ha ʻū laʻipepa kehe.

Ke maʻu ha ngaahi fakakaukau lahi ange ki hono akoʻi ʻo e fānaú, vakai ki he fokotuʻutuʻu ʻo e uike ní ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí.

Fakatupulaki e Ako Fakatāutahá

Fakatokangaʻi e ngaahi sīpingá. Te tau lava ʻo maʻu ha ngaahi sīpinga ʻi he folofolá ʻokú ne fakahaaʻi mai e founga ngāue ʻa e ʻEikí. Hangē ko ʻení, ʻi he 2 Nīfai 11–25, ʻe lava ke ke maʻu ai ha ngaahi sīpinga ʻokú ne fakahaaʻi e founga ʻo e fakatokanga mo e fakamolemole ʻa e ʻEikí.

ʻĪmisi
Temipale Panama City Panama

Temipale Panama City Panama. “[ʻE] fokotuʻu maʻu e [moʻunga ʻo] e fale ʻo e ʻEikí ʻi he tumutumu ʻo e ngaahi moʻungá, … pea ʻe tafe ki ai ʻa e ngaahi puleʻanga kotoa pē” (2 Nifai 12:2).

Paaki