Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 2021
18–24 Sānualí. Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 3–5: “ʻE Kei Laka Atu Pē ʻa ʻEku Ngāué”


“18–24 Sānualí. Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 3–5: ‘ʻE Kei Laka Atu Pē ʻa ʻEku Ngāué,’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí: Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 2021 (2020)

18–24 Sānualí. Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 3–5,” Haʻu ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí: 2021

ʻĪmisi
kau tangata ʻoku ngāue ʻi ha ngoueʻanga

Taimi Ututaʻu ʻi Falaniseé, tā ʻe James Taylor Harwood

18–24 Sānualí

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 3–5

“ʻE Kei Laka Atu Pē ʻa ʻEku Ngāué”

Hiki e meʻa ʻokú ke ako mo ongoʻi ʻi hoʻo ako e folofolá. ʻE tokoni atu ʻeni ke ke manatuʻi e ngaahi ongo ko iá mo vahevahe kinautolu mo e niʻihi kehé.

Lekooti e Ngaahi Ongo ʻOkú ke Maʻú

Lolotonga e ngaahi fuofua taʻu ʻo e hoko ʻa Siosefa Sāmita ko e palōfita ʻa e ʻEikí, naʻe teʻeki ke ne ʻilo e meʻa kotoa fekauʻaki mo e “ngāue fakaofo” naʻe ui ia ke ne fakahokó. Ka ko e meʻa ʻe taha naʻe akoʻi ange ʻe heʻene ngaahi aʻusia ʻi he kamataʻangá, kuo pau ke ne maʻu ha mata ʻoku “hanga taha pē ki hono fakalāngilangiʻi ʻo e ʻOtuá” ke fakafeʻungaʻi ia ki he ngāue ʻa e ʻOtuá (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 4:1, 5). Hangē ko ʻení, kapau naʻe ʻoange ʻe he ʻEikí ha faleʻi ne fehangahangai mo ʻene ngaahi fiemaʻú, naʻe fie maʻu ke muimui ki he faleʻi ʻa e ʻEikí. Pea naʻa mo e taimi naʻá ne maʻu ai ha “ngaahi fakahā lahi, [mo e] … mālohi ke fai ʻa e ngaahi fuʻu ngāue lalahí,” kapau ʻe mahuʻinga ange ʻene ngaahi fiemaʻú ʻi he finangalo ʻo e ʻOtuá, kuo pau ke ne “tō” (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 3:4). Ka naʻe ako ʻe Siosefa ha meʻa kehe ne mahuʻinga tatau fekauʻaki mo hono fakahoko e ngāue ʻa e ʻOtuá: “ʻOku ʻaloʻofa ʻa e ʻOtuá,” pea kapau ʻe fakatomala fakamaatoato ʻa Siosefa, naʻe “kei fili pē [ia]” (veesi 10). Ko hono aofangatukú, ko e ngāue ʻa e ʻOtuá, ko ha ngāue ʻo e huhuʻi. Pea “he ʻikai lava ke taʻofi” e ngāue ko iá (veesi 1).

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e ako fakatāutahá

Ngaahi Fakakaukau ki Hono Ako Fakataautaha ʻo e Folofolá

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 3:1–15

ʻOku totonu ke u falala ki he ʻOtuá kae ʻikai manavahē ki he tangatá.

ʻI he kamataʻanga ʻo e ngāue fakafaifekau ʻa Siosefa Sāmitá, naʻe faingataʻa ke maʻu hano ngaahi kaungāmeʻa lelei—tautautefito ki ha ngaahi kaungāmeʻa hangē ko Māteni Hālisí, ko ha tangata naʻe fakaʻapaʻapaʻi mo maʻukoloa, mo ne ʻi ha tuʻunga ke fakahoko ha ngaahi tokoni mahuʻinga. Pea naʻe poupouʻi loto fiemālie ʻe Māteni kia Siosefa, neongo naʻe pau ke mole meiate ia e fakaʻapaʻapa hono ngaahi kaungāmeʻá mo fie maʻu ke ne fakahoko ha feilaulau fakapaʻangá.

Ko ia, ʻoku faingofua ke tau vakai ki he ʻuhinga naʻe fie fakaʻapaʻapaʻi ai ʻe Siosefa e kole ʻa Māteni ke ʻalu mo e ʻuluaki konga ʻo e Tohi ʻa Molomoná naʻe liliú ke fakaʻaliʻali ki hono uaifí, ʻa ē naʻe veiveiua ʻi he moʻoni ʻo e Tohi ʻa Molomoná. Naʻe hokohoko atu e tautapa ʻa Siosefa ki he ʻEikí fekauʻaki mo e kolé ni ʻo aʻu ki ha taimi naʻá Ne tapuʻi ai, kae fāifai, ʻi hono tuʻo tolu ʻo e kole ʻa Siosefá, ne folofola ange ʻa e ʻEikí, ʻio. Ko e meʻa fakamamahí he naʻe mole e ʻū lauʻi pēsí lolotonga ʻene ʻia Mātení, pea naʻe valokiʻi mamafa ʻe he ʻEikí ʻa Siosefa mo Māteni (vakai, Kau Māʻoniʻoní, 1:51–53).

ʻI hoʻo lau e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 3:1–15, fakalaulauloto ki he founga ʻe ala takiekina ai koe ʻe he ngaahi fakakaukau ʻa e kakai kehé. Te ke toe fakatokangaʻi foki naʻe ʻikai ngata pē hono valokiʻi ʻe he ʻEikí ʻa Siosefa Sāmitá, ka naʻá Ne toe folofola ange pē ʻi he ʻaloʻofa. Ko e hā ʻokú ke ako mei he founga naʻe fakatou fakatonutonuʻi mo fakalotolahiʻi ai ʻe he ʻEikí ʻa Siosefá? Ko e hā ha faleʻi ʻokú ke ʻilo ʻe lava ʻo tokoni atu ʻi he taimi ʻoku ʻahiʻahiʻi ai koe ke ke manavahē ki he kakai kehé ʻo laka ange ʻi he ʻOtuá?

Vakai foki, “The Contributions of Martin Harris,” Revelations in Context, 1–9, history.ChurchofJesusChrist.org.

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 4

ʻOku folofola mai e ʻEikí ke u tauhi kiate Ia ʻaki hoku lotó kotoa.

ʻOku faʻa fakaʻaongaʻi evahe 4 ki he kau faifekau taimi kakató. Ka neongo ia, ʻoku mahuʻinga ke fakatokangaʻi naʻe ʻuluaki foaki ʻa e fakahā ko ʻení kia Siosefa Sāmita ko e Lahí, ʻa ia ne ʻikai ui ke ʻalu ʻo ngāue fakafaifekau ka naʻá ne kei maʻu pē ha “holi ke ngāue maʻá e ʻOtuá” (veesi 3).

Ko e founga ʻe taha ke lau ai e vahe ko ʻení ko haʻate lau ia ko ha fakamatala fatongia ki ha taha ʻokú ne fie fai e ngāue ʻa e ʻEikí. Ko e hā e meʻa ʻoku fie maʻu ki aí? Ko e hā ʻoku fie maʻu ai e ngaahi pōtoʻi ngāue mo e ngaahi ʻulungaanga ko ʻení? Mahalo te ke lava ʻo fili ʻi he faʻa lotu ha meʻa pē taha te ke lava ʻo fakahoko lelei ange “ke ke fakafeʻungaʻi ai koe ki he ngāué” (veesi 5).

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 5

Te u lava ʻo maʻu haʻaku fakamoʻoni pē ʻaʻaku ki he Tohi ʻa Molomoná.

ʻĪmisi
Māteni Hālisi

Māteni Hālisi, tā ʻe Lewis A. Ramsey

Kapau naʻe ui koe ke ke fakamoʻoni ʻi he fakamaauʻangá fekauʻaki mo e moʻoni ʻo e Tohi ʻa Molomoná, ko e hā ha fakamoʻoni te ke ʻoange? Naʻe fakakaukau ʻa Māteni Hālisi ki ha meʻa tatau ʻi he taimi naʻe tukuakiʻi ai ʻe hono uaifi ko Lusí ʻa Siosefa Sāmita ʻo pehē naʻá ne kākaaʻi e kakaí ʻaki ʻene fakangalingali ʻokú ne liliu ha ʻū lauʻi peleti koula (vakai, Kau Māʻoniʻoní, 1:56–58). Ko ia ne kole ai ʻe Māteni kia Siosefa ha ngaahi fakamoʻoni lahi ange ʻoku moʻoni ʻa e ʻū lauʻi peleti koulá. Ko e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 5 ko ha fakahā ia ki hono tali e kole ʻa Mātení.

Ko e hā ʻokú ke ako mei he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 5 fekauʻaki mo e ngaahi meʻa ko ʻení:

  • Ko e founga ʻo e ongo ʻa e ʻEikí fekauʻaki mo kinautolu he ʻikai ke nau tui ki he ngaahi moʻoni fakalaumālié kae ʻoua kuo ʻi ai ha fakamoʻoní (vakai, veesi 5–8; vakai foki, Sione 20:24–29).

  • Ko e fatongia ʻo e kau fakamoʻoní ʻi he ngāue ʻa e ʻEikí (vakai, veesi 11–15; vakai foki, 2 Kolinitō 13:1).

  • Founga ke maʻu ai ha fakamoʻoni maʻau pē ki he Tohi ʻa Molomoná (vakai, vakai 16; vakai foki, Molonai 10:3–5).

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 5:1–10

ʻE maʻu ʻe he toʻutangatá ni e folofola ʻa e ʻOtuá ʻo fakafou ʻia Siosefa Sāmita.

Ko e hā ʻoku akoʻi atu ʻe he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 5:1–10 fekauʻaki mo e fatongia mahuʻinga ʻo Siosefa Sāmita ʻi hotau kuongá—pea ʻi hoʻo moʻuí? Fakalaulauloto ki he founga kuó ke maʻu ai e folofola ʻa e ʻOtuá ʻo fakafou ʻi he Palōfita ko Siosefa Sāmitá. ʻE lava ke ke lekooti ʻi ha tohinoa pe vahevahe mo ha taha hoʻo houngaʻia ko ia he ngaahi moʻoni kuo fakafoki pe fakamahinoʻi ʻo fakafou mai ʻiate iá.

Vakai foki, 2 Nīfai 3:6–24.

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e ako fakafāmilí

Ngaahi Fakakaukau ki Hono Ako Fakafāmili ʻo e Folofolá mo e Efiafi Fakafāmili ʻi ʻApí

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá 3:1–4.Kole ki ha mēmipa ʻo e fāmilí ke lue ʻi ha foʻi laine “pikopiko” pea lue leva ʻi ha foʻi laine “hangatonu”. Ko e hā ʻene ʻuhinga ki hotau fāmilí ke tau ʻilo ʻoku “hangatonu e ngaahi hāʻeleʻanga [ʻo e ʻOtuá]”?

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 3:7–10.ʻI he taimi ʻoku fakakounaʻi ai kitautolu ʻe ha taha ke tau talangataʻa ki he ʻOtuá, ko e hā ha ngaahi moʻoni ʻi he ngaahi veesi ko ʻení ʻe lava ʻo tokoni ke tau kei faivelenga pē? ʻE lava ke fakatātaaʻi ʻe he kau mēmipa ʻo e fāmilí ha tūkunga ʻoku kei faivelenga ai pē ha tokotaha neongo hono fakakounaʻi ia ke talangataʻa ki he ʻOtuá.

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 4.ʻI hono aleaʻi ʻe homou fāmilí e ʻuhinga ʻo e ngāue ʻi he ngāueʻanga ʻa e ʻOtuá, te nau lava ʻo ngāue ʻi ha ngoue (pe fakangalingali pē). Ko e hā e ʻū meʻa ngāue ʻoku fie maʻu ki he tō ngoué? Ko e hā ʻoku fakamatalaʻi ʻe he ʻOtuá ʻi he vahe 4 ʻe lava ke pehē ko ha ʻū meʻa ngāue ʻoku fie maʻu ki Heʻene ngāué? ʻE lava ke aleaʻi ʻe homou fāmilí ʻa e ʻuhinga ʻoku mahuʻinga ai e meʻa ngāue takitaha ʻi hono fakahoko e ngāue ʻa e ʻOtuá.

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 5:7.Ko e hā ha ngaahi sīpinga ʻo ha ngaahi moʻoni ʻoku tau tui ki ai kae ʻikai lava ʻo sio ki aí? Te tau tali fēfē ki ha kaungāmeʻa ʻokú ne fie maʻu ha fakamoʻoni ʻoku moʻoni e Tohi ʻa Molomoná?

Ke maʻu ha ngaahi fakakaukau lahi ange ki hono akoʻi ‘o e fānaú, vakai, lēsoni ʻo e uike ní ʻi he Haʻu, ‘o Muimui ʻIate Au—Ki he Palaimelí.

Hiva ʻoku fokotuʻu atú: “Te u Loto-toʻa,” Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 85.

Fakatupulaki e Ako Fakatāutahá

Ako maʻuloto ha veesi. “Ko hono ako maʻuloto ʻo ha potufolofolá ko hano kamata ia ʻo ha feohi fakakaungāmeʻa foʻou. ʻOku hangē ia hano toki ʻiloʻi ha taha foʻou ʻe lava ke tokoni ʻi he taimi ʻo e faingataʻá, ʻokú ne ueʻi mo fakafiemālieʻi kita, pea hoko ko ha maʻuʻanga poupou ki ha liliu ʻoku fie maʻu” (Richard G. Scott, “Ko e Mālohi ʻo e Folofolá,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2011, 6).

ʻĪmisi
Siosefa Sāmita mo ʻene ongomātuʻá

Devastating Weight of 116 Pages, tā ʻe Kwani Povi Winder

Paaki